Aeolosaurus: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
(-Massopoda)
m
 
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 +
{{DISPLAYTITLE:''Aeolosaurus''}}
 
<small>
 
<small>
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
Linia 4: Linia 5:
 
| Korekta:
 
| Korekta:
 
|-
 
|-
| [[Łukasz Czepiński]]
+
| [[Łukasz Czepiński]]<br>[[Krzysztof Stuchlik]]<br>[[Marcin Szermański]]<br>[[Maciej Ziegler]]
[[Krzysztof Stuchlik]]
+
| [[Krzysztof Lichota]]<br>[[Kamil Kamiński]]
| [[Marcin Szermański]]
 
 
 
[[Maciej Ziegler]]
 
 
 
[[Krzysztof Lichota]]
 
 
|}
 
|}
 
</small>
 
</small>
Linia 20: Linia 16:
 
|-
 
|-
 
! '''Długość''':
 
! '''Długość''':
| 14-15 m
+
| ok. 15 m
  
 
|-
 
|-
Linia 28: Linia 24:
 
|-
 
|-
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
| [[Argentyna]] - prowincje [[Chubut]] i [[Río Negro]]
+
| [[Argentyna]] (zob. tekst)
 
 
<small>(formacje Allen, Angostura Colorada, Bajo Barreal
 
 
 
i Los Alamitos)</small>
 
 
 
[[Brazylia]] - prowincje [[Minas Gerais]] i [[São Paulo]]
 
 
 
<small>(formacje Adamantina i Marília)</small>
 
 
|-
 
|-
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
| 83-65 Ma
+
| 83-65 [[Ma]]
  
<small>późna [[kreda]] ([[kampan]] - [[mastrycht]])</small>
+
<small>[[późna kreda]] ([[kampan]] - [[mastrycht]])</small>
 
|-
 
|-
 
! '''Systematyka'''
 
! '''Systematyka'''
Linia 68: Linia 56:
 
[[Aeolosaurini]]
 
[[Aeolosaurini]]
 
|-
 
|-
| colspan=2 |[[Plik:Aeolosaurus.gif|400px|]]
+
| colspan=2 |[[Plik:Aeolosaurus copia.jpg|400px|]]
<small> [http://dinoweb.narod.ru/Titanosauridae.htm#aeolosaurus]</small>
+
<small>Tak mógł wyglądać ''Aeolosaurus''.</small>
 +
|-
 +
! colspan=2 | Mapa znalezisk ''Aeolosaurus''
 +
|-
 +
| colspan=2 |
 +
<display_points type="terrain" zoom=3>
 +
Rio Negro province, Argentina~formacja [[Angostura Colorada]], prowincja Rio Negro, [[Argentyna]]|<small>''A. rionegrinus'' - '''MJG-R 1 ([[holotyp]])'''.
 +
Colhué Huapi, Chubut province, Argentina~górne ogniwo formacji [[Bajo Barreal]], jezioro Colhué Huapi, prowincja Chubut, [[Argentyna]]|<small>''A. colhuehuapensis'' - '''UNPSJB-PV 959/1 i UNPSJB-PV 959/27 ([[holotyp]])'''.
 +
([[holotyp]])'''.
 +
</display_points>
 
|}
 
|}
  
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
''Aeolosaurus'' to późnokredowy przedstawiciel tytanozaurów, którego skamieniałości odkryto na terenie obecnej Argentyny i Brazylii. Jego długość szacuje się na ok. 14-15 metrów, a więc niedużo w porównaniu do jego gigantycznych kuzynów, takich jak ''[[Argentinosaurus]]'' i ''[[Puertasaurus]]''. Tak jak i inne tytanozaury (np. ''[[Saltasaurus]]''), eolozaur miał małe, kostne płytki na grzbiecie mające chronić go przed mięsożercami takimi jak abelizaurydy ([[Abelisauridae]]).
+
''Aeolosaurus'' to późnokredowy przedstawiciel tytanozaurów, którego skamieniałości odkryto na terenie obecnej Argentyny i Brazylii. Jego długość szacuje się na ok. 14-15(?) metrów, a więc niedużo w porównaniu do jego gigantycznych kuzynów, takich jak ''[[Argentinosaurus]]'' i ''[[Puertasaurus]]''. Tak jak i inne tytanozaury (np. ''[[Saltasaurus]]''), eolozaur miał małe, kostne płytki na grzbiecie mające chronić go przed mięsożercami takimi jak abelizaurydy ([[Abelisauridae]]).
 +
 
 +
Nazwa [[rodzaj]]owa ''Aeolosaurus'' znaczy "jaszczur Eola" (greckiego boga wiatrów).
 +
 
 +
==Odkrycia==
 +
[[Rodzaj]] wraz z [[gatunek|gatunkiem]] typowym został opisany przez [[Jaime Powell|Powell]]a w [[1987]] roku. 20 lat później – w [[2007]] r. – opisano drugi [[gatunek]] aelozaura: ''Aeolosaurus colhuehuapensis'', który został odkryty w późnokredowych skałach formacji [[Lago Colhué Huapí]], w Argentynie. W [[2011]] roku opisano trzeci [[gatunek]] (''A. maximus''), tym razem z Brazylii, lecz w 2021 r. przeniesiono go do nowego rodzaju - ''[[Arrudatitan]]''. 
 +
 
 +
==Gatunki==
 +
 
 +
===''A. rionegrinus''===
 +
'''Lokalizacja''': [[Argentyna]] - Rio Negro ([[formacja Angostura Colorada]])
 +
 
 +
'''Wiek''': ?73-?70 [[Ma]] (?późny [[kampan]])
  
==Materiał kopalny==
+
'''Materiał kopalny''': [[holotyp]] (MJG-R 1): 7 przednich kręgów ogonowych, niekompletne łopatki, kości ramienne, prawa kość łokciowa i promieniowa, 5 kości śródręcza, prawie kompletne kości kulszowe, prawa kość piszczelowa i strzałkowa, kość skokowa i niekompletne fragmenty.
''A. rionegrinus'':
 
  
[[Holotyp]] (MJG-R 1): 7 przednich kręgów ogonowych, niekompletne przednie kończyny, kość piszczelowa, strzałkowa i skokowa prawej kończyny.
+
'''Etymologia''': ''rionegrinus'' pochodzi od nazwy prowincji, w której został odkryty ten [[tytanozaur]].  
  
''A. colhuehuapensis'':
+
===''A. colhuehuapensis''===
 +
'''Lokalizacja''': [[Argentyna]] - Chubut (formacja [[Lago Colhué Huapí]])
  
[[Holotyp]] (UNPSJB-PV 959/1 i UNPSJB-PV 959/27): 21 artykułowanych kręgów ogonowych.
+
'''Wiek''': 83-65 [[Ma]] ([[kampan]]-[[mastrycht]])
  
''A''. sp.:
+
'''Materiał kopalny''': [[holotyp]] (UNPSJB-PV 959/1 i UNPSJB-PV 959/27): 21 artykułowanych kręgów ogonowych i szewronów.
  
MACN-RN 147: 15 artykułowanych kręgów ogonowych.
+
'''Etymologia''': epitet ''colhuehuapensis'' został zaczerpnięty z nazwy jeziora Colhué Huapi, nieopodal którego zostały odnalezione jego szczątki.
  
MPCA 27174: 5 kręgów ogonowych, kości kończyny przedniej: prawa łokciowa, promieniowa, śródręcza; kości miednicy: lewa łonowa, prawa kulszowa; płyty kostne.
+
==Pozostały materiał kopalny (''A.'' sp.)==
 +
Do ''Aeolosaurus'' zaliczono ze sporą dozą niepewności wiele fragmentarycznych skamieniałości z Argentyny (Río Negro: formacja [[Allen]] i formacja [[Los Alamitos]], [[kampan]]-[[mastrycht]]) i Brazylii (São Paulo: formacja [[Adamantina]], ?[[turon]]-?[[santon]], [[mastrycht]]; Minas Gerais: ogniwo Serra da Galga - formacja [[Marília]], [[kampan]]). Autorzy nie zgadzają się co do przynależności wielu z nich do omawianego [[rodzaj]]u.  
  
MPCA 27175: prawa łokciowa i promieniowa.
+
Są to m.in.  
  
MPCA 27176: osteoderma.
+
* MACN-RN 147: 15 artykułowanych kręgów ogonowych.
  
MPCA 27177: osteoderma.
+
* MPCA 27174: 5 kręgów ogonowych, kości kończyny przedniej: prawa łokciowa, promieniowa, śródręcza; kości miednicy: lewa łonowa, prawa kulszowa; płyty kostne.
  
==Odkrycia==
+
* MPCA 27175: prawa łokciowa i promieniowa.
''Aeolosaurus'' jest jednym z lepiej poznanych tytanozaurów. Znamy dwa osobniki ''A. rionegrinus'' (jeden niepewny), jednego osobnika ''A. colhuehuapensis'', pięć osobników przypisanych do rodzaju ''Aeolosaurus'' jako ''Aeolosaurus'' sp. oraz dwa osobniki być może należące do ''Aeolosaurus''.  
 
  
Rodzaj wraz z gatunkiem typowym został opisany przez Powella w [[1987]] roku. 20 lat później – w [[2007]] r. – opisano drugi gatunek aelozaura: ''Aeolosaurus colhuehuapensis'', który został odkryty w późnokredowych skałach formacji Bajo Barreal, w Argentynie. Co ciekawe, rozpiętość czasowa między nimi wynosi aż ok. 28 milionów lat.
+
* MPCA 27176: osteoderma.
  
==Etymologia==
+
* MPCA 27177: osteoderma.
Nazwa rodzajowa ''Aeolosaurus'' znaczy "jaszczur Eola" (greckiego boga wiatrów), a gatunkowa – ''rionegrinus'' - pochodzi od nazwy prowincji, w której został odkryty ten tytanozaur. Epitet gatunkowy drugiego gatunku – ''colhuehuapensis'' – został zaczerpnięty z nazwy jeziora Colhué Huapi, nieopodal którego zostały odnalezione jego szczątki.
 
  
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
 
! ''Aeolosaurus''
 
! ''Aeolosaurus''
| [[Powell]], [[1987]]
+
| {{Kpt|[[Jaime Powell|Powell]]}}, [[1987]]
 
|-
 
|-
 
! ''A. rionegrinus''
 
! ''A. rionegrinus''
| [[Powell]], [[1987]]
+
| {{Kpt|Powell}}, 1987
 
|-
 
|-
 
! ''A. colhuehuapensis''
 
! ''A. colhuehuapensis''
| [[Casal]], [[Martinez]], [[Luna]], [[Sciutto]] i [[Lamanna]], [[2007]]
+
| {{Kpt|[[Gabriel Casal|Casal]]}}, {{Kpt|[[Rubén Martínez|Martínez]]}}, {{Kpt|[[Marcelo Luna|Luna]]}}, {{Kpt|[[Juan Sciutto|Sciutto]]}} i {{Kpt|[[Matthew Lamanna|Lamanna]]}}, [[2007]]
 
|-
 
|-
! ''A. maximus''
+
| ''A. maximus''
| [[Santucci]] i [[De Arruba-Campos]], [[2011]]
+
| {{Kpt|Santucci}} i {{Kpt|de Arruda-Campos}}, [[2011]]
 +
| = ''[[Arrudatitan]] maximus''
 +
|-
 +
| ''A. faustoi''
 +
| ({{Kpt|[[Alexander Kellner|Kellner]]}} i {{Kpt|[[Sergio Azevedo|Azevedo]]}}, 1999) {{Kpt|Bertini}}, {{Kpt|Santucci}}, {{Kpt|Ribeiro}} i {{Kpt|de Arruda-Campos}}, [[2000]]
 +
| = ''[[Gondwanatitan]] faustoi''
 
|}
 
|}
  
==Bibliografia==
+
==Wybrana bibliografia==
<small>Candeiro C.R.A. 2010. Record of the genus Aeolosaurus (Sauropoda, Titanosauria) in the Late Cretaceous of South America: paleogeographic implications. Estudios Geológicos, 66(2), ss. 243-253
+
<small>Candeiro C.R.A. (2010) "Record of the genus Aeolosaurus (Sauropoda, Titanosauria) in the Late Cretaceous of South America: paleogeographic implications" Estudios Geológicos, 66(2), 243-253.
  
http://en.wikipedia.org/wiki/Aeolosaurus
+
Casal, G., Martínez, R.D., Luna, M., Sciutto, J.C. & Lamanna, M.C. (2007) "Aeolosaurus colhuehuapensis sp. nov. (Sauropoda, Titanosauria) de la Formación Bajo Barreal, Cretácico Superior de Argentina" Revista Brasileira de Paleontologia, 10(1), 53-62
 +
 
 +
Garcia, R.A. & Salgado, L. (2012) "The titanosaur sauropods from the Allen Formation (late Campanian-early Maastrichtian) of Salitral Moreno (Patagonia, Río Negro, Argentina)" Acta Palaeontologica Polonica, doi:10.4202/app.2011.0055
 +
 
