Bisticeratops: Różnice pomiędzy wersjami
m |
m |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{DISPLAYTITLE:''Bisticeratops''}} | {{DISPLAYTITLE:''Bisticeratops''}} | ||
− | + | {{Opis | |
− | { | + | |Autor = [[Paweł Konarzewski]] |
− | | Autor | + | |Korekta = |
− | | | + | |nazwa = ''Bisticeratops'' (bisticeratops) |
− | + | |długość = | |
− | + | |wysokość = | |
− | + | |masa = | |
− | + | |dieta = roślinożerny | |
− | + | |miejsce = [[USA]] - Nowy Meksyk | |
− | + | <small>([[formacja]] [[Kirtland]] - ogniwo Farmington) </small> | |
− | | | + | |czas = {{Występowanie|74|73}} |
− | + | ok. 74 [[Ma]]<br> | |
− | | | ||
− | | | ||
− | |||
− | | [[USA]] - Nowy Meksyk | ||
− | |||
− | <small>([[formacja]] [[Kirtland]] - ogniwo Farmington) </small> | ||
− | | | ||
− | |||
− | |||
− | ok. 74 [[Ma]] <br> | ||
<small>[[późna kreda]] ([[kampan]])</small> | <small>[[późna kreda]] ([[kampan]])</small> | ||
− | | | + | |systematyka = |
− | + | [[Dinosauria]] | |
− | |||
[[Ornithischia]] | [[Ornithischia]] | ||
Linia 36: | Linia 25: | ||
[[Chasmosaurinae]] | [[Chasmosaurinae]] | ||
− | + | |grafika = Bisticeratops skeletal.png | |
− | + | |podpis = Rekonstrukcja ''Bisticeratops''. Na biało odnalezione elementy. Autorka: Skye McDavid [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bisticeratops_skeletal.png]<br> | |
− | | | + | [[Plik:Bisticeratops Size Comparison.svg|350px]] |
− | + | Porównanie rozmiarów człowieka i ''Bisticeratops''. Autor: SlvrHwk [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bisticeratops_Size_Comparison.svg] | |
− | + | |PorównanieGrupa = | |
− | + | |PorównanieDługość = | |
− | + | |mapa = | |
− | | | ||
− | |||
− | | | ||
− | | | ||
<display_points type="terrain" zoom=4> | <display_points type="terrain" zoom=4> | ||
36.708 N, 108.350 W~ Lokalizacja holotypu ''Bisticeratops'' | 36.708 N, 108.350 W~ Lokalizacja holotypu ''Bisticeratops'' | ||
</display_points> | </display_points> | ||
− | + | }} | |
− | |||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
''Bisticeratops'' to [[rodzaj]] [[Ceratopsidae|ceratopsyda]] z [[klad]]u [[Chasmosaurinae]] żyjącego w [[późna kreda|późnej kredzie]] ok. 74 mln lat temu na terenach [[USA]]. Okaz został odnaleziony w 1975 roku przez zespół terenowy Uniwersytetu Arizony. Wcześniej uważano go za jeden z gatunków ''[[Pentaceratops]]''. | ''Bisticeratops'' to [[rodzaj]] [[Ceratopsidae|ceratopsyda]] z [[klad]]u [[Chasmosaurinae]] żyjącego w [[późna kreda|późnej kredzie]] ok. 74 mln lat temu na terenach [[USA]]. Okaz został odnaleziony w 1975 roku przez zespół terenowy Uniwersytetu Arizony. Wcześniej uważano go za jeden z gatunków ''[[Pentaceratops]]''. | ||
Linia 84: | Linia 68: | ||
<small> | <small> | ||
− | Dalman, S. G., & Lucas, S. G. (2018). New evidence for predatory behaviour in Tyrannosaurid dinosaurs from the Kirtland Formation (Late Cretaceous, Campanian), Northwestern New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin, 79, 113-124 [https://www.researchgate.net/publication/328676803_NEW_EVIDENCE_FOR_PREDATORY_BEHAVIOR_IN_TYRANNOSAURID_DINOSAURS_FROM_THE_KIRTLAND_FORMATION_LATE_CRETACEOUS_CAMPANIAN_NORTHWESTERN_NEW_MEXICO] | + | Dalman, S. G., & Lucas, S. G. (2018). "New evidence for predatory behaviour in Tyrannosaurid dinosaurs from the Kirtland Formation (Late Cretaceous, Campanian)", Northwestern New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin, 79, 113-124 [https://www.researchgate.net/publication/328676803_NEW_EVIDENCE_FOR_PREDATORY_BEHAVIOR_IN_TYRANNOSAURID_DINOSAURS_FROM_THE_KIRTLAND_FORMATION_LATE_CRETACEOUS_CAMPANIAN_NORTHWESTERN_NEW_MEXICO] |
− | Dalman, S., Jasinski, S., & Lucas, S. (2022). A New Chasmosaurine Ceratopsid from the Upper Cretaceous (Campanian) Farmington Member of the Kirtland Formation, New Mexico. New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin. 90: 127–153 [https://www.researchgate.net/publication/362680358_A_NEW_CHASMOSAURINE_CERATOPSID_FROM_THE_UPPER_CRETACEOUS_CAMPANIAN_FARMINGTON_MEMBER_OF_THE_KIRTLAND_FORMATION_NEW_MEXICO] | + | Dalman, S., Jasinski, S., & Lucas, S. (2022). "A New Chasmosaurine Ceratopsid from the Upper Cretaceous (Campanian) Farmington Member of the Kirtland Formation, New Mexico". New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin. 90: 127–153 [https://www.researchgate.net/publication/362680358_A_NEW_CHASMOSAURINE_CERATOPSID_FROM_THE_UPPER_CRETACEOUS_CAMPANIAN_FARMINGTON_MEMBER_OF_THE_KIRTLAND_FORMATION_NEW_MEXICO] |
