|
|
| (Nie pokazano 4 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) |
| Linia 1: |
Linia 1: |
| − | <small>
| + | ==Wstęp== |
| − | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
| + | '''Julong''' (''Yulong'') to [[Oviraptorosauria|owiraptorozaur]], znany z [[Kreda późna|późnokredowych]] osadów Chin. |
| − | | Autor:
| |
| − | | Korekta:
| |
| − | |-
| |
| − | | [[Dawid Mika]]
| |
| − | |[[Łukasz Czepiński]]
| |
| − | | |
| − | |}
| |
| − | </small>
| |
| − | | |
| − | {{DISPLAYTITLE:''Ichthyovenator''}}
| |
| − | | |
| − | {| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
| |
| − | ! colspan=2 | ''Ichthyovenator'' (ichtiowenator)
| |
| − | |-
| |
| − | ! '''Długość''':
| |
| − | | ? (średniej wielkości-duży)
| |
| − | |-
| |
| − | ! '''Masa''':
| |
| − | | ? (średniej wielkości-duży)
| |
| − | |-
| |
| − | ! '''[[:Kategoria:Lokacje|Miejsce występowania]]''':
| |
| − | | [[Laos]]
| |
| − | <small>(Ban Kalum, obszar Tang Vay, prowincja Savannakhet, formacja "[[Grès supérieurs]]")</small>
| |
| − | |-
| |
| − | ! '''[[:Kategoria:Czas|Czas występowania]]'''
| |
| − | | 125-112 [[Ma]]
| |
| − | | |
| − | <small>wczesna [[kreda]] ([[apt]])</small>
| |
| − | |-
| |
| − | ! '''Systematyka'''
| |
| − | | [[Dinosauria]]
| |
| − | | |
| − | [[Saurischia]]
| |
| − | | |
| − | [[Theropoda]]
| |
| − | | |
| − | [[Tetanurae]]
| |
| − | | |
| − | [[Spinosauridae]]
| |
| − | | |
| − | [[Baryonychinae]]
| |
| − | |-
| |
| − | | colspan=2 |[[Plik:Ichthyovenator.jpg|400px]]
| |
| − | <small>Ryc. 1. Rekonstrukcja przyżyciowa ''Ichthyovenator''.
| |
| − | | |
| − | © HodariNundu, 2012 [http://hodarinundu.deviantart.com/art/Ichthyovenator-298009456]</small>
| |
| − | |-
| |
| − | ! colspan=2 | Mapa znalezisk:
| |
| − | |-
| |
| − | | colspan=2 |
| |
| − | <display_points type="terrain" zoom=4>
| |
| − | Savannakhet, Laos|formacja "[[Grès supérieurs]]", prowincja Savannakhet, [[Laos]]|<small>''[[Ichthyovenator]] laosensis'' - '''MDS BK10-01 - 15''' ([[holotyp]]).<br>
| |
| − | </display_points>
| |
| − | |}
| |
| − | | |
| − | '''Ichtiowenator''' (''Ichthyovenator'') to [[wczesna kreda|wczesnokredowy]] nietypowy [[Theropoda|teropod]], znany z osadów [[Laos]]u i zarazem jedyny niewątpliwy [[Azja|azjatycki]] przedstawiciel [[Spinosauridae]]. | |
| | | | |
| | ==Etymologia== | | ==Etymologia== |
| − | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Ichthyovenator'' pochodzi od greckiego słowa ''ichthos'' - ryba i łacińskiego ''venator'' - łowca. | + | Nazwa rodzajowa ''Luyong'' pochodzi od Yu - skróconej nazwy prowincji Henan (gdzie odkryto szczątki tego teropoda) i chińskiego słowa ''long'' - smok. Epitet gatunkowy (''mini'') odnosi się zaś do niewielkich rozmiarów odnalezionych osobników. |
| − | Odnosi się do prawdopodobnej rybożerności tego zwierzęcia. Epitet gatunkowy (''laosensis'') wywodzi się zaś od [[Laos]]u - kraju, w którym odkryto jego szczątki.
