Vectisaurus
| Autor: | Korekta: |
| Marcin Szermański |
| Vectisaurus (wektizaur) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 4,1 m |
| Masa: | ? kg |
| Miejsce występowania: | Wielka Brytania - Wyspa Wight
(formacja Wessex, Wealden Beds) |
| Czas występowania | 130-125 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
| Plik:Vectisaurus.jpg
Rekonstrukcja Vectisaurus. Widoczne wydłużone wyrostki neuralne kręgów. [1] | |
Wstęp
Vectisaurus to wątpliwy rodzaj średniej wielkości iguanodonta z terenów Wielkiej Brytanii, a konkretnie z Anglii. Jego wiek datuje się na wczesną kredę (piętro barrem). Wyrostki neuralne kręgów tego dinozaura ptasiomiednicznego są wydłużone.
Materiał kopalny
Holotyp (wg Galtona, 1976 i Paula, 2008)/syntyp (wg McDonalda, 2012) BM R2494 (ok. 2,74 m, osobnik młodociany) – 6 kręgów grzbietowych, 1 trzon kręgu ogonowego i częściowa lewa kość biodrowa.
Okaz NHMUK R8649 (u Paula, 2008 określony BMNH 8649) – większy niż BM R2494 szkielet pozaczaszkowy – 16 kręgów grzbietowych z 3 trzonami, większość kręgów krzyżowych, obie kości biodrowe i fragmenty lewej kości łonowej i kulszowej.
Okaz BM R8650 – niekompletna kość krzyżowa z trzonami kręgów 1-4 i zrośniętymi krzyżowymi żebrami 1-5 do prawej strony.
Okaz BM 180 – mała lewa kość zębowa z 15 zębami (bądź tyloma miejscami dla zębów). Została opisana przez Sir Richarda Owena (1864). Początkowo była traktowana jako skamieniałość młodego iguanodonta (I. mantelli). Łączona była także z Laosaurus, Drygosaurus i Camptosaurus. Galton (1976) uważa, że może to być nowy rodzaj iguanodonta, lecz tymczasowo przypisuje go do Vectisaurus, przynajmniej do czasu odnalezienia jego nowego osobnika, zawierającego kość zębową (co umożliwi ich porównanie).
Historia i ważność taksonu
Vectisaurus to jeden z licznych przedstawicieli Iguanodontia opisanych jeszcze z XIX wieku. Z autorem opisu (Hulke, 1879) w kwestii systematyki zgadza się Galton (1976). Uważa go za ważny rodzaj dinozaura ptasiomiednicznego.
Norman (1990) dokonuje synonimizacji Vectisaurus z Mantellisaurus atherfieldensis (wówczas znany jako Iguanodon athefieldensis) i to wektizaura uznaje za mającego priorytet, gdyż to jego nazwa została nadawa wcześniej. Z niewiadomych przyczyn, w drugim wydaniu "The Dinosauria" Norman uważa za ważnego I. athefieldensis, a za nieważny synonim V. valdensis. Naish i Martill (2007) uważają go za nomen dubium, lecz jednocześnie za prawdopodobnie tego samego dinozaura, co Iguanodon (= Mantellisaurus) athefieldensis.
Jak zauważa jednak Paul (2008) i McDonald (2012), okaz BM R2494 (określany również jako BM R2494-2500) nie wykazuje żadnych cech unikalnych. Wg tego drugiego synonimizacja tych dwóch taksonów jest bezpodstawna i najlepszym rozwiązaniem jest nadanie wektizaurowi statusu nomen dubium.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Vectisaurus prawdopodobnie odnosi się do formacji Vectis, chociaż (wg Paula, 2008) jego holotyp i okaz BMNH 8649 pochodzą z pokładów formacji Wessex (późny barrem). Wg Fowlera (DML) nazwa ta może być wynikiem błędu Hulke'a.
Spis gatunków
| Vectisaurus | Hulke, 1879 | nomen dubium |
| V. valdensis | Hulke, 1879 | nomen dubium |
Bibliografia
Galton, P. (1976) The Dinosaur Vectisaurus valdensis (Ornithischia: Iguanodontidae) from Lower Cretaceous of England. Journal of Palentology, v. 50, no. 5, p. 976-984
McDonald, A.T. (2012) "The status of Dollodon and other basal iguanodonts (Dinosauria: Ornithischia) from the upper Wealden beds (Lower Cretaceous) of Europe". Cretaceous Research 33 (1): 1-6. doi:10.1016/j.cretres.2011.03.002
Naish D., Martill D.M. (2007) Dinosaurs of Great Britain and the role of the Geological Society of London in their discovery: Ornithischia. „Journal of the Geological Society”. 165 (3), s. 613–623. doi:10.1144/0016-76492007-154 [Supplementary information]
Norman, D.B. (2004) Basal Iguanodontia. [w]: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press
Paul, Gregory S. (2008). "A revised taxonomy of the iguanodont dinosaur genera and species". Cretaceous Research 29 (2): 192–216. doi:10.1016/j.cretres.2007.04.009