 +
Lopes, R.P. & de Carvalho Buchmann, F.S. (2008) "Fossils of titanosaurs (Dinosauria, Sauropoda) from a new outcrop in Triângulo Mineiro, southeastern Brazil" Revista Brasileira de Paleontologia, 11(1), 69-72.
 +
 
 +
Martinelli, A.G., Riff, D & Lopes, R.P. (2011) "Discussion about the occurrence of the genus Aeolosaurus Powell 1987 (Dinosauria, Titanosauria) in the Upper Cretaceous of Brazil" Gaea, 7, 34–40.
 +
 
 +
Santucci, R.M. & de Arruda-Campos, A.C. (2011) "A new sauropod (Macronaria, Titanosauria) from the Adamantina Formation, Bauru Group, Upper Cretaceous of Brazil and the phylogenetic relationships of Aeolosaurini" Zootaxa, 3085, 1–33.
 +
 
 +
Silva Junior, J.C.G., Martinelli, A.G., Iori, F.V., Marinho, T.S., Hechenleitner, E.M. & Langer, M.C. (2021). "Reassessment of ''Aeolosaurus
 +
maximus'', a titanosaur dinosaur from the Late Cretaceous of Southeastern Brazil." Historical Biology. [[DOI: 10.1080/08912963.2021.1920016s]]
  
 
http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=view&id=6067&Itemid=67
 
http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=view&id=6067&Itemid=67
Linia 128: Linia 152:
 
http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=view&id=9586&Itemid=67
 
http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=view&id=9586&Itemid=67
  
http://www.paleodb.org/cgi-bin/bridge.pl?a=checkTaxonInfo&taxon_no=53964&is_real_user=1
+
http://www.paleodb.org/cgi-bin/bridge.pl?a=checkTaxonInfo&taxon_no=53964&is_real_user=1</small>
</small>
 
  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
Linia 145: Linia 168:
 
[[Kategoria:Mastrycht]]
 
[[Kategoria:Mastrycht]]
 
[[Kategoria:rodzaj wielogatunkowy]]
 
[[Kategoria:rodzaj wielogatunkowy]]
[[Kategoria:Do poprawy - niezajęte]]
 

Aktualna wersja na dzień 15:15, 7 lis 2022

Autor: Korekta:
Łukasz Czepiński
Krzysztof Stuchlik
Marcin Szermański
Maciej Ziegler
Krzysztof Lichota
Kamil Kamiński


Aeolosaurus (aeolozaur)
Długość: ok. 15 m
Masa: ? t
Miejsce występowania: Argentyna (zob. tekst)
Czas występowania 83-65 Ma

późna kreda (kampan - mastrycht)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Sauropodomorpha

Sauropoda

Eusauropoda

Neosauropoda

Macronaria

Titanosauriformes

Somphospondyli

Titanosauria

Lithostrotia

Aeolosaurini

Aeolosaurus copia.jpg

Tak mógł wyglądać Aeolosaurus.

Mapa znalezisk Aeolosaurus
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Aeolosaurus to późnokredowy przedstawiciel tytanozaurów, którego skamieniałości odkryto na terenie obecnej Argentyny i Brazylii. Jego długość szacuje się na ok. 14-15(?) metrów, a więc niedużo w porównaniu do jego gigantycznych kuzynów, takich jak Argentinosaurus i Puertasaurus. Tak jak i inne tytanozaury (np. Saltasaurus), eolozaur miał małe, kostne płytki na grzbiecie mające chronić go przed mięsożercami takimi jak abelizaurydy (Abelisauridae).

Nazwa rodzajowa Aeolosaurus znaczy "jaszczur Eola" (greckiego boga wiatrów).

Odkrycia

Rodzaj wraz z gatunkiem typowym został opisany przez Powella w 1987 roku. 20 lat później – w 2007 r. – opisano drugi gatunek aelozaura: Aeolosaurus colhuehuapensis, który został odkryty w późnokredowych skałach formacji Lago Colhué Huapí, w Argentynie. W 2011 roku opisano trzeci gatunek (A. maximus), tym razem z Brazylii, lecz w 2021 r. przeniesiono go do nowego rodzaju - Arrudatitan.

Gatunki

A. rionegrinus

Lokalizacja: Argentyna - Rio Negro (formacja Angostura Colorada)

Wiek: ?73-?70 Ma (?późny kampan)

Materiał kopalny: holotyp (MJG-R 1): 7 przednich kręgów ogonowych, niekompletne łopatki, kości ramienne, prawa kość łokciowa i promieniowa, 5 kości śródręcza, prawie kompletne kości kulszowe, prawa kość piszczelowa i strzałkowa, kość skokowa i niekompletne fragmenty.

