Talarurus

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor: Korekta:
Marcin Szermański

Krzysztof Przymus

Maciej Ziegler

Tomasz Sokołowski


Talarurus (talarur)
Długość: 5 m
Masa: 0,5-2 t
Miejsce występowania: Mongolia - Ajmak wschodniogobijski

i południowogobijski

(formacja Bayan Shireh)

Czas występowania 99-73 Ma

późna kreda (cenoman - kampan)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Thyreophora

Ankylosauria

Ankylosauridae

? Ankylosaurinae

Talarurus plicatospineus.JPG

Zrekonstruowany szkielet Talarurus. Autor: "Ghedoghedo" [1].

Wstęp

Talarurus to średniej wielkości ankylozauryd zamieszkujący dzisiejszą Mongolię. Po raz pierwszy został odkryty na pustyni Gobi w Mongolii w 1950 roku przez radziecką wyprawę. Opisany został 2 lata później przez słynnego paleontologa z ZSRR Maleeva. Jest jednym z lepiej poznanych ankylozaurów z Mongolii.

Materiał kopalny

PIN 557 - fragmenty szkieletów pozaczaszkowych co najmniej sześciu osobników i 2 fragmenty czaszek, razem dają prawie kompletny szkielet; pochodzenie: wschodnia Mongolia, późna kreda, Bayn Shireh Svita. Maryańska (1977) stwierdziła, że holotyp zwiera szczątki min. trzech osobników i za okaz typowy obrała niekompletną czaszkę (tj. góra czaszki, potylica, mózgoczaszka).

Maryańska (1977) przypisała do niego też:

- PIN, bez nr katalogowego - nieopisana niekompletna czaszka składająca się ze sklepienia czaszki, części potylicznej i komory mózgowej; pochodzenie: Bayshin Tsav, wschodnia Mongolia, późna kreda, Bayn Shireh svita.

- PIN, bez nr katalogowego - nieopisany fragmenty kości szczękowej z ośmioma zębami; pochodzenie: Baga Tarjach, wschodnia Mongolia, późna kreda, Bayn Shireh svita.

Wygląd i rozmiary

Podobny nieco do Euoplocephalus, lecz mniejszy. Czaszka Talarurus mierzy około 24 cm długości i 22 cm szerokości - przednia część pyska bezzębna. Długość jej właściciela została oszacowana na 4-6 metrów. Czaszka wraz z resztą ciała pokryta była przez liczne tarczki i guzy kostne tkwiące w skórze zwierzęcia a ogon uzbrojony w kostną buławę raczej słabo rozwiniętą. Dinozaur ten miał cztery mocne nogi podtrzymujące jego cielsko. W stopach kończyn przednich miał pięć palców a w tylnych cztery. Kłykieć potyliczny jest częściowo widoczny w widoku grzbietowym. Zęby szczękowe brodawkowate, w-kształtne.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Talarurus znaczy "pleciony ogon" i odnosi się do morfologii ogona tego ankylozauryda. Jest ona czasami przekręcana, np. u Paula (2010), który omyłkowo pisze o Talarus. Epitet gatunkowy plicatospineus prawdopodobnie odnosi się do kolców zwierzęcia.

Spis gatunków

Talarurus Maleev, 1952
T. plicatospineus Maleev, 1952
T. disparoserratus (Maleev, 1952) Maryańska, 1977 = Maleevus disparoserarratus (Maleev, 1952) Tumanova, 1987
= Syrmosaurus disparoserratus Maleev, 1952

Bibliografia

Hill, R.V., Witmer, L.M. & Norell, M.A. (2003) "A new specimen of Pinacosaurus grangeri (Dinosauria: Ornithischia) from the Late Cretaceous of Mongolia: ontogeny and phylogeny of ankylosaurs" American Museum Novitates, 3395, 1–29

Holtz, T.R. Jr. (2012) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [2]

Maryańska, T. (1977) "Ankylosauridae (Dinosauria) from Mongolia" Palaeontologia Polonica, 37, 85-151

Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford

Thompson, R.S., Parish, J.C., Maidment, S.C.R. & Barrett, P.M. (2011) "Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora)" Journal of Systematic Palaeontology doi:10.1080/14772019.2011.569091

Tumanova, T.A. (1999) "Armoured dinosaurs from the Cretaceous of Mongolia" [w:] Benton, M.J., Shishkin, M.A., Unwin, D.M. & Kurochkin, E.N. "The Age of Dinosaurs in Russia and Mongolia" Cambridge University Press, Cambridge, 517-532

Vickaryous, M.K., Maryańska, T. & Weishampel, D.B. (2004) "Ankylosauria" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P., & Osmólska, H. (red.) "The Dinosauria" Berkeley: University of California Press, 363-392

http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=view&id=7717&Itemid=67

http://www.paleodb.org/cgi-bin/bridge.pl?action=checkTaxonInfo&taxon_no=38835&is_real_user=1

http://en.wikipedia.org/wiki/Talarurus