Gigantspinosaurus

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor: Maciej Pindakiewicz, Tomasz Sokołowski, Maciej Ziegler, Paweł Konarzewski
Korekta: Marcin Szermański, Tomasz Singer


"Gigantspinosaurus" ("gigantspinozaur")
Długość 4,2 m[1]
Masa 700 kg[1]
Dieta roślinożerny
Miejsce Chiny - Syczuan

(górna część formacji Shaximiao
[=formacja Shangshaximiao])

Czas
252 201 145
66

późna jura (?kimeryd-?tyton[2])

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Thyreophora

Stegosauria

?[3] Huayangosauridae[4] / ??? Stegosauridae[5]

Gigantspinosaurus sichuanensis.jpg
Rekonstrukcja. Autor: Antonio R. Mihaila [3]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy…

Wstęp

"Gigantspinosaurus" to nieważny rodzaj niezwykłego stegozaura żyjącego na terenie obecnych Chin.

Ważność taksonu

"Gigantspinosaurus sichuanensis" został opisany w krótkiej pracy przez Ouyanga w 1992 roku. Jednak nie podał on żadnych cech diagnostycznych, przez co jest to rodzaj nieważny (nomen nudum) (art. 13.1.1 ICZN). Został on błędnie uznany za ważny takson m.in. przez Maidment i Wei (2006) oraz Maidment i in. (2008), mimo zauważenia przez tych pierwszych autorów, że gatunek nie został zdiagnozowany a jedynie opisany. Galton (2016) zauważył, że cecha wyróżniająca "Gigantspinosaurus" od innych stegozaurów podana przez Maidment i Wei (2006) oraz Maidment i in. (2008) nie może być cechą diagnostyczną dla taksonu, ponieważ występuje również u Loricatosaurus.

Materiał kopalny

Zrekonstruowany szkielet "Gigantspinosaurus". Na biało odnalezione elementy. Autor:Jadlfs. [1]

Holotyp (ZDM 0019) stanowi prawie kompletny szkielet dorosłego osobnika, który zawiera: parę kompletnych żuchw, 8 kręgów szyjnych, 16 kręgów grzbietowych i synsacrum z 4 kręgami krzyżowymi, kilka przednich kręgów ogonowych, części szkieletu wyrostka robaczkowego, fragmenty osteodermów, obydwa kolce łopatkowe (prawy z małą skamieliną odcisku skóry).

Peng i in. (2005) przypisali do omawianego rodzaju okaz ZDM 0156 składający się z bloku biodrowo-krzyżowego i kości kulszowej. Oznaczyli go jako "Gigantspinosaurus" sp.

Budowa

"Gigantspinosaurus" w środowisku naturalnym. Autor: ABelov2014 [2]

"Gigantspinosaurus" był średniej wielkości stegozaurem. Odznaczał się dużą czaszką z zachowanym zewnętrznym otworem żuchwowym. W szczęce i żuchwie znajdowało się po 30 zębów. Płytki na szyi były małe, cienkie trójkątne, na grzbiecie grube, szerokie i niskie. Charakteryzował się parą ogromnych kolców wyrastających z baków, które były dwa razy dłuższe od łopatek. Przednie kończyny były mocne, a śródręcze - krótkie i mocne. Ogon był zapewne zakończony czterema ostrymi kolcami, które mogły służyć do obrony przed drapieżnikami jak Yangchuanosaurus (Hao i in., 2018).

Pozycja systematyczna

Po raz pierwszy uwzględniono "gigantspinozaura" w analizie kladystycznej w 2008 roku, w badaniach Maidment i in. Okazało się, że jest on najbardziej bazalnym przedstawicielem Stegosauria. W kolejnych badaniach również z reguły plasował się u podstawy tego kladu.

Paleopatologia

Chińscy paleontolodzy znaleźli u "Gigantspinosaurus" dziwną zmianę na lewej kości udowej. Po dokładniejszym zbadaniu za pomocą tomografu komputerowego stwierdzili, że był to rak kości. Guz mógł zwierzęciu sprawić wielki ból i dyskomfort w poruszaniu się. Jest to pierwszy opisany przypadek nowotworu u przedstawicieli Stegosauria (Hao i in., 2020).

Odcisk skóry

Odkryto odcisk skórny w okazie typowym "Gigantspinosaurus". Pochodzi on z okolic szyjnych oraz lewego ramienia. Dzięki niemu wiemy jak wyglądała skóra "gigantspinozaura" - pokrywała ją sieć różnej wielkości łusek, większość z nich jest pