Cerasinops: Różnice pomiędzy wersjami
m |
(uzupełnienia) |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{DISPLAYTITLE:''Cerasinops''}} | {{DISPLAYTITLE:''Cerasinops''}} | ||
{{Opis | {{Opis | ||
| − | + | |Autor = [[Sebastian Oziemski]], [[Tomasz Singer]], [[Daniel Madzia]] | |
| − | + | |Korekta = [[Tomasz Sokołowski]], [[Maciej Ziegler]], [[Kamil Kamiński]], [[Paweł Konarzewski]] | |
| − | + | |nazwa = ''Cerasinops'' (cerasinops) | |
| − | + | |długość = 1,8-2,5 m | |
| − | + | |wysokość = | |
| − | + | |masa = ok. 120-175 kg | |
| − | + | |dieta = roślinożerny | |
| − | + | |miejsce = [[USA]] - Montana | |
| − | <small> | + | <small>(dolne osady [[formacja|formacji]] [[Two Medicine]])</small> |
| − | + | |czas = {{Występowanie|81|77}} | |
| − | 81-77 [[Ma]] <ref>Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. [[doi:10.1371/journal.pone.0188426]]</ref> | + | ok. 81-77 [[Ma]] <ref>Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. [[doi:10.1371/journal.pone.0188426]]</ref> <br> |
| − | <small> | + | <small>[[późna kreda]] ([[kampan]])</small> |
| − | + | |systematyka = [[Dinosauria]] | |
[[Ornithischia]] | [[Ornithischia]] | ||
| Linia 20: | Linia 20: | ||
[[Leptoceratopsidae]] | [[Leptoceratopsidae]] | ||
| − | + | |grafika = Saurornitholestes hunting Cerasinops.jpg | |
| − | + | |podpis =Para ''[[Saurornitholestes]]'' polująca na samicę ''Cerasinops'' z młodymi. Autor: ABelov 2014 [https://www.deviantart.com/abelov2014/art/A-life-saving-escape-hunting-stories-902366978] | |
| − | + | |PorównanieGrupa = Ceratopsia_bazalne | |
| − | + | |PorównanieDługość = 2 | |
| − | + | |mapa = | |
}} | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Cerasinops'' to opisany w [[2007]] roku przez Brendę [[Chinnery]] i Jacka [[Horner]]a [[bazalny]] leptoceratopsyd ([[Leptoceratopsidae]]), którego skamieniałości zostały odkryte w | + | ''Cerasinops'' to opisany w [[2007]] roku przez Brendę [[Chinnery]] i Jacka [[Horner]]a [[bazalny]] leptoceratopsyd ([[Leptoceratopsidae]]), którego skamieniałości zostały odkryte w stanie Montana w późnokredowych skałach [[formacja|formacji]] [[Two Medicine]]. Ich wiek datuje się na [[kampan]] - a więc około 81-77 milionów lat temu. |
==Historia taksonu== | ==Historia taksonu== | ||
Dinozaura tego odkryto kilkadziesiąt lat temu, a o fakcie tym pisze już w [[1939]] roku [[Gilmore]]. Okazy USNM (United States National Museum) 13863 i 13864 były pierwotnie przez [[Gilmore]]'a opisane jako ''[[Leptoceratops]]'' sp. Na podstawie wspólnych cech występujących u USNM 13864 i MOR 300 ([[holotyp]]) stwierdzono, ze chodzi o identyczny [[gatunek]], który zasługuje na nową nazwę [[rodzaj]]ową. | Dinozaura tego odkryto kilkadziesiąt lat temu, a o fakcie tym pisze już w [[1939]] roku [[Gilmore]]. Okazy USNM (United States National Museum) 13863 i 13864 były pierwotnie przez [[Gilmore]]'a opisane jako ''[[Leptoceratops]]'' sp. Na podstawie wspólnych cech występujących u USNM 13864 i MOR 300 ([[holotyp]]) stwierdzono, ze chodzi o identyczny [[gatunek]], który zasługuje na nową nazwę [[rodzaj]]ową. | ||
| + | |||
| + | ==Materiał kopalny== | ||
| + | [[Holotyp]] (MOR 300) to niekompletna czaszka oraz szkielet kompletny w 80%. | ||
| + | Materiał przypisany (USNM 13863 i 13864) to częściowe szkielety zawierające czaszkę oraz elementy pozaczaszkowe. | ||
| + | |||
| + | Badanie histologiczne kości wykazało, że ''Cerasinops'' maksymalnie żył 11 lat. | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| − | Czaszka ''Cerasinops'' była głęboka, a kostna kryza na karku krótka. | + | ===Czaszka=== |
| + | Czaszka ''Cerasinops'' była głęboka, a kostna kryza na karku krótka. W jego kryzie znajdowały sie niewielkie okna, co wiąże go z kolei z bardziej [[zaawansowany]]mi neoceratopsami. Jak zauważa (nieoficjalnie) [[Tomasz Singer]], budowa tylnego brzegu kryzy jest nieomal identyczna jak u [[rodzaj]]u ''[[Graciliceratops]]''<ref>Forum Dinozaury.com!, 29 V 2008 r. http://www.forum.dinozaury.com/viewtopic.php?p=25226#p25226</ref>. Może to wnioskować o ponowne przebadanie jego pokrewieństwa. Kości czołowe były ze sobą zrośnięte w linii środkowej i były bardziej wklęsłe niż u ''[[Leptoceratops]]'' oraz ''[[Prenoceratops]]''. Obecność dwóch zębów w kości przedszczękowej upodabnia go trochę do ''[[Protoceratops]]''. Kość szczękowa swoją budową była bardzo podobna do tej u ''[[Leptoceratops]]'', z kolei zębowa była głęboka. Kość nosowa była krótsza i grubsza niż u ''[[Prenoceratops]]''. Na kości jarzmowej nie odnaleziono śladów obecności różka jarzmowego (''epijugal''). Kość kwadratojarzmowa ''Cerasinops'' była mocna i trójkątna, z kolei kwadratowa - długa i prosta. Szeroka, krótka i owalna kość stawowa była osadzona pod kątem 30 stopni względem poziomu. Kość kątowa górna była masywnie zbudowana (Chinnery i Horner, 2007). | ||
| − | [[ | + | ===Szkielet pozaczaszkowy=== |
| + | W odróżnieniu od wielu przedstawicieli [[Ceratopsoidea]] i niektórych bazalnych bazalnych [[Neoceratopsia|neoceratopsów]] (np. ''[[Auroraceratops]]'' trzy pierwsze kręgi szyjne nie były ze sobą zrośnięte. Kręgi ogonowe miały bardzo wysokie wyrostki kolczyste. Chinnery i Horner (2007) zauważyli, że kończyny przednie były krótkie w stosunku do tylnych. Paul (2010) sugeruje, że w odróżnieniu od swoich kuzynów nie poruszał się na czterech, lecz na dwóch nogach. Kończyny przednie wykazują również unikatową histologię kości. | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Cerasinops'' oznacza w dosłownym tłumaczeniu "czereśniowa twarz" (''cerasinus'' to bowiem z łaciny "czereśnia"). Czasem błędnie się ją tłumaczy na "chińskie rogate oblicze" (''cera'' - twarz/oblicze, ''sino ''- chiński). | + | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Cerasinops'' oznacza w dosłownym tłumaczeniu "czereśniowa twarz" (''cerasinus'' to bowiem z łaciny "czereśnia"). Czasem błędnie się ją tłumaczy na "chińskie rogate oblicze" (''cera'' - twarz/oblicze, ''sino ''- chiński). Epitet gatunkowy ''hodgskissi'' honoruje Wilsona Hodgskissa, właściciela posesji, u którego odnaleziono [[holotyp|okaz typowy]]. |
| − | |||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | |{{V| ''Cerasinops''}} | |
| − | | [[Chinnery]] | + | |{{Kpt|[[Chinnery]] & [[Horner]]}}, [[2007]] |
|- | |- | ||
| − | + | |{{V| ''C. hodgskissi''}} | |
| − | | [[Chinnery]] | + | | {{Kpt|[[Chinnery]] & [[Horner]]}}, [[2007]] |
|} | |} | ||
| − | == | + | ==Bibliografia== |
| − | <small>Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014) ''"Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage"'' | + | <small>Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014) ''"Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage"'' PLoS Biology, 12(5), e1001853. [[doi:10.1371/journal.pbio.1001853]]. |
| − | Chinnery, B.J. & Horner, J.R. (2007). | + | Chinnery, B.J. & Horner, J.R. (2007). "A new neoceratopsian dinosaur linking North American and Asian taxa". Journal of Vertebrate Paleontology. 27 (3): 625–641. [[doi:10.1671/0272-4634(2007)27[625:ANNDLN]2.0.CO;2]]. |
Holtz, T. (2012) ''"Dinosaurs"'' (suplement) [[https://www.geol.umd.edu/~tholtz/dinoappendix/HoltzappendixWinter2011.pdf]] | Holtz, T. (2012) ''"Dinosaurs"'' (suplement) [[https://www.geol.umd.edu/~tholtz/dinoappendix/HoltzappendixWinter2011.pdf]] | ||
| − | Paul, G.S. (2010). " | + | Paul, G.S. (2010). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs' wyd. Princeton University. |
<references/></small> | <references/></small> | ||
Wersja z 20:06, 29 lis 2023
| Autor: | Sebastian Oziemski, Tomasz Singer, Daniel Madzia |
| Korekta: | Tomasz Sokołowski, Maciej Ziegler, Kamil Kamiński, Paweł Konarzewski |
| Cerasinops (cerasinops) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Długość | 1,8-2,5 m | ||||
| Masa | ok. 120-175 kg | ||||
| Dieta | roślinożerny | ||||
| Miejsce | USA - Montana
(dolne osady formacji Two Medicine) | ||||
| Czas |
ok. 81-77 Ma [1] | ||||
| Systematyka | Dinosauria | ||||
 Para Saurornitholestes polująca na samicę Cerasinops z młodymi. Autor: ABelov 2014 [1]
Porównanie wielkości Cerasinops i człowieka. | |||||
Wstęp
Cerasinops to opisany w 2007 roku przez Brendę Chinnery i Jacka Hornera bazalny leptoceratopsyd (Leptoceratopsidae), którego skamieniałości zostały odkryte w stanie Montana w późnokredowych skałach formacji Two Medicine. Ich wiek datuje się na kampan - a więc około 81-77 milionów lat temu.
Historia taksonu
Dinozaura tego odkryto kilkadziesiąt lat temu, a o fakcie tym pisze już w 1939 roku Gilmore. Okazy USNM (United States National Museum) 13863 i 13864 były pierwotnie przez Gilmore'a opisane jako Leptoceratops sp. Na podstawie wspólnych cech występujących u USNM 13864 i MOR 300 (holotyp) stwierdzono, ze chodzi o identyczny gatunek, który zasługuje na nową nazwę rodzajową.
Materiał kopalny
Holotyp (MOR 300) to niekompletna czaszka oraz szkielet kompletny w 80%. Materiał przypisany (USNM 13863 i 13864) to częściowe szkielety zawierające czaszkę oraz elementy pozaczaszkowe.
Badanie histologiczne kości wykazało, że Cerasinops maksymalnie żył 11 lat.
Budowa
Czaszka
Czaszka Cerasinops była głęboka, a kostna kryza na karku krótka. W jego kryzie znajdowały sie niewielkie okna, co wiąże go z kolei z bardziej zaawansowanymi neoceratopsami. Jak zauważa (nieoficjalnie) Tomasz Singer, budowa tylnego brzegu kryzy jest nieomal identyczna jak u rodzaju Graciliceratops[2]. Może to wnioskować o ponowne przebadanie jego pokrewieństwa. Kości czołowe były ze sobą zrośnięte w linii środkowej i były bardziej wklęsłe niż u Leptoceratops oraz Prenoceratops. Obecność dwóch zębów w kości przedszczękowej upodabnia go trochę do Protoceratops. Kość szczękowa swoją budową była bardzo podobna do tej u Leptoceratops, z kolei zębowa była głęboka. Kość nosowa była krótsza i grubsza niż u Prenoceratops. Na kości jarzmowej nie odnaleziono śladów obecności różka jarzmowego (epijugal). Kość kwadratojarzmowa Cerasinops była mocna i trójkątna, z kolei kwadratowa - długa i prosta. Szeroka, krótka i owalna kość stawowa była osadzona pod kątem 30 stopni względem poziomu. Kość kątowa górna była masywnie zbudowana (Chinnery i Horner, 2007).
Szkielet pozaczaszkowy
W odróżnieniu od wielu przedstawicieli Ceratopsoidea i niektórych bazalnych bazalnych neoceratopsów (np. Auroraceratops trzy pierwsze kręgi szyjne nie były ze sobą zrośnięte. Kręgi ogonowe miały bardzo wysokie wyrostki kolczyste. Chinnery i Horner (2007) zauważyli, że kończyny przednie były krótkie w stosunku do tylnych. Paul (2010) sugeruje, że w odróżnieniu od swoich kuzynów nie poruszał się na czterech, lecz na dwóch nogach. Kończyny przednie wykazują również unikatową histologię kości.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Cerasinops oznacza w dosłownym tłumaczeniu "czereśniowa twarz" (cerasinus to bowiem z łaciny "czereśnia"). Czasem błędnie się ją tłumaczy na "chińskie rogate oblicze" (cera - twarz/oblicze, sino - chiński). Epitet gatunkowy hodgskissi honoruje Wilsona Hodgskissa, właściciela posesji, u którego odnaleziono okaz typowy.
Spis gatunków
| Cerasinops | Chinnery & Horner, 2007 |
| C. hodgskissi | Chinnery & Horner, 2007 |
Bibliografia
Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014) "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage" PLoS Biology, 12(5), e1001853. doi:10.1371/journal.pbio.1001853.
Chinnery, B.J. & Horner, J.R. (2007). "A new neoceratopsian dinosaur linking North American and Asian taxa". Journal of Vertebrate Paleontology. 27 (3): 625–641. [[doi:10.1671/0272-4634(2007)27[625:ANNDLN]2.0.CO;2]].
Holtz, T. (2012) "Dinosaurs" (suplement) [[2]]
Paul, G.S. (2010). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs' wyd. Princeton University.
- ↑ Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. doi:10.1371/journal.pone.0188426
- ↑ Forum Dinozaury.com!, 29 V 2008 r. http://www.forum.dinozaury.com/viewtopic.php?p=25226#p25226
