Phyllodon: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzył nową stronę „<small> {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | Autor: | Korekta: |- | Maciej Ziegler | Łukasz Czepiński Daniel Madzia Adrian Tkocz ...”) |
m |
||
| (Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | {{DISPLAYTITLE:''Phyllodon''}} | ||
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Linia 11: | Linia 12: | ||
[[Krzysztof Lichota]] | [[Krzysztof Lichota]] | ||
| + | |||
| + | [[Kamil Kamiński]] | ||
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 29: | Linia 32: | ||
| [[Portugalia]] - dystrykt Leiria | | [[Portugalia]] - dystrykt Leiria | ||
| − | <small>([[ | + | <small>(formacja [[Guimarota]])</small> |
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | 156-153 Ma | + | | 156-153 [[Ma]] |
| − | <small> | + | <small>[[późna jura]] (wczesny [[kimeryd]])</small> |
|- | |- | ||
! '''Systematyka''' | ! '''Systematyka''' | ||
| Linia 41: | Linia 44: | ||
[[Ornithischia]] | [[Ornithischia]] | ||
| − | [[ | + | [[Genasauria]] |
| + | |||
| + | [[Neornithischia]] | ||
|- | |- | ||
| colspan=2 |[[Plik:Phyllodon2.jpg|400px|]] | | colspan=2 |[[Plik:Phyllodon2.jpg|400px|]] | ||
| − | <small>Kości zębowe należące prawdopodobnie do ''P. henkeli'' (skala: 5 mm). [http://oficina.cienciaviva.pt/~pw011/jazidas/hypsilophodontidae.html]</small> | + | <small>Kości zębowe należące prawdopodobnie do ''P. henkeli'' (skala: 5 mm). Źródło: [http://oficina.cienciaviva.pt/~pw011/jazidas/hypsilophodontidae.html]</small> |
|} | |} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Phyllodon'' to [[rodzaj]] | + | ''Phyllodon'' to [[rodzaj]] niewielkiego przedstawiciela Neornithischia, znanego jedynie z zębów i kości żuchwy. Prawdopodobnie szybko biegał na dwóch nogach, a żywił się roślinami, które zrywał rogowym dziobem. Żył w późnej jurze na terenach obecnej [[Portugalia|Portugalii]]. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 54: | Linia 59: | ||
==Materiał kopalny i lokalizacja== | ==Materiał kopalny i lokalizacja== | ||
| − | [[Holotyp]]em jest ząb z dolnej szczęki oznaczony MGSP G5. Znajduje się on w Muzeum Badań Geologicznych Portugalii w Lizbonie (Museum of the Geological Survey of Portugal). Autor opisu i nazwy ''Phyllodon'' - | + | [[Holotyp]]em jest ząb z dolnej szczęki oznaczony MGSP G5. Znajduje się on w Muzeum Badań Geologicznych Portugalii w Lizbonie (Museum of the Geological Survey of Portugal). Autor opisu i nazwy ''Phyllodon'' - [[Richard Thulborn]] - uznał też ząb ze szczęki górnej (MGSP G2) za należący do ''Phyllodon''. |
| + | [[Plik: Othnielosaurus.jpg|300px|thumb|left|Rekonstrukcja ''[[Nanosaurus]]''. ''Phyllodon'' był zapewne podobny [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Othnielosaurus.jpg]. Autor: Danny Cicchetti.]] | ||
| + | |||
| + | Nowy materiał, pochodzący z tej samej lokalizacji, co poprzedni, został opisany przez [[Oliver Rauhut|Olivera Rauhut]]a w [[2001]] roku. Było to ponad 120 małych zębów (prawdopodobnie pochodzących od młodych osobników) z różnych części szczęk oraz cztery bezzębne części żuchw. [[Oliver Rauhut|Rauhut]] uznał, że należały do ''Phyllodon'', ponieważ nie odnaleziono tam żadnych szczątków innych dinozaurów. | ||
| − | + | Skamieniałości odnaleziono niedaleko miasta Leiria w osadach z datowanych na wczesny [[kimeryd]]. | |
| − | Skamieniałości odnaleziono niedaleko miasta Leiria w osadach z | ||
==Pozycja systematyczna== | ==Pozycja systematyczna== | ||
| − | Szczątki ''Phyllodon'' należą prawdopodobnie do niedużego, bazalnego | + | Szczątki ''Phyllodon'' należą prawdopodobnie do niedużego, [[bazalny|bazalnego]] przedstawiciela [[Neornithischia]]. Często uznaje się ten [[rodzaj]] za ''[[nomen dubium]]'', lecz [[Oliver Rauhut|Rauhut]] wykazał charakterystyczne cechy budowy zębów, które uznał za pochodzące od tego dinozaura. Sam [[holotyp]] jest jednak [[diagnoza|nie diagnostyczny]]. Zęby ''Phyllodon'' są najbardziej podobne do zębów północnoamerykańskich [[rodzaj]]ów ''[[Drinker]]'' i ''[[Nanosaurus]]''. |
| + | |||
| + | Rauhut (2001) uznał ''Phyllodon'' za przedstawiciela rodziny Hypsilophodontidae, obecnie uważanej za parafiletyczną. Większość dinozaurów, tradycyjnie uważanych za hipsylofononty, klasyfikuje się dziś zazwyczaj jako bazalne [[Neornithischia]]. | ||
| + | |||
| + | [[Plik:Phyllodon1.jpg|200px|]] | ||
| + | <small>Zęby ''P. henkeli'' (skala: 1 mm). [http://oficina.cienciaviva.pt/~pw011/jazidas/hypsilophodontidae.html] | ||
| + | |||
| + | A - ząb z kości przedszczękowej (kompletny) | ||
| + | B - ząb z kości przedszczękowej - z ząbkowaną częścią środkową (widok ze strony wewnętrznej) | ||
| + | C - ząb z kości przedszczękowej - bez ząbkowania (widok ze strony zewnętrznej) | ||
| + | D - ząb z kości szczękowej - nieco zniszczony (widok ze strony wewnętrznej) | ||
| + | E i F - zęby z kości szczękowej (widok ze strony zewnętrznej i wewnętrznej) | ||
| + | G i H - zęby z kości szczękowej (widok ze strony wewnętrznej i od przodu (?''mesial'')) | ||
| + | I i J - zęby z kości zębowej (widok ze strony zewnętrznej i od wewnątrz) | ||
| + | K - zniszczony ząb z kości zębowej (kompletny) | ||
| + | L - mały ząb kości zębowej (widok ze strony wewnętrznej)</small> | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! ''Phyllodon'' | ! ''Phyllodon'' | ||
| − | | [[Thulborn]], [[1973]] | + | | {{Kpt|[[Richard Thulborn|Thulborn]]}}, [[1973]] |
| ?''[[nomen dubium]]'' | | ?''[[nomen dubium]]'' | ||
|- | |- | ||
! ''P. henkeli'' | ! ''P. henkeli'' | ||
| − | | | + | | {{Kpt|Thulborn}}, 1973 |
| ?''[[nomen dubium]]'' | | ?''[[nomen dubium]]'' | ||
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small> | + | <small>Holtz, T. (2012) ''"Dinosaurs"'' (suplement) [[https://www.geol.umd.edu/~tholtz/dinoappendix/HoltzappendixWinter2011.pdf]] |
| − | |||
| − | + | Rauhut, O.W.M. (2001). "Herbivorous dinosaurs from the Late Jurassic (Kimmeridgian) of Guimarota, Portugal". Proceedings of the Geologists' Association. 112 (3): 275–283. [[doi:10.1016/S0016-7878(01)80007-9]] | |
</small> | </small> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Kategoria:Nomen dubium]] | [[Kategoria:Nomen dubium]] | ||
Aktualna wersja na dzień 12:44, 9 paź 2023
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Łukasz Czepiński |
| Phyllodon (fillodont) | |
|---|---|
| Długość: | 1-2 m |
| Masa: | 1-10 kg |
| Miejsce występowania: | Portugalia - dystrykt Leiria
(formacja Guimarota) |
| Czas występowania | 156-153 Ma
późna jura (wczesny kimeryd) |
| Systematyka | Dinosauria |
Kości zębowe należące prawdopodobnie do P. henkeli (skala: 5 mm). Źródło: [2] | |
Wstęp
Phyllodon to rodzaj niewielkiego przedstawiciela Neornithischia, znanego jedynie z zębów i kości żuchwy. Prawdopodobnie szybko biegał na dwóch nogach, a żywił się roślinami, które zrywał rogowym dziobem. Żył w późnej jurze na terenach obecnej Portugalii.