| |
| | | | |
| | ==Materiał kopalny== | | ==Materiał kopalny== |
| − | [[Holotyp]] - częściowo [[Szkielet artykulowany|artykulowany]] szkielet przechowywany w Muzeum Dinozaurów w Savannakhet i oznaczony jako (MDS BK10-01 - 15). Zawiera on trzeci od końca krąg grzbietowy (tj. dwunasty) krąg grzbietowy, wyrostek neuralny ostatniego kręgu grzbietowego, pierwszy i drugi krąg ogonowy, pięć niekompletnych [[szkielet artykulowany|artykulowanych]] kręgów krzyżowych, kości biodrowe, prawą kość łonową, kość kulszową i tylne grzbietowe żebro. | + | [[Holotyp]] (HGM 41HIII-0107) to wyśmienicie zachowany szkielet (brakuje jedynie tylnych kręgów szyjnych, przednich grzbietowych oraz tylnych ogonowych).<br /> |
| − | Skamieliny odkryto w formacji "Grès supérieurs". Często jest ona uważana za odpowiadającą wiekowo tajlandzkim formacjom Khok Kraut i Phu Pan (późny [[barrem]] do wczesnego [[cenoman]]u). Niemniej jednakże [[skamieniałości przewodnie|skamieliny przewodnie]] (niemorskie małże ''Trigonioides kobayashi'' i ''Plicatounio suzuki'') odkryte w tych samym skałach co ''Ichthyovenator'' sugerują ich pochodzenie z [[apt]]u. W formacji "Grès supérieurs" odkryto również kości [[Sauropoda|zauropodów]] ''[[Tangvayosaurus]]'' i ''[[Titanosaurus|"Titanosaurus" falloti]]'', a także [[Ornithopoda|ornitopoda]] ''[[Mandschurosaurus|?Mandschurosaurus laosensis'']].
| + | Osobniki przypisane to HGM 41HIII-0108 (prawie kompletna czaszka włącznie z żuchwą), HGM 41HIII-0109 |
| − | | + | (dobrze zachowana czaszka z żuchwą i niekompletny szkielet pozaczaszkowy), HGM 41HIII-0110 (niekompletna czaszka z żuchwą, nieliczne trzony kręgów szyjnych) i HGM 41HIII-011 (kompletna pojedyncza lewa kość biodrowa). |
| − | ==Diagnoza(za Allain i współpracownicy, 2012)==
| |
| − | {{Szablon:Diagnoza}}
| |
| − | Należący do [[Spinosauridae|Baryonychinae]] [[Spinosauridae|spinozauryd]] z następującymi [[Autapomorfia|autapomorfami]]: sinusoidalny żagiel tworzony przez kręgi grzbietowe i krzyżowe, długość wyrostku neuralnego przedostatniego kręgu grzbietowego wynosi 410% długości trzonu kręgowe, posiada on także przednio-tylny palcokształtny wyrostek, wyrostek poprzeczny pierwszego kręgu grzbietowego patrząc patrząc od dołu sigmoidalny kszałt, głęboki trzonowo-diapofyzalny otwór w wyrostku międzykręgowym pierwszego kręgu grzbietowego, długi "szpikulec" kości biodrowej, stosunek długości kośc biodrowa/kość łonowa wyższy niż u jakiegokolwiek innego teropody. Ponadto ''I. laosensis'' charakteryzuje szereg cech, nieznanych u innych tetanurów: tylne żebra połączone z kompleksem mostkowym (ESM), proksymalna płyta (?) (''plate'') łonowa z obturatorem i notches, duża biodrowa płyta (?) z otworem biodrowym i środkowobocznie spłaszczonym trzonkiem.
| |
| − | | |
| − | ==Budowa==
| |
| − | Jak stwierdzili sami autorzy opisu naszego [[Dinosauria|dinozaura]], jego dwunasty krąg grzbietowy pod względem anatomicznym jest jednym z najdziwniejszych znanych u [[Theropoda|teropodów]]. Jego [[centrum|trzon]] jest dwuwklęsły, nieco dłuższy niż wyższy i szerszy niż dłuższy. Z kolei wyrostek neuralny charakteryzuje się obecnością dodatkowych blaszek trzonowo-diapofyzalnychi szeregu niewyraźnych krawędzi, łączących podstawę wyrostka poprzecznego z wyrostkiem neuralnym. Mocno rozwinięty wyrostek neuralny jest pochylony ku przodowi, nie tyłowi jak u [[Spinosaurus|spinozaur]]a. Stosunek długości wyrostka neuralnego i [[centrum|trzonu]] (410%) jest mniejszy niż u ''[[Spinosaurus]]'' i niemal równy temu u ''[[Beclespinax]]'', lecz jednakże większy niż u innych znanych [[Theropoda|teropodów]]. Wyrostki poprzeczne są bocznie skierowane.
