Ajkaceratops: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m (Zastępowanie tekstu - "Występowanie3" na "Występowanie")
Linia 1: Linia 1:
 
{{DISPLAYTITLE:''Ajkaceratops''}}
 
{{DISPLAYTITLE:''Ajkaceratops''}}
<small>
+
{{Opis
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
+
|Autor                 = [[Paweł Kryta]], [[Marcin Szermański]]
| Autor:
+
|Korekta                = [[Maciej Ziegler]], [[Łukasz Czepiński]]
| Korekta:
+
|nazwa                  = ''Ajkaceratops'' (ajkaceratops)
|-
+
|długość                =  ok. 1 m
| [[Paweł Kryta]]
+
|masa                  =
[[Marcin Szermański]]
+
|wysokość              =
| [[Maciej Ziegler]]
+
|dieta                  =
|}
+
|miejsce                = [[Węgry]]<br>
</small>
+
<small>Iharkút ([[formacja]] [[Csehbánya]])</small>
 
+
|czas                  = {{Występowanie|86|83}}
----
+
około 86–83 [[Ma]]<br>
 
 
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
 
! colspan=2 | ''Ajkaceratops'' (ajkaceratops)
 
|-
 
! '''Długość''':
 
| ok. 1 m
 
 
 
|-
 
! '''Masa''':
 
| ? kg
 
 
 
|-
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
| [[Węgry]]
 
 
 
<small>([[Formacja Csehbánya]])</small>
 
|-
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
|{{Występowanie|86|83}}
 
około 86–83 [[Ma]]
 
 
 
 
<small>późna [[kreda]] ([[santon]])</small>
 
<small>późna [[kreda]] ([[santon]])</small>
|-
+
|systematyka            = [[Dinosauria]]
! '''Systematyka'''
 
| [[Dinosauria]]
 
  
 
[[Ornithischia]]
 
[[Ornithischia]]
  
[[Genasauria]]
+
?[[Genasauria]]
  
[[Cerapoda]]
+
?[[Cerapoda]]
  
[[Marginocephalia]]
+
?[[Marginocephalia]]
  
[[Ceratopsia]]
+
?[[Ceratopsia]]
  
[[Neoceratopsia]]
+
?[[Neoceratopsia]]
  
[[Coronosauria]]
+
?[[Coronosauria]]
  
? [[Protoceratopsidae]]
+
?[[Protoceratopsidae]]
|-
+
|grafika                = Ajkaceratops.jpg
| colspan=2 |[[Plik:Ajkaceratops.jpg|400px|]]
+
|podpis                = Holotyp ''Ajkaceratops'' - przód pyska.
<small>Rekonstrukcja przyżyciowa ajkaceratopsa. Autor: Nobu Tamura. [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e3/Ajkaceratops_NT.jpg]</small>
+
|PorównanieGrupa        =  
|-
+
|PorównanieDługość      =
! colspan=2 | Mapa znalezisk:
+
|mapa                  = <display_points type="terrain" zoom=4>
|-
 
| colspan=2 |
 
<display_points type="terrain" zoom=4>
 
 
47°14' N, 17°38' E~[[Formacja Csehbánya]], Iharkút, hrabstwo Veszprém, [[Węgry]]~<small>''A. kozmai''<br>
 
47°14' N, 17°38' E~[[Formacja Csehbánya]], Iharkút, hrabstwo Veszprém, [[Węgry]]~<small>''A. kozmai''<br>
 
</display_points>
 
</display_points>
|}
+
}}
 
 
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
''Ajkaceratops'' to [[rodzaj]] dinozaura rogatego odkrytego nieopodal węgierskiego miasta Ajka w skałach datowanych na późną kredę ([[santon]]). Jest on jedynym, obok niepewnego ''[[Craspedodon]]'' i fragmentarycznych znalezisk ze Szwecji, znanym ceratopsem z Europy. Nie osiągał on dużych rozmiarów, mierzył około 1 metra długości. ''Ajkaceratops'' należał prawdopodobnie do [[Protoceratopidae]], a obecność dodatkowego otworu przedoczodołowego na miejscu styku kości szczękowej i przedszczękowej, zasugerowało autorom jego bliskie pokrewieństwo z ''[[Bagaceratops]]'' z [[Mongolia|Mongolii]].
+
''Ajkaceratops'' to [[rodzaj]] [[Ornithischia|dinozaura ptasiomiednicznego]], być może [[ceratops]]. Jego szczątki odkryte zostały nieopodal węgierskiego miasta Ajka w skałach datowanych na późną kredę ([[santon]]). Jako ceratops, byłby on jedynym, obok niepewnego ''[[Craspedodon]]'' i fragmentarycznych znalezisk ze Szwecji, przedstawicielem tej grupy z Europy. Nie osiągał on dużych rozmiarów, mierzył około 1 metra długości. ''Ajkaceratops'' został opisany przez [[Attila Ősi|Ősi]]ego, [[Richard Butler|Butler]]a i [[David Weishampel|Weishampel]]a w [[2010]] roku.
 