Etymologia: rionegrinus pochodzi od nazwy prowincji, w której został odkryty ten tytanozaur.

A. colhuehuapensis

Lokalizacja: Argentyna - Chubut (formacja Lago Colhué Huapí)

Wiek: 83-65 Ma (kampan-mastrycht)

Materiał kopalny: holotyp (UNPSJB-PV 959/1 i UNPSJB-PV 959/27): 21 artykułowanych kręgów ogonowych i szewronów.

Etymologia: epitet colhuehuapensis został zaczerpnięty z nazwy jeziora Colhué Huapi, nieopodal którego zostały odnalezione jego szczątki.

Pozostały materiał kopalny (A. sp.)

Do Aeolosaurus zaliczono ze sporą dozą niepewności wiele fragmentarycznych skamieniałości z Argentyny (Río Negro: formacja Allen i formacja Los Alamitos, kampan-mastrycht) i Brazylii (São Paulo: formacja Adamantina, ?turon-?santon, mastrycht; Minas Gerais: ogniwo Serra da Galga - formacja Marília, kampan). Autorzy nie zgadzają się co do przynależności wielu z nich do omawianego rodzaju.

Są to m.in.

  • MACN-RN 147: 15 artykułowanych kręgów ogonowych.
  • MPCA 27174: 5 kręgów ogonowych, kości kończyny przedniej: prawa łokciowa, promieniowa, śródręcza; kości miednicy: lewa łonowa, prawa kulszowa; płyty kostne.
  • MPCA 27175: prawa łokciowa i promieniowa.
  • MPCA 27176: osteoderma.
  • MPCA 27177: osteoderma.

Spis gatunków

Aeolosaurus Powell, 1987
A. rionegrinus Powell, 1987
A. colhuehuapensis Casal, Martínez, Luna, Sciutto i Lamanna, 2007
A. maximus Santucci i de Arruda-Campos, 2011 = Arrudatitan maximus
A. faustoi (Kellner i Azevedo, 1999) Bertini, Santucci, Ribeiro i de Arruda-Campos, 2000 = Gondwanatitan faustoi

Wybrana bibliografia

Candeiro C.R.A. (2010) "Record of the genus Aeolosaurus (Sauropoda, Titanosauria) in the Late Cretaceous of South America: paleogeographic implications" Estudios Geológicos, 66(2), 243-253.

Casal, G., Martínez, R.D., Luna, M., Sciutto, J.C. & Lamanna, M.C. (2007) "Aeolosaurus colhuehuapensis sp. nov. (Sauropoda, Titanosauria) de la Formación Bajo Barreal, Cretácico Superior de Argentina" Revista Brasileira de Paleontologia, 10(1), 53-62

Garcia, R.A. & Salgado, L. (2012) "The titanosaur sauropods from the Allen Formation (late Campanian-early Maastrichtian) of Salitral Moreno (Patagonia, Río Negro, Argentina)" Acta Palaeontologica Polonica, doi:10.4202/app.2011.0055

Lopes, R.P. & de Carvalho Buchmann, F.S. (2008) "Fossils of titanosaurs (Dinosauria, Sauropoda) from a new outcrop in Triângulo Mineiro, southeastern Brazil" Revista Brasileira de Paleontologia, 11(1), 69-72.

Martinelli, A.G., Riff, D & Lopes, R.P. (2011) "Discussion about the occurrence of the genus Aeolosaurus Powell 1987 (Dinosauria, Titanosauria) in the Upper Cretaceous of Brazil" Gaea, 7, 34–40.

Santucci, R.M. & de Arruda-Campos, A.C. (2011) "A new sauropod (Macronaria, Titanosauria) from the Adamantina Formation, Bauru Group, Upper Cretaceous of Brazil and the phylogenetic relationships of Aeolosaurini" Zootaxa, 3085, 1–33.

Silva Junior, J.C.G., Martinelli, A.G., Iori, F.V., Marinho, T.S., Hechenleitner, E.M. & Langer, M.C. (2021). "Reassessment of Aeolosaurus maximus, a titanosaur dinosaur from the Late Cretaceous of Southeastern Brazil." Historical Biology. DOI: 10.1080/08912963.2021.1920016s

http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=view&id=6067&Itemid=67

http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=view&id=9586&Itemid=67

http://www.paleodb.org/cgi-bin/bridge.pl?a=checkTaxonInfo&taxon_no=53964&is_real_user=1