Stormbergia: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Utworzył nową stronę „<small> {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | Autor: | Korekta: |- | Maciej Ziegler | Tomasz Sokołowski |} </small> ---- {| class="wikitab...”)
 
(poprawki, uzupełnienia)
Linia 15: Linia 15:
 
|-
 
|-
 
! '''Długość''':
 
! '''Długość''':
−
| 2 m
+
| ok. 2-3 m
  
 
|-
 
|-
 
! '''Masa''':
 
! '''Masa''':
−
| ok. 10 kg
+
| ?
  
 
|-
 
|-
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
−
| [[Lesotho]] i [[RPA]]
+
| [[Lesotho]] i [[RPA]] - Wolne Państwo
  
−
<small>(górne warstwy formacji Elliot|[[formacja Elliot]])</small>
+
i Prowincja Przylądkowa Wschodnia
 +
 
 +
<small>(górne warstwy [[formacja Elliot|formacji Elliot]])</small>
 
|-
 
|-
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
−
| 200-196 Ma
+
| 200-189 Ma
  
−
<small>wczesna [[jura]] (późny [[retyk]])</small>
+
<small>wczesna [[jura]] ([[hettang]]-[[synemur]])</small>
 
|-
 
|-
 
! '''Systematyka'''
 
! '''Systematyka'''
Linia 39: Linia 41:
 
[[Genasauria]]
 
[[Genasauria]]
  
−
? [[Thyreophora]]
+
? [[Neornithischia]] (? [[Thyreophora]])
 
|-
 
|-
 
| colspan=2 |[[Plik:Lesothosaurus.jpg|400px|]]
 
| colspan=2 |[[Plik:Lesothosaurus.jpg|400px|]]
Linia 46: Linia 48:
  
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
−
''Stormbergia'' to żyjący we wczesnej jurze prymitywny dinozaur ptasiomiedniczny, którego szczątki odnaleziono w południowej Afryce.  
+
''Stormbergia'' to żyjący we wczesnej jurze prymitywny dinozaur ptasiomiedniczny, którego szczątki odnaleziono w południowej Afryce. O tym dinozaurze pojawiały się informacje w literaturze jako o "dużym fabrozaurydzie" już 20 lat przed formalnym opisaniem rodzaju przez [[Butler]]a w [[2005]] roku.
  
−
==Ważność taksonu==
+
==''Stormbergia'' dorosłym ''Lesothosaurus''?==
−
Nie ma pewności co do ważności taksonu - w [[2009]] roku opublikowano badanie, z którego wynika, że ''Stormbergia'' jest prawdopodobnie wyrośniętym osobnikiem ''[[Lesothosaurus]]''. Jeśli jednak nie, to ''Stormbergia'' była największym dinozaurem ptasiomiednicznym w swoim środowisku - przewyższała wielkością ''[[Lesothosaurus]]'', a także heterodontozaurydy ''[[Abrictosaurus]]'', ''[[Heterodontosaurus]]'', czy ''[[Lycorhinus]]''. Budową przypominała lesotozaura, lecz proporcje jej ciała sugerują, że nie była tak dobrym biegaczem jak ten pierwszy. O tym dinozaurze pojawiały się informacje w literaturze jako o "dużym fabrozaurydzie" już 20 lat przed formalnym opisaniem rodzaju przez Butlera w [[2005]] roku.
+
Nie ma pewności co do ważności [[takson]]u - w [[2010]] roku opublikowano badanie, z którego wynika, że ''Stormbergia'' jest prawdopodobnie wyrośniętym osobnikiem ''[[Lesothosaurus]]'', który osiągał dorosłość i rozmiary 'stormbergii' w wieku czterech lat. W każdym razie, mierząc ok. 2 ([[Butler]], [[2005]]) lub 3 m długości ([[Brusatte]] i in., [[2010]]) ''Stormbergia'' (albo ''Lesothosaurus'') była największym dinozaurem ptasiomiednicznym w swoim środowisku - przewyższała wielkością [[heterodontozauryd]]y ''[[Abrictosaurus]]'', ''[[Heterodontosaurus]]'' i ''[[Lycorhinus]]''. ''Stormbergia'' budową przypominała lesotozaura, lecz proporcje jej ciała sugerują, że nie była tak dobrym biegaczem jak ten pierwszy lub w miarę wzrostu lesotozaury stawały się gorszymi biegaczami.  
  
