Jinzhousaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m (dopisałem się) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | {{DISPLAYTITLE:''Jinzhousaurus''}} | ||
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Linia 15: | Linia 16: | ||
|- | |- | ||
! '''Długość''': | ! '''Długość''': | ||
| − | | 5 (? | + | | 5-10(??) m |
|- | |- | ||
! '''Masa''': | ! '''Masa''': | ||
| − | | | + | | 0,5-ok. 3(??) t |
|- | |- | ||
| Linia 25: | Linia 26: | ||
| [[Chiny]] - prowincja Liaoning | | [[Chiny]] - prowincja Liaoning | ||
| − | <small>([[formacja Yixian]] - warstwy Dawangzhangzi)</small> | + | <small>([[formacja]] [[Yixian]] - warstwy Dawangzhangzi)</small> |
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | 130-125 lub 125-121 Ma | + | | 130-125 lub 125-121 [[Ma]] |
| − | <small> | + | <small>[[wczesna kreda]] ([[barrem]] lub wczesny [[apt]])</small> |
|- | |- | ||
! '''Systematyka''' | ! '''Systematyka''' | ||
| Linia 52: | Linia 53: | ||
|- | |- | ||
| colspan=2 |[[Plik:Jinzhousaurus.JPG|400px|]] | | colspan=2 |[[Plik:Jinzhousaurus.JPG|400px|]] | ||
| − | <small>[[Holotyp]] IVPP V12691 wystawiony w Muzeum Nauki w Hong Kongu. [http:// | + | <small>[[Holotyp]] IVPP V12691 wystawiony w Muzeum Nauki w Hong Kongu. [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f5/Jinzhousaurus_yangi.JPG]</small> |
|} | |} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Jinzhousaurus'' to średniej wielkości wczesnokredowy dinozaur ptasiomiedniczny żyjący na terenie dzisiejszych Chin. Został odnaleziony nieopodal miasta Jinzhou (prowincja Liaoning) w pokładach formacji Yixian. [[Rodzaj]] wraz z jedynym, typowym gatunkiem został opisany w [[2001]] roku, a dokonali tego wspólnie [[Wang]] | + | ''Jinzhousaurus'' to średniej(?) wielkości wczesnokredowy dinozaur ptasiomiedniczny żyjący na terenie dzisiejszych Chin. Został odnaleziony nieopodal miasta Jinzhou (prowincja Liaoning) w pokładach formacji Yixian. [[Rodzaj]] wraz z jedynym, typowym gatunkiem został opisany w [[2001]] roku, a dokonali tego wspólnie [[Wang Xialin]] i [[Xu Xing]]. Bywa prawie zawsze zaliczany do [[Hadrosauroidea]], jako jeden z [[bazalny]]ch przedstawicieli tej grupy. |
| − | [[Paul]] ([[2010]]) ocenia go na 5 metrów długości i 500 kg | + | [[Gregory Paul]] ([[2010]]) ocenia go na 5 metrów długości i 500 kg, z kolei [[Thomas Holtz]] aż na 10 metrów i "masę nosorożca". |
==Materiał kopalny i budowa== | ==Materiał kopalny i budowa== | ||
| Linia 66: | Linia 67: | ||
==Wiek i paleoekologia== | ==Wiek i paleoekologia== | ||
| − | ''Jinzhousaurus'' zamieszkiwał dzisiejsze północno-wschodnie [[Chiny]] we wczesnej kredzie. Wiek pokładów formacji Yixian jest różnie datowany: [[Norman]] ([[2004]]) daje im [[barrem]] (130-125 Ma), z kolei | + | ''Jinzhousaurus'' zamieszkiwał dzisiejsze północno-wschodnie [[Chiny]] we wczesnej kredzie. Wiek pokładów formacji Yixian jest różnie datowany: [[David Norman|Norman]] ([[2004]]) daje im [[barrem]] (130-125 Ma), z kolei Paul ([[2008]]) późny [[barrem]] lub najwcześniejszy [[apt]] (128,3-125/ok. 125-124 [[Ma]]), natomiast Wang i in. ([[2009]]) oraz Barrett i in. ([[2011]]) wczesny [[apt]] (125-121 Ma). |
''Jinzhousaurus'' koegzystował wspólnie m.in. z dinozaurami ptasiomiednicznymi - ''[[Hongshanosaurus]]'' i ''[[Liaoningsaurus]]'' oraz z [[teropod]]ami, takimi jak ''[[Sinornithosaurus]]'' i ''[[Yixianosaurus]]''. | ''Jinzhousaurus'' koegzystował wspólnie m.in. z dinozaurami ptasiomiednicznymi - ''[[Hongshanosaurus]]'' i ''[[Liaoningsaurus]]'' oraz z [[teropod]]ami, takimi jak ''[[Sinornithosaurus]]'' i ''[[Yixianosaurus]]''. | ||
| Linia 73: | Linia 74: | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Jinzhousaurus'' znaczy "jaszczur z Jinzhou" – miasta, nieopodal którego odnaleziono jego [[holotyp]]. Z kolei epitet gatunkowy ''yangi'' honoruje słynnego chińskiego paleontologa | + | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Jinzhousaurus'' znaczy "jaszczur z Jinzhou" – miasta, nieopodal którego odnaleziono jego [[holotyp]]. Z kolei epitet gatunkowy ''yangi'' honoruje słynnego chińskiego paleontologa [[Yang Zhongjian]]a – zwanego często "ojcem chińskich paleontologów". |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! ''Jinzhousaurus'' | ! ''Jinzhousaurus'' | ||
| − | | [[Wang]] i [[Xu]], [[2001]] | + | | {{Kpt|[[Wang Xialin|Wang]]}} i {{Kpt|[[Xu Xing|Xu]]}}, [[2001]] |
|- | |- | ||
! ''J. yangi'' | ! ''J. yangi'' | ||
| − | | | + | | {{Kpt|Wang}} i {{Kpt|Xu}}, 2001 |
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
| − | Barrett P.M., Butler R.J., Wan, X.-L. & Xu X. (2009) Cranial anatomy of Jinzhousaurus yangi (Dinosauria, Ornithopoda) from the Yixian Formation (Lower Cretaceous) of China. Acta Palaeontologica Polonica 54, 35–48 | + | Barrett, P.M., Butler, R.J., Wan, X.-L. & Xu, X. (2009) Cranial anatomy of Jinzhousaurus yangi (Dinosauria, Ornithopoda) from the Yixian Formation (Lower Cretaceous) of China. Acta Palaeontologica Polonica 54, 35–48 |
McDonald, A.T. (2011) "The taxonomy of species assigned to Camptosaurus (Dinosauria: Ornithopoda)" Zootaxa, 2783, 52-68. | McDonald, A.T. (2011) "The taxonomy of species assigned to Camptosaurus (Dinosauria: Ornithopoda)" Zootaxa, 2783, 52-68. | ||
| − | McDonald A.T., Wolfe D.G., and Kirkland J.I. | + | McDonald, A.T., Wolfe, D.G., and Kirkland J.I. (2010) "A new basal hadrosauroid (Dinosauria: Ornithopoda) from the Turonian of New Mexico", Journal of Vertebrate Paleontology 30(3): 799-812 |
| − | Norman D.B. (2004) Basal Iguanodontia. [w]: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press | + | Norman, D.B. (2004) Basal Iguanodontia. [w]: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press |
| − | Paul G.S. (2008) "A revised taxonomy of the iguanodont dinosaur genera and species". Cretaceous Research 29 (2): 192–216. doi:10.1016/j.cretres.2007.04.009 | + | Paul, G.S. (2008) "A revised taxonomy of the iguanodont dinosaur genera and species". Cretaceous Research 29 (2): 192–216. [[doi:10.1016/j.cretres.2007.04.009]] |
| − | Wang X., Pan R., Butler R.J. & Barrett P.M. (2010) "The postcranial skeleton of the iguanodontian ornithopod Jinzhousaurus yangi from the Lower Cretaceous Yixian Formation of western Liaoning, China" Earth and Environmental Science Transactions of the Royal Society of Edinburgh, 101, 1–25. doi:10.1017/S1755691010009266 | + | Wang, X., Pan, R., Butler, R.J. & Barrett, P.M. (2010) "The postcranial skeleton of the iguanodontian ornithopod Jinzhousaurus yangi from the Lower Cretaceous Yixian Formation of western Liaoning, China" Earth and Environmental Science Transactions of the Royal Society of Edinburgh, 101, 1–25. [[doi:10.1017/S1755691010009266]] |
You, H.-L., Li, J.-L. & Li, Y.-X. (2003) "A new hadrosauroid dinosaur from the mid-Cretaceous of Liaoning, China" Acta Geologica Sinica, 77(2), 148-154. | You, H.-L., Li, J.-L. & Li, Y.-X. (2003) "A new hadrosauroid dinosaur from the mid-Cretaceous of Liaoning, China" Acta Geologica Sinica, 77(2), 148-154. | ||
http://en.wikipedia.org/wiki/Yixian_Formation#Paleobiota | http://en.wikipedia.org/wiki/Yixian_Formation#Paleobiota | ||
| + | |||
| + | Holtz, T.R. Jr. (2012) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [http://www.geol.umd.edu/~tholtz/dinoappendix/HoltzappendixWinter2011.pdf] | ||
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford | Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford | ||
| Linia 114: | Linia 117: | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
| − | |||
| − | |||
Aktualna wersja na dzień 17:09, 5 kwi 2014
| Autor: | Korekta: |
| Marcin Szermański | Maciej Ziegler |
| Jinzhousaurus (jinzhouzaur) | |
|---|---|
| Długość: | 5-10(??) m |
| Masa: | 0,5-ok. 3(??) t |
| Miejsce występowania: | Chiny - prowincja Liaoning |
| Czas występowania | 130-125 lub 125-121 Ma
wczesna kreda (barrem lub wczesny apt) |
| Systematyka | Dinosauria |
Holotyp IVPP V12691 wystawiony w Muzeum Nauki w Hong Kongu. [1] | |
Wstęp
Jinzhousaurus to średniej(?) wielkości wczesnokredowy dinozaur ptasiomiedniczny żyjący na terenie dzisiejszych Chin. Został odnaleziony nieopodal miasta Jinzhou (prowincja Liaoning) w pokładach formacji Yixian. Rodzaj wraz z jedynym, typowym gatunkiem został opisany w 2001 roku, a dokonali tego wspólnie Wang Xialin i Xu Xing. Bywa prawie zawsze zaliczany do Hadrosauroidea, jako jeden z bazalnych przedstawicieli tej grupy.
