Kryptops

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Wersja z dnia 07:23, 25 maj 2012 autorstwa Nazuul (dyskusja | edycje) (chimeryczność potwierdzona)
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor: Korekta:
Maciej Ziegler Marcin Szermański, Daniel Madzia, Sebastian Oziemski, Tomasz Sokołowski, Dawid Mika


Kryptops (kryptops)
Długość: 6-7 m
Masa: 1-2 t
Miejsce występowania: Niger

(formacja Elrhaz)

Czas występowania ok. 112 Ma

apt-alb (wczesna kreda)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Theropoda

Ceratosauria

Abelisauridae

Plik:Kryptops.gif

Autor: Todd Marshall [1].

Wstęp

Kryptops to abelizauryd odkryty na afrykańskiej pustyni Ténéré w osadach z przełomu aptu i albu. Jedynym pewnym starszym od niego przedstawicielem Abelisauridae jest Eoabelisaurus.

Etymologia

Nazwa rodzajowa oznacza "nakryta twarz" (z gr. krypto - "zakryty" i ops - twarz) i odnosi się do podziurkowanej powierzchni i odciśniętych naczyń krwionośnych na kości szczękowej - co znamionuje mocno przytwierdzoną, prawdopodobnie keratynową powłokę.

Nazwa gatunkowa - palaios - odnosi się do wczesnokredowego wieku tego abelizauryda - znaczy po grecku "stary".

Materiał kopalny

Holotyp (MNN GAD1) to niekompletna kość szczękowa (MNN GAD1-1).

Chimera

Szczątki pozaczaszkowe Kryptops (trzy niekompletne kręgi grzbietowe (MNN GAD1-3, 4, 5), dwa żebra (MNN GAD1-6, 7) oraz artykułowana obręcz miedniczna i kość krzyżowa (MNN GAD1-2)) zostały odnalezione nieartykułowane na stosunkowo niewielkiej powierzchni, wśród zębów karcharodontozaura i ornitocheiroida (pterozaura). Diagnostyczna kość szczękowa, należąca do niewątpliwie do abelizauryda, została znaleziona 15 m od reszty skamielin. Z tych samych osadów pochodzi odnaleziony kilkadziesiąt km dalej, znany jedynie z fragmentów czaszki karcharodontozaur Eocarcharia. Kręgi kryptopsa miały wysokie wyrostki kolczyste, jak u Ceratosaurus i wielu bazalnych tetanurów (szczególnie karnozaurów). Kość biodrowa i krzyżowa są bardzo prymitywne w porównaniu do innych abelizaurydów i bardziej przypominają kość Allosaurus. Kość krzyżowa składa się z pięciu kręgów - podobnie jak u bardziej bazalnych tetanurów, podczas gdy inne ceratozaury miały ich sześć. Duża "stopa" (dystalne rozszerzenie) kości łonowej także przywodzi na myśl tetanury. Z drugiej strony pozrastane kości miednicy wskazują na nie-tetanury. Jak wynika z analizy kladystycznej Sereno i Brusatte, 2008 (ale zob. też D'Orazi Porchetti i in., 2011 i Pol i Rauhut, 2012), Kryptops jest najbardziej bazalnym przedstawicielem Abelisauridae. Jednak jedynymi tetanurami umieszczonymi w analizie są dwa taksony: Neotetanurae (=Avetheropoda) i Spinosauroidea, co powoduje, że badanie nie testuje możliwości, że omawiany teropod jest przedstawicielem Tetanurae. Wszystkie powyższe dane skłaniają więc do przypuszczenia, że Kryptops to chimera - w skład holotypu mogą wchodzić szczątki ważnego rodzaju abelizauryda (kość szczękowa) jak i tetanura, być może z rodzaju Eocarcharia (materiał pozaczaszkowy).

Hipoteza ta została potwierdzona przez Carrano i in. (2012). Do podobnego wniosku doszedł też niezależnie Cau (online 2012).

Spis gatunków

Kryptops Sereno i Brusatte, 2008
K. palaios Sereno i Brusatte, 2008

Bibliografia

Carrano, M.T., Benson, R.B.J. & Sampson, S.D. (2012) "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 10(2), 211-300. [doi: 10.1080/14772019.2011.630927]

D'Orazi Porchetti, S., Nicosia, U., Biava, A. & Maganuco, S. (2011) "New Abelisaurid Material from the Upper Cretaceous (Cenomanian) of Morocco" Rivista Italiana di Paleontologia e Stratigrafia, 177(3)

Pol, D., Rauhut, O.W.M. & Becerra, M. (2011) "A Middle Jurassic heterodontosaurid dinosaur from Patagonia and the evolution of heterodontosaurids" Naturwissenschaften 98 (5), 369–379. [doi:10.1007/s00114-011-0780-5]

Sereno, P.C. & Brusatte, S.L. (2008) "Basal abelisaurid and carcharodontosaurid theropods from the Lower Cretaceous Elrhaz Formation of Niger" Acta Palaeontologica Polonica, 53, 15-46.

Cau (online 2012) [2]