Suuwassea: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m
 
(Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{DISPLAYTITLE:''Suuwassea''}}
 
{{DISPLAYTITLE:''Suuwassea''}}
<small>
+
{{Opis
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
+
|Autor                 = [[Maciej Ziegler]], [[Paweł Konarzewski]]
| Autor:
+
|Korekta                = [[Krzysztof Lichota]], [[Marta Tischer]]
| Korekta:
+
|nazwa                  = ''Suuwassea''
|-
+
|długość                = 16,2 <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". Princeton University Press. </ref>
| [[Maciej Ziegler]]
+
|wysokość              = 3,6 m (w biodrach) <ref name="Molina-Larramendi"></ref>
| [[Krzysztof Lichota]]
+
|masa                  = 6,9 t <ref name="Molina-Larramendi"></ref>
[[Marta Tischer]]
+
|dieta                  = roślinożerny
|}
+
|miejsce                = [[USA]] - Montana
</small>
+
<small>([[formacja]] [[Morrison]] - prawdopodobnie ekwiwalent ogniwa Brushy Basin)</small>
 
+
|czas                  = {{Występowanie|150|147}}
----
+
(?156) 150-147 [[Ma]]<br>
 
+
<small>[[późna jura]] ([[kimeryd]]-[[tyton]])</small>
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
+
|systematyka            =
! colspan=2 | ''Suuwassea''
+
[[Dinosauria]]
|-
 
! '''Długość''':
 
| 14-15 m
 
 
 
|-
 
! '''Masa''':
 
| 6-12 t
 
 
 
|-
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
| [[USA]] - Montana, hrabstwo Carbon
 
 
 
<small>([[formacja]] [[Morrison]] - prawdopodobnie ekwiwalent  
 
 
 
ogniwa Brushy Basin)</small>
 
|-
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
| (?156) 150-147 [[Ma]]
 
 
 
<small>[[późna jura]] (?[[kimeryd]]-[[tyton]])</small>
 
|-
 
! '''Systematyka'''
 
| [[Dinosauria]]
 
  
 
[[Saurischia]]
 
[[Saurischia]]
Linia 44: Linia 21:
  
 
[[Sauropoda]]
 
[[Sauropoda]]
 
[[Eusauropoda]]
 
 
[[Neosauropoda]]
 
  
 
[[Diplodocoidea]]
 
[[Diplodocoidea]]
  
[[Flagellicaudata]]
+
[[Dicraeosauridae]]
 
+
|grafika                = Suuwassea emiliae1.JPG
[[Dicraeosauridae]] (?? [[Diplodocidae]])
+
|podpis                = Zrekonstruowany szkielet ''Suuwassea''. Fot. Rémih [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Suuwassea_emiliae1.JPG]
 
+
|PorównanieGrupa        =
- / (??? [[Apatosaurinae]])
+
|PorównanieDługość      =
|-
+
|mapa                  =  
| colspan=2 |[[Plik:Suuwassea.jpg|400px|]]
 
<small>Rekonstrukcja przyżyciowa. [http://fc04.deviantart.com/fs8/i/2005/293/1/a/Suuwassea_emilieae_by_briankroesch.jpg]</small>
 
|-
 
! colspan=2 | Mapa znalezisk:
 
|-
 
| colspan=2 |
 
 
<display_points type="terrain" zoom=4>
 
<display_points type="terrain" zoom=4>
Carbon County, Montana, USA|formacja [[Morrison]], hrabstwo Carbon, Montana, [[USA]]|<small>''Suuwassea emilieae'' - '''ANS 21122'' ([[holotyp]]).<br>
+
Carbon County, Montana, USA~formacja [[Morrison]], hrabstwo Carbon, Montana, [[USA]]|<small>''Suuwassea emilieae'' - '''ANS 21122'' ([[holotyp]]).<br>
 
</display_points>
 
</display_points>
|}
+
}}
 +
==Wstęp==
 +
''Suuwassea'' jest jednym z wielu, i pierwszym opisanym, niedużym zauropodem z północnej części formacji [[Morrison]], stosunkowo słabo poznanej w porównaniu z jej południową częścią. [[Holotyp]] ''Suuwassea'' jest mniejszy o około 1/3 od holotypów ''[[Diplodocus]] carnegii'' i ''[[Apatosaurus]] louisae'', lecz osiągnął on 75-80% rozmiarów dorosłych (Hedrick i in., 2014). ''Suuwassea'' pochodzi prawdopodobnie z późnych osadów formacji Morrison, z [[piętro|piętra]] zwanego [[tyton]]em.
  
