Tongtianlong

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor: Korekta:
Kamil Kamiński


Tongtianlong (tongtianlong)
Długość: ?
Masa: ?
Miejsce występowania: Chiny - prowincja Jiangxi

(formacja Nanxiong)

Czas występowania

późna kreda (mastrycht)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Theropoda

Tetanurae

Coelurosauria

Oviraptorosauria

Oviraptoridae

Tongtianlong1.jpg

Tongtianlong uwięziony w jeziorze. Autor: Zhao Chuang. Źródło: Lu i in., 2016.

[3].

Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Tongtianlong to rodzaj owiraptoryda z późnej kredy Chin. Znany jest z jednego bardzo dobrze zachowanego i prawie kompletnego szkieletu. Został znaleziony w nietypowej pozycji z rozpostartymi na boki ramionami, wyciągniętą szyją i uniesioną ponad tułów głową w mułowcach na terenie przygotowywanym pod budowę szkoły. Do tej niezwykłej pozycji nawiązuje jego nazwa.

Etymologia

Nazwa Tongtianlong pochodzi od nazwy pierwszej groty na południe od rzeki Jangcy – Tongtianyan. Słowo to oznacza również w języku chińskim drogę do nieba, co odnosi się do niezwykłej pozycji z rozpostartymi ramionami, w której znaleziony został holotyp. Słowo long znaczy „smok” i często występuje w nazwach dinozaurów znajdowanych na terenie Chin. Z kolei epitet gatunkowy limosus oznacza w języku łacińskim „błotnisty” i nawiązuje do odkrycia holotypu w mułowcach. Całość można więc tłumaczyć jako „błotnisty smok w drodze do nieba”.

Materiał kopalny

Holotyp (DYM-2013-8) to prawie kompletny szkielet wraz z czaszką i żuchwą. Brakuje w nim jedynie dalszych części ramion, kończyn tylnych, miednicy i ogona. Okaz ten znajduje się w Dongyang Museum w mieście Dongyang w południowych Chinach.

Odkrycie i opis

Szczątki Tongtianlong zostały odkryte w prowincji Jiangxi w Chinach, na placu budowy przez robotników. W 2016 r. dinozaur ten został opisany przez zespół paleontologów w składzie: Junchang Lü, Rongjun Chen, Stephen Brusatte, Yangxiao Zhu oraz Caizhi Shen.

Holotyp zachowany w niezwykłej pozycji. Źródło: Lu i in., 2016 [1].

Budowa

Tongtianlong tak jak inne owiraptorydy był stosunkowo niewielkim, ptakopodobnym i prawdopodobnie opierzonym teropodem. Od swoich krewniaków różnił się głównie szczegółami budowy czaszki i proporcjami kończyn. Czaszka była niewielka i zakończona bezzębnym dziobem. Na jej szczycie znajdował się grzebień w kształcie kopuły, z najwyższym punktem umiejscowionym tuż za oczodołem. Nozdrza zewnętrzne były dosyć duże i miały owalny kształt. Poniżej nozdrzy znajdowały się niewielkie, trójkątne okna przedoczodołowe. Oczodoły były duże i okrągłe. Jedną z charakterystycznych cech Tongtianlong jest silnie wypukła przednia krawędź kości przedszczękowej. W widoku bocznym dolna krawędź żuchwy jest prosta. Przedni koniec kości zębowej nie jest tak silnie zwrócony ku dołowi jak u innych zaawansowanych owiraptorydów.

Czaszka tongtianlonga. Źródło: Lu i in., 2016 [2].

Szyja składała się z jedenastu kręgów. Pierwsze z nich miały niemal kwadratowy kształt w widoku grzbietowym, natomiast kolejne stawały się bardziej prostokątne, dłuższe niż szersze. Wyrostki kolczyste były bardzo małe. Kręgi grzbietowe zostały poważnie uszkodzone w czasie wydobywania, i nie można więc zaobserwować wszystkich szczegółów ich budowy. W odróżnieniu od kręgów szyjnych miały jednak wysokie wyrostki kolczyste. Zachowane kręgi ogonowe miały prostokątny kształt i wydłużone wyrostki poprzeczne oraz bardzo długie łuki hemalne. Kość piszczelowa była dłuższa od kości udowej, co jest typowe dla zwierząt szybko-biegających.

Paleoekologia

Tongtianlong był jednym z kilku owiraptorozaurów znanych z formacji Nanxiong. Jego najbliższymi krewnymi były rodzaje Wulatelong i Banji, ten drugi również znany z tej formacji. Być może niektóre opisane owiraptorozaury z Nanxiong w rzeczywistości reprezentują odmienne stadia ontogenetyczne wcześniej nazwanych form. Mogą to być również samce i samice mniejszej ilości gatunków. Bardziej prawdopodobne wydaje się jednak, że naprawdę żyły tam liczne rodzaje tych niewielkich teropodów, natomiast niekoniecznie wszystkie z nich występowały razem w tym samym czasie. Stratygrafia formacji Nanxiong nie została szczegółowo zbadana, może się więc okazać, że jej osady dokumentują znaczny przedział czasu, w którym różne rodzaje dinozaurów mogły się pojawiać i wymierać.

Oprócz owiraptorozaurów żyły tam hadrozaury Microhadrosaurus, zauropod Gannansaurus oraz tyranozauryd Qianzhousaurus (być może synonim Alioramus). Ten ostatni mógł polować na tongtianlonga i pozostałe zwierzęta z tej formacji.

Spis gatunków

Tongtianlong Junchang, Rongjun, Brusatte, Zhu i Caizhi, 2016
T. limosus Junchang, Rongjun, Brusatte, Zhu i Caizhi, 2016

Bibliografia

Lü, J., Chen, R., Brusatte, S.,L., Zhu, Y., Shen, C. (2016). "A Late Cretaceous diversification of Asian oviraptorid dinosaurs: evidence from a new species preserved in an unusual posture". Scientific Reports. 6. doi:10.1038/srep35780