Dreadnoughtus: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m (dr. różne)
m
(Nie pokazano 19 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 6: Linia 6:
 
|-
 
|-
 
| [[Marcin Szermański]]
 
| [[Marcin Szermański]]
| [[Maciej Ziegler]], [[Krzysztof Stuchlik]]
+
| [[Mateusz Tałanda]], [[Maciej Ziegler]], [[Krzysztof Stuchlik]]
 
|}
 
|}
 
</small>
 
</small>
Linia 16: Linia 16:
 
|-
 
|-
 
! '''Długość''':
 
! '''Długość''':
| >26 m
+
| > 21-26 m
  
 
|-
 
|-
 
! '''Masa''':
 
! '''Masa''':
| >59,3 t (??)
+
| > 22-38 t
  
 
|-
 
|-
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
| [[Argentyna]] - prowincja Santa Cruz
+
| [[Argentyna]] - Santa Cruz
  
<small>(formacja [[Cerro Fortaleza]])</small>
+
<small>([[formacja]] [[Cerro Fortaleza]])</small>
 
|-
 
|-
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
| ok. 84-66 [[Ma]]
+
| ?ok. 75-70 [[Ma]]
  
<small>[[późna kreda]] ([[kampan]] - [[mastrycht]])</small>
+
<small>[[późna kreda]] (późny [[kampan]] - wczesny [[mastrycht]])</small>
 
|-
 
|-
 
! '''Systematyka'''
 
! '''Systematyka'''
 
| [[Dinosauria]]
 
| [[Dinosauria]]
 
[[Saurischia]]
 
  
 
[[Sauropodomorpha]]
 
[[Sauropodomorpha]]
  
 
[[Sauropoda]]
 
[[Sauropoda]]
 
[[Eusauropoda]]
 
 
[[Neosauropoda]]
 
  
 
[[Macronaria]]
 
[[Macronaria]]
 
[[Titanosauriformes]]
 
  
 
[[Somphospondyli]]
 
[[Somphospondyli]]
  
 
[[Titanosauria]]
 
[[Titanosauria]]
 +
 +
? [[Lithostrotia]]
 +
 
|-
 
|-
| colspan=2 |[[Plik:Dreadnoughtus.png|400px|]]
+
| colspan=2 |[[Plik:Dreadnoughtus.png|400px]]
 
<small>Szkielet drednota w porównaniu do człowieka. Na biało odnalezione kości. Skala: 1 m.
 
<small>Szkielet drednota w porównaniu do człowieka. Na biało odnalezione kości. Skala: 1 m.
  
Linia 62: Linia 57:
 
|-
 
|-
 
| colspan=2 |
 
| colspan=2 |
<display_points type="terrain" zoom=5>
+
<display_points type="terrain" zoom=3>
Río La Leona, Santa Cruz, Argentina|formacja [[Cerro Fortaleza]], Río La Leona, prowincja Santa Cruz, [[Argentyna]]|<small>''Dreadnoughtus schrani'' - '''MPM-PV 1156''' ([[holotyp]]) i '''MPM-PV 3546''' ([[paratyp]]).<br>
+
49.9° S, 72.0° W~formacja Plottier, Cerro Guillermo, prowincja Mendoza (Ullmann i Lacovara, 2016, ryc. 1B)
 
