Kryptops: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
(D'Orazi Porchetti et al)
(+ ryc.)
(Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 2: Linia 2:
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
 
| Autor:
 
| Autor:
−
| Korekta:
 
 
|-
 
|-
 
| [[Maciej Ziegler]]
 
| [[Maciej Ziegler]]
−
| [[Marcin Szermański]],
 
−
[[Daniel Madzia]],
 
−
[[Sebastian Oziemski]],
 
−
[[Tomasz Sokołowski]],
 
 
|}
 
|}
 
</small>
 
</small>
Linia 18: Linia 13:
 
|-
 
|-
 
! '''Długość''':
 
! '''Długość''':
−
| 6-7 m
+
| ? m
  
 
|-
 
|-
 
! '''Masa''':
 
! '''Masa''':
−
| 1-2 kg
+
| ? t
  
 
|-
 
|-
Linia 44: Linia 39:
 
[[Ceratosauria]]
 
[[Ceratosauria]]
  
−
[[Abelisauridae]]
+
[[Abelisauridae]] ''[[incertae sedis]]''
 
|-
 
|-
−
| colspan=2 |[[Plik:Kryptops.gif|400px|]]
+
| colspan=2 |[[Plik:Kryptops_type.PNG|400px|]]
−
<small>Autor: Todd Marshall [http://www.projectexploration.org/kryptops.htm].</small>
+
<small>[[Holotyp]]. Źródło: Sereno i Brusatte, 2008.</small>
 
|}
 
|}
  
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
−
''Kryptops'' to najwcześniejszy niewątpliwy abelizauryd, odkryty na afrykańskiej pustyni Ténéré w osadach z przełomu aptu i albu.  
+
''Kryptops'' to abelizauryd odkryty na afrykańskiej pustyni Ténéré w osadach z przełomu aptu i albu.
  
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
Linia 59: Linia 54:
  
 
==Materiał kopalny==
 
==Materiał kopalny==
−
[[Holotyp]] (MNN GAD1) to niekompletna kość szczękowa (MNN GAD1-1), trzy niekompletne kręgi grzbietowe (MNN GAD1-3, 4, 5), dwa żebra (MNN GAD1-6, 7) oraz artykułowana obręcz miedniczna i kość krzyżowa (MNN GAD1-2) dorosłego osobnika.
+
[[Holotyp]] to niekompletna kość szczękowa (MNN GAD1-1) o długości 15 cm (Sereno i Brusatte, 2008). Kompletna kość szczękowa mierzyłaby ich zdaniem ok. 25 cm, czyli mniej niż u ''[[Carnotaurus]]'', ''[[Ekrixinatosaurus]]'' i ''[[Majungasaurus]]'' FMNH PR 2100 (Lamanna i in., 2002; Juárez-Valieri i in., 2011)
  
