Atlantosaurus
| Autor: | Korekta: |
| Marcin Szermański | Maciej Ziegler |
| Atlantosaurus (atlantozaur) | |
|---|---|
| Długość: | ? m |
| Masa: | ? t |
| Miejsce występowania: | USA - Kolorado |
| Czas występowania | 155,7-150,8 Ma
(prawdopodobnie kimeryd) |
| Systematyka | Dinosauria
?? Neosauropoda ??? Diplodocoidea |
Tak wyglądał A. immanis i być może gatunek typowy A. montanus - rekonstrukcja Apatosaurus ajax. Autor: Scott Hartman [1] | |
| Mapa znalezisk: | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Atlantosaurus to niepewny i słabo znany rodzaj zauropoda żyjącego na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych (okolice miasta Morrison w stanie Kolorado). Jego kości zostały odnalezione i opisane podczas trwania słynnych "Kostnych Wojen" (ang. Bone Wars) w drugiej połowie XIX wieku.
Materiał kopalny
Jedyne skamieniałości tego dinozaura to 3 trzony kręgów krzyżowych (YPM 1835). Dodatkowo atlantozaur zawiera część kości krzyżowej, miednicy i tylnej kończyny.
Taksonomia
Historia taksonomiczna atlantozaura jest dość zawiła. Dinozaur ten został opisany przez paleontologa O.C. Marsha w 1877 roku jako "Titanosaurus" (gatunek typowy "Titanosaurus" montanus). Nie wiedział w momencie opisu, że nazwa Titanosaurus jest już zajęta przez Lydekkera dla kredowego zauropoda z Indii. Jeszcze w tym samym roku został zmuszony do zmienienia nazwy rodzajowej na Atlantosaurus (Upchurch i in., 2004b; Taylor, 2010).
Do rodzaju Atlantosaurus na przestrzeni dziejów dopisano nowe gatunki: A. immanis i A. alenquerensis, jednak na dzień dzisiejszy są one młodszymi synonimami odpowiednio Apatosaurus ajax i Lourinhasaurus alenquerensis. Być może także gatunek typowy atlantozaura, A. montanus, również jest młodszym synonimem apatozaura (Taylor, 2010). Inni badacze wskazują, że jest nomen dubium (Upchurch i in., 2004a) ze względu na brak diagnostycznego materiału (który jest notabene bardzo ubogi, zawiera bowiem jedynie fragmenty kości krzyżowej, miednicy i tylnej kończyny). Marsh prawdopodobnie wierzył jednak, że ten okruch kostny charakteryzuje się cechami diagnostycznymi – utworzył nawet nową rodzinę z nazwy Atlantosaurus, Atlantosauridae, w której umieścił jego i Apatosaurus. Wg niego grupę tę cechują pneumatyczne kręgi i brak krętarza trzeciego na kości udowej. Jakkolwiek, Atlantosauridae jest obecnie nieaktywne.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Atlantosaurus odnosi się do Atlasa – tytana z mitologii greckiej, który to miał dźwigać sklepienie niebieskie. Można ją tłumaczyć jako "atlasowy jaszczur". Odnosi się ona nieco do poprzedniej nazwy (Titanosaurus – "tytanowy jaszczur"), z której Marsh był zmuszony zrezygnować. Epitet gatunkowy montanus prawdopodobnie nawiązuje do stanu Montana USA, mimo, iż jego szczątki zostały znalezione w Kolorado (Upchurch i in., 2004b).
Spis gatunków
| Atlantosaurus | Marsh, 1877 | ?nomen dubium |
| A. montanus | Marsh, 1877 | ?nomen dubium ?= Apatosaurus ajax |
| = "Titanosaurus" montanus | Marsh, 1877 | |
| A. immanis | Marsh, 1878 | = Apatosaurus ajax |
| A. alenquerensis | (Lapparent i Zbyszewski, 1957) | = Lourinhasaurus alenquerensis |
| = "Apatosaurus" alenquerensis | Lapparent i Zbyszewski, 1957 | |
| = "Camarasaurus" alenquerensis | (Lapparent i Zbyszewski, 1957) Raath i McIntosh, 1987 |
Bibliografia
Taylor M.P. (2010) "Sauropod dinosaur research: a historical review". Geological Society, London, Special Publications; v. 343; p. 361-386; doi:10.1144/SP343.22
Upchurch P., Barrett P.M., Dodson P. (2004a) Sauropoda. [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press
Upchurch, P., Yukimitsu T. & Barrett, P.M. (2004b). "A new specimen of Apatosaurus ajax (Sauropoda: Diplodocidae) from the Morrison Formation (Upper Jurassic) of Wyoming, USA." National Science Museum monographs 26: i-118 ISSN:13429574