==Wstęp==
+
==Materiał kopalny==
''Suuwassea'' jest jednym z wielu, i pierwszym opisanym, niedużym zauropodem z północnej części formacji [[Morrison]], stosunkowo słabo poznanej w porównaniu z jej południową częścią. ''Suuwassea'' jest mniejsza o około 1/3 od [[holotyp]]ów ''[[Diplodocus]] carnegii'' i ''[[Apatosaurus]] louisae''.
+
[[Plik:Suuwassea Skeletal.svg|400px|thumb|right|Sylwetka ''S. emiliae'' z zaznaczonymi na niebiesko znanymi elementami. Autor: Slate Weasel [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Suuwassea_Skeletal.svg]]]
 +
[[Holotyp]] i jedyny znany okaz to nie[[artykułowany]] szkielet oznaczony ANS 21122 (Academy of Natural Sciences - Akademia Nauk Przyrodniczych, Filadelfia). Składa się na niego: część lewej kości przedszczękowej i szczękowej z zębami; kość kwadratowa, kompletna mózgoczaszka, kość zębowa; [[atlas|dźwigacz]], [[axis|obrotnik]], cztery kręgi szyjne i fragmenty kolejnych; 3 przednie kręgi grzbietowe i kilka żeber, wiele kręgów ogonowych z różnych części ogona; prawa łopatka, kość krucza i ramienna; część prawej kości piszczelowej, kość strzałkowa, kość piętowa, kilka kości śródstopia i pazury z kończyny tylnej.
  
''Suuwassea'' pochodzi prawdopodobnie z późnych osadów formacji Morrison, z [[piętro|piętra]] zwanego [[tyton]]em. W tym czasie pojawiły się gigantyczne diplodokoidy - ''[[Diplodocus]] hallorum'' (wcześniej znany jako ''[[Seismosaurus]]''; być może [[synonim]] ''D. longus''), ''[[Supersaurus]]'' i ''[[Amphicoelias]]''. Mniejsze zauropody, wśród nich ''Suuwassea'', żyły niedaleko brzegów [[jura]]jskiego morza Sundance, co sugeruje, że te środowisko faworyzowało mniejsze rozmiary ciała w porównaniu do olbrzymów z południa.  
+
Whitlock i Harris (2010) do okazu [[holotyp]]owego przypisują również prawie kompletną lewą kość zębową.
  
==Etymologia==
+
==Budowa==
Nazwa [[rodzaj]]owa pochodzi z języka Indian z plemienia Wron, od słowa ''suuwassa'', oznaczającego "pierwszy grzmot słyszany wiosną". Samo słowo "suuwassa" składa się z dwóch słów-rdzeni: ''suu'' (grzmot) i ''wassa'' (wiekowy, starożytny). Te dwa słowa są hołdem złożonym tradycyjnemu, dziewiętnastowiecznemu określeniu zauropodów, jako "gromowych jaszczurów", od której to nazwy pochodzi znana etymologia ''[[Brontosaurus]]''. Naukowcy zdecydowali się nadać dinozaurowi nazwę z języka Wron, ponieważ lokalizacja [[holotyp]]u to rdzenne terytorium tych Indian, którzy mają tam dziś rezerwat.
+
===Czaszka===
 +
Znamy jedynie fragmenty czaszki ''Suuwassea''. Mózgoczaszka swoją budową była zbliżona bardziej do ''[[Apatosaurus]]'' niż ''[[Diplodocus]]'' czy ''[[Dicraeosaurus]]''. Unikatową cechą czaszki był pojedynczy otwór nerwu wzrokowego. Kość przedszczękowa miała 4 małe cylindryczne zęby, a w kości szczękowej było ich co najmniej 7. W kości szczękowej znajdowało się 9 zębów, o 4 mniej niż u ''[[Dicraeosaurus]]'' i 5 mniej niż u dorosłych ''[[Diplodocus]]'' (Harris, 2006a; Whitlock i Harris, 2010).  
  
Epitet gatunkowy nadano na cześć zmarłej Emilie deHellebranth, miłośniczki paleontologii, która sfinansowała ekspedycje prowadzone w latach [[1999]]-[[2000]], podczas których wydobyto szczątki ''Suuwassea''.
+
===Szkielet osiowy===
 +
Kręgi wykazują mozaikę cech [[plezjomorfia|plezjomorficznych]] jak i [[autapomorfia|autapomorficznych]]. Kręgi znajdujące się bliżej czaszki mają proporcje zbliżone do ''[[Diplodocus]]'', ale bardziej przypominają te u ''[[Apatosaurus]]''. W odróżnieniu od ''[[Dicraeosaurus]]'' i ''[[Amargasaurus]]'' kręgi szyjne nie miały wysokich wyrostków kolczystych, które rozwidlały się od trzeciego kręgu. Kręgi grzbietowe miały dość długie wyrostki grzbietowe. Ostatnie kręgi ogonowe były krótkie i płaskie nadając końcowi ogona kształt bicza. Ogólna budowa szkieletu osiowego była bardzo podobna jak u ''[[Apatosaurus]]'' (Harris, 2006b).
  
==Materiał kopalny==
+
===Szkielet obwodowy===
[[Plik:Suuwassea_emiliae3.JPG|300px|thumb|right|Czaszka ''S. emiliae''. Źródło: [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4b/Suuwassea_emiliae3.JPG].]]
+
Szkielet obwodowy ''Suuwassea'' ogólną morfologią był bardziej podobny do ''[[Apatosaurus]]'' niż do innych przedstawiciel [[Flagellicaudata]]. Kość krucza opisywanego zauropoda nie miała czworokątnego kształtu jak u ''[[Apatosaurus]]''. Kość ramienna ''Suuwassea'' miała wyraźną bulwkę proksymalną, co jest cechą spotykaną tylko u [[Saltasaurinae]]. Prostokątna proksymalna powierzchnia stawowa kości piszczelowej nie była proporcjonalna jak u okazów typu ''[[Diplodocus]]'' czy ''[[Apatosaurus]]'', choć ten obszar mógł różnić się u poszczególnych osobników. Stopa miała wydłużone paliczki i mały, nieuciśnięty pazur. Cecha ta jedynie występowała u ''[[Dyslocosaurus]]'' (Harris, 2007).
[[Holotyp]] i jedyny znany okaz to nie[[artykułowany]] szkielet oznaczony ANS 21122 (Academy of Natural Sciences - Akademia Nauk Przyrodniczych, Filadelfia). Składa się na niego: część lewej kości przedszczękowej i szczękowej z zębami; kość kwadratowa, kompletna mózgoczaszka, kość zębowa; [[atlas|dźwigacz]], [[axis|obrotnik]], cztery kręgi szyjne i fragmenty kolejnych; 3 przednie kręgi grzbietowe i kilka żeber, wiele kręgów ogonowych z różnych części ogona; prawa łopatka, kość krucza i ramienna; część prawej kości piszczelowej, kość strzałkowa, kość piętowa, kilka kości śródstopia i pazury z kończyny tylnej.
 
  
 
==Pozycja filogenetyczna==
 
==Pozycja filogenetyczna==
Z powodu niekompletności materiału oraz mozaiki cech [[diplodokid]]ów i [[dikreozauryd]]ów u ''Suuwassea'', wyznaczenie jej pozycji jest utrudnione. Najnowsza, obszerna analiza [[John Whitlock|Whitlocka]] ([[2011]]) wykazała, że to [[bazalny]] dikreozauryd - jedyny znany z kontynentów północnych. Hipoteza ta ma wyjątkowo silne wsparcie (13 niewątpliwych [[synapomorfia|synapomorfii]], decay index równy 11 - najwięcej w całej analizie). Podobny wynik miała analiza [[Leonardo Salgado|Salgado]] i in. ([[2006]]) oraz Tschoppa i in. ([[2015]]).
+
Z powodu niekompletności materiału oraz mozaiki cech [[diplodokid]]ów i [[dikreozauryd]]ów u ''Suuwassea'', wyznaczenie na początku jej pozycji wśród [[Flagellicaudata]] było utrudnione.  
  
[[Analiza kladystyczna]] przeprowadzona przez autorów opisu zauropoda - [[Jerry Harris|Harris]]a i [[Peter Dodson|Dodson]]a, ujawniła aż cztery możliwe pozycje w ramach nowo nazwanego [[klad]]u [[Flagellicaudata]], obejmującego [[Dicraeosauridae]] i [[Diplodocidae]], przez co ''Suuwassea'' znajdowała się w [[politomia|politomii]] z Dicraeosauridae i Diplodocidae. Jerry D. Harris w analizie filogenetycznej z roku [[2006]] potwierdził tą pozycję filogenetyczną ''Suuwassea'', lecz zaznaczył, że jest ona wynikiem m. in. niekompletności materiału kostnego, zbyt małą ilością cech do analizy, np. przez nieznane cechy [[rodzaj]]u ''[[Tornieria]]'' i nieuwzględnieniem cech wykazywanych przez osobniki przypisane do rodzajów ''[[Apatosaurus]]'', ''[[Diplodocus]]'' i ''[[Barosaurus]]''. Podobny wynika wykazała analiza [[Paul Sereno|Sereno]] i wsp. ([[2007]]). Jak wykazał Harris w kolejnych swoich badaniach ([[2006]], [[2007]]), morfologia ''Suuwassea'' najbardziej przypomina bazalnego diplodokida ''[[Apatosaurus]]''. Kolejne analizy (Gallina i Apesteguía (2005), [[Oliver Rauhut|Rauhut]] i wsp. ([[2005]], Remes ([[2006]])) wykazały, że to właśnie bazalny diplodokid, co miało jednak słabe wsparcie.
+
[[Analiza kladystyczna]] przeprowadzona przez autorów opisu zauropoda - [[Jerry Harris|Harris]]a i [[Peter Dodson|Dodson]]a, ujawniła aż cztery możliwe pozycje w ramach nowo nazwanego [[klad]]u [[Flagellicaudata]], obejmującego [[Dicraeosauridae]] i [[Diplodocidae]], przez co ''Suuwassea'' znajdowała się w [[politomia|politomii]] z Dicraeosauridae i Diplodocidae. Jerry D. Harris (2006c) w analizie filogenetycznej potwierdził tą pozycję filogenetyczną ''Suuwassea'', lecz zaznaczył, że jest ona wynikiem m. in. niekompletności materiału kostnego, zbyt małą ilością cech do analizy, np. przez nieznane cechy [[rodzaj]]u ''[[Tornieria]]'' i nieuwzględnieniem cech wykazywanych przez osobniki przypisane do rodzajów ''[[Apatosaurus]]'', ''[[Diplodocus]]'' i ''[[Barosaurus]]''. Podobny wynika wykazała analiza [[Paul Sereno|Sereno]] i wsp. ([[2007]]). Jak wykazał Harris w kolejnych swoich badaniach ([[2006]], [[2007]]), morfologia ''Suuwassea'' najbardziej przypomina bazalnego diplodokida ''[[Apatosaurus]]''. Kolejne analizy (Gallina i Apesteguía (2005), [[Oliver Rauhut|Rauhut]] i wsp. ([[2005]], Remes ([[2006]])) wykazały, że to właśnie bazalny diplodokid, co miało jednak słabe wsparcie.
  
W [[2007]] roku [[David Lovelace]], [[Scott Hartman]] i [[William Wahl]] opisali nowy okaz ''[[Supersaurus]] vivianae'' i przeprowadzili analizę filogenetyczną odejmującą także ten [[rodzaj]]. Analiza ta wykazała, że ''Suuwassea'' należy do [[Apatosaurinae]] i że ''Suuwassea'', ''[[Apatosaurus]]'' i ''[[Supersaurus]]'' tworzą [[klad]], z apatozaurem i superzaurem jako [[takson siostrzany|taksonami siostrzanymi]]. Badania te wykazały, że apatozauryny były bardziej rozpowszechnione i zróżnicowane, niż wcześniej sądzono. Jak piszą Lovelace i in. apatozauryny były ograniczone do terenów Ameryki Północnej. Znany jest jednak ''[[Apatosaurus]]'' sp. z Portugalii ([[Octavio Mateus|Mateus]], [[2006]]). Whitlock ([[2011]]), po poprawieniu kodowania ''Supersaurus'' wykazał, że taka topologia była wynikiem błędu.  
+
W [[2007]] roku [[David Lovelace]], [[Scott Hartman]] i [[William Wahl]] opisali nowy okaz ''[[Supersaurus]] vivianae'' i przeprowadzili analizę filogenetyczną odejmującą także ten [[rodzaj]]. Analiza ta wykazała, że ''Suuwassea'' należy do [[Apatosaurinae]] i że ''Suuwassea'', ''[[Apatosaurus]]'' i ''[[Supersaurus]]'' tworzą [[klad]], z apatozaurem i superzaurem jako [[takson siostrzany|taksonami siostrzanymi]]. Badania te wykazały, że apatozauryny były bardziej rozpowszechnione i zróżnicowane, niż wcześniej sądzono. Jak piszą Lovelace i in. apatozauryny były ograniczone do terenów Ameryki Północnej. Whitlock ([[2011]]), po poprawieniu kodowania ''Supersaurus'' wykazał, że taka topologia była wynikiem błędu.  
 +
 
 +
Obszerna analiza [[John Whitlock|Whitlocka]] ([[2011]]) wykazała, że to [[bazalny]] dikreozauryd - jedyny znany z kontynentów północnych. Hipoteza ta ma wyjątkowo silne wsparcie (13 niewątpliwych [[synapomorfia|synapomorfii]], decay index równy 11 - najwięcej w całej analizie). Podobny wynik miała analiza [[Leonardo Salgado|Salgado]] i in. ([[2006]]) oraz obszerna Tschoppa i in. ([[2015]]). Obecnie analizy potwierdzają przynależność ''Suuwassea'' do [[Dicraeosauridae]] <ref> Xu, X., Upchurch, P., Mannion, P.D., Barrett, P.M., Regalado-Fernandez, O.R., Mo, J., Ma, J. & Liu, H. (2018) "A new Middle Jurassic diplodocoid suggests an earlier dispersal and diversification of sauropod dinosaurs". Nature Communications, 9, 2700. [[doi:10.1038/s41467-018-05128-1]]</ref><ref>Coria, R.A., Windholz, G.J., Ortega, F., Currie, P.J. (2019). "A new dicraeosaurid sauropod from the Lower Cretaceous (Mulichinco Formation, Valanginian, Neuquén Basin) of Argentina". Cretaceous Research, t. 93, str. 33-48. [[doi:10.1016/j.cretres.2018.08.019]].</ref><ref>Windholz, G. J., Coria, R. A., Bellardini, F., Baiano, M. A., Pino, D., Ortega, F., & Currie, P. J. (2022). "On a dicraeosaurid specimen from the Mulichinco Formation (Valanginian, Neuquén Basin) of Argentina and phylogenetic relationships of the Smerican dicraeosaurids (Sauropoda, Diplodocoidea)". Comptes Rendus Palevol 2022 (45): 991-1019. [[doi:10.5852/cr-palevol2022v21a45]]</ref><ref>Bajpai, S., Datta, D., Pandey, P., Ghosh, T., Kumar, K. & Bhattacharya, D. (2023). "Fossils of the oldest diplodocoid dinosaur suggest India was a major centre for neosauropod radiation". Scientific Reports. 13. 12680. [[doi:10.1038/s41598-023-39759-2]]</ref>.
 +
 