| |
| − | Trzony drugiego i trzeciego kręgu grzbietowego były solidnie zrośnięte, choć między innymi dalej występował szwy.
| |
| − | Wysokość wyrostków neuralnych kręgów krzyżowych zwiększa się od pierwszego do czwartego, a potem obniża aż do ostatniego kręgu krzyżowego. Wyrostek neuralny pierwszego kręgu krzyżowego jest morfologicznie bardzo różny od wyrostków neuralnych pozostałych kręgów krzyżowych. Był on w porównaniu nie tylko do nich, ale także tylnych kręgów grzbietowych bardzo niski, co sprawiało, że żagiel ichtiowenatora miał wyraźnie sinusoidalny kształt.
| |
| − | Można było w nim wyróżnić trzy części:
| |
| − | *wysoki grzbietowy żagiel, obejmujący co najmniej trzynasty i czternasty krąg grzbietowy. Prawdopodobnie miał on wiele większy zasięg, ukryty przez niekompletność materiału kopalnego
| |
| − | *wgłębienie tworzone przez pierwszy krąg krzyżowy
| |
| − | *niższy żagiel tworzony przez trzy (drugi do piątego) kręgi krzyżowe i dwa pierwsze kręgi ogonowe.
| |
| − | W każdym razie, ogólną budową żagiel "rybiego łowcy" zauważalnie różni się od tego występującego u zuchomima (wyraźnie głębszego i łukowato wyginającego się nad kością krzyżową) i baryonyksa (szczątkowego, słabo poznanego z racji niezachowania się w zapisie kopalnym kręgów krzyżowych).
| |
| − | Allain i współpracownicy (2012) na podstawie rozbieżności w morfologii różnie wydłużonych neurofyz, obserwowanych u teropodów i histologicznych analizach nadzwyczaj wydłużonych wyrostków neuralnych [[Sinapsida|synapsydów]], spekulują, że żagiel ichtiowenatora odgrywał raczej rolę w rozpoznawaniu własnego gatunku, wabieniu partnerów seksualnych czy porozumienia się niż termoregulacji.
| |
| − | Trzony pierwszych dwóch kręgów ogonowych są dwukrotnie wklęsłe i znacząco szersze niż dłuższe.
| |
| − | Główki żeber grzbietowych ichtiowenatora przypominają te znane u innych średniej wielkości teropodów. Trzonki żeber są w przekroju poprzecznym półokrągłe.
| |
| − | Sztyletokszałtna kość biodrowa mocno przypomina tę wystepującą u reszty dużych [[Theropoda|teropodów]], jednakże w porównaniu do reszty elementów miednicy jest dłuższa.
| |
| − | | |
| − | ==Pozycja systematyczna==
| |
| − | [[Analiza filogenetyczna]] przeprowadzona przez Allaina i innych (2012) wykazała, że Ichthyovenator jest przedstawicielem [[Spinosauridae|Baryonychinae]] oraz [[takson siostrzany|taksonem]] siostrzanym dla kladu tworzonego przez ''[[Baryonyx]]'' i ''[[Suchomimus]]''.
| |
| − | | |
| − | | |
| − | ==Spis gatunków==
| |
| − | {| class="wikitable"
| |
| − | ! ''Ichthyovenator''
| |
| − | | {{Kpt|[[Ronan Allain|Allain]], [[Tiengkham Xaisanavong|Xaisanavong]], [[Philippe Richir|Richir]] & [[Bounsou Khentavong|Khentavong]]}}, [[2012]]
| |
| − | |-
| |
| − | ! ''I. laosensis''
| |
| − | | {{Kpt|[[Ronan Allain|Allain]], [[Tiengkham Xaisanavong|Xaisanavong]], [[Philippe Richir|Richir]] & [[Bounsou Khentavong|Khentavong]]}}, [[2012]]
| |
| − | |}
| |
| − | | |
| − | [[Kategoria:Dinosauria]]
| |
| − | [[Kategoria:Saurischia]]
| |
| − | [[Kategoria:Theropoda]]
| |
| − | [[Kategoria:Tetanurae]]
| |
| − | [[Kategoria:Spinosauridae]]
| |
| − | [[Kategoria:Azja]]
| |
| − | [[Kategoria:Laos]]
| |
| − | [[Kategoria:Kreda]]
| |
| − | [[Kategoria:Apt]]
| |