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
Linia 55: Linia 57:
  
 
==Materiał kopalny==
 
==Materiał kopalny==
−
Znaleziono szczątki trzech osobników, w tym jednego młodego. Niestety, wśród pozostałości po tym zwierzęciu nie ma czaszki. [[Holotyp]] oznaczono SAM-PK-K1105, [[paratyp]] - BMNH R11000, natomiast przypisany okaz to BP/1/4885.
+
Znaleziono szczątki trzech osobników, w tym jednego młodego. Niestety, wśród pozostałości po tym zwierzęciu nie ma czaszki.  
 +
 
 +
[[Holotyp]] (SAM-PK-K1105) to elementy kręgosłupa (łuk kręgowy obrotnika, trzony i łuki kręgowe kręgów szyjnych i grzbietowych, łuki kręgowe i żebra krzyżowe, kręgi ogonowe) i kończyn przednich (kości krucze, fragmenty ramiennych, lewa kość promieniowa i łokciowa) i tylnych (lewa kość kulszowa i część prawej, kości łonowe, udowe, piszczele, stępu i śródstopia i wiele nie[[artykułowany]]ch elementów paliczków) osobnika o długości ok. 1,77 m.
 +
 
 +
[[Paratyp]] (BMNH R11000) to elementy kręgosłupa (łuk kręgowy kręgu grzbietowego, tylny kręg ogonowy) i kończyny przedniej (prawa kość łopatkowo-krucza) i kończyn tylnych (lewa kość biodrowa, prawa kulszowa, proksymalna część lewej kości udowej, dystalna lewa piszczel i częściowa prawa strzałka).
 +
 
 +
Przypisany okaz to niektóre elementy z BP/1/4885 (zawierającego różne taksony np. synapsyda ''Tritylodon''): artykułowane elementy miednicy, kręgów z jej okolicy i część kości udowe osobnika o długości ok. 1.28 m.
 +
 
 +
Okaz SAM-PK-K1107 także może należeć do omawianego taksonu.
 +
 
 +
==Pozycja filogenetyczna==
 +
''Stormbergia'' z pewnością należy do kladu [[Genasauria]]. [[analiza filogenetyczna|Analizy filogenetyczne]] ([[Butler]], [[2005]]; Butler i in., [[2007]], Butler i in., [[2008]] i kolejne modyfikacje, m.in. [[Makovicky]] i in., [[2011]]) wskazują, że ''Stormbergia'' jest [[bazalny]]m przedstawicielem [[Neornithischia]]. Z kolei jego prawdopodobny [[starszy synonim]] wg wielu z tych analiz jest najbardziej bazalnym przedstawicielem [[Thyreophora]].  
  
−
==Pozycja systematyczna==
+
W analizie Butlera i in. (2008) jedna cecha pozwalała na zaliczenie stormbergii do [[Neornithischia]] - wyrostek ''obturator'' na kości kulszowej. Jednak ponowna preparacja ma wskazywać, że brak tego wyrostka u ''Stormbergia'' (anonimowy recenzent publikacji Knolla i in., 2010). Pozycja systematyczna i ważność tego rodzaju może się zmienić wraz z odkryciem kolejnych szczątków, szczególnie czaszek i kości kulszowych.
−
''Stormbergia'' z pewnością należy do kladu [[Genasauria]] i jak lesotozaur prawdopodobnie do [[Thyreophora]]. Wcześniej jedna cecha pozwalała na zaliczenie stormbergii do [[Neornithischia]] - budowa kości kulszowej. Jest ona jednak zapewne wynikiem wieku osobnika, wad rozwojowych lub złego zachowania skamieniałości. Pozycja systematyczna i ważność tego rodzaju może się zmienić wraz z odkryciem kolejnych szczątków, szczególnie czaszek i kości kulszowych.
 
  
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
Linia 65: Linia 77:
 
| [[Butler]], [[2005]]
 
| [[Butler]], [[2005]]
 
| ?= ''[[Lesothosaurus]]''
 
| ?= ''[[Lesothosaurus]]''
−
| [[Galton]], [[1978]]
 
 
|-
 
|-
 
! ''S. dangershoeki''
 
! ''S. dangershoeki''
 
| [[Butler]], [[2005]]
 
| [[Butler]], [[2005]]
 
| ?= ''[[Lesothosaurus]] diagnosticus''
 
| ?= ''[[Lesothosaurus]] diagnosticus''
−
| [[Galton]], [[1978]]
 
 
|}
 
|}
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
−
<small>
+
<small>Brusatte, S. L., Nesbitt, S. J., Irmis, R. B., Butler, R. J., Benton, M. J. & Norell, M. A. (2010) "The origin and early radiation of dinosaurs" Earth-Science Reviews, 101, 68–100.
−
Butler, Richard J. 2005. The 'fabrosaurid' ornithischian dinosaurs of the Upper Elliot Formation (Lower Jurassic) of South Africa and Lesotho. Zoological Journal of the Linnean Society 145(2):175-218
+
 