 +
==Etymologia==
 +
Nazwa [[rodzaj]]owa pochodzi z języka Indian z plemienia Wron, od słowa ''suuwassa'', oznaczającego "pierwszy grzmot słyszany wiosną". Samo słowo "suuwassa" składa się z dwóch słów-rdzeni: ''suu'' (grzmot) i ''wassa'' (wiekowy, starożytny). Te dwa słowa są hołdem złożonym tradycyjnemu, dziewiętnastowiecznemu określeniu zauropodów, jako "gromowych jaszczurów", od której to nazwy pochodzi znana nazwa ''[[Brontosaurus]]''. Naukowcy zdecydowali się nadać dinozaurowi nazwę z języka Wron, ponieważ lokalizacja [[holotyp]]u to rdzenne terytorium tych Indian, którzy mają tam dziś rezerwat.
 +
 
 +
Epitet gatunkowy nadano na cześć zmarłej Emilie deHellebranth, miłośniczki paleontologii, która sfinansowała ekspedycje prowadzone w latach [[1999]]-[[2000]], podczas których wydobyto szczątki ''Suuwassea''.
  
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
! ''Suuwassea''
+
|{{V|''Suuwassea''}}
 
| {{Kpt|[[Jerry Harris|Harris]]}} i {{Kpt|[[Peter Dodson|Dodson]]}}, [[2004]]
 
| {{Kpt|[[Jerry Harris|Harris]]}} i {{Kpt|[[Peter Dodson|Dodson]]}}, [[2004]]
 
|-
 
|-
! ''S. emilieae''
+
|{{V|''S. emilieae''}}
 
| {{Kpt|Harris}} i {{Kpt|Dodson}}, 2004
 
| {{Kpt|Harris}} i {{Kpt|Dodson}}, 2004
 
|}
 
|}
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
<small>Harris, J.D. & Dodson, P. 2004. A new diplodocoid sauropod dinosaur from the Upper Jurassic Morrison Formation of Montana, USA. Acta Palaeontologica Polonica 49 (2): 197–210.
+
<small>Harris, J.D. & Dodson, P. (2004). "A new diplodocoid sauropod dinosaur from the Upper Jurassic Morrison Formation of Montana, USA". Acta Palaeontologica Polonica 49 (2): 197–210.
 +
 
 +
Harris, J. D. (2006a). "Cranial osteology of Suuwassea emilieae (Sauropoda: Diplodocoidea: Flagellicaudata) from the upper Jurassic Morrison Formation of Montana, USA. Journal of Vertebrate Paleontology, 26(1), 88-102. [https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1671/0272-4634(2006)26%5B88%3ACOOSES%5D2.0.CO%3B2]
 +
 
 +
Harris, J. D. (2006b). "The axial skeleton of the dinosaur ''Suuwassea emilieae'' (Sauropoda: Flagellicaudata) from the Upper Jurassic Morrison Formation of Montana, USA". Palaeontology, 49(5), 1091-1121. [[doi:10.1111/j.1475-4983.2006.00577.x]]
  
Harris, J.D. 2006. The significance of Suuwassea emilieae (Dinosauria: Sauropoda) for flagellicaudatan intrarelationships and evolution. Journal of Systematic Palaeontology 4(2): 185-198. [[doi: 10.1017/S1477201906001805]]
+
Harris, J.D. (2006c). "The significance of ''Suuwassea emilieae'' (Dinosauria: Sauropoda) for flagellicaudatan intrarelationships and evolution". Journal of Systematic Palaeontology 4(2): 185-198. [[doi: 10.1017/S1477201906001805]]
  
Harris, J.D. 2007. The appendicular skeleton of Suuwassea emilieae (Sauropoda: Flagellicaudata) from the Upper Jurassic Morrison Formation of Montana ( USA). Geobios 40(4): 501-522. [[doi: 10.1016/j.geobios.2006.02.002]]
+
Harris, J.D. (2007). "The appendicular skeleton of ''Suuwassea emilieae'' (Sauropoda: Flagellicaudata) from the Upper Jurassic Morrison Formation of Montana (USA)". Geobios 40(4): 501-522. [[doi: 10.1016/j.geobios.2006.02.002]]
  
Lovelace, D.M., Hartman, S.A. & Wahl, W.R. 2007. Morphology of a specimen of Supersaurus (Dinosauria, Sauropoda) from the Morrison Formation of Wyoming, and a re-evaluation of diplodocid phylogeny. Arquivos do Museu Nacional, Rio do Janeiro, 65(4): 527-544.
+
Hedrick, B.P., Tumarkin-Deratzian, A.R., Dodson, P. (2014). "Bone microstructure and relative age of the holotype specimen of the diplodocoid sauropod dinosaur ''Suuwassea emilieae''". Acta Palaeontologica Polonica 59 (2): 295–304.
  
Mateus, O. 2006. Late Jurassic dinosaurs from the Morrison Formation (USA), the Lourinhã and Alcobaça Formations (Portugal), and the Tendaguru Beds (Tanzania): a comparison". [w:] Foster, John R.; and Lucas, Spencer G. (red.). Paleontology and Geology of the Upper Morrison Formation. New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin (36). Albuquerque, New Mexico: New Mexico Museum of Natural History and Science. 223–231.
+
Lovelace, D.M., Hartman, S.A. & Wahl, W.R. (2007). "Morphology of a specimen of Supersaurus (Dinosauria, Sauropoda) from the Morrison Formation of Wyoming, and a re-evaluation of diplodocid phylogeny". Arquivos do Museu Nacional, Rio do Janeiro, 65(4): 527-544.
  
Tschopp, E., Mateus, O. & Benson, R.B.J. 2015. "A specimen-level phylogenetic analysis and taxonomic revision of Diplodocidae (Dinosauria, Sauropoda)" PeerJ, 3, e857. [[doi:10.7717/peerj.857]]
+
Tschopp, E., Mateus, O. & Benson, R.B.J. (2015). "A specimen-level phylogenetic analysis and taxonomic revision of Diplodocidae (Dinosauria, Sauropoda)" PeerJ, 3, e857. [[doi:10.7717/peerj.857]]
  
Whitlock, J.A. 2011. A phylogenetic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda). Zoological Journal of the Linnean Society, 161(4), 872–915. [[doi: 10.1111/j.1096-3642.2010.00665.x]]
+
Whitlock, J. A., & Harris, J. D. (2010). "The dentary of ''Suuwassea emilieae'' (Sauropoda: diplodocoidea)". Journal of Vertebrate Paleontology, 30(5), 1637-1641. [[doi:10.1080/02724634.2010.501452]]
  
http://en.wikipedia.org/wiki/Morrison_Formation#Sauropod_dinosaurs</small>
+
Whitlock, J.A. 2011. "A phylogenetic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda)". Zoological Journal of the Linnean Society, 161(4), 872–915. [[doi: 10.1111/j.1096-3642.2010.00665.x]]
 +
<references/></small>
  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
Linia 121: Linia 104:
 
[[Kategoria:Diplodocoidea]]
 
[[Kategoria:Diplodocoidea]]
 
[[Kategoria:Dicraeosauridae]]
 
[[Kategoria:Dicraeosauridae]]
[[Kategoria:Diplodocidae]]
 
 
[[Kategoria:Ameryka Północna]]
 
[[Kategoria:Ameryka Północna]]
 
[[Kategoria:USA]]
 
[[Kategoria:USA]]

Aktualna wersja na dzień 15:02, 1 sty 2024

Autor: Maciej Ziegler, Paweł Konarzewski
Korekta: Krzysztof Lichota, Marta Tischer


Suuwassea
Długość 16,2 [1]
Wysokość 3,6 m (w biodrach) [1]
Masa 6,9 t [1]
Dieta roślinożerny
Miejsce USA - Montana

(formacja Morrison - prawdopodobnie ekwiwalent ogniwa Brushy Basin)

Czas
252 201 145
66

(?156) 150-147 Ma
późna jura (kimeryd-tyton)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Sauropodomorpha

Sauropoda

Diplodocoidea

Dicraeosauridae

Suuwassea emiliae1.JPG
Zrekonstruowany szkielet Suuwassea. Fot. Rémih [2]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Suuwassea jest jednym z wielu, i pierwszym opisanym, niedużym zauropodem z północnej części formacji Morrison, stosunkowo słabo poznanej w porównaniu z jej południową częścią. Holotyp Suuwassea jest mniejszy o około 1/3 od holotypów Diplodocus carnegii i Apatosaurus louisae, lecz osiągnął on 75-80% rozmiarów dorosłych (Hedrick i in., 2014). Suuwassea pochodzi prawdopodobnie z późnych osadów formacji Morrison, z piętra zwanego tytonem.

Materiał kopalny

Sylwetka S. emiliae z zaznaczonymi na niebiesko znanymi elementami. Autor: Slate Weasel [1]

Holotyp i jedyny znany okaz to nieartykułowany szkielet oznaczony ANS 21122 (Academy of Natural Sciences - Akademia Nauk Przyrodniczych, Filadelfia). Składa się na niego: część lewej kości przedszczękowej i szczękowej z zębami; kość kwadratowa, kompletna mózgoczaszka, kość zębowa; dźwigacz, obrotnik, cztery kręgi szyjne i fragmenty kolejnych; 3 przednie kręgi grzbietowe i kilka żeber, wiele kręgów ogonowych z różnych części ogona; prawa łopatka, kość krucza i ramienna; część prawej kości piszczelowej, kość strzałkowa, kość piętowa, kilka kości śródstopia i pazury z kończyny tylnej.

Whitlock i Harris (2010) do okazu holotypowego przypisują również prawie kompletną lewą kość zębową.