Etymologia
Nazwa Phyllodon znaczy "liściozęby" (gr. phyllon - "liść" i gr. odon - "ząb"). Phyllodon to także pewien rodzaj mchu, ale oba organizmy należą do innych królestw, więc nie ma problemu związanego z zajęciem nazwy.
Materiał kopalny i lokalizacja
Holotypem jest ząb z dolnej szczęki oznaczony MGSP G5. Znajduje się on w Muzeum Badań Geologicznych Portugalii w Lizbonie (Museum of the Geological Survey of Portugal). Autor opisu i nazwy Phyllodon - Richard Thulborn - uznał też ząb ze szczęki górnej (MGSP G2) za należący do Phyllodon.
Nowy materiał, pochodzący z tej samej lokalizacji, co poprzedni, został opisany przez Olivera Rauhuta w 2001 roku. Było to ponad 120 małych zębów (prawdopodobnie pochodzących od młodych osobników) z różnych części szczęk oraz cztery bezzębne części żuchw. Rauhut uznał, że należały do Phyllodon, ponieważ nie odnaleziono tam żadnych szczątków innych dinozaurów.
Skamieniałości odnaleziono niedaleko miasta Leiria w osadach z datowanych na wczesny kimeryd.
Pozycja systematyczna
Szczątki Phyllodon należą prawdopodobnie do niedużego, bazalnego przedstawiciela Neornithischia. Często uznaje się ten rodzaj za nomen dubium, lecz Rauhut wykazał charakterystyczne cechy budowy zębów, które uznał za pochodzące od tego dinozaura. Sam holotyp jest jednak nie diagnostyczny. Zęby Phyllodon są najbardziej podobne do zębów północnoamerykańskich rodzajów Drinker i Nanosaurus.
Rauhut (2001) uznał Phyllodon za przedstawiciela rodziny Hypsilophodontidae, obecnie uważanej za parafiletyczną. Większość dinozaurów, tradycyjnie uważanych za hipsylofononty, klasyfikuje się dziś zazwyczaj jako bazalne Neornithischia.
Zęby P. henkeli (skala: 1 mm). [3]
A - ząb z kości przedszczękowej (kompletny) B - ząb z kości przedszczękowej - z ząbkowaną częścią środkową (widok ze strony wewnętrznej) C - ząb z kości przedszczękowej - bez ząbkowania (widok ze strony zewnętrznej) D - ząb z kości szczękowej - nieco zniszczony (widok ze strony wewnętrznej) E i F - zęby z kości szczękowej (widok ze strony zewnętrznej i wewnętrznej) G i H - zęby z kości szczękowej (widok ze strony wewnętrznej i od przodu (?mesial)) I i J - zęby z kości zębowej (widok ze strony zewnętrznej i od wewnątrz) K - zniszczony ząb z kości zębowej (kompletny) L - mały ząb kości zębowej (widok ze strony wewnętrznej)
Spis gatunków
| Phyllodon | Thulborn, 1973 | ?nomen dubium |
|---|---|---|
| P. henkeli | Thulborn, 1973 | ?nomen dubium |
Bibliografia
Holtz, T. (2012) "Dinosaurs" (suplement) [[4]]
Rauhut, O.W.M. (2001). "Herbivorous dinosaurs from the Late Jurassic (Kimmeridgian) of Guimarota, Portugal". Proceedings of the Geologists' Association. 112 (3): 275–283. doi:10.1016/S0016-7878(01)80007-9
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Othnielosaurus.jpg){kind=link}