Kryptops: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Wstęp: +eoabelizaur) |
(+ ryc.) |
||
(Nie pokazano 3 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
Linia 2: | Linia 2: | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Autor: | | Autor: | ||
− | |||
|- | |- | ||
| [[Maciej Ziegler]] | | [[Maciej Ziegler]] | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
Linia 19: | Linia 13: | ||
|- | |- | ||
! '''Długość''': | ! '''Długość''': | ||
− | | | + | | ? m |
|- | |- | ||
! '''Masa''': | ! '''Masa''': | ||
− | | | + | | ? t |
|- | |- | ||
Linia 45: | Linia 39: | ||
[[Ceratosauria]] | [[Ceratosauria]] | ||
− | [[Abelisauridae]] | + | [[Abelisauridae]] ''[[incertae sedis]]'' |
|- | |- | ||
− | | colspan=2 |[[Plik: | + | | colspan=2 |[[Plik:Kryptops_type.PNG|400px|]] |
− | <small> | + | <small>[[Holotyp]]. Źródło: Sereno i Brusatte, 2008.</small> |
|} | |} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
− | ''Kryptops'' to abelizauryd odkryty na afrykańskiej pustyni Ténéré w osadach z przełomu aptu i albu | + | ''Kryptops'' to abelizauryd odkryty na afrykańskiej pustyni Ténéré w osadach z przełomu aptu i albu. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
Linia 60: | Linia 54: | ||
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
− | [[Holotyp]] | + | [[Holotyp]] to niekompletna kość szczękowa (MNN GAD1-1) o długości 15 cm (Sereno i Brusatte, 2008). Kompletna kość szczękowa mierzyłaby ich zdaniem ok. 25 cm, czyli mniej niż u ''[[Carnotaurus]]'', ''[[Ekrixinatosaurus]]'' i ''[[Majungasaurus]]'' FMNH PR 2100 (Lamanna i in., 2002; Juárez-Valieri i in., 2011) |
− | ==Chimera | + | ==Chimera== |
− | Szczątki pozaczaszkowe ''Kryptops'' zostały odnalezione nie[[artykułowany|artykułowane]] na stosunkowo niewielkiej powierzchni, wśród zębów [[karcharodontozaur]]a i ornitocheiroida (pterozaura). [[Diagnoza|Diagnostyczna]] kość szczękowa, należąca do niewątpliwie do [[abelizauryd]]a, została znaleziona 15 m od reszty skamielin. Z tych samych osadów pochodzi odnaleziony kilkadziesiąt km dalej, znany jedynie z fragmentów czaszki karcharodontozaur ''[[Eocarcharia]]''. Kręgi kryptopsa miały wysokie wyrostki kolczyste, jak u ''[[Ceratosaurus]]'' i wielu [[bazalny]]ch [[tetanur]]ów (szczególnie [[karnozaur]]ów). Kość biodrowa i krzyżowa są bardzo prymitywne w porównaniu do innych abelizaurydów i bardziej przypominają kość ''[[Allosaurus]]''. Kość krzyżowa składa się z pięciu kręgów - podobnie jak u bardziej bazalnych tetanurów, podczas gdy inne ceratozaury miały ich sześć. Duża "stopa" (dystalne rozszerzenie) kości łonowej także przywodzi na myśl tetanury. Z drugiej strony pozrastane kości miednicy wskazują na nie-tetanury | + | [[Plik:Kryptops_Eocarcharia_lokalizacja2.PNG|300px|thumb|right|(A) Miejsce znalezienia ''Kryptops'' (G88) i ''[[Eocarcharia]]'' (G138). (B) Mapa lokalizacji ''Kryptops''. Źródło: Sereno i Brusatte, 2008.]] |
+ | |||
+ | [[Plik:MNN_GAD1−2.PNG|300px|thumb|right|MNN GAD1−2 - miednica [[tetanur]]a włączona do [[holotyp]]u ''Kryptops''. Źródło: Sereno i Brusatte, 2008.]] | ||
+ | |||