Budowa

Czaszka

Znamy jedynie fragmenty czaszki Suuwassea. Mózgoczaszka swoją budową była zbliżona bardziej do Apatosaurus niż Diplodocus czy Dicraeosaurus. Unikatową cechą czaszki był pojedynczy otwór nerwu wzrokowego. Kość przedszczękowa miała 4 małe cylindryczne zęby, a w kości szczękowej było ich co najmniej 7. W kości szczękowej znajdowało się 9 zębów, o 4 mniej niż u Dicraeosaurus i 5 mniej niż u dorosłych Diplodocus (Harris, 2006a; Whitlock i Harris, 2010).

Szkielet osiowy

Kręgi wykazują mozaikę cech plezjomorficznych jak i autapomorficznych. Kręgi znajdujące się bliżej czaszki mają proporcje zbliżone do Diplodocus, ale bardziej przypominają te u Apatosaurus. W odróżnieniu od Dicraeosaurus i Amargasaurus kręgi szyjne nie miały wysokich wyrostków kolczystych, które rozwidlały się od trzeciego kręgu. Kręgi grzbietowe miały dość długie wyrostki grzbietowe. Ostatnie kręgi ogonowe były krótkie i płaskie nadając końcowi ogona kształt bicza. Ogólna budowa szkieletu osiowego była bardzo podobna jak u Apatosaurus (Harris, 2006b).

Szkielet obwodowy

Szkielet obwodowy Suuwassea ogólną morfologią był bardziej podobny do Apatosaurus niż do innych przedstawiciel Flagellicaudata. Kość krucza opisywanego zauropoda nie miała czworokątnego kształtu jak u Apatosaurus. Kość ramienna Suuwassea miała wyraźną bulwkę proksymalną, co jest cechą spotykaną tylko u Saltasaurinae. Prostokątna proksymalna powierzchnia stawowa kości piszczelowej nie była proporcjonalna jak u okazów typu Diplodocus czy Apatosaurus, choć ten obszar mógł różnić się u poszczególnych osobników. Stopa miała wydłużone paliczki i mały, nieuciśnięty pazur. Cecha ta jedynie występowała u Dyslocosaurus (Harris, 2007).

Pozycja filogenetyczna

Z powodu niekompletności materiału oraz mozaiki cech diplodokidów i dikreozaurydów u Suuwassea, wyznaczenie na początku jej pozycji wśród Flagellicaudata było utrudnione.

Analiza kladystyczna przeprowadzona przez autorów opisu zauropoda - Harrisa i Dodsona, ujawniła aż cztery możliwe pozycje w ramach nowo nazwanego kladu Flagellicaudata, obejmującego Dicraeosauridae i Diplodocidae, przez co Suuwassea znajdowała się w politomii z Dicraeosauridae i Diplodocidae. Jerry D. Harris (2006c) w analizie filogenetycznej potwierdził tą pozycję filogenetyczną Suuwassea, lecz zaznaczył, że jest ona wynikiem m. in. niekompletności materiału kostnego, zbyt małą ilością cech do analizy, np. przez nieznane cechy rodzaju Tornieria i nieuwzględnieniem cech wykazywanych przez osobniki przypisane do rodzajów Apatosaurus, Diplodocus i Barosaurus. Podobny wynika wykazała analiza Sereno i wsp. (2007). Jak wykazał Harris w kolejnych swoich badaniach (2006, 2007), morfologia Suuwassea najbardziej przypomina bazalnego diplodokida Apatosaurus. Kolejne analizy (Gallina i Apesteguía (2005), Rauhut i wsp. (2005, Remes (2006)) wykazały, że to właśnie bazalny diplodokid, co miało jednak słabe wsparcie.

W 2007 roku David Lovelace, Scott Hartman i William Wahl opisali nowy okaz Supersaurus vivianae i przeprowadzili analizę filogenetyczną odejmującą także ten rodzaj. Analiza ta wykazała, że Suuwassea należy do Apatosaurinae i że Suuwassea, Apatosaurus i Supersaurus tworzą klad, z apatozaurem i superzaurem jako taksonami siostrzanymi. Badania te wykazały, że apatozauryny były bardziej rozpowszechnione i zróżnicowane, niż wcześniej sądzono. Jak piszą Lovelace i in. apatozauryny były ograniczone do terenów Ameryki Północnej. Whitlock (2011), po poprawieniu kodowania Supersaurus wykazał, że taka topologia była wynikiem błędu.

Obszerna analiza Whitlocka (2011) wykazała, że to bazalny dikreozauryd - jedyny znany z kontynentów północnych. Hipoteza ta ma wyjątkowo silne wsparcie (13 niewątpliwych synapomorfii, decay index równy 11 - najwięcej w całej analizie). Podobny wynik miała analiza Salgado i in. (2006) oraz obszerna Tschoppa i in. (2015). Obecnie analizy potwierdzają przynależność Suuwassea do Dicraeosauridae [2][3][4][5].