Gregory Paul (2010) ocenia go na 5 metrów długości i 500 kg, z kolei Thomas Holtz aż na 10 metrów i "masę nosorożca".
Materiał kopalny i budowa
Holotyp IVPP V12691 to prawie kompletny szkielet zawierający czaszkę, której długość i wysokość wynosi odpowiednio ok. 400 i 280 mm. Szkielet nie zawiera zachowanych tkanek miękkich, w przeciwieństwie do Caudipteryx, Protarchaeopteryx, Sinosauropteryx, znanych również z warstw Dawangzhangzi.
Czaszkę cechuje ją m.in. wydłużony pysk, brak okna przedoczodołowego (antorbital fenestra) i bardzo duża szerokość tylnej części czaszki z małym grzebieniem na jej szczycie. Kość zębowa (dentary) mieściła co najmniej 16 zębów. Ogólne proporcje czaszki podobne do Dollodon, Iguanodon i Mantellisaurus.
Wiek i paleoekologia
Jinzhousaurus zamieszkiwał dzisiejsze północno-wschodnie Chiny we wczesnej kredzie. Wiek pokładów formacji Yixian jest różnie datowany: Norman (2004) daje im barrem (130-125 Ma), z kolei Paul (2008) późny barrem lub najwcześniejszy apt (128,3-125/ok. 125-124 Ma), natomiast Wang i in. (2009) oraz Barrett i in. (2011) wczesny apt (125-121 Ma).
Jinzhousaurus koegzystował wspólnie m.in. z dinozaurami ptasiomiednicznymi - Hongshanosaurus i Liaoningsaurus oraz z teropodami, takimi jak Sinornithosaurus i Yixianosaurus.
Jak każdy przedstawiciel ornitopodów był zwierzęciem roślinożernym, najprawdopodobniej żyjącym w stadach.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Jinzhousaurus znaczy "jaszczur z Jinzhou" – miasta, nieopodal którego odnaleziono jego holotyp. Z kolei epitet gatunkowy yangi honoruje słynnego chińskiego paleontologa Yang Zhongjiana – zwanego często "ojcem chińskich paleontologów".
Spis gatunków
| Jinzhousaurus | Wang i Xu, 2001 |
|---|---|
| J. yangi | Wang i Xu, 2001 |
Bibliografia
Barrett, P.M., Butler, R.J., Wan, X.-L. & Xu, X. (2009) Cranial anatomy of Jinzhousaurus yangi (Dinosauria, Ornithopoda) from the Yixian Formation (Lower Cretaceous) of China. Acta Palaeontologica Polonica 54, 35–48
McDonald, A.T. (2011) "The taxonomy of species assigned to Camptosaurus (Dinosauria: Ornithopoda)" Zootaxa, 2783, 52-68.
McDonald, A.T., Wolfe, D.G., and Kirkland J.I. (2010) "A new basal hadrosauroid (Dinosauria: Ornithopoda) from the Turonian of New Mexico", Journal of Vertebrate Paleontology 30(3): 799-812
Norman, D.B. (2004) Basal Iguanodontia. [w]: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press
Paul, G.S. (2008) "A revised taxonomy of the iguanodont dinosaur genera and species". Cretaceous Research 29 (2): 192–216. doi:10.1016/j.cretres.2007.04.009
Wang, X., Pan, R., Butler, R.J. & Barrett, P.M. (2010) "The postcranial skeleton of the iguanodontian ornithopod Jinzhousaurus yangi from the Lower Cretaceous Yixian Formation of western Liaoning, China" Earth and Environmental Science Transactions of the Royal Society of Edinburgh, 101, 1–25. doi:10.1017/S1755691010009266
You, H.-L., Li, J.-L. & Li, Y.-X. (2003) "A new hadrosauroid dinosaur from the mid-Cretaceous of Liaoning, China" Acta Geologica Sinica, 77(2), 148-154.
http://en.wikipedia.org/wiki/Yixian_Formation#Paleobiota
Holtz, T.R. Jr. (2012) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [2]
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford
![[1]](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f5/Jinzhousaurus_yangi.JPG){kind=link}