Aorun: Różnice pomiędzy wersjami
m (-fot.) |
(aktualizacja, poprawki) |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{DISPLAYTITLE:''Aorun''}} | {{DISPLAYTITLE:''Aorun''}} | ||
<small> | <small> | ||
| Linia 12: | Linia 10: | ||
[[Krzysztof Stuchlik]] | [[Krzysztof Stuchlik]] | ||
| + | |||
| + | [[Kamil Kamiński]] | ||
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 55: | Linia 55: | ||
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | [[Holotyp]] (o numerze katalogowym IVPP V15709) składa się z czaszki i częściowo | + | [[Holotyp]] (o numerze katalogowym IVPP V15709) składa się z czaszki i częściowo artykułowanego szkieletu pozaczaszkowego, w skład którego wchodzą: kręg szyjny, grzbietowy i trzy ogonowe, lewa kość łokciowa, lewa "dłoń", dystalna część kości łonowej i artykulowana lewa i prawa ''tibiotarsi'' (kość łydkowa), kości śródstopia i "stopy" (Choiniera i in., 2014). [[Michael Mortimer|Mortimer]] (online) wymienia jeszcze kości promieniowe. Osobnik ten w chwili śmierci miał mnie niż rok. |
| + | Okaz ten mieści się w zbiorach Instytutu Paleontologii Kręgowców i Paleoantropologii, w Pekinie, w Chinach. | ||
| − | + | ==Filogeneza== | |
| + | Wg autorów opisu ''Aorun'' był celurozaurem bardziej zaawansowanym od [[Tyrannosauroidea]], lecz prymitywniejszym niż [[Compsognathidae]], albo [[takson bazalny|bazalnym]] przedstawicielem [[Maniraptora]], także prymitywniejszym od kompsognatydów. W analizie Xu i in. (2018) okazał się on najbardziej bazalnym [[Alvarezsauroidea|alwarezzauroidem]]. Z kolei wg Hartmana i in. (2019) ''Aorun'' był kompspgantydem. | ||
==Paleobiologia== | ==Paleobiologia== | ||
| Linia 77: | Linia 79: | ||
<small> | <small> | ||
Choiniere, J.N., Clark, J.M., Forster, C.M., Norell, M.A., Eberth, D.A., Erickson, G.M., Chu, H. i X. Xu. 2014. A juvenile specimen of a new coelurosaur (Dinosauria: Theropoda) from the Middle–Late Jurassic Shishugou Formation of Xinjiang, People’s Republic of China. Journal of Systematic Palaeontology. [[doi:10.1080/14772019.2013.781067]] | Choiniere, J.N., Clark, J.M., Forster, C.M., Norell, M.A., Eberth, D.A., Erickson, G.M., Chu, H. i X. Xu. 2014. A juvenile specimen of a new coelurosaur (Dinosauria: Theropoda) from the Middle–Late Jurassic Shishugou Formation of Xinjiang, People’s Republic of China. Journal of Systematic Palaeontology. [[doi:10.1080/14772019.2013.781067]] | ||
| + | |||
| + | Hartman, S., Mortimer, M., Wahl, W.R., Lomax, D.R., Lippincott, J., Lovelace, D.M. (2019). "A new paravian dinosaur from the Late Jurassic of North America supports a late acquisition of avian flight". PeerJ. 7: e7247. [[doi:10.7717/peerj.7247]]. | ||
| + | |||
| + | Mortimer, M. (online 2019). | ||
| + | |||
| + | Xu, X., Choiniere, J., Tan, Q., Benson, R.B.J; Clark, J., Sullivan, C., Zhao, Q., Han, F., Ma, Q., He, Y., Wang, S., Xing, H., Tan, L. (2018). "Two Early Cretaceous Fossils Document Transitional Stages in Alvarezsaurian Dinosaur Evolution". Current Biology. 28, 1-8. [[doi:10.1016/j.cub.2018.07.057]]. | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 91: | Linia 99: | ||
[[Kategoria:Oksford]] | [[Kategoria:Oksford]] | ||
[[Kategoria:Kelowej]] | [[Kategoria:Kelowej]] | ||
| − | |||
Wersja z 19:45, 22 wrz 2019
| Autor: | Korekta: |
| Eryk Sroka | Marcin Szermański |
| Aorun | |
|---|---|
| Długość: | 1 m |
| Masa: | ok. 1,5 kg |
| Miejsce występowania: | Chiny - Xinjiang
(formacja Wucaiwan) |
| Czas występowania | ok. 161,5 Ma
przełom środkowej i późnej jury (oksford / kelowej) |
| Systematyka | Dinosauria |
Wstęp
Aorun to mały późnojurajski teropod występujący na terenie dzisiejszych Chin. Jest piątym teropodem odkrytym w osadach formacji Wucaiwan (jednym z nich jest Monolophosaurus). Został odnaleziony w 2006 roku, a jego opis został sporządzony dopiero w roku 2014 przez Choiniere'a i współpracowników.
