Protohadros: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Utworzył nową stronę „<small> {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | Autor: | Korekta: |- | Tomasz Sokołowski | Maciej Ziegler |} </small> ---- {| class="wikitab...”)
 
(Dr. rozbudowa, uzupełnienia)
 
(Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 +
{{DISPLAYTITLE:''Protohadros''}}
 
<small>
 
<small>
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
Linia 5: Linia 6:
 
|-
 
|-
 
| [[Tomasz Sokołowski]]
 
| [[Tomasz Sokołowski]]
−
| [[Maciej Ziegler]]
+
| [[Maciej Ziegler]], [[Kamil Kamiński]]
 
|}
 
|}
 
</small>
 
</small>
Linia 15: Linia 16:
 
|-
 
|-
 
! '''Długość''':
 
! '''Długość''':
−
| 6 m
+
| 6-7 m
  
 
|-
 
|-
 
! '''Masa''':
 
! '''Masa''':
−
| 2 t (?)
+
| ok. 2 t
  
 
|-
 
|-
Linia 25: Linia 26:
 
| [[USA]] - Teksas
 
| [[USA]] - Teksas
  
−
<small>([[formacja Woodbin]])</small>
+
<small>(formacja [[Woodbin]])</small>
 
|-
 
|-
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
−
| 99-93 Ma
+
| 96-95 [[Ma]]
  
−
<small>późna [[kreda]] ([[cenoman]])</small>
+
<small>[[późna kreda]] (środkowy [[cenoman]])</small>
 
|-
 
|-
 
! '''Systematyka'''
 
! '''Systematyka'''
Linia 49: Linia 50:
 
[[Hadrosauroidea]]
 
[[Hadrosauroidea]]
 
|-
 
|-
−
| colspan=2 |[[Plik:Protohadros.jpg|400px|]]
+
| colspan=2 |[[Plik:Protohadros_skull.png|400px|]]
−
<small>''Protohadros'' skubiący rośliny [http://www.nhm.ac.uk/nature-online/life/dinosaurs-other-extinct-creatures/dino-directory/detail.dsml?Genus=Protohadros]</small>
+
<small>Czaszka ''Protohadros''. Za Head (1998) [http://palaeos.com/vertebrates/ornithischia/hadrosauridae.html]</small>
 +
|-
 +
! colspan=2 | Mapa znalezisk:
 +
|-
 +
| colspan=2 |
 +
<display_points type="terrain" zoom=4>
 +
Mound Flower, Denton, Texas, USA~formacja [[Woodbin]], Mound Flower, okręg Denton, Teksas, [[USA]]|<small>''P. byrdi '' - '''SMU 74582''' ([[holotyp]]) oraz(?) '''SMU 74638''' i '''SMU 73571''' (materiał przypisany).<br>
 +
</display_points>
 
|}
 
|}
  
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
−
''Protohadros'' to [[rodzaj]] średniej wielkości hadrozauroida, który żył podczas późnej kredy na terenach południowych Stanów Zjednoczonych.  
+
''Protohadros'' to [[rodzaj]] średniej wielkości [[bazalny|bazalnego]] hadrozauroida, który żył na początku późnej kredy na terenach południowych Stanów Zjednoczonych.  
  
 
==Lokalizacja i pozycja systematyczna==
 
==Lokalizacja i pozycja systematyczna==
−
W [[1994]] roku paleontolog amator, Gary [[Byrd]] odkrył skamieniałości nowego ornitopoda w Mound Flower leżącym w okręgu Denton (północno-centralny Teksas). Jason [[Head]] z Dedman College of Humanities and Science opisał je cztery lata później jako należące do najbardziej bazalnego hadrozauryda. Kolidowało to z ówczesnym twierdzeniem, według którego hadrozaurydy wyewoluowały w Azji.
+
W [[1994]] roku paleontolog amator, [[Gary Byrd]] odkrył skamieniałości nowego ornitopoda w Mound Flower leżącym w okręgu Denton (północno-centralny Teksas). [[Jason Head]] z Dedman College of Humanities and Science opisał je cztery lata później.
  
−
Jednak w późniejszych pracach ''Protohadros'' uważany jest za hadrozauroida. [[Prieto-Marquez]] i inni ([[2006]]) twierdzą, że gad ten był bardziej zaawansowany od ''[[Ouranosaurus]]'' i ''[[Probactrosaurus]]'', jednak mniej niż ''[[Bactrosaurus]]'' i ''[[Gilmoreosaurus]]''.  
+
Początkowo uznano go za najbardziej [[takson bazalny|bazalnego]] przedstawiciela [[Hadrosauridae]], obecnie jednak uważa się, ze był on jeszcze bardziej prymitywny i zajmował pozycję na zewnątrz tej rodziny, w obrębie szerszego [[klad]]u [[Hadrosauroidea]]. W kwestii [[filogeneza|filogenezy]] zob. [[Iguanodontia#Kladogramy|kladogramy w haśle Iguanodontia]].
  
 
==Materiał kopalny==
 
==Materiał kopalny==
−
[[Holotyp]] (SMU 74582) odkryty w cenomańskich osadach formacji Woodbin datowanych na 99-93 Ma, składał się z prawie kompletnej czaszki oraz odizolowanych kości pozaczaszkowych (fragment kręgu, żebra i kość "stopy").  
+
[[Holotyp]] (SMU 74582) odkryty w [[cenoman|cenomańskich]] osadach formacji [[Woodbin]] datowanych na 99-93 [[Ma]], składał się z prawie kompletnej czaszki oraz odizolowanych kości pozaczaszkowych (fragment kręgu, żebra i kość "stopy").  
  
 
Innymi szczątkami przypisanymi do tego osobnika rok po jego odkryciu są zęby górnej (SMU 74638) i dolnej szczęki (SMU 73571).
 
Innymi szczątkami przypisanymi do tego osobnika rok po jego odkryciu są zęby górnej (SMU 74638) i dolnej szczęki (SMU 73571).
 +
 +
==Budowa i paleobiologia==
 +
''Protohadros'' charakteryzował się szerokim, zaokrąglonym dziobem na przedzie pyska. Najbardziej rzucającą się w oczy cechą był jednak niezwykle masywny, głęboki i zakrzywiony do dołu przedni koniec żuchwy. Wg Heada (1998) taka budowa była przystosowaniem do odżywiania się niską roślinnością porastającą podmokłe delty rzek, które tworzyły środowisko protohadrosa.
  
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
−
Nazwa ''Protohadros'' oznacza "pierwszego hadrozaura" (z greki, ''protos'' znaczy "pierwszy", "pierwotny", zaś ''hadros'' odnosi się do [[klad]]u [[Hadrosauridae]]), zaś epitet gatunkowy honoruje Gary'ego [[Byrd]]a.
+
Nazwa ''Protohadros'' znaczy "pierwszy hadrozaur" (z greki, ''protos'' znaczy "pierwszy", "pierwotny", zaś ''hadros'' odnosi się do [[klad]]u [[Hadrosauridae]]). Epitet gatunkowy ''byrdi'' honoruje Gary'ego Byrda - odkrywcę jego skamieniałych szczątków. Może ona wprowadzać w błąd, gdyż wg wszelkich obecnych badań protohadros nie był hadrozaurem, a hadrozauroidem. Jednak w momencie jego nazwania sądzono inaczej.  
  
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
 
! ''Protohadros''
 
! ''Protohadros''
−
| [[Head]], [[1998]]
+
| {{Kpt|[[Jason Head|Head]]}}, [[1998]]
 
|-
 
|-
 
! ''P. byrdi ''
 
! ''P. byrdi ''
−
| [[Head]], [[1998]]
+
| {{Kpt|Head}}, 1998
 
|}
 
|}
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
 
<small>
 
<small>
 +
Źródła naukowe:
 +
 +
Head J.J. (1998). "A new species of basal hadrosaurid (Dinosauria, Ornithopoda) from the Cenomanian of Texas". Journal of Vertebrate Paleontology 18(4): 718 – 738.
 +
 +
Norman D.B. (2004) Basal Iguanodontia. [w]: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press
 +
 +
Wang, R.F., You, H.L., Xu, S. C., Wang, S.Z.;, Yi, J., Xie, L.J., Jia, L., Li, Y.X. (2013) A New Hadrosauroid Dinosaur from the Early Late Cretaceous of Shanxi Province, China. PLoS ONE 8(10): e77058. [[doi:10.1371/journal.pone.0077058]]
 +
 +
Inne:
  
 +
Holtz, T.R. Jr. (2012) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [http://www.geol.umd.edu/~tholtz/dinoappendix/HoltzappendixWinter2011.pdf]
 
</small>
 
</small>
  

Aktualna wersja na dzień 20:14, 19 maj 2019

Autor: Korekta:
Tomasz Sokołowski Maciej Ziegler, Kamil Kamiński

Protohadros (protohadros)
Długość: 6-7 m
Masa: ok. 2 t
Miejsce występowania: USA - Teksas

(formacja Woodbin)

Czas występowania 96-95 Ma

późna kreda (środkowy cenoman)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Genasauria

Neornithischia

Cerapoda

Ornithopoda

Iguanodontia

Hadrosauroidea

Protohadros skull.png

Czaszka Protohadros. Za Head (1998) [1]

Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Protohadros to rodzaj średniej wielkości bazalnego hadrozauroida, który żył na początku późnej kredy na terenach południowych Stanów Zjednoczonych.

Lokalizacja i pozycja systematyczna

W 1994 roku paleontolog amator, Gary Byrd odkrył skamieniałości nowego ornitopoda w Mound Flower leżącym w okręgu Denton (północno-centralny Teksas). Jason Head z Dedman College of Humanities and Science opisał je cztery lata później.

Początkowo uznano go za najbardziej bazalnego przedstawiciela Hadrosauridae, obecnie jednak uważa się, ze był on jeszcze bardziej prymitywny i zajmował pozycję na zewnątrz tej rodziny, w obrębie szerszego kladu Hadrosauroidea. W kwestii filogenezy zob. kladogramy w haśle Iguanodontia.

Materiał kopalny

Holotyp (SMU 74582) odkryty w cenomańskich osadach formacji Woodbin datowanych na 99-93 Ma, składał się z prawie kompletnej czaszki oraz odizolowanych kości pozaczaszkowych (fragment kręgu, żebra i kość "stopy").

Innymi szczątkami przypisanymi do tego osobnika rok po jego odkryciu są zęby górnej (SMU 74638) i dolnej szczęki (SMU 73571).

Budowa i paleobiologia

Protohadros charakteryzował się szerokim, zaokrąglonym dziobem na przedzie pyska. Najbardziej rzucającą się w oczy cechą był jednak niezwykle masywny, głęboki i zakrzywiony do dołu przedni koniec żuchwy. Wg Heada (1998) taka budowa była przystosowaniem do odżywiania się niską roślinnością porastającą podmokłe delty rzek, które tworzyły środowisko protohadrosa.

Etymologia

Nazwa Protohadros znaczy "pierwszy hadrozaur" (z greki, protos znaczy "pierwszy", "pierwotny", zaś hadros odnosi się do kladu Hadrosauridae). Epitet gatunkowy byrdi honoruje Gary'ego Byrda - odkrywcę jego skamieniałych szczątków. Może ona wprowadzać w błąd, gdyż wg wszelkich obecnych badań protohadros nie był hadrozaurem, a hadrozauroidem. Jednak w momencie jego nazwania sądzono inaczej.

Spis gatunków

Protohadros Head, 1998
P. byrdi Head, 1998

Bibliografia

Źródła naukowe:

Head J.J. (1998). "A new species of basal hadrosaurid (Dinosauria, Ornithopoda) from the Cenomanian of Texas". Journal of Vertebrate Paleontology 18(4): 718 – 738.

Norman D.B. (2004) Basal Iguanodontia. [w]: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press

Wang, R.F., You, H.L., Xu, S. C., Wang, S.Z.;, Yi, J., Xie, L.J., Jia, L., Li, Y.X. (2013) A New Hadrosauroid Dinosaur from the Early Late Cretaceous of Shanxi Province, China. PLoS ONE 8(10): e77058. doi:10.1371/journal.pone.0077058

Inne:

Holtz, T.R. Jr. (2012) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [2]

Źródło: „https://www.encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Protohadros&oldid=23939”