−
==Chimera?==
+
==Chimera==
−
Szczątki pozaczaszkowe ''Kryptops'' zostały odnalezione nie[[artykułowany|artykułowane]] na stosunkowo niewielkiej powierzchni, wśród zębów [[karcharodontozaur]]a i ornitocheiroida (pterozaura). [[Diagnoza|Diagnostyczna]] kość szczękowa, należąca do niewątpliwie do [[abelizauryd]]a, została znaleziona 15 m od reszty skamielin. Z tych samych osadów pochodzi odnaleziony kilkadziesiąt km dalej, znany jedynie z fragmentów czaszki karcharodontozaur ''[[Eocarcharia]]''. Kręgi kryptopsa miały wysokie wyrostki kolczyste, jak u ''[[Ceratosaurus]]'' i wielu [[bazalny]]ch [[tetanur]]ów (szczególnie [[karnozaur]]ów). Kość biodrowa i krzyżowa są bardzo prymitywne w porównaniu do innych abelizaurydów i bardziej przypominają kość ''[[Allosaurus]]''. Kość krzyżowa składa się z pięciu kręgów - podobnie jak u bardziej bazalnych tetanurów, podczas gdy inne ceratozaury miały ich sześć. Duża "stopa" (dystalne rozszerzenie) kości łonowej także przywodzi na myśl tetanury. Z drugiej strony pozrastane kości miednicy wskazują na nie-tetanury. Jak wynika z [[analiza filogenetyczna|analizy kladystycznej]] [[Ceratosauria#Sereno_i_Brusatte.2C_2008|Sereno i Brusatte, 2008]] (ale zob. też [[Ceratosauria#D.27Orazi_Porchetti_i_in..2C_2011|D'Orazi Porchetti i in., 2011]]), ''Kryptops'' jest najbardziej bazalnym przedstawicielem Abelisauridae. Jednak jedynymi tetanurami umieszczonymi w analizie są dwa taksony: [[Neotetanurae]] (=Avetheropoda) i [[Spinosauroidea]], co powoduje, że badanie nie testuje możliwości, że omawiany teropod jest przedstawicielem Tetanurae. Wszystkie powyższe dane skłaniają więc do przypuszczenia, że ''Kryptops'' to chimera - w skład [[holotyp]]u mogą wchodzić szczątki ważnego [[rodzaj]]u abelizauryda (kość szczękowa) jak i tetanura, być może z rodzaju ''Eocarcharia'' (materiał pozaczaszkowy).
+
[[Plik:Kryptops_Eocarcharia_lokalizacja2.PNG|300px|thumb|right|(A) Miejsce znalezienia ''Kryptops'' (G88) i ''[[Eocarcharia]]'' (G138). (B) Mapa lokalizacji ''Kryptops''. Źródło: Sereno i Brusatte, 2008.]]
 +
 
 +
[[Plik:MNN_GAD1−2.PNG|300px|thumb|right|MNN GAD1−2 - miednica [[tetanur]]a włączona do [[holotyp]]u ''Kryptops''. Źródło: Sereno i Brusatte, 2008.]]
 +
 
 +
Szczątki pozaczaszkowe ''Kryptops'' (trzy niekompletne kręgi grzbietowe (MNN GAD1-3, 4, 5), dwa żebra (MNN GAD1-6, 7) oraz artykułowana obręcz miedniczna i kość krzyżowa (MNN GAD1-2) zostały odnalezione nie[[artykułowany|artykułowane]] na stosunkowo niewielkiej powierzchni, wśród zębów [[karcharodontozaur]]a i ornitocheiroida (pterozaura). [[Diagnoza|Diagnostyczna]] kość szczękowa, należąca do niewątpliwie do [[abelizauryd]]a, została znaleziona 15 m od reszty skamielin. Z tych samych osadów pochodzi odnaleziony kilkadziesiąt km dalej, znany jedynie z fragmentów czaszki karcharodontozaur ''[[Eocarcharia]]''. Kręgi kryptopsa miały wysokie wyrostki kolczyste, jak u ''[[Ceratosaurus]]'' i wielu [[bazalny]]ch [[tetanur]]ów (szczególnie [[karnozaur]]ów). Kość biodrowa i krzyżowa są bardzo prymitywne w porównaniu do innych abelizaurydów i bardziej przypominają kość ''[[Allosaurus]]''. Kość krzyżowa składa się z pięciu kręgów - podobnie jak u bardziej bazalnych tetanurów, podczas gdy inne ceratozaury miały ich sześć. Duża "stopa" (dystalne rozszerzenie) kości łonowej także przywodzi na myśl tetanury. Z drugiej strony pozrastane kości miednicy wskazują na nie-tetanury. Wszystkie powyższe dane skłaniają więc do przypuszczenia, że ''Kryptops'' to [[chimera]] - w skład [[holotyp]]u mogą wchodzić szczątki ważnego [[rodzaj]]u abelizauryda (kość szczękowa) jak i tetanura, być może z rodzaju ''Eocarcharia'' (materiał pozaczaszkowy).
 +
 
 +
Hipoteza ta została potwierdzona przez Carrano i in. (2012). Do podobnego wniosku doszedł też niezależnie Cau (online 2012).
  
