Proplanicoxa: Różnice pomiędzy wersjami
m (no dobra, wpiszę się od razu :P) |
|||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
| [[Marcin Szermański]] | | [[Marcin Szermański]] | ||
| [[Maciej Ziegler]] | | [[Maciej Ziegler]] | ||
| + | |||
| + | [[Tomasz Skawiński]] | ||
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 23: | Linia 25: | ||
<small>* Szacunki dla ''[[Mantellisaurus]] atherfieldensis'', | <small>* Szacunki dla ''[[Mantellisaurus]] atherfieldensis'', | ||
| − | który wg McDonalda ([[ | + | który wg McDonalda ([[2012]]) być może jest starszym |
| − | synonimem | + | synonimem proplanikoksy</small> |
|- | |- | ||
| − | ! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | + | ! '''[[:Kategoria:Lokacje|Miejsce występowania]]''': |
| [[Wielka Brytania]] – Anglia, Wyspa Wight | | [[Wielka Brytania]] – Anglia, Wyspa Wight | ||
<small>(górna połowa formacji Wessex)</small> | <small>(górna połowa formacji Wessex)</small> | ||
|- | |- | ||
| − | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | + | ! '''[[:Kategoria:Czas|Czas występowania]]''' |
| 128,3-125 Ma | | 128,3-125 Ma | ||
| Linia 49: | Linia 51: | ||
<small>Podobnie (a może nawet tak samo) mógł wyglądać ploplanikoksa - rekonstrukcja | <small>Podobnie (a może nawet tak samo) mógł wyglądać ploplanikoksa - rekonstrukcja | ||
| − | ''[[Mantellisaurus]]''. Autor | + | ''[[Mantellisaurus]]''. Autor: Stephen O'Connor [http://en.wikipedia.org/wiki/File:Mantellisaurus_atherfieldensis_Steveoc.jpg]</small> |
|} | |} | ||
| Linia 61: | Linia 63: | ||
''Proplanicoxa'' została początkowo uznana za kolejnego osobnika [[gatunek|gatunku]] ''[[Vectisaurus]] valdensis''. Stało się to w [[1976]] roku, kiedy Peter [[Galton]] zaklasyfikował niekompletny szkielet BMNH R 8649 do tego gatunku, który był znany nauce już od [[1879]] roku ([[Hulke]], 1879). [[Norman]] ([[1990]]) stwierdził, że [[syntyp]] wektizaura jest niediagnostyczny, co zaakceptował Galton w prywatnej rozmowie w [[2009]] roku. Sam ''[[Vectisaurus]]'' jest uznawany za [[synonim]] iguanodonta, konkretnie gatunku ''[[Iguanodon]] atherfieldensis'', obecnie znany jako ''[[Mantellisaurus]] atherfieldensis'' (Norman, [[2004]]). | ''Proplanicoxa'' została początkowo uznana za kolejnego osobnika [[gatunek|gatunku]] ''[[Vectisaurus]] valdensis''. Stało się to w [[1976]] roku, kiedy Peter [[Galton]] zaklasyfikował niekompletny szkielet BMNH R 8649 do tego gatunku, który był znany nauce już od [[1879]] roku ([[Hulke]], 1879). [[Norman]] ([[1990]]) stwierdził, że [[syntyp]] wektizaura jest niediagnostyczny, co zaakceptował Galton w prywatnej rozmowie w [[2009]] roku. Sam ''[[Vectisaurus]]'' jest uznawany za [[synonim]] iguanodonta, konkretnie gatunku ''[[Iguanodon]] atherfieldensis'', obecnie znany jako ''[[Mantellisaurus]] atherfieldensis'' (Norman, [[2004]]). | ||
| − | Z kolei okaz BMNH R 8649 wykazywał cechę [[diagnoza|diagnostyczną]], przez co nie podzielił los całego [[rodzaj]]u ''[[Vectisaurus]]'' i nie przepadł w zapomnienie. Cechą tą była krótka kość biodrowa (''ilium'') z horyzontalnym położeniem grzbietowobocznym (ok. 50º) wyrostku zapanewkowego. Podobny występował u ''[[Planicoxa]]'', lecz jego kąt zorientowania wynosił 30º. Formalnego opisu tego dinozaura | + | Z kolei okaz BMNH R 8649 wykazywał cechę [[diagnoza|diagnostyczną]], przez co nie podzielił los całego [[rodzaj]]u ''[[Vectisaurus]]'' i nie przepadł w zapomnienie. Cechą tą była krótka kość biodrowa (''ilium'') z horyzontalnym położeniem grzbietowobocznym (ok. 50º) wyrostku zapanewkowego. Podobny występował u ''[[Planicoxa]]'', lecz jego kąt zorientowania wynosił 30º. Formalnego opisu tego dinozaura dokonali [[Carpenter]] i [[Ishida]] w [[2010]] roku w pracy opisującej ornitopody z wczesnej i środkowej kredy. |
| − | Nie wszyscy naukowcy zgadzają się z Carpenterem i Ishidą. [[McDonald]] ([[ | + | Nie wszyscy naukowcy zgadzają się z Carpenterem i Ishidą. [[McDonald]] ([[2012]]) uważa, że ''P. galtoni'' to ''[[nomen dubium]]'' (takson niepewny) i prawdopodobnie młodszy synonim gatunku ''Mantellisaurus atherfieldensis''. Zgadza się tym samym z Galtonem i jego pierwotnym zaliczeniem okazu BMNH R 8649 do ''Vectisaurus valdensis'' (a więc młodszego synonimu mantelizaura). |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa rodzajowa ''Proplanicoxa'' to | + | Nazwa rodzajowa ''Proplanicoxa'' to zbitka następujących słów: gr. ''pro'' (przed), łac. ''plani'' (płaskie) i łac. ''coxa'' (biodro). Odnosi się ona do innego ornitopoda – ''[[Planicoxa]]'' ze względu na morfologię kości biodrowej. Można zatem ją tłumaczyć na "przodek planikoksy", albo konkretniej "przodek płaskiego biodra" (tendencja do horyzontalnego położenia wyrostku zapanewkowego). Epitet gatunkowy ''galtoni'' honoruje Petera [[Galton]]a za jego wkład w badanie dinozaurów ptasiomiednicznych. To właśnie Galton opisał po raz pierwszy tego dinozaura, lecz pod inną, znaną już wówczas prawie 100 lat, nazwą gatunkową. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 80: | Linia 82: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small>Carpenter, K. and Ishida, Y. (2010) "Early and "Middle" Cretaceous Iguanodonts in Time and Space". Journal of Iberian Geology 36 (2): 145–164. doi:10.5209/rev_JIGE.2010.v36.n2.3. | + | <small>Carpenter, K. and Ishida, Y. (2010) "Early and "Middle" Cretaceous Iguanodonts in Time and Space". Journal of Iberian Geology 36 (2): 145–164. [[doi:10.5209/rev_JIGE.2010.v36.n2.3]]. |
| − | McDonald, A.T. ( | + | McDonald, A.T. (2012) "The status of ''Dollodon'' and other basal iguanodonts (Dinosauria: Ornithischia) from the upper Wealden beds (Lower Cretaceous) of Europe". Cretaceous Research 33 (1): 1-6. [[doi:10.1016/j.cretres.2011.03.002]]. |
| − | Norman D.B. (2004) Basal Iguanodontia. [w]: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press</small> | + | Norman D.B. (2004) Basal Iguanodontia. [w]: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press.</small> |
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
Wersja z 23:47, 2 gru 2011
| Autor: | Korekta: |
| Marcin Szermański | Maciej Ziegler |
| Proplanicoxa (proplanikoksa) | |
|---|---|
| Długość: | 7-8 (??) m* |
| Masa: | 1-3 (??) t*
* Szacunki dla Mantellisaurus atherfieldensis, który wg McDonalda (2012) być może jest starszym synonimem proplanikoksy |
| Miejsce występowania: | Wielka Brytania – Anglia, Wyspa Wight
(górna połowa formacji Wessex) |
| Czas występowania | 128,3-125 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Podobnie (a może nawet tak samo) mógł wyglądać ploplanikoksa - rekonstrukcja Mantellisaurus. Autor: Stephen O'Connor [1] | |
Wstęp
Proplanicoxa galtoni to gatunek ornitopoda, który egzystował na terenie dzisiejszej Anglii. Jego szczątki zostały odnalezione na południowym wybrzeżu Wyspy Wight, w młodszych pokładach formacji Wessex.
Materiał kopalny
Holotyp BMNH R 8649 to 13 kręgów grzbietowych, kość krzyżowa z elementami miednicy (obie kości biodrowe oraz fragmenty kości łonowej i kulszowej).
Taksonomia
Proplanicoxa została początkowo uznana za kolejnego osobnika gatunku Vectisaurus valdensis. Stało się to w 1976 roku, kiedy Peter Galton zaklasyfikował niekompletny szkielet BMNH R 8649 do tego gatunku, który był znany nauce już od 1879 roku (Hulke, 1879). Norman (1990) stwierdził, że syntyp wektizaura jest niediagnostyczny, co zaakceptował Galton w prywatnej rozmowie w 2009 roku. Sam Vectisaurus jest uznawany za synonim iguanodonta, konkretnie gatunku Iguanodon atherfieldensis, obecnie znany jako Mantellisaurus atherfieldensis (Norman, 2004).
Z kolei okaz BMNH R 8649 wykazywał cechę diagnostyczną, przez co nie podzielił los całego rodzaju Vectisaurus i nie przepadł w zapomnienie. Cechą tą była krótka kość biodrowa (ilium) z horyzontalnym położeniem grzbietowobocznym (ok. 50º) wyrostku zapanewkowego. Podobny występował u Planicoxa, lecz jego kąt zorientowania wynosił 30º. Formalnego opisu tego dinozaura dokonali Carpenter i Ishida w 2010 roku w pracy opisującej ornitopody z wczesnej i środkowej kredy.
Nie wszyscy naukowcy zgadzają się z Carpenterem i Ishidą. McDonald (2012) uważa, że P. galtoni to nomen dubium (takson niepewny) i prawdopodobnie młodszy synonim gatunku Mantellisaurus atherfieldensis. Zgadza się tym samym z Galtonem i jego pierwotnym zaliczeniem okazu BMNH R 8649 do Vectisaurus valdensis (a więc młodszego synonimu mantelizaura).
Etymologia
Nazwa rodzajowa Proplanicoxa to zbitka następujących słów: gr. pro (przed), łac. plani (płaskie) i łac. coxa (biodro). Odnosi się ona do innego ornitopoda – Planicoxa ze względu na morfologię kości biodrowej. Można zatem ją tłumaczyć na "przodek planikoksy", albo konkretniej "przodek płaskiego biodra" (tendencja do horyzontalnego położenia wyrostku zapanewkowego). Epitet gatunkowy galtoni honoruje Petera Galtona za jego wkład w badanie dinozaurów ptasiomiednicznych. To właśnie Galton opisał po raz pierwszy tego dinozaura, lecz pod inną, znaną już wówczas prawie 100 lat, nazwą gatunkową.
Spis gatunków
| Proplanicoxa | Carpenter i Ishida, 2010 | (nomen dubium?) ?= Mantellisaurus |
|---|---|---|
| P. galtoni | Carpenter i Ishida, 2010 | (nomen dubium?) ?= Mantellisaurus atherfieldensis |
Bibliografia
Carpenter, K. and Ishida, Y. (2010) "Early and "Middle" Cretaceous Iguanodonts in Time and Space". Journal of Iberian Geology 36 (2): 145–164. doi:10.5209/rev_JIGE.2010.v36.n2.3.
McDonald, A.T. (2012) "The status of Dollodon and other basal iguanodonts (Dinosauria: Ornithischia) from the upper Wealden beds (Lower Cretaceous) of Europe". Cretaceous Research 33 (1): 1-6. doi:10.1016/j.cretres.2011.03.002.
Norman D.B. (2004) Basal Iguanodontia. [w]: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press.
![[1]](http://en.wikipedia.org/wiki/File:Mantellisaurus_atherfieldensis_Steveoc.jpg){kind=link}