</display_points>
 
</display_points>
 
|}
 
|}
  
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
''Dreadnoughtus'' to kolejny ogromny [[rodzaj]] tytanozaura z terenów obecnej południowej [[Argentyna|Argentyny]] (Patagonia). Jest z nich najpóźniejszy i najbardziej [[zaawansowany]]. W przeciwieństwie do innych gigantów nie jest znany z pojedynczych kości, bowiem odnaleziono i zbadano ok. 70 % jego szkieletu, dzięki czemu jest jednym z najlepiej poznanych tytanozaurów.  
+
[[Plik:Dreadnoughtus NT small.jpg|250px|thumb|right|Rekonstrukcja ciała dreadnota z szyją zadartą do góry.]]
 +
''Dreadnoughtus'' to kolejny ogromny [[rodzaj]] tytanozaura z terenów obecnej południowej [[Argentyna|Argentyny]] (Patagonia). Jest jednym z ich najpóźniejszych i najbardziej [[zaawansowany]]ch przedstawicieli. W przeciwieństwie do innych gigantów nie jest znany z pojedynczych kości, bowiem odnaleziono i zbadano ok. 70 % jego szkieletu<ref name="Lacovara 2014">Lacovara, K.J., Lamanna, M.C., Ibiricu, L.M., Poole, J.C., Schroeter, E.R., Ullmann, P.V., Voegele, K.K., Boles, Z.M., Carter, A.M., Fowler, E.K., Egerton, V.M., Moyer, A.E., Coughenour, C.L., Schein, J.P., Harris, J.D., Martínez, R.D. & Novas, F.E. (2014) A Gigantic, Exceptionally Complete Titanosaurian Sauropod Dinosaur from Southern Patagonia, Argentina. Scientific Reports 4: 6196 [[doi:10.1038/srep06196]]</ref>, dzięki czemu jest jednym z najlepiej poznanych tytanozaurów.  
  
 
==Materiał kopalny i lokalizacja==
 
==Materiał kopalny i lokalizacja==
[[Holotyp]] MPM-PV 1156 to następujące kości: fragment k. szczękowej, ząb, tylny kręg szyjny, żebra szyjne, wiele kręgów grzbietowych i żeber, k. krzyżowa, 32 kręgi ogonowe i 18 łuków hemalnych, lewa obręcz barkowa z prawie kompletną kończyną bez stopy, obie płyty mostkowe, kompletna miednica, lewa tylna kończyna bez stopy i prawa k. piszczelowa, k. śródstopia I i II oraz pazur tylnej stopy I. Co ciekawe, wg badań naukowców nie osiągnął jeszcze swych maksymalnych rozmiarów.
+
[[Plik:Dreadnoughtus_multiview_skeletal_by_palaeozoologist.jpg|250px|thumb|right|Rekonstrukcja szkieletu. [http://palaeozoologist.deviantart.com/art/Dreadnoughtus-multiview-skeletal-486665343 Autor: Zach A. (palaeozoologist)].]]
 +
 
 +
Dotychczas znaleziono 145 kości dreadnota<ref>Voegele, K.K., Lamanna, M.C. & Lacovara K.J. (2017) Osteology of the dorsal vertebrae of the giant titanosaurian sauropod dinosaur ''Dreadnoughtus schrani'' from the Late Cretaceous of Argentina. Acta Palaeontologica Polonica, 62 (4): 667–681. [https://doi.org/10.4202/app.00391.2017]</ref>, które pochodzą od dwóch osobników:
 +
 
 +
[[Holotyp]] MPM-PV 1156 to następujące kości: fragment k. szczękowej, ząb, tylny kręg szyjny, do siedmiu kręgów grzbietowych, żebra, k. krzyżowa, 32 kręgi ogonowe i 18 łuków hemalnych, lewa obręcz barkowa z prawie kompletną kończyną bez dłoni, obie płyty mostkowe, kompletna miednica, lewa tylna kończyna bez stopy i prawa k. piszczelowa, k. skokowa, k. śródstopia I i II oraz pazur z pierwszego palca stopy.
  
[[Paratyp]] MPM-PV 3546 to częściowy szkielet pozaczaszkowy należący do nieco mniejszego osobnika niż holotyp. Składają się na niego: częściowy przedni kręg szyjny, wiele kręgów grzbietowych i żeber, k. krzyżowa, 7 kręgów ogonowych i 5 łuków hemalnych, kompletna miednica i lewa k. udowa.
+
[[Paratyp]] MPM-PV 3546 to częściowy szkielet pozaczaszkowy należący do nieco mniejszego osobnika niż holotyp. Składają się na niego: częściowy przedni kręg szyjny, sześć kręgów ogonowych, kompletna miednica i lewa k. udowa.
  
Oba osobniki zostały odnalezione na zachód od Río La Leona, w prowincji Santa Cruz, południowo-zachodniej Patagonii. Tkwiły one w pokładach formacji [[Cerro Fortaleza]] (ok. 350 metrów poniżej jej górnej granicy). Warstwy te datowane są na [[kampan]] – [[mastrycht]], ok. 84-66 milionów lat. Obecnie są przechowywane w Museo Padre Molina w mieście Río Gallegos.
+
Oba osobniki zostały odnalezione na zachód od Río La Leona, w prowincji Santa Cruz, południowo-zachodniej Patagonii. Tkwiły one w pokładach formacji [[Cerro Fortaleza]] (ok. 350 metrów poniżej jej górnej granicy). Warstwy te datowane są na środkowy/późny [[kampan]] – wczesny [[mastrycht]]<ref>Egerton, V.M., Williams, C.J., & Lacovara, K.J. (2016). A new Late Cretaceous (late Campanian to early Maastrichtian) wood flora from southern Patagonia. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 441: 305-316. [https://doi.org/10.1016/j.palaeo.2015.07.011]</ref>. Obecnie są przechowywane w Museo Padre Molina w mieście Río Gallegos. Rzeczywisty wiek wspomnianych osadów jest jednak kontrowersyjny i mogą one  być znacznie starsze (zob. [[Talenkauen#Wiek geologiczny]]).
  
 
==Rozmiary==
 
==Rozmiary==
''Dreadnoughtus'' z pewnością był bardzo dużych rozmiarów, być może porównywalnych do wcześniej znalezionych ''[[Argentinosaurus]]'' czy ''[[Puertasaurus]]'', które również żyły w dzisiejszej Argentynie. Lacovara i in. ([[2014]]) wyliczają jego masę na 59,3 t i długość na ok. 26 m. Praktycznie od momentu publikacji wyników badań Lacovary i in. pojawiają się nieoficjalne doniesienia o jego zawyżonej masie. Jej nieoficjalne oszacowania, uzyskane inną metodą, są bowiem znacznie mniejsze - być może ważył nawet niecałe 30-35 ton<ref> Komentarz G.S. Paula [http://dml.cmnh.org/2014Sep/msg00014.html] </ref> <ref> Dyskusja na forum dinozaury.com [http://forum.dinozaury.com/viewtopic.php?f=7&t=6112]</ref>.
+
[[Plik:Dreadnoughtus_schrani_by_traheripteryx.png|250px|thumb|right|Rekonstrukcja. [http://traheripteryx.deviantart.com/art/Dreadnoughtus-schrani-565405790 Autor: Traheripteryx].]]
 +
 
 +
[[Plik:Dreadnoughtus_Size_%26_Weight_Comparision_(Metric)_JPG.jpg|250px|thumb|right|Porównanie masy drednota z innymi zwierzętami oraz Boeingiem 737. Źródło: [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/b/b9/Dreadnoughtus_Size_%26_Weight_Comparision_(Metric)_JPG.jpg].]]
 +
 