</small> | </small> |
Wersja z 18:50, 5 wrz 2022
Autor: | Paweł Konarzewski |
Bisticeratops (bisticeratops) | |
---|---|
Dieta | roślinożerny |
Miejsce | USA - Nowy Meksyk |
Czas |
ok. 74 Ma |
Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja Bisticeratops. Na biało odnalezione elementy. Autorka: Skye McDavid [3] Porównanie rozmiarów człowieka i Bisticeratops. Autor: SlvrHwk [4] | |
Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
|
Wstęp
Bisticeratops to rodzaj ceratopsyda z kladu Chasmosaurinae żyjącego w późnej kredzie ok. 74 mln lat temu na terenach USA. Okaz został odnaleziony w 1975 roku przez zespół terenowy Uniwersytetu Arizony. Wcześniej uważano go za jeden z gatunków Pentaceratops.
Materiał kopalny
Holotyp o numerze NMMNH P-50000 to prawie kompletna czaszka pozbawiona kości ciemieniowej, lewej części kości łuskowej, rogów naodcznych (zachował się jedynie odlew prawego, oryginalny zaginął), lewej kości jarzmowej, kwadratowej i przedzębowej oraz dwóch kości zębowych. Na prawej stronie czaszki znajdują się ślady ugryzień spowodowanych przez tyranozauryda z których część wykazuje oznaki gojenia. Osobnik przeżył atak drapieżnika (Dalman i Lucas, 2018).
Budowa
Bisticeratops swoim wyglądem przypomina pozostałych przedstawicieli Chasmosaurinae. Nie odnaleziono elementów ciemieniowych kryzy i nie jest znana jej ornamentacja. Zachowana część łuskowa kryzy jest podobnie wydłużona, jak u Pentaceratops. Długość odkrytej czaszki od kości rostralnej do złamanego końca kości łuskowej wynosi 175 cm. Posiada dwa rogi naodczone o długości ok. 70 cm silnie zakrzywione do przodu oraz mniejszy znajdujący się na nosie (Dalman i in., 2022).
Systematyka
Analiza przeprowadzona przez autorów wykazała bliskie pokrewieństwo omawianego dinozaura z nienazwanym chasmozaurynem z formacji Almond. Być może jest członkiem nowego kladu chasmozaurynów nie należącego do Triceratopsini i odrębnej wobec innych południowych chasmozaurynów z Laramidii, takich jak Pentaceratops.
Paleośrodowisko
W Farmington znajdują się aluwialne muły i nadbrzeżne osady piaskowe powstałe w kanałach odwadniających przybrzeżną równinę na śródlądowym wybrzeżu Ameryki Północnej. Fauna z tego miejsca jest uboga w kręgowce. W innych jednostkach formacji Kirtland odnaleziono ryby, żółwie, krokodyle, kałamarnice, pterozaury oraz ssaki. Fauna dinozaurów z tej formacji jest zróżnicowana i odkryto liczne teropody: cenagnatydy, dromeozaurydy, ornitomimidy, owiraptorozaury, troodontydy, tyranozaurydy i ptaki oraz roślinożerców: ankylozaurydy, nodozaurydy, chasmozauryny, centrozauryny, hadrozaurydy, pachycefalozaurydy oraz tytanozaury.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Bisticeratops nawiązuje do miejsca odnalezienia szczątków ceratopsa w rezerwacie Bisti/De-Na-Zin znajdującego się w hrabstwo San Juan. Drugi człon oznacza "rogate oblicze". Epitet gatunkowy froeseorum honoruje zmarłego Edgara Froese, założyciela zespołu Tangerine Dream i jego syna Jerome'a Froese, byłego członka Tangerine Dream oraz założyciela i lidera zespołu muzyki instrumentalnej Loom.
Spis gatunków
Bisticeratops | Dalman, Jasinski i Lucas, 2022 |
B. froeseorum | Dalman, Jasinski i Lucas, 2022 |
Bibliografia
Dalman, S. G., & Lucas, S. G. (2018). "New evidence for predatory behaviour in Tyrannosaurid dinosaurs from the Kirtland Formation (Late Cretaceous, Campanian)", Northwestern New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin, 79, 113-124 [5]
Dalman, S., Jasinski, S., & Lucas, S. (2022). "A New Chasmosaurine Ceratopsid from the Upper Cretaceous (Campanian) Farmington Member of the Kirtland Formation, New Mexico". New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin. 90: 127–153 [6]