Etymologia

Nazwa rodzajowa pochodzi z języka Indian z plemienia Wron, od słowa suuwassa, oznaczającego "pierwszy grzmot słyszany wiosną". Samo słowo "suuwassa" składa się z dwóch słów-rdzeni: suu (grzmot) i wassa (wiekowy, starożytny). Te dwa słowa są hołdem złożonym tradycyjnemu, dziewiętnastowiecznemu określeniu zauropodów, jako "gromowych jaszczurów", od której to nazwy pochodzi znana nazwa Brontosaurus. Naukowcy zdecydowali się nadać dinozaurowi nazwę z języka Wron, ponieważ lokalizacja holotypu to rdzenne terytorium tych Indian, którzy mają tam dziś rezerwat.

Epitet gatunkowy nadano na cześć zmarłej Emilie deHellebranth, miłośniczki paleontologii, która sfinansowała ekspedycje prowadzone w latach 1999-2000, podczas których wydobyto szczątki Suuwassea.

Spis gatunków

Suuwassea Harris i Dodson, 2004
S. emilieae Harris i Dodson, 2004

Bibliografia

Harris, J.D. & Dodson, P. (2004). "A new diplodocoid sauropod dinosaur from the Upper Jurassic Morrison Formation of Montana, USA". Acta Palaeontologica Polonica 49 (2): 197–210.

Harris, J. D. (2006a). "Cranial osteology of Suuwassea emilieae (Sauropoda: Diplodocoidea: Flagellicaudata) from the upper Jurassic Morrison Formation of Montana, USA. Journal of Vertebrate Paleontology, 26(1), 88-102. [3]

Harris, J. D. (2006b). "The axial skeleton of the dinosaur Suuwassea emilieae (Sauropoda: Flagellicaudata) from the Upper Jurassic Morrison Formation of Montana, USA". Palaeontology, 49(5), 1091-1121. doi:10.1111/j.1475-4983.2006.00577.x

Harris, J.D. (2006c). "The significance of Suuwassea emilieae (Dinosauria: Sauropoda) for flagellicaudatan intrarelationships and evolution". Journal of Systematic Palaeontology 4(2): 185-198. doi: 10.1017/S1477201906001805

Harris, J.D. (2007). "The appendicular skeleton of Suuwassea emilieae (Sauropoda: Flagellicaudata) from the Upper Jurassic Morrison Formation of Montana (USA)". Geobios 40(4): 501-522. doi: 10.1016/j.geobios.2006.02.002

Hedrick, B.P., Tumarkin-Deratzian, A.R., Dodson, P. (2014). "Bone microstructure and relative age of the holotype specimen of the diplodocoid sauropod dinosaur Suuwassea emilieae". Acta Palaeontologica Polonica 59 (2): 295–304.

Lovelace, D.M., Hartman, S.A. & Wahl, W.R. (2007). "Morphology of a specimen of Supersaurus (Dinosauria, Sauropoda) from the Morrison Formation of Wyoming, and a re-evaluation of diplodocid phylogeny". Arquivos do Museu Nacional, Rio do Janeiro, 65(4): 527-544.

Tschopp, E., Mateus, O. & Benson, R.B.J. (2015). "A specimen-level phylogenetic analysis and taxonomic revision of Diplodocidae (Dinosauria, Sauropoda)" PeerJ, 3, e857. doi:10.7717/peerj.857

Whitlock, J. A., & Harris, J. D. (2010). "The dentary of Suuwassea emilieae (Sauropoda: diplodocoidea)". Journal of Vertebrate Paleontology, 30(5), 1637-1641. doi:10.1080/02724634.2010.501452

Whitlock, J.A. 2011. "A phylogenetic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda)". Zoological Journal of the Linnean Society, 161(4), 872–915. doi: 10.1111/j.1096-3642.2010.00665.x

  1. 1,0 1,1 1,2 Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". Princeton University Press.
  2. Xu, X., Upchurch, P., Mannion, P.D., Barrett, P.M., Regalado-Fernandez, O.R., Mo, J., Ma, J. & Liu, H. (2018) "A new Middle Jurassic diplodocoid suggests an earlier dispersal and diversification of sauropod dinosaurs". Nature Communications, 9, 2700. doi:10.1038/s41467-018-05128-1
  3. Coria, R.A., Windholz, G.J., Ortega, F., Currie, P.J. (2019). "A new dicraeosaurid sauropod from the Lower Cretaceous (Mulichinco Formation, Valanginian, Neuquén Basin) of Argentina". Cretaceous Research, t. 93, str. 33-48. doi:10.1016/j.cretres.2018.08.019.
  4. Windholz, G. J., Coria, R. A., Bellardini, F., Baiano, M. A., Pino, D., Ortega, F., & Currie, P. J. (2022). "On a dicraeosaurid specimen from the Mulichinco Formation (Valanginian, Neuquén Basin) of Argentina and phylogenetic relationships of the Smerican dicraeosaurids (Sauropoda, Diplodocoidea)". Comptes Rendus Palevol 2022 (45): 991-1019. doi:10.5852/cr-palevol2022v21a45
  5. Bajpai, S., Datta, D., Pandey, P., Ghosh, T., Kumar, K. & Bhattacharya, D. (2023). "Fossils of the oldest diplodocoid dinosaur suggest India was a major centre for neosauropod radiation". Scientific Reports. 13. 12680. doi:10.1038/s41598-023-39759-2