Macrogryphosaurus
| Autor: | Korekta: |
| Sebastian Oziemski | Maciej Ziegler |
| Macrogryphosaurus (makrogryfozaur) | |
|---|---|
| Długość: | 6 m |
| Masa: | 400 kg (?) |
| Miejsce występowania: | Argentyna (Patagonia) |
| Czas występowania | 93-89 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
| Plik:Macrogryphosaurus.gif | |
Wstęp, paleoekologia
Macrogryphosaurus to rodzaj ornitopoda, którego skamieniałości zostały odnalezione 60 km na północny zachód od miasta Neuquén w Argentynie.
Materiał kopalny
Holotyp MUCPv-321 to materiał pozaczaszkowy, który składa się z 8 kręgów szyjnych, 14 piersiowych, 6 krzyżowych i 16 ogonowych oraz żeber, kości miednicznych, jednego mostka i płytek piersiowych. Skamieniałości te pochodzą z przedziału czasowego turon - wczesny koniak, czyli sprzed 93 - 89 Ma. Na podstawie znanego materiału długość dinozaura szacuje się w przybliżeniu na 6 m.
Pokrewieństwo i budowa
Ornitopod ten jest niezwykle interesującym okazem, ponieważ posiada niektóre cechy niespotykane u tej grupy dinozaurów. Niewątpliwie jednak jest on blisko spokrewniony z opisanym w roku 2004 Talenkauen. Ich odmienność od pozostałych iguanodonów stała się podstawą do stworzenia nowego kladu o nazwie Elasmaria (gr. "cienka płytka"). Obejmuje on zatem Macrogryphosaurus gondwanicus, Talenkauen santacrucensis, a także ich ostatniego wspólnego przodka i wszystkie potomne taksony. Ponieważ skostniałe płytki piersiowe są bardzo cienkie i pozbawione zewnętrznego rzeźbienia, początkowo były one definiowane jako zdeformowane części obojczyków lub nawet wytwory mostka. Znane są one jak dotąd jedynie u trzech rodzajów ornitopodów - elasmarów Talenkauen i Macrogryphosaurus (Ameryka Południowa) oraz bazalnego ornitopoda z gatunku Thescelosaurus neglectus (Ameryka Północna). Funkcja owych skostnień nie jest do końca jasna. Autorzy opisu nowego kladu oraz taksonu stawiają hipotezy, że miały one prawdopodobnie swój udział w oddychaniu, jak ma to miejsce u ptaków. U makrogryfozaura zostały one znalezione poniżej piersiowych żeber i między nimi. Od Talenkauen odróżnia go przede wszystkim budowa mostka oraz stawu biodrowego.
Etymologia
Jego nazwa rodzajowa pochodzi z języka greckiego: makro - duży; grypho - zagadkowy oraz sauros - jaszczurka. Pełne znaczenie nazwy makrogryfozaura wraz z jego epitetem gatunkowym to "duży zagadkowy jaszczur z Gondwany".
Spis gatunków
| Macrogryphosaurus | Calvo, Porfiri i Novas, 2007 |
|---|---|
| M. gondwanicus | Calvo, Porfiri i Novas, 2007 |
Bibliografia
Calvo, Porfiri i Novas, (2007). "Discovery of a new ornithopod dinosaur from the Portezuelo Formation (Upper Cretaceous), Neuquén, Patagonia, Argentina.". Arquivos do Museu Nacional 65 (4): 471–483.
Norman, David B. (2004). "Basal Iguanodontia", [w] Weishampel, D.B., Dodson, P., and Osmólska, H. (eds.): The Dinosauria (wydanie drugie), Berkeley: University of California Press, pp. 413-437. ISBN 0-520-24209-2.