+ | Szczątki pozaczaszkowe ''Kryptops'' (trzy niekompletne kręgi grzbietowe (MNN GAD1-3, 4, 5), dwa żebra (MNN GAD1-6, 7) oraz artykułowana obręcz miedniczna i kość krzyżowa (MNN GAD1-2) zostały odnalezione nie[[artykułowany|artykułowane]] na stosunkowo niewielkiej powierzchni, wśród zębów [[karcharodontozaur]]a i ornitocheiroida (pterozaura). [[Diagnoza|Diagnostyczna]] kość szczękowa, należąca do niewątpliwie do [[abelizauryd]]a, została znaleziona 15 m od reszty skamielin. Z tych samych osadów pochodzi odnaleziony kilkadziesiąt km dalej, znany jedynie z fragmentów czaszki karcharodontozaur ''[[Eocarcharia]]''. Kręgi kryptopsa miały wysokie wyrostki kolczyste, jak u ''[[Ceratosaurus]]'' i wielu [[bazalny]]ch [[tetanur]]ów (szczególnie [[karnozaur]]ów). Kość biodrowa i krzyżowa są bardzo prymitywne w porównaniu do innych abelizaurydów i bardziej przypominają kość ''[[Allosaurus]]''. Kość krzyżowa składa się z pięciu kręgów - podobnie jak u bardziej bazalnych tetanurów, podczas gdy inne ceratozaury miały ich sześć. Duża "stopa" (dystalne rozszerzenie) kości łonowej także przywodzi na myśl tetanury. Z drugiej strony pozrastane kości miednicy wskazują na nie-tetanury. Wszystkie powyższe dane skłaniają więc do przypuszczenia, że ''Kryptops'' to [[chimera]] - w skład [[holotyp]]u mogą wchodzić szczątki ważnego [[rodzaj]]u abelizauryda (kość szczękowa) jak i tetanura, być może z rodzaju ''Eocarcharia'' (materiał pozaczaszkowy). | ||
+ | |||
+ | Hipoteza ta została potwierdzona przez Carrano i in. (2012). Do podobnego wniosku doszedł też niezależnie Cau (online 2012). | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! ''Kryptops'' | ! ''Kryptops'' | ||
− | | [[Sereno]] i [[Brusatte]], [[2008]] | + | | {{Kpt|[[Paul Sereno|Sereno]]}} i {{Kpt|[[Stephen Brusatte|Brusatte]]}}, [[2008]] |
|- | |- | ||
! ''K. palaios'' | ! ''K. palaios'' | ||
− | | Sereno i Brusatte, 2008 | + | | {{Kpt|Sereno}} i {{Kpt|Brusatte}}, 2008 |
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
− | <small> | + | <small>Carrano, M.T., Benson, R.B.J. & Sampson, S.D. (2012) "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 10(2), 211-300. [[doi: 10.1080/14772019.2011.630927]] |
+ | |||
+ | Juárez-Valieri, R.D., Porfiri, J.D. & Calvo, J.O. (2011) "New Information on Ekrixinatosaurus novasi Calvo et al 2004, a giant and massively-constructed Abelisauroid from the “Middle Cretaceous” of Patagonia" [w:] Calvo, J.O., Porfiri, J.D., González Riga & Dos Santos [red.] "Paleontologia y dinosaurios desde América Latina" Editorial de la Universidad Nacional de Cuyo, 161-169. | ||
+ | |||
+ | Lamanna, M.C., Martinez, R.D. & Smith, J.B. (2002) "A definitive abelisaurid theropod dinosaur from the early Late Cretaceous of Patagonia" Journal of Vertebrate Paleontology, 22, 58-69. | ||
+ | |||
+ | Sereno, P.C. & Brusatte, S.L. (2008) "Basal abelisaurid and carcharodontosaurid theropods from the Lower Cretaceous Elrhaz Formation of Niger" Acta Palaeontologica Polonica, 53, 15-46. | ||
− | + | Cau, A. (online 2012) http://theropoda.blogspot.com/2012/05/tetanurae-update-part-2.html</small> | |
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] |
Wersja z 13:22, 4 lip 2016
Autor: |
Maciej Ziegler |
Kryptops (kryptops) | |
---|---|
Długość: | ? m |
Masa: | ? t |
Miejsce występowania: | Niger |
Czas występowania | ok. 112 Ma |
Systematyka | Dinosauria |
Holotyp. Źródło: Sereno i Brusatte, 2008. |
Wstęp
Kryptops to abelizauryd odkryty na afrykańskiej pustyni Ténéré w osadach z przełomu aptu i albu.