 
Ceratops ten został opisany przez [[Attila Ősi|Ősi]]ego, [[Richard Butler|Butler]]a i [[David Weishampel|Weishampel]]a w [[2010]] roku.
 
  
 
==Materiał kopalny==
 
==Materiał kopalny==
[[Holotyp]] o numerze katalogowym MTM V2009.192.1 to następujące kości: zrośnięte kości przedszczękowe i rostralna z elementami kości szczękowej. Przechowywany on jest w Węgierskim Muzeum Historii Naturalnej w Budapeszcie.
+
[[Holotyp]] o numerze katalogowym MTM V2009.192.1 to następujące kości: zrośnięte kości przedszczękowe i (prawdopodobnie) rostralna z elementami kości szczękowej. Przechowywany on jest w Węgierskim Muzeum Historii Naturalnej w Budapeszcie.
  
 
Materiał przypisany: MTM V2009.193.1, V2009.194.1, V2009.195.1, V2009.196.1 to cztery kości przedzębowe.
 
Materiał przypisany: MTM V2009.193.1, V2009.194.1, V2009.195.1, V2009.196.1 to cztery kości przedzębowe.
 +
 +
Autorzy oryginalnego opisu uznali, że ''Ajkaceratops'' należał prawdopodobnie do [[Protoceratopidae]], a obecność dodatkowego otworu przedoczodołowego na miejscu styku kości szczękowej i przedszczękowej, zasugerowało autorom jego bliskie pokrewieństwo z ''[[Bagaceratops]]'' z [[Mongolia|Mongolii]] (Ősi i in., 2010). Ze względu na szczątkowy materiał kopalny, przynależność ''Ajkaceratops'' do dinozaurów rogatych, oraz obecność kości rostralnej była kwestionowana (Makovicky, 2012; Czepiński, 2019). Sam otwór na szwie przedszczekowo-szczękowym tylko pobieżnie przypomina ten u ''Bagaceratops'', i może być homologiczny z przednim obniżeniem na k. szczękowej u innych ptasiomiednicznych, np. ''[[Thescelosaurus]]'' (Czepiński, 2019). Niedawne badania zębów z Csehbánya zdają się jednak sugerować, że ceratopsy były obecne w tym miejscu (Virág & Ősi, 2017).
  
 
==Lokalizacja odkryć==
 
==Lokalizacja odkryć==
[[Formacja Csehbánya]] ([[santon]]), Iharkút, hrabstwo Veszprém, zachodnie [[Węgry]]. W okolicach tych znaleziono wcześniej inne późnokredowe dinozaury, takie jak endemiczne [[ornitopod]]y i [[bazalny|bazalne]] [[nodozauryd]]y.
+
[[Formacja]] [[Csehbánya]] ([[santon]]), Iharkút, hrabstwo Veszprém, zachodnie [[Węgry]]. W okolicach tych znaleziono wcześniej inne późnokredowe dinozaury, takie jak endemiczne [[ornitopod]]y i [[bazalny|bazalne]] [[nodozauryd]]y.
  
 
==Paleoekologia==
 
==Paleoekologia==
Linia 94: Linia 67:
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
<small>Ősi, Attila; Butler, R.J.; Weishampel, David B. (2010) "A Late Cretaceous ceratopsian dinosaur from Europe with Asian affinities" Nature 465 (7297): 466–468. doi:10.1038/nature09019. PMID 20505726
+
<small>Ősi, A. Butler, R.J., Weishampel, D.B., 2010. A Late Cretaceous ceratopsian dinosaur from Europe with Asian affinities. ''Nature'' 465 (7297): 466–468. [http://doi.org/10.1038/nature09019].
 +
 
 +
Czepiński, Ł., 2019. Ontogeny and variation of a protoceratopsid dinosaur ''Bagaceratops rozhdestvenskyi'' from the Late Cretaceous of the Gobi Desert. ''Historical biology'', w druku. [https://doi.org/10.1080/08912963.2019.1593404]
 +
 
 +
Makovicky, P.J., 2012. ''Marginocephalia''. W: Brett-Surman, M.K., Holtz, T.R., Farlow, J.O., editors. ''The complete dinosaur''. Bloomington: Indiana University Press; p. 527–549.
 +
 
 +
Virág, A. & Ősi, A.,  2017. Morphometry, microstructure, and wear pattern of neornithischian dinosaur teeth from the upper cretaceous Iharkút locality (Hungary). ''Anatomical Record'' 300: 1439–1463.
  