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
 
! ''Kryptops''
 
! ''Kryptops''
−
| [[Sereno]] i [[Brusatte]], [[2008]]
+
| {{Kpt|[[Paul Sereno|Sereno]]}} i {{Kpt|[[Stephen Brusatte|Brusatte]]}}, [[2008]]
 
|-
 
|-
 
! ''K. palaios''
 
! ''K. palaios''
−
| Sereno i Brusatte, 2008
+
| {{Kpt|Sereno}} i {{Kpt|Brusatte}}, 2008
 
|}
 
|}
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
−
<small>D'Orazi Porchetti, S., Nicosia, U., Biava, A. & Maganuco, S. (2011) "New Abelisaurid Material from the Upper Cretaceous (Cenomanian) of Morocco" Rivista Italiana di Paleontologia e Stratigrafia, 177(3)
+
<small>Carrano, M.T., Benson, R.B.J. & Sampson, S.D. (2012) "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 10(2), 211-300. [[doi: 10.1080/14772019.2011.630927]]
 +
 
 +
Juárez-Valieri, R.D., Porfiri, J.D. & Calvo, J.O. (2011) "New Information on Ekrixinatosaurus novasi Calvo et al 2004, a giant and massively-constructed Abelisauroid from the “Middle Cretaceous” of Patagonia" [w:] Calvo, J.O., Porfiri, J.D., González Riga & Dos Santos [red.] "Paleontologia y dinosaurios desde América Latina" Editorial de la Universidad Nacional de Cuyo, 161-169.
 +
 
 +
Lamanna, M.C., Martinez, R.D. & Smith, J.B. (2002) "A definitive abelisaurid theropod dinosaur from the early Late Cretaceous of Patagonia" Journal of Vertebrate Paleontology, 22, 58-69.
 +
 
 +
Sereno, P.C. & Brusatte, S.L. (2008) "Basal abelisaurid and carcharodontosaurid theropods from the Lower Cretaceous Elrhaz Formation of Niger" Acta Palaeontologica Polonica, 53, 15-46.
  
−
Sereno, P.C. & Brusatte, S.L. (2008) "Basal abelisaurid and carcharodontosaurid theropods from the Lower Cretaceous Elrhaz Formation of Niger" Acta Palaeontologica Polonica, 53, 15-46.</small>
+
Cau, A. (online 2012) http://theropoda.blogspot.com/2012/05/tetanurae-update-part-2.html</small>
  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
 
[[Kategoria:Dinosauria]]

Wersja z 13:22, 4 lip 2016

Autor:
Maciej Ziegler

Kryptops (kryptops)
Długość: ? m
Masa: ? t
Miejsce występowania: Niger

(formacja Elrhaz)

Czas występowania ok. 112 Ma

apt-alb (wczesna kreda)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Theropoda

Ceratosauria

Abelisauridae incertae sedis

Kryptops type.PNG

Holotyp. Źródło: Sereno i Brusatte, 2008.

Wstęp

Kryptops to abelizauryd odkryty na afrykańskiej pustyni Ténéré w osadach z przełomu aptu i albu.

Etymologia

Nazwa rodzajowa oznacza "nakryta twarz" (z gr. krypto - "zakryty" i ops - twarz) i odnosi się do podziurkowanej powierzchni i odciśniętych naczyń krwionośnych na kości szczękowej - co znamionuje mocno przytwierdzoną, prawdopodobnie keratynową powłokę.

Nazwa gatunkowa - palaios - odnosi się do wczesnokredowego wieku tego abelizauryda - znaczy po grecku "stary".