Materiał kopalny
Holotyp (o numerze katalogowym IVPP V15709) składa się z czaszki i częściowo artykułowanego szkieletu pozaczaszkowego, w skład którego wchodzą: kręg szyjny, grzbietowy i trzy ogonowe, lewa kość łokciowa, lewa "dłoń", dystalna część kości łonowej i artykulowana lewa i prawa tibiotarsi (kość łydkowa), kości śródstopia i "stopy" (Choiniera i in., 2014). Mortimer (online) wymienia jeszcze kości promieniowe. Osobnik ten w chwili śmierci miał mnie niż rok. Okaz ten mieści się w zbiorach Instytutu Paleontologii Kręgowców i Paleoantropologii, w Pekinie, w Chinach.
Filogeneza
Wg autorów opisu Aorun był celurozaurem bardziej zaawansowanym od Tyrannosauroidea, lecz prymitywniejszym niż Compsognathidae, albo bazalnym przedstawicielem Maniraptora, także prymitywniejszym od kompsognatydów. W analizie Xu i in. (2018) okazał się on najbardziej bazalnym alwarezzauroidem. Z kolei wg Hartmana i in. (2019) Aorun był kompspgantydem.
Paleobiologia
Nie ulega wątpliwości że Aorun był małym, zwinnym mięsożercą. W skład jego diety wchodziły prawdopodobnie jaszczurki i małe ssaki. Klimat formacji Wucaiwan w czasie gdy występował Aorun zhaoi był ciepły i prawdopodobnie wilgotny, z porami suchymi.
Etymologia
Jego nazwa rodzajowa pochodzi z mandaryńskiego i znaczy "Smoczy Król ze Wschodu" - postaci z klasyki chińskiej epiki pt. "Podróż na zachód" (Yourney To The West). Epitet gatunkowy zhaoi honoruje Zhao Xijina, jednego z najbardziej znanych chińskich paleontologów.
Spis gatunków
| Aorun | Choiniere, Clark, Forster, Norell, Eberth, Erickson, Chu i Xu, 2014 |
|---|---|
| A. zhaoi | Choiniere, Clark, Forster, Norell, Eberth, Erickson, Chu i Xu, 2014 |
Bibliografia
Choiniere, J.N., Clark, J.M., Forster, C.M., Norell, M.A., Eberth, D.A., Erickson, G.M., Chu, H. i X. Xu. 2014. A juvenile specimen of a new coelurosaur (Dinosauria: Theropoda) from the Middle–Late Jurassic Shishugou Formation of Xinjiang, People’s Republic of China. Journal of Systematic Palaeontology. doi:10.1080/14772019.2013.781067
Hartman, S., Mortimer, M., Wahl, W.R., Lomax, D.R., Lippincott, J., Lovelace, D.M. (2019). "A new paravian dinosaur from the Late Jurassic of North America supports a late acquisition of avian flight". PeerJ. 7: e7247. doi:10.7717/peerj.7247.
Mortimer, M. (online 2019).
Xu, X., Choiniere, J., Tan, Q., Benson, R.B.J; Clark, J., Sullivan, C., Zhao, Q., Han, F., Ma, Q., He, Y., Wang, S., Xing, H., Tan, L. (2018). "Two Early Cretaceous Fossils Document Transitional Stages in Alvarezsaurian Dinosaur Evolution". Current Biology. 28, 1-8. doi:10.1016/j.cub.2018.07.057.