 
http://en.wikipedia.org/wiki/Ajkaceratops</small>
 
http://en.wikipedia.org/wiki/Ajkaceratops</small>

Wersja z 13:30, 25 cze 2019

Autor: Paweł Kryta, Marcin Szermański
Korekta: Maciej Ziegler, Łukasz Czepiński


Ajkaceratops (ajkaceratops)
Długość ok. 1 m
Miejsce Węgry

Iharkút (formacja Csehbánya)

Czas
252 201 145
66

około 86–83 Ma
późna kreda (santon)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

?Genasauria

?Cerapoda

?Marginocephalia

?Ceratopsia

?Neoceratopsia

?Coronosauria

?Protoceratopsidae

Ajkaceratops.jpg
Holotyp Ajkaceratops - przód pyska.
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Ajkaceratops to rodzaj dinozaura ptasiomiednicznego, być może ceratops. Jego szczątki odkryte zostały nieopodal węgierskiego miasta Ajka w skałach datowanych na późną kredę (santon). Jako ceratops, byłby on jedynym, obok niepewnego Craspedodon i fragmentarycznych znalezisk ze Szwecji, przedstawicielem tej grupy z Europy. Nie osiągał on dużych rozmiarów, mierzył około 1 metra długości. Ajkaceratops został opisany przez Ősiego, Butlera i Weishampela w 2010 roku.

Materiał kopalny

Holotyp o numerze katalogowym MTM V2009.192.1 to następujące kości: zrośnięte kości przedszczękowe i (prawdopodobnie) rostralna z elementami kości szczękowej. Przechowywany on jest w Węgierskim Muzeum Historii Naturalnej w Budapeszcie.

Materiał przypisany: MTM V2009.193.1, V2009.194.1, V2009.195.1, V2009.196.1 to cztery kości przedzębowe.

Autorzy oryginalnego opisu uznali, że Ajkaceratops należał prawdopodobnie do Protoceratopidae, a obecność dodatkowego otworu przedoczodołowego na miejscu styku kości szczękowej i przedszczękowej, zasugerowało autorom jego bliskie pokrewieństwo z Bagaceratops z Mongolii (Ősi i in., 2010). Ze względu na szczątkowy materiał kopalny, przynależność Ajkaceratops do dinozaurów rogatych, oraz obecność kości rostralnej była kwestionowana (Makovicky, 2012; Czepiński, 2019). Sam otwór na szwie przedszczekowo-szczękowym tylko pobieżnie przypomina ten u Bagaceratops, i może być homologiczny z przednim obniżeniem na k. szczękowej u innych ptasiomiednicznych, np. Thescelosaurus (Czepiński, 2019). Niedawne badania zębów z Csehbánya zdają się jednak sugerować, że ceratopsy były obecne w tym miejscu (Virág & Ősi, 2017).

Lokalizacja odkryć

Formacja Csehbánya (santon), Iharkút, hrabstwo Veszprém, zachodnie Węgry. W okolicach tych znaleziono wcześniej inne późnokredowe dinozaury, takie jak endemiczne ornitopody i bazalne nodozaurydy.

Paleoekologia

W santonie Europa była podzielona na wiele wysp. W tym czasie z dinozaurów oprócz ajkaceratopsa żył tam inny dinozaur ptasiomiedniczny Craspedodon. Na Węgrzech występował także nodozauryd Hungarosaurus i rabdodontid Mochlodon. Z innych gadów kopalnych przestworza opanował pterozaur Bakonydraco, a w morzach występował mozazauryd Eonatator. Natomiast wśród flory występowała także roślina drapieżna z rodzaju Palaeoaldrovanda.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Ajkaceratops (Ajka + gr. cera + tops) znaczy "rogate oblicze z Ajka" – miasta, nieopodal którego został odnaleziony holotyp. Epitet gatunkowy kozmai honoruje Károlya Kozmę.

Spis gatunków

Ajkaceratops Ősi, Butler i Weishampel, 2010
A. kozmai Ősi, Butler i Weishampel, 2010

Bibliografia

Ősi, A. Butler, R.J., Weishampel, D.B., 2010. A Late Cretaceous ceratopsian dinosaur from Europe with Asian affinities. Nature 465 (7297): 466–468. [1].

Czepiński, Ł., 2019. Ontogeny and variation of a protoceratopsid dinosaur Bagaceratops rozhdestvenskyi from the Late Cretaceous of the Gobi Desert. Historical biology, w druku. [2]

Makovicky, P.J., 2012. Marginocephalia. W: Brett-Surman, M.K., Holtz, T.R., Farlow, J.O., editors. The complete dinosaur. Bloomington: Indiana University Press; p. 527–549.

Virág, A. & Ősi, A., 2017. Morphometry, microstructure, and wear pattern of neornithischian dinosaur teeth from the upper cretaceous Iharkút locality (Hungary). Anatomical Record 300: 1439–1463.

http://en.wikipedia.org/wiki/Ajkaceratops