Etymologia
Nazwa rodzajowa oznacza "nakryta twarz" (z gr. krypto - "zakryty" i ops - twarz) i odnosi się do podziurkowanej powierzchni i odciśniętych naczyń krwionośnych na kości szczękowej - co znamionuje mocno przytwierdzoną, prawdopodobnie keratynową powłokę.
Nazwa gatunkowa - palaios - odnosi się do wczesnokredowego wieku tego abelizauryda - znaczy po grecku "stary".
Materiał kopalny
Holotyp to niekompletna kość szczękowa (MNN GAD1-1) o długości 15 cm (Sereno i Brusatte, 2008). Kompletna kość szczękowa mierzyłaby ich zdaniem ok. 25 cm, czyli mniej niż u Carnotaurus, Ekrixinatosaurus i Majungasaurus FMNH PR 2100 (Lamanna i in., 2002; Juárez-Valieri i in., 2011)
Chimera
Szczątki pozaczaszkowe Kryptops (trzy niekompletne kręgi grzbietowe (MNN GAD1-3, 4, 5), dwa żebra (MNN GAD1-6, 7) oraz artykułowana obręcz miedniczna i kość krzyżowa (MNN GAD1-2) zostały odnalezione nieartykułowane na stosunkowo niewielkiej powierzchni, wśród zębów karcharodontozaura i ornitocheiroida (pterozaura). Diagnostyczna kość szczękowa, należąca do niewątpliwie do abelizauryda, została znaleziona 15 m od reszty skamielin. Z tych samych osadów pochodzi odnaleziony kilkadziesiąt km dalej, znany jedynie z fragmentów czaszki karcharodontozaur Eocarcharia. Kręgi kryptopsa miały wysokie wyrostki kolczyste, jak u Ceratosaurus i wielu bazalnych tetanurów (szczególnie karnozaurów). Kość biodrowa i krzyżowa są bardzo prymitywne w porównaniu do innych abelizaurydów i bardziej przypominają kość Allosaurus. Kość krzyżowa składa się z pięciu kręgów - podobnie jak u bardziej bazalnych tetanurów, podczas gdy inne ceratozaury miały ich sześć. Duża "stopa" (dystalne rozszerzenie) kości łonowej także przywodzi na myśl tetanury. Z drugiej strony pozrastane kości miednicy wskazują na nie-tetanury. Wszystkie powyższe dane skłaniają więc do przypuszczenia, że Kryptops to chimera - w skład holotypu mogą wchodzić szczątki ważnego rodzaju abelizauryda (kość szczękowa) jak i tetanura, być może z rodzaju Eocarcharia (materiał pozaczaszkowy).
Hipoteza ta została potwierdzona przez Carrano i in. (2012). Do podobnego wniosku doszedł też niezależnie Cau (online 2012).
Spis gatunków
Kryptops | Sereno i Brusatte, 2008 |
---|---|
K. palaios | Sereno i Brusatte, 2008 |
Bibliografia
Carrano, M.T., Benson, R.B.J. & Sampson, S.D. (2012) "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 10(2), 211-300. doi: 10.1080/14772019.2011.630927
Juárez-Valieri, R.D., Porfiri, J.D. & Calvo, J.O. (2011) "New Information on Ekrixinatosaurus novasi Calvo et al 2004, a giant and massively-constructed Abelisauroid from the “Middle Cretaceous” of Patagonia" [w:] Calvo, J.O., Porfiri, J.D., González Riga & Dos Santos [red.] "Paleontologia y dinosaurios desde América Latina" Editorial de la Universidad Nacional de Cuyo, 161-169.
Lamanna, M.C., Martinez, R.D. & Smith, J.B. (2002) "A definitive abelisaurid theropod dinosaur from the early Late Cretaceous of Patagonia" Journal of Vertebrate Paleontology, 22, 58-69.
Sereno, P.C. & Brusatte, S.L. (2008) "Basal abelisaurid and carcharodontosaurid theropods from the Lower Cretaceous Elrhaz Formation of Niger" Acta Palaeontologica Polonica, 53, 15-46.
Cau, A. (online 2012) http://theropoda.blogspot.com/2012/05/tetanurae-update-part-2.html