Materiał kopalny

Holotyp to niekompletna kość szczękowa (MNN GAD1-1) o długości 15 cm (Sereno i Brusatte, 2008). Kompletna kość szczękowa mierzyłaby ich zdaniem ok. 25 cm, czyli mniej niż u Carnotaurus, Ekrixinatosaurus i Majungasaurus FMNH PR 2100 (Lamanna i in., 2002; Juárez-Valieri i in., 2011)

Chimera

(A) Miejsce znalezienia Kryptops (G88) i Eocarcharia (G138). (B) Mapa lokalizacji Kryptops. Źródło: Sereno i Brusatte, 2008.
MNN GAD1−2 - miednica tetanura włączona do holotypu Kryptops. Źródło: Sereno i Brusatte, 2008.

Szczątki pozaczaszkowe Kryptops (trzy niekompletne kręgi grzbietowe (MNN GAD1-3, 4, 5), dwa żebra (MNN GAD1-6, 7) oraz artykułowana obręcz miedniczna i kość krzyżowa (MNN GAD1-2) zostały odnalezione nieartykułowane na stosunkowo niewielkiej powierzchni, wśród zębów karcharodontozaura i ornitocheiroida (pterozaura). Diagnostyczna kość szczękowa, należąca do niewątpliwie do abelizauryda, została znaleziona 15 m od reszty skamielin. Z tych samych osadów pochodzi odnaleziony kilkadziesiąt km dalej, znany jedynie z fragmentów czaszki karcharodontozaur Eocarcharia. Kręgi kryptopsa miały wysokie wyrostki kolczyste, jak u Ceratosaurus i wielu bazalnych tetanurów (szczególnie karnozaurów). Kość biodrowa i krzyżowa są bardzo prymitywne w porównaniu do innych abelizaurydów i bardziej przypominają kość Allosaurus. Kość krzyżowa składa się z pięciu kręgów - podobnie jak u bardziej bazalnych tetanurów, podczas gdy inne ceratozaury miały ich sześć. Duża "stopa" (dystalne rozszerzenie) kości łonowej także przywodzi na myśl tetanury. Z drugiej strony pozrastane kości miednicy wskazują na nie-tetanury. Wszystkie powyższe dane skłaniają więc do przypuszczenia, że Kryptops to chimera - w skład holotypu mogą wchodzić szczątki ważnego rodzaju abelizauryda (kość szczękowa) jak i tetanura, być może z rodzaju Eocarcharia (materiał pozaczaszkowy).

Hipoteza ta została potwierdzona przez Carrano i in. (2012). Do podobnego wniosku doszedł też niezależnie Cau (online 2012).

Spis gatunków

Kryptops Sereno i Brusatte, 2008
K. palaios Sereno i Brusatte, 2008

Bibliografia

Carrano, M.T., Benson, R.B.J. & Sampson, S.D. (2012) "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 10(2), 211-300. doi: 10.1080/14772019.2011.630927

Juárez-Valieri, R.D., Porfiri, J.D. & Calvo, J.O. (2011) "New Information on Ekrixinatosaurus novasi Calvo et al 2004, a giant and massively-constructed Abelisauroid from the “Middle Cretaceous” of Patagonia" [w:] Calvo, J.O., Porfiri, J.D., González Riga & Dos Santos [red.] "Paleontologia y dinosaurios desde América Latina" Editorial de la Universidad Nacional de Cuyo, 161-169.

Lamanna, M.C., Martinez, R.D. & Smith, J.B. (2002) "A definitive abelisaurid theropod dinosaur from the early Late Cretaceous of Patagonia" Journal of Vertebrate Paleontology, 22, 58-69.

Sereno, P.C. & Brusatte, S.L. (2008) "Basal abelisaurid and carcharodontosaurid theropods from the Lower Cretaceous Elrhaz Formation of Niger" Acta Palaeontologica Polonica, 53, 15-46.

Cau, A. (online 2012) http://theropoda.blogspot.com/2012/05/tetanurae-update-part-2.html

Źródło: „https://www.encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Kryptops&oldid=16892”