Eoraptor: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m
m
Linia 1: Linia 1:
{{Korekta|=hasło do znaczącej aktualizacji, zwłaszcza Sereno i in. 2013}}
+
{{Korekta|hasło do znaczącej aktualizacji, zwłaszcza Sereno i in. 2013}}
 
{{DISPLAYTITLE:''Eoraptor''}}
 
{{DISPLAYTITLE:''Eoraptor''}}
<small>
+
{{Autor
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
+
|Autor = [[Maciej Ziegler]], [[Sebastian Oziemski]]
| Autor:
+
|Korekta = [[Marcin Szermański]], [[Karol Sabath]], [[Łukasz Czepiński]], [[Adrian Tkocz]]
| Korekta:
+
}}
|-
 
| [[Maciej Ziegler]]
 
[[Sebastian Oziemski]]
 
| [[Marcin Szermański]]
 
 
 
[[Karol Sabath]]
 
 
 
[[Łukasz Czepiński]]
 
 
 
[[Adrian Tkocz]]
 
|}
 
</small>
 
 
 
 
----
 
----
  
Linia 23: Linia 10:
 
! colspan=2 | ''Eoraptor'' (eoraptor)
 
! colspan=2 | ''Eoraptor'' (eoraptor)
 
|-
 
|-
! '''Długość''':
+
! '''Długość'''
 
| 1 (1,7?) m
 
| 1 (1,7?) m
  
 
|-
 
|-
! '''Masa''':
+
! '''Masa'''
 
| kilka kg
 
| kilka kg
  
 
|-
 
|-
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
+
! '''[[Miejsce]]'''
| [[Argentyna]] - San Juan
+
| [[Argentyna]]  
 
+
<small>San Juan ([[formacja]] [[Ischigualasto]])</small>
<small>([[formacja]] [[Ischigualasto]])</small>
 
 
|-
 
|-
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
+
! '''[[Czas]]'''
 
|{{Występowanie|232|230}}
 
|{{Występowanie|232|230}}
 
232-230 [[Ma]]
 
232-230 [[Ma]]
Linia 42: Linia 28:
 
<small>[[późny trias]] (późny [[karnik]])</small>
 
<small>[[późny trias]] (późny [[karnik]])</small>
 
|-
 
|-
! '''Systematyka'''
+
! '''[[Dinosauria|Systematyka]]'''
 
| [[Dinosauria]]
 
| [[Dinosauria]]
  
Linia 49: Linia 35:
 
? [[Eusaurischia]]
 
? [[Eusaurischia]]
  
? [[Sauropodomorpha]] (? [[Theropoda]])
+
? [[Sauropodomorpha]] / ? [[Theropoda]]
  
 
?? [[Guaibasauridae]]
 
?? [[Guaibasauridae]]
Linia 55: Linia 41:
 
| colspan=2 |[[Plik:Eoraptor_1_by_Kahless28.jpg|400px|]]
 
| colspan=2 |[[Plik:Eoraptor_1_by_Kahless28.jpg|400px|]]
 
<small>Autor: [[Jakub  Kowalski]] [http://kahless28.deviantart.com].</small>
 
<small>Autor: [[Jakub  Kowalski]] [http://kahless28.deviantart.com].</small>
 +
{{Porównanie małe
 +
| Grupa = Saurischia_bazalne
 +
| Długość = 1
 +
}}
 
|}
 
|}
  
Linia 77: Linia 67:
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
! ''Eoraptor''
+
|{{V|''Eoraptor''}}
 
| {{Kpt|[[Paul Sereno|Sereno]], [[Catherine Forster|Forster]], [[Raymond Rogers|Rogers]]}} i {{Kpt|[[Alfredo Monetta|Monetta]]}}, [[1993]]
 
| {{Kpt|[[Paul Sereno|Sereno]], [[Catherine Forster|Forster]], [[Raymond Rogers|Rogers]]}} i {{Kpt|[[Alfredo Monetta|Monetta]]}}, [[1993]]
 
|-
 
|-
! ''E. lunensis''
+
|{{V|''Eoraptor lunensis''}}
 
| {{Kpt|Sereno, Forster, Rogers}} i {{Kpt|Monetta}}, 1993
 
| {{Kpt|Sereno, Forster, Rogers}} i {{Kpt|Monetta}}, 1993
 
|}
 
|}

Wersja z 19:12, 2 gru 2018

Poniższe hasło wymaga korekty.
hasło do znaczącej aktualizacji, zwłaszcza Sereno i in. 2013

Autor: Maciej Ziegler, Sebastian Oziemski
Korekta: Marcin Szermański, Karol Sabath, Łukasz Czepiński, Adrian Tkocz



Eoraptor (eoraptor)
Długość 1 (1,7?) m
Masa kilka kg
Miejsce Argentyna

San Juan (formacja Ischigualasto)

Czas
252 201 145
66

232-230 Ma

późny trias (późny karnik)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

? Eusaurischia

? Sauropodomorpha / ? Theropoda

?? Guaibasauridae

Eoraptor 1 by Kahless28.jpg

Autor: Jakub Kowalski [1]. Szablon:Porównanie małe

Wstęp

Eoraptor to wczesny i mały dinozaur gadziomiedniczny – prawdopodobnie zauropodomorf lub prymitywny teropod. Było to szybkie i zwinne zwierzę.

Odkrycie i lokalizacja

W 1991 roku Martinez odkrył szczątki zwierzęcia, a wstępny opis naukowy ukazał się w 1993 roku Eoraptor dostarczył wielu informacji na temat ewolucji wczesnych dinozaurów. Miał już dinozaurze cechy włącznie z wyspecjalizowaną panewką stawu biodrowego, umożliwiającą dinozaurom przyjęcie postawy z nogami pionowo ustawionymi pod tułowiem.

Materiał kopalny

Holotyp (PVSJ 512) to niemal kompletny szkielet, któremu brakuje jedynie tylnych kręgów ogonowych. Może być młody (Tykoski, 2005 - nieopublikowane).

Budowa i interpretacja

Eoraptor przypominał mocno rodzaj Panphagia. Miał nietypowe uzębienie. Tylna cześć jego szczęk zaopatrzona była w zakrzywione, ostre zęby, zaś te znajdujące się na samym przodzie górnej szczęki były liściokształtne i przypominały zęby zauropodomorfów. Bezzębny przedni koniec kości zębowej, który jest otoczony przez parę widocznych otworów naczyniowych, mógł być miejscem przyczepu niewielkiego dziobu, jak u (innych?) bazalnych zauropodomorfów. Eoraptor miał staw śródżuchwowy, co łączy go z teropodami.

Rozmiary

Sereno i in. (1993) oszacowali długość eoraptora na 1 metr. Z kolei oszacowanie Paula (2010) i Mortimera - który wskazuje, że podana przez Sereno i in. (1993) długość 1 m jest bazowana na bardzo krótkim jak na bazalnego gadziomiednicznego dinozaura ogonie - eoraptor więc mógł wg nich osiągać 1,7 m.

Etymologia

Nazwa Eoraptor to połączenie greckiego eos (świt, początek), co odnosi się do prymitywnej budowy i wczesnego okresu występowania i łacińskiego raptor (rabuś), wiążącego się z drapieżnością i łapami przystosowanymi do chwytania (później okazało się, że nazwa jest raczej nietrafna, bo eoraptor prawdopodobnie był wszystkożercą). Epitet gatunkowy (lunensis; od łac. luna, księżyc i łac. -ensis, miejsce) pochodzi od miejsca znalezienia - Doliny Księżycowej.

Spis gatunków

Eoraptor Sereno, Forster, Rogers i Monetta, 1993
Eoraptor lunensis Sereno, Forster, Rogers i Monetta, 1993

Bibliografia

Balter, M. (2011) "Pint-Sized Predator Rattles The Dinosaur Family Tree" Science, 331 (6014), 134. doi: 10.1126/science.331.6014.134

Bonaparte, J.F., Brea, G., Schultz, C.L. & Martinelli, A.G. (2007) "A new specimen of Guaibasaurus candelariensis (basal Saurischia) from the Late Triassic Caturrita Formation of southern Brazil" Historical Biology, 19(1), 73-82

Brusatte, S.L., Nesbitt, S.J., Irmis, R.B., Butler, R.J., Benton, M.J. & Norell, M.A. (2010B) "The origin and early radiation of dinosaurs" Earth-Science Reviews, 101, 68–100.

Langer, M.C., Ezcurra, M.D., Bittencourt, J.S. & Novas, F.E. (2009) "The origin and early evolution of dinosaurs" Biological Reviews, 84, 1-56.

Martinez, R.N., Sereno, P.C., Alcober, O.A., Colombi, C.E., Renne, P.R., Montanez, I.P. & Currie, B.S. (2011) "A basal dinosaur from the dawn of the dinosaur era in southwestern Pangaea" Science, 331, 206-210. doi: 10.1126/science.1198467

Nesbitt, S.J., Smith, N.D., Irmis, R.B., Turner, A.H., Downs, A. & Norell, M.A. (2009) "A complete skeleton of a Late Triassic saurischian and the early evolution of dinosaurs" Science, 326, 1530-1533.

Sereno, P.C. (2007) "The phylogenetic relationships of early dinosaurs: a comparative report" Historical Biology, 19, 145-155.

Sereno, P.C., Forster, C.A., Rogers, R.R. & Monetta, A.M. (1993) "Primitive dinosaur skeleton from Argentina and the early evolution of Dinosauria" Nature, 361, 64-66.

Sereno, P.C., Martínez, R.N. & Alcober, O.A. (2013) "Osteology of Eoraptor lunensis (Dinosauria, Sauropodomorpha)" Journal of Vertebrate Paleontology, 32(6 - supplement, Memoir 12, "Basal sauropodomorphs and the vertebrate fossil record of the Ischigualasto Formation (Late Triassic: Carnian-Norian) of Argentina"), 83–179. doi:10.1080/02724634.2013.820113

Mortimer, online: http://home.comcast.net/~eoraptor/Non-t ... orlunensis

Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University

Tykoski, R.S (2005) "Anatomy, Ontogeny, and Phylogeny of Coelophysoid Theropods" Dysertacja doktorska, University of Texas