Agustinia
| Autor: | Kamil Kamiński |
| Agustinia (agustinia) | |
|---|---|
| Długość | ok. 15 m |
| Masa | 8 t |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Argentyna, Neuquen |
| Czas |
wczesna kreda (późny apt – alb) |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja Agustinia z licznymi osteodermami, obecnie uważana za niepoprawną. Autor: Nobu Tamura. [1]. | |
Wstęp
Agustinia to rodzaj zauropoda, który żył we wczesnejkredzie na terenie dzisiejszej Argentyny. Dawniej uważano, że grzbiet tego zwierzęcia chroniły osteodermy, obejmujące m.in. płyty kostne i kolce. Obecnie sądzi się, że był to raczej błędny pogląd, a rzekome osteodermy to po prostu fragmenty innych kości.
Etymologia
Nazwa Agustinia honoruje młodego studenta – Augustina Martinelli, odkrywcę szczątków. Epitet gatunkowy z kolei jest wyrazem uznania dla filantropa dr Giancarlo Ligabue, który w 1997 r. wsparł wyprawę do Patagonii.
Materiał kopalny
Holotyp (MCF-PVPH-100) to fragmentaryczny szkielet pozaczaszkowy, obejmujący 3 żebra, 6 niekompletnych kręgów krzyżowych, 10 niekompletnych kręgów ogonowych, 9 osteoderm (tak przynajmniej wówczas sądzono), prawie kompletną prawą kość piszczelową i strzałkową oraz k. lewego śródstopia.
Budowa i filogeneza
Agustinia jest znana ze stosunkowo nielicznych szczątków. Można jednak zakładać, że nie rózniła się zasadniczo wyglądem od innych tytanozaurów. Nie należała też do szczególnie wielkich zauropodów. Bonaparte (1998) uważał, że grzbiet agustinii pokrywały aż 3 rodzaje osteoderm. W 2009 r. D’Emic i in. wyrazili jednak wątpliwości, czy opisane przez Bonaparte struktury to na pewno osteodermy. Przeprowadzona w 2017 r. analiza histologiczna wykazała, że w rzeczywistości są to żebra brzuszne i szyjne, a także prawdopodobnie fragment miednicy (Bellardini i Cerda, 2017). Nie ma więc solidnych podstaw by twierdzić, iż Agustinia miała pancerz skórny, złożony z różnych rodzajów osteoderm.
Bonaparte (1998) zaliczył Agustinia do osobnej rodziny – Augustiniidae. Taka klasyfikacja nie zyskała jednak szerszej aprobaty i obecnie z reguły uznaje się omawianego zauropoda za członka Titanosauria lub szerszego kladu Somphospondyli (Mannion i in., 2013). Niestety, skąpy materiał kopalny powoduje, że jest on pomijany w większości analiz filogenetycznych.
Spis gatunków
| Agustinia | Bonaparte, 1999 |
| A. ligabuei | Bonaparte, 1999 |
Bibliografia
Bellardini, F. & Cerda, I.A. (2017). "Bone histology sheds light on the nature of the "dermal armor" of the enigmatic sauropod dinosaur Agustinia ligabuei Bonaparte, 1999". The Science of Nature. 104 (1). doi:10.1007/s00114-016-1423-7
Bonaparte, J.F. (1999). “An armoured sauropod from the Aptian of northern Patagonia, Argentina.” W: Tomida, Y., Rich, T. H. & Vickers-Rich, P. (Eds.). Proceedings of the Second Gondwanan Dinosaur Symposium Tokyo: National Science Museum Monographs 15. 1–12
D'Emic, M.D., Wilson, J.A. & Chaterjee, S. (2009). "The titanosaur (Dinosauria: Sauropoda) osteoderm record: review and first definitive specimen from India". Journal of Vertebrate Paleontology. 29: 165–177. doi:10.1671/039.029.0131.
Mannion, P.D., Upchurch, P., Barnes, R.N. & Mateus, O. (2013). "Osteology of the Late Jurassic Portuguese sauropod dinosaur Lusotitan atalaiensis (Macronaria) and the evolutionary history of basal titanosauriforms". Zoological Journal of the Linnean Society. 168: 98–206. doi:10.1111/zoj.12029.
Paul, G.S. (2010). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University.
