Talarurus: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m (Materiał kopalny)
Linia 19: Linia 19:
 
|-
 
|-
 
! '''Długość''':
 
! '''Długość''':
| 4-6 m
+
| 5 m
  
 
|-
 
|-
 
! '''Masa''':
 
! '''Masa''':
| ? t
+
| 0,5-2 t
  
 
|-
 
|-
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
| [[Mongolia]] - Ajmak wschodniogobijski,
+
| [[Mongolia]] - Ajmak wschodniogobijski
  
Ajmak południowogobijski
+
i południowogobijski
  
<small>[[formacja Bayan Shireh]]</small>
+
<small>([[formacja]] [[Bayan Shireh]])</small>
 
|-
 
|-
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
| 99-73 Ma
+
| 99-73 [[Ma]]
  
<small>późna [[kreda]] ([[cenoman]] - [[kampan]])</small>
+
<small>[[późna kreda]] ([[cenoman]] - [[kampan]])</small>
 
|-
 
|-
 
! '''Systematyka'''
 
! '''Systematyka'''
Linia 51: Linia 51:
 
? [[Ankylosaurinae]]
 
? [[Ankylosaurinae]]
 
|-
 
|-
| colspan=2 |[[Plik:Talarurus.jpg|400px|]]
+
| colspan=2 |[[Plik:Talarurus plicatospineus.JPG|400px|]]
<small>Autor: Brian Franczak [http://animals.howstuffworks.com/dinosaurs/talarurus.htm].</small>
+
<small>Zrekonstruowany szkielet ''Talarurus''. Autor: "Ghedoghedo" [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/63/Talarurus_plicatospineus.JPG].</small>
 
|}
 
|}
  
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
''Talarurus'' to średniej wielkości ankylozauryd zamieszkujący dzisiejszą Mongolię.  
+
''Talarurus'' to średniej wielkości ankylozauryd zamieszkujący dzisiejszą Mongolię. Po raz pierwszy został odkryty na pustyni Gobi w Mongolii w [[1950]] roku przez radziecką wyprawę. Opisany został 2 lata później przez słynnego paleontologa z ZSRR [[Evgeny Maleev|Maleev]]a. Jest jednym z lepiej poznanych ankylozaurów z Mongolii.  
 
 
Po raz pierwszy został odkryty na pustyni Gobi w Mongolii w [[1950]] roku przez radziecką wyprawę. Opisany 2 lata później przez słynnego paleontologa z ZSRR [[Maleev]]a. Jest jednym z lepiej poznanych ankylozaurów z Mongolii.  
 
  
 
==Materiał kopalny==
 
==Materiał kopalny==
PIN 557 - fragmenty pozaczaszkowych szkieletów co najmniej sześciu osobników i 2 fragmenty czaszek, razem dają prawie kompletny szkielet; pochodzenie: wschodnia [[Mongolia]], późna [[kreda]], Bayn Shireh Svita. [[Maryańska]] ([[1977]]) stwierdziła, że [[holotyp]] zwiera szczątki min. trzech osobników i za okaz typowy obrała niekompletną czaszkę (tj. góra czaszki, potylica, mózgoczaszka).  
+
PIN 557 - fragmenty szkieletów pozaczaszkowych co najmniej sześciu osobników i 2 fragmenty czaszek, razem dają prawie kompletny szkielet; pochodzenie: wschodnia [[Mongolia]], późna [[kreda]], Bayn Shireh Svita. [[Teresa Maryańska|Maryańska]] ([[1977]]) stwierdziła, że [[holotyp]] zwiera szczątki min. trzech osobników i za okaz typowy obrała niekompletną czaszkę (tj. góra czaszki, potylica, mózgoczaszka).  
  
 
Maryańska (1977) przypisała do niego też:
 
Maryańska (1977) przypisała do niego też:
Linia 70: Linia 68:
  
 
==Wygląd i rozmiary==
 
==Wygląd i rozmiary==
Podobny nieco do ''[[Euoplocephalus]]'', lecz mniejszy. Czaszka ''Talarurus'' mierzy około 24 cm długości i 22 cm szerokości - przednia część pyska bezzębna. Długość jej właściciela została oszacowana na 4-6 metrów. Czaszka wraz z resztą ciała pokryta była przez liczne tarczki i guzy kostne tkwiące w skórze zwierzęcia a ogon uzbrojony w kostną buławę raczej słabo rozwiniętą. Dinozaur ten miał cztery mocne nogi podtrzymujące jego cielsko. W stopach kończyn przednich miał pięć palców a w tylnych cztery. Kłykieć potyliczny jest częściowo widoczny w widoku grzbietowym. Zęby szczękowe brodawkowate, W-kształtne.  
+
Podobny nieco do ''[[Euoplocephalus]]'', lecz mniejszy. Czaszka ''Talarurus'' mierzy około 24 cm długości i 22 cm szerokości - przednia część pyska bezzębna. Długość jej właściciela została oszacowana na 4-6 metrów. Czaszka wraz z resztą ciała pokryta była przez liczne tarczki i guzy kostne tkwiące w skórze zwierzęcia a ogon uzbrojony w kostną buławę raczej słabo rozwiniętą. Dinozaur ten miał cztery mocne nogi podtrzymujące jego cielsko. W stopach kończyn przednich miał pięć palców a w tylnych cztery. Kłykieć potyliczny jest częściowo widoczny w widoku grzbietowym. Zęby szczękowe brodawkowate, w-kształtne.  
  
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
Nazwa rodzajowa ''Talarurus'' znaczy "pleciony ogon" i odnosi się do morfologii ogona tego ankylozauryda.  
+
Nazwa [[rodzaj]]owa ''Talarurus'' znaczy "pleciony ogon" i odnosi się do morfologii ogona tego ankylozauryda. Jest ona czasami przekręcana, np. u [[Gregory Paul|Paul]]a ([[2010]]), który omyłkowo pisze o ''Talarus''. Epitet gatunkowy ''plicatospineus'' prawdopodobnie odnosi się do kolców zwierzęcia.
  
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
 
! ''Talarurus''
 
! ''Talarurus''
| [[Maleev]], [[1952]]
+
| {{Kpt|[[Evgeny Maleev|Maleev]]}}, [[1952]]
 
|-
 
|-
 
! ''T. plicatospineus''
 
! ''T. plicatospineus''
| [[Maleev]], [[1952]]
+
| {{Kpt|Maleev}}, 1952
 
|-
 
|-
 
| ''T. disparoserratus''
 
| ''T. disparoserratus''
| ([[Maleev]], [[1952]]) [[Maryańska]], [[1977]]
+
| ({{Kpt|Maleev}}, 1952) {{Kpt|[[Teresa Maryańska|Maryańska]]}}, [[1977]]
 
| = ''[[Maleevus]] disparoserarratus''
 
| = ''[[Maleevus]] disparoserarratus''
 +
| ({{Kpt|Maleev}}, 1952) {{Kpt|[[Tatjana Tumanova|Tumanova]]}}, [[1987]]
 
|-
 
|-
| = ''[[Syrmosaurus]] disparoserratus''
+
| = ''Syrmosaurus disparoserratus''
| [[Maleev]], [[1952]]
+
| {{Kpt|Maleev}}, 1952
 
|}
 
|}
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
<small>Hill, R.V., Witmer, L. M. & Norell, M. A. (2003) "A new specimen of Pinacosaurus grangeri (Dinosauria: Ornithischia) from the Late Cretaceous of Mongolia: ontogeny and phylogeny of
+
<small>Hill, R.V., Witmer, L.M. & Norell, M.A. (2003) "A new specimen of Pinacosaurus grangeri (Dinosauria: Ornithischia) from the Late Cretaceous of Mongolia: ontogeny and phylogeny of ankylosaurs" American Museum Novitates, 3395, 1–29
ankylosaurs" American Museum Novitates, 3395, 1–29
+
 
 +
Holtz, T.R. Jr. (2012) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [http://www.geol.umd.edu/~tholtz/dinoappendix/HoltzappendixWinter2011.pdf]
 +
 
 +
Maryańska, T. (1977) "Ankylosauridae (Dinosauria) from Mongolia" Palaeontologia Polonica, 37, 85-151
  
Maryańska T. (1977) "Ankylosauridae (Dinosauria) from Mongolia" Palaeontologia Polonica, 37, 85-151
+
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford
  
Thompson, R.S., Parish, J.C., Maidment, S.C.R. & Barrett, P.M. (2011) "Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora)" Journal of Systematic Palaeontology DOI:10.1080/14772019.2011.569091
+
Thompson, R.S., Parish, J.C., Maidment, S.C.R. & Barrett, P.M. (2011) "Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora)" Journal of Systematic Palaeontology [[doi:10.1080/14772019.2011.569091]]
  
Tumanova, T.A. (1999) "Armoured dinosaurs from the Cretaceous of Mongolia" [w:] Benton, M.J., Shishkin, M.A., Unwin, D.M. & Kurochkin, E.N. "The Age of Dinosaurs in Russia and Mongolia" Cambridge University Press, Cambridge, 517-532.
+
Tumanova, T.A. (1999) "Armoured dinosaurs from the Cretaceous of Mongolia" [w:] Benton, M.J., Shishkin, M.A., Unwin, D.M. & Kurochkin, E.N. "The Age of Dinosaurs in Russia and Mongolia" Cambridge University Press, Cambridge, 517-532
  
Vickaryous, M.K., Maryańska, T. & Weishampel, D.B. (2004) "Ankylosauria" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P., & Osmólska, H. (red.) "The Dinosauria" Berkeley: University of California Press, 363-392.
+
Vickaryous, M.K., Maryańska, T. & Weishampel, D.B. (2004) "Ankylosauria" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P., & Osmólska, H. (red.) "The Dinosauria" Berkeley: University of California Press, 363-392
  
 
http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=view&id=7717&Itemid=67
 
http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=view&id=7717&Itemid=67

Wersja z 11:36, 14 mar 2014

Autor: Korekta:
Marcin Szermański

Krzysztof Przymus

Maciej Ziegler

Tomasz Sokołowski


Talarurus (talarur)
Długość: 5 m
Masa: 0,5-2 t
Miejsce występowania: Mongolia - Ajmak wschodniogobijski

i południowogobijski

(formacja Bayan Shireh)

Czas występowania 99-73 Ma

późna kreda (cenoman - kampan)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Thyreophora

Ankylosauria

Ankylosauridae

? Ankylosaurinae

Talarurus plicatospineus.JPG

Zrekonstruowany szkielet Talarurus. Autor: "Ghedoghedo" [1].

Wstęp

Talarurus to średniej wielkości ankylozauryd zamieszkujący dzisiejszą Mongolię. Po raz pierwszy został odkryty na pustyni Gobi w Mongolii w 1950 roku przez radziecką wyprawę. Opisany został 2 lata później przez słynnego paleontologa z ZSRR Maleeva. Jest jednym z lepiej poznanych ankylozaurów z Mongolii.

Materiał kopalny

PIN 557 - fragmenty szkieletów pozaczaszkowych co najmniej sześciu osobników i 2 fragmenty czaszek, razem dają prawie kompletny szkielet; pochodzenie: wschodnia Mongolia, późna kreda, Bayn Shireh Svita. Maryańska (1977) stwierdziła, że holotyp zwiera szczątki min. trzech osobników i za okaz typowy obrała niekompletną czaszkę (tj. góra czaszki, potylica, mózgoczaszka).

Maryańska (1977) przypisała do niego też:

- PIN, bez nr katalogowego - nieopisana niekompletna czaszka składająca się ze sklepienia czaszki, części potylicznej i komory mózgowej; pochodzenie: Bayshin Tsav, wschodnia Mongolia, późna kreda, Bayn Shireh svita.

- PIN, bez nr katalogowego - nieopisany fragmenty kości szczękowej z ośmioma zębami; pochodzenie: Baga Tarjach, wschodnia Mongolia, późna kreda, Bayn Shireh svita.

Wygląd i rozmiary

Podobny nieco do Euoplocephalus, lecz mniejszy. Czaszka Talarurus mierzy około 24 cm długości i 22 cm szerokości - przednia część pyska bezzębna. Długość jej właściciela została oszacowana na 4-6 metrów. Czaszka wraz z resztą ciała pokryta była przez liczne tarczki i guzy kostne tkwiące w skórze zwierzęcia a ogon uzbrojony w kostną buławę raczej słabo rozwiniętą. Dinozaur ten miał cztery mocne nogi podtrzymujące jego cielsko. W stopach kończyn przednich miał pięć palców a w tylnych cztery. Kłykieć potyliczny jest częściowo widoczny w widoku grzbietowym. Zęby szczękowe brodawkowate, w-kształtne.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Talarurus znaczy "pleciony ogon" i odnosi się do morfologii ogona tego ankylozauryda. Jest ona czasami przekręcana, np. u Paula (2010), który omyłkowo pisze o Talarus. Epitet gatunkowy plicatospineus prawdopodobnie odnosi się do kolców zwierzęcia.

Spis gatunków

Talarurus Maleev, 1952
T. plicatospineus Maleev, 1952
T. disparoserratus (Maleev, 1952) Maryańska, 1977 = Maleevus disparoserarratus (Maleev, 1952) Tumanova, 1987
= Syrmosaurus disparoserratus Maleev, 1952

Bibliografia

Hill, R.V., Witmer, L.M. & Norell, M.A. (2003) "A new specimen of Pinacosaurus grangeri (Dinosauria: Ornithischia) from the Late Cretaceous of Mongolia: ontogeny and phylogeny of ankylosaurs" American Museum Novitates, 3395, 1–29

Holtz, T.R. Jr. (2012) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [2]

Maryańska, T. (1977) "Ankylosauridae (Dinosauria) from Mongolia" Palaeontologia Polonica, 37, 85-151

Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford

Thompson, R.S., Parish, J.C., Maidment, S.C.R. & Barrett, P.M. (2011) "Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora)" Journal of Systematic Palaeontology doi:10.1080/14772019.2011.569091

Tumanova, T.A. (1999) "Armoured dinosaurs from the Cretaceous of Mongolia" [w:] Benton, M.J., Shishkin, M.A., Unwin, D.M. & Kurochkin, E.N. "The Age of Dinosaurs in Russia and Mongolia" Cambridge University Press, Cambridge, 517-532

Vickaryous, M.K., Maryańska, T. & Weishampel, D.B. (2004) "Ankylosauria" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P., & Osmólska, H. (red.) "The Dinosauria" Berkeley: University of California Press, 363-392

http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=view&id=7717&Itemid=67

http://www.paleodb.org/cgi-bin/bridge.pl?action=checkTaxonInfo&taxon_no=38835&is_real_user=1

http://en.wikipedia.org/wiki/Talarurus