 +
''Dreadnoughtus'' z pewnością był bardzo dużych rozmiarów, być może porównywalnych do wcześniej znalezionych ''[[Argentinosaurus]]'' czy ''[[Puertasaurus]]'', które również żyły na terenie dzisiejszej Argentyny. Cały szkielet miał według pewnych źródeł ok. 21 metrów długości<ref>Zach A. (palaeozoologist), online 2014 http://palaeozoologist.deviantart.com/art/Dreadnoughtus-multiview-skeletal-486665343</ref>. Co ciekawe, według badań naukowców nie osiągnął jeszcze swych maksymalnych rozmiarów<ref name="Lacovara 2014"></ref>. Lacovara i in. ([[2014]]) wyliczyli jego masę na 59,3 t i długość na ok. 26 m. Praktycznie od momentu publikacji wyników badań Lacovary i in. pojawiają się nieoficjalne doniesienia o jego zawyżonej masie. Jej nieoficjalne oszacowania, uzyskane inną metodą, są bowiem znacznie mniejsze - być może ważył nawet niecałe 30-35 ton<ref>[http://dml.cmnh.org/2014Sep/msg00014.html Komentarz G.S. Paula na Dinosaur Mailing List] </ref><ref> [http://forum.dinozaury.com/viewtopic.php?f=7&t=6112 Dyskusja na Forum Dinozaury.com]</ref>. Za pomocą tej samej metody Benson i in. (2014) obliczyli ''[[Argentinosaurus]]'' na 90 ton<ref>Benson, R.B.J., Campione, N.E., Carrano, M.T., Mannion, P.D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D.C. (2014) Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage. PLOS Biology, 12, ISSN:1545-7885 [[doi: 10.1371/journal.pbio.1001853]]</ref>. Nowsze badania pokazują, że pierwsze szacunki rzeczywiście były przesadzone. Alternatywne metody sugerują, że drednot ważył 22 do 38 ton<ref>Bates, K.T., Falkingham, P.L., Macaulay, S., Brassey, C. & Maidment, S.C.R. (2015) Downsizing a giant: re-evaluating Dreadnoughtus body mass" Biology Letters, 11: 20150215. [[DOI: 10.1098/rsbl.2015.0215]]</ref><ref>Campione, N.E. 2017. Extrapolating body masses in large terrestrial vertebrates. Paleobiology. [https://doi.org/10.1017/pab.2017.9]</ref>.
 +
 
 +
Porównania dreadnota do innych zauropodów ujawniły, że największe zauropody łączy obecność dodatkowego wyrostka na kości biodrowej. Jest on prawdopodobnie związany ze wzmocnieniem jednego z mięśni przywodzących nogę, co usprawniało kroczenie przy tak dużych rozmiarach. Silne przywodzenie nóg obserwuje się w lokomocji dzisiejszych słoni<ref name="Ullmann i Lacovara 2016">Ullmann, P.V. & Lacovara, K.J. (2016) Appendicular osteology of ''Dreadnoughtus schrani'', a giant titanosaurian (Sauropoda, Titanosauria) from the Upper Cretaceous of Patagonia, Argentina, Journal of Vertebrate Paleontology, 36, 6: e1225303. [[DOI: 10.1080/02724634.2016.1225303]]</ref>.
 +
 
 +
== Systematyka ==
 +
Początkowo dreadnot był opisany jako prymitywny tytanozaur<ref name="Lacovara 2014"></ref>. Późniejsze badania wykazały obecność wielu cech typowych dla [[Lithostrotia]], czyli grupy zaawansowanych tytanozaurów. W ich obrębie widać pewne podobieństwa dreadnota do [[Aeolosaurini]] i [[Saltasauridae|saltazaurydów]]<ref name="Ullmann i Lacovara 2016"></ref>. Potrzebne są dalsze badania, by stwierdzić, czy dreadnot mógł należeć do którejś z tych grup. Zdaniem Bernarda Gonzáleza Rigi i jego współpracowników (2016) najbliższym krewnym dreadnota był również argentyński [[Notocolossus|notokolos]]<ref>González Riga, B.J., Lamanna, M.C., Ortiz David, L.D., Calvo, J.O. & Coria, J.P. (2016) A gigantic new dinosaur from Argentina and the evolution of the sauropod hind foot. Scientific Reports 6: 19165. [[doi:10.1038/srep19165]]</ref>. Ponieważ notokolos jest starszy od dreadnota, może być jego bezpośrednim przodkiem.
  
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
Linia 85: Linia 94:
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
! ''Dreadnoughtus''
+
| {{V|''Dreadnoughtus''}}
| {{Kpt|[[Kenneth Lacovara|Lacovara]]}}, {{Kpt|[[Matthew Lamanna|Lamanna]]}}, {{Kpt|Ibiricu, Poole, Schroeter, Ullmann, Voegele, Boles, Carter, Fowler, Egerton, Moyer, Coughenour, Schein, Harris}}, {{Kpt|[[Rubén Martínez|Martínez]]}} i {{Kpt|[[Fernando Novas|Novas]]}}, [[2014]]
+
| {{Kpt|[[Kenneth Lacovara|Lacovara]]}}, {{Kpt|[[Matthew Lamanna|Lamanna]]}}, {{Kpt|Ibiricu, Poole, Schroeter, Ullmann, Voegele, Boles, Carter, [[Emma Fowler|Fowler]], Egerton, Moyer, Coughenour, Schein, Harris}}, {{Kpt|[[Rubén Martínez|Martínez]]}} i {{Kpt|[[Fernando Novas|Novas]]}}, [[2014]]
 
|-
 
|-
! ''D. schrani''
+
| {{V|''Dreadnoughtus schrani''}}
| {{Kpt|Lacovara, Lamanna, Ibiricu, Poole, Schroeter, Ullmann, Voegele, Boles, Carter, Fowler, Egerton, Moyer, Coughenour, Schein, Harris, Martínez}} i {{Kpt|Novas}}, 2014
+
 
 +
| {{Kpt|[[Kenneth Lacovara|Lacovara]]}}, {{Kpt|[[Matthew Lamanna|Lamanna]]}}, {{Kpt|Ibiricu, Poole, Schroeter, Ullmann, Voegele, Boles, Carter, [[Emma Fowler|Fowler]], Egerton, Moyer, Coughenour, Schein, Harris}}, {{Kpt|[[Rubén Martínez|Martínez]]}} i {{Kpt|[[Fernando Novas|Novas]]}}, [[2014]]
 
|}
 
|}
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
 
<small>
 
<small>
Lacovara, K.J., Lamanna, M.C., Ibiricu, L.M., Poole, J.C., Schroeter, E.R., Ullmann, P.V., Voegele, K.K., Boles, Z.M., Carter, A.M., Fowler, E.K., Egerton, V.M., Moyer, A.E., Coughenour, C.L., Schein, J.P., Harris, J.D., Martínez, R.D. & Novas, F.E. (2014) A Gigantic, Exceptionally Complete Titanosaurian Sauropod Dinosaur from Southern Patagonia, Argentina. Scientific Reports 4, Article number: 6196 [[doi:10.1038/srep06196]]
 
 
 
<references></references>
 
<references></references>
 
</small>
 
</small>

Wersja z 18:52, 14 lip 2019

Autor: Korekta:
Marcin Szermański Mateusz Tałanda, Maciej Ziegler, Krzysztof Stuchlik


Dreadnoughtus (drednot)
Długość: > 21-26 m
Masa: > 22-38 t
Miejsce występowania: Argentyna - Santa Cruz

(formacja Cerro Fortaleza)

Czas występowania ?ok. 75-70 Ma

późna kreda (późny kampan - wczesny mastrycht)

Systematyka Dinosauria

Sauropodomorpha

Sauropoda

Macronaria

Somphospondyli

Titanosauria

? Lithostrotia

Dreadnoughtus.png

Szkielet drednota w porównaniu do człowieka. Na biało odnalezione kości. Skala: 1 m.

Źródło: Lacovara i in., 2014.

Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Rekonstrukcja ciała dreadnota z szyją zadartą do góry.

Dreadnoughtus to kolejny ogromny rodzaj tytanozaura z terenów obecnej południowej Argentyny (Patagonia). Jest jednym z ich najpóźniejszych i najbardziej zaawansowanych przedstawicieli. W przeciwieństwie do innych gigantów nie jest znany z pojedynczych kości, bowiem odnaleziono i zbadano ok. 70 % jego szkieletu[1], dzięki czemu jest jednym z najlepiej poznanych tytanozaurów.