 +
Butler, R.J. (2005) "The 'fabrosaurid' ornithischian dinosaurs of the Upper Elliot Formation (Lower Jurassic) of South Africa and Lesotho" Zoological Journal of the Linnean Society, 145(2), 175-218.
 +
 
 +
Butler, R.J., Smith, R.M.H. & Norman, D.B. (2007) "A primitive ornithischian dinosaur from the Late Triassic of South Africa, and the early evolution and diversification of Ornithischia" Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 274(1621), 2041-2046. doi:10.1098/rspb.2007.0367
  
−
Butler, Richard J.; Smith, Roger M.H.; & Norman, David B. (2007). "A primitive ornithischian dinosaur from the Late Triassic of South Africa, and the early evolution and diversification of Ornithischia". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences 274 (published online): 2041. doi:10.1098/rspb.2007.0367
+
Butler, R.J., Upchurch, P. & Norman, D.B. (2008) "The phylogeny of the ornithischian dinosaurs" Journal of Systematic Palaeontology, 6(1), 1–40. doi:10.1017/S1477201907002271
  
−
Butler, Richard J.; Upchurch, Paul; and Norman, David B. (2008). "The phylogeny of the ornithischian dinosaurs". Journal of Systematic Palaeontology 6 (1): 1–40. doi:10.1017/S1477201907002271
+
Knoll, F., Padian, K. & de Ricqles, A. (2010) "Ontogenetic change and adult body size of the early ornithischian dinosaur Lesothosaurus diagnosticus: Implications for basal ornithischian taxonomy" Gondwana Research, 17(1), 171-179. doi: 10.1016/j.gr.2009.03.010.
  
−
Knoll, F., Padian, K., and de Ricqles, A. 2009. Ontogenetic change and adult body size of the early ornithischian dinosaur Lesothosaurus diagnosticus: Implications for basal ornithischian taxonomy. Gondwana Research. doi: 10.1016/j.gr.2009.03.010.
+
Makovicky, PJ., Kilbourne, B.M., Sadleir, R.W. & Norell, M.A. (2011) "A new basal ornithopod (Dinosauria, Ornithischia) from the Late Cretaceous of Mongolia" Journal of Vertebrate Paleontology, 31(3), 626-640. doi: 10.1080/02724634.2011.557114</small>
−
</small>
 
  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
 
[[Kategoria:Ornithischia]]
 
[[Kategoria:Ornithischia]]
−
[[Kategoria:Thyreophora]]
 
 
[[Kategoria:Afryka]]
 
[[Kategoria:Afryka]]
 
[[Kategoria:Lesotho]]
 
[[Kategoria:Lesotho]]
Linia 92: Linia 103:
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Jura]]
 
[[Kategoria:Jura]]
−
[[Kategoria:Retyk]]
+
[[Kategoria:Hettang]]
 +
[[Kategoria:Synemur]]

Wersja z 21:18, 12 gru 2011

Autor: Korekta:
Maciej Ziegler Tomasz Sokołowski

Stormbergia (stormbergia)
Długość: ok. 2-3 m
Masa: ?
Miejsce występowania: Lesotho i RPA - Wolne Państwo

i Prowincja Przylądkowa Wschodnia

(górne warstwy formacji Elliot)

Czas występowania 200-189 Ma

wczesna jura (hettang-synemur)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Genasauria

? Neornithischia (? Thyreophora)

Lesothosaurus.jpg

Rekonstrukcja przedstawia Lesothosaurus. [1]

Wstęp

Stormbergia to żyjący we wczesnej jurze prymitywny dinozaur ptasiomiedniczny, którego szczątki odnaleziono w południowej Afryce. O tym dinozaurze pojawiały się informacje w literaturze jako o "dużym fabrozaurydzie" już 20 lat przed formalnym opisaniem rodzaju przez Butlera w 2005 roku.

Stormbergia dorosłym Lesothosaurus?

Nie ma pewności co do ważności taksonu - w 2010 roku opublikowano badanie, z którego wynika, że Stormbergia jest prawdopodobnie wyrośniętym osobnikiem Lesothosaurus, który osiągał dorosłość i rozmiary 'stormbergii' w wieku czterech lat. W każdym razie, mierząc ok. 2 (Butler, 2005) lub 3 m długości (Brusatte i in., 2010) Stormbergia (albo Lesothosaurus) była największym dinozaurem ptasiomiednicznym w swoim środowisku - przewyższała wielkością heterodontozaurydy Abrictosaurus, Heterodontosaurus i Lycorhinus. Stormbergia budową przypominała lesotozaura, lecz proporcje jej ciała sugerują, że nie była tak dobrym biegaczem jak ten pierwszy lub w miarę wzrostu lesotozaury stawały się gorszymi biegaczami.

Etymologia

Nazwa rodzajowa pochodzi od grupy Stormberg - skał w południowej Afryce, na które składają się formacje Clarens, Elliot i Molteno. Epitet gatunkowy także nadano od miejsca znalezienia - farmy Dangerhoek.

Materiał kopalny

Znaleziono szczątki trzech osobników, w tym jednego młodego. Niestety, wśród pozostałości po tym zwierzęciu nie ma czaszki.

Holotyp (SAM-PK-K1105) to elementy kręgosłupa (łuk kręgowy obrotnika, trzony i łuki kręgowe kręgów szyjnych i grzbietowych, łuki kręgowe i żebra krzyżowe, kręgi ogonowe) i kończyn przednich (kości krucze, fragmenty ramiennych, lewa kość promieniowa i łokciowa) i tylnych (lewa kość kulszowa i część prawej, kości łonowe, udowe, piszczele, stępu i śródstopia i wiele nieartykułowanych elementów paliczków) osobnika o długości ok. 1,77 m.

Paratyp (BMNH R11000) to elementy kręgosłupa (łuk kręgowy kręgu grzbietowego, tylny kręg ogonowy) i kończyny przedniej (prawa kość łopatkowo-krucza) i kończyn tylnych (lewa kość biodrowa, prawa kulszowa, proksymalna część lewej kości udowej, dystalna lewa piszczel i częściowa prawa strzałka).

Przypisany okaz to niektóre elementy z BP/1/4885 (zawierającego różne taksony np. synapsyda Tritylodon): artykułowane elementy miednicy, kręgów z jej okolicy i część kości udowe osobnika o długości ok. 1.28 m.

Okaz SAM-PK-K1107 także może należeć do omawianego taksonu.

Pozycja filogenetyczna

Stormbergia z pewnością należy do kladu Genasauria. Analizy filogenetyczne (Butler, 2005; Butler i in., 2007, Butler i in., 2008 i kolejne modyfikacje, m.in. Makovicky i in., 2011) wskazują, że Stormbergia jest bazalnym przedstawicielem Neornithischia. Z kolei jego prawdopodobny starszy synonim wg wielu z tych analiz jest najbardziej bazalnym przedstawicielem Thyreophora.

W analizie Butlera i in. (2008) jedna cecha pozwalała na zaliczenie stormbergii do Neornithischia - wyrostek obturator na kości kulszowej. Jednak ponowna preparacja ma wskazywać, że brak tego wyrostka u Stormbergia (anonimowy recenzent publikacji Knolla i in., 2010). Pozycja systematyczna i ważność tego rodzaju może się zmienić wraz z odkryciem kolejnych szczątków, szczególnie czaszek i kości kulszowych.

Spis gatunków

Stormbergia Butler, 2005 ?= Lesothosaurus
S. dangershoeki Butler, 2005 ?= Lesothosaurus diagnosticus

Bibliografia

Brusatte, S. L., Nesbitt, S. J., Irmis, R. B., Butler, R. J., Benton, M. J. & Norell, M. A. (2010) "The origin and early radiation of dinosaurs" Earth-Science Reviews, 101, 68–100.

Butler, R.J. (2005) "The 'fabrosaurid' ornithischian dinosaurs of the Upper Elliot Formation (Lower Jurassic) of South Africa and Lesotho" Zoological Journal of the Linnean Society, 145(2), 175-218.

Butler, R.J., Smith, R.M.H. & Norman, D.B. (2007) "A primitive ornithischian dinosaur from the Late Triassic of South Africa, and the early evolution and diversification of Ornithischia" Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 274(1621), 2041-2046. doi:10.1098/rspb.2007.0367

Butler, R.J., Upchurch, P. & Norman, D.B. (2008) "The phylogeny of the ornithischian dinosaurs" Journal of Systematic Palaeontology, 6(1), 1–40. doi:10.1017/S1477201907002271

Knoll, F., Padian, K. & de Ricqles, A. (2010) "Ontogenetic change and adult body size of the early ornithischian dinosaur Lesothosaurus diagnosticus: Implications for basal ornithischian taxonomy" Gondwana Research, 17(1), 171-179. doi: 10.1016/j.gr.2009.03.010.

Makovicky, PJ., Kilbourne, B.M., Sadleir, R.W. & Norell, M.A. (2011) "A new basal ornithopod (Dinosauria, Ornithischia) from the Late Cretaceous of Mongolia" Journal of Vertebrate Paleontology, 31(3), 626-640. doi: 10.1080/02724634.2011.557114

Źródło: „https://www.encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Stormbergia&oldid=3957”