Materiał kopalny i lokalizacja

Rekonstrukcja szkieletu. Autor: Zach A. (palaeozoologist).

Dotychczas znaleziono 145 kości dreadnota[2], które pochodzą od dwóch osobników:

Holotyp MPM-PV 1156 to następujące kości: fragment k. szczękowej, ząb, tylny kręg szyjny, do siedmiu kręgów grzbietowych, żebra, k. krzyżowa, 32 kręgi ogonowe i 18 łuków hemalnych, lewa obręcz barkowa z prawie kompletną kończyną bez dłoni, obie płyty mostkowe, kompletna miednica, lewa tylna kończyna bez stopy i prawa k. piszczelowa, k. skokowa, k. śródstopia I i II oraz pazur z pierwszego palca stopy.

Paratyp MPM-PV 3546 to częściowy szkielet pozaczaszkowy należący do nieco mniejszego osobnika niż holotyp. Składają się na niego: częściowy przedni kręg szyjny, sześć kręgów ogonowych, kompletna miednica i lewa k. udowa.

Oba osobniki zostały odnalezione na zachód od Río La Leona, w prowincji Santa Cruz, południowo-zachodniej Patagonii. Tkwiły one w pokładach formacji Cerro Fortaleza (ok. 350 metrów poniżej jej górnej granicy). Warstwy te datowane są na środkowy/późny kampan – wczesny mastrycht[3]. Obecnie są przechowywane w Museo Padre Molina w mieście Río Gallegos. Rzeczywisty wiek wspomnianych osadów jest jednak kontrowersyjny i mogą one być znacznie starsze (zob. Talenkauen#Wiek geologiczny).

Rozmiary

Rekonstrukcja. Autor: Traheripteryx.
Porównanie masy drednota z innymi zwierzętami oraz Boeingiem 737. Źródło: [4].

Dreadnoughtus z pewnością był bardzo dużych rozmiarów, być może porównywalnych do wcześniej znalezionych Argentinosaurus czy Puertasaurus, które również żyły na terenie dzisiejszej Argentyny. Cały szkielet miał według pewnych źródeł ok. 21 metrów długości[4]. Co ciekawe, według badań naukowców nie osiągnął jeszcze swych maksymalnych rozmiarów[1]. Lacovara i in. (2014) wyliczyli jego masę na 59,3 t i długość na ok. 26 m. Praktycznie od momentu publikacji wyników badań Lacovary i in. pojawiają się nieoficjalne doniesienia o jego zawyżonej masie. Jej nieoficjalne oszacowania, uzyskane inną metodą, są bowiem znacznie mniejsze - być może ważył nawet niecałe 30-35 ton[5][6]. Za pomocą tej samej metody Benson i in. (2014) obliczyli Argentinosaurus na 90 ton[7]. Nowsze badania pokazują, że pierwsze szacunki rzeczywiście były przesadzone. Alternatywne metody sugerują, że drednot ważył 22 do 38 ton[8][9].

Porównania dreadnota do innych zauropodów ujawniły, że największe zauropody łączy obecność dodatkowego wyrostka na kości biodrowej. Jest on prawdopodobnie związany ze wzmocnieniem jednego z mięśni przywodzących nogę, co usprawniało kroczenie przy tak dużych rozmiarach. Silne przywodzenie nóg obserwuje się w lokomocji dzisiejszych słoni[10].

Systematyka

Początkowo dreadnot był opisany jako prymitywny tytanozaur[1]. Późniejsze badania wykazały obecność wielu cech typowych dla Lithostrotia, czyli grupy zaawansowanych tytanozaurów. W ich obrębie widać pewne podobieństwa dreadnota do Aeolosaurini i saltazaurydów[10]. Potrzebne są dalsze badania, by stwierdzić, czy dreadnot mógł należeć do którejś z tych grup. Zdaniem Bernarda Gonzáleza Rigi i jego współpracowników (2016) najbliższym krewnym dreadnota był również argentyński notokolos[11]. Ponieważ notokolos jest starszy od dreadnota, może być jego bezpośrednim przodkiem.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Dreadnoughtus znaczy w staroangielskim "nieobawiający się niczego" i odnosi się do jego dużych rozmiarów. Upamiętnia ona również najpotężniejsze pancerniki w dziejach - klasy "drednot", do których należały również argentyńskie okręty liniowe ARA Rivadavia i ARA Moreno. Z kolei epitet gatunkowy schrani honoruje amerykańskiego przedsiębiorcę Adama Schraniego za wsparcie w wykopaliskach.

Spis gatunków

Dreadnoughtus Lacovara, Lamanna, Ibiricu, Poole, Schroeter, Ullmann, Voegele, Boles, Carter, Fowler, Egerton, Moyer, Coughenour, Schein, Harris, Martínez i Novas, 2014
Dreadnoughtus schrani Lacovara, Lamanna, Ibiricu, Poole, Schroeter, Ullmann, Voegele, Boles, Carter, Fowler, Egerton, Moyer, Coughenour, Schein, Harris, Martínez i Novas, 2014

Bibliografia

  1. 1,0 1,1 1,2 Lacovara, K.J., Lamanna, M.C., Ibiricu, L.M., Poole, J.C., Schroeter, E.R., Ullmann, P.V., Voegele, K.K., Boles, Z.M., Carter, A.M., Fowler, E.K., Egerton, V.M., Moyer, A.E., Coughenour, C.L., Schein, J.P., Harris, J.D., Martínez, R.D. & Novas, F.E. (2014) A Gigantic, Exceptionally Complete Titanosaurian Sauropod Dinosaur from Southern Patagonia, Argentina. Scientific Reports 4: 6196 doi:10.1038/srep06196
  2. Voegele, K.K., Lamanna, M.C. & Lacovara K.J. (2017) Osteology of the dorsal vertebrae of the giant titanosaurian sauropod dinosaur Dreadnoughtus schrani from the Late Cretaceous of Argentina. Acta Palaeontologica Polonica, 62 (4): 667–681. [1]
  3. Egerton, V.M., Williams, C.J., & Lacovara, K.J. (2016). A new Late Cretaceous (late Campanian to early Maastrichtian) wood flora from southern Patagonia. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 441: 305-316. [2]
  4. Zach A. (palaeozoologist), online 2014 http://palaeozoologist.deviantart.com/art/Dreadnoughtus-multiview-skeletal-486665343
  5. Komentarz G.S. Paula na Dinosaur Mailing List
  6. Dyskusja na Forum Dinozaury.com
  7. Benson, R.B.J., Campione, N.E., Carrano, M.T., Mannion, P.D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D.C. (2014) Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage. PLOS Biology, 12, ISSN:1545-7885 doi: 10.1371/journal.pbio.1001853
  8. Bates, K.T., Falkingham, P.L., Macaulay, S., Brassey, C. & Maidment, S.C.R. (2015) Downsizing a giant: re-evaluating Dreadnoughtus body mass" Biology Letters, 11: 20150215. DOI: 10.1098/rsbl.2015.0215
  9. Campione, N.E. 2017. Extrapolating body masses in large terrestrial vertebrates. Paleobiology. [3]
  10. 10,0 10,1 Ullmann, P.V. & Lacovara, K.J. (2016) Appendicular osteology of Dreadnoughtus schrani, a giant titanosaurian (Sauropoda, Titanosauria) from the Upper Cretaceous of Patagonia, Argentina, Journal of Vertebrate Paleontology, 36, 6: e1225303. DOI: 10.1080/02724634.2016.1225303
  11. González Riga, B.J., Lamanna, M.C., Ortiz David, L.D., Calvo, J.O. & Coria, J.P. (2016) A gigantic new dinosaur from Argentina and the evolution of the sauropod hind foot. Scientific Reports 6: 19165. doi:10.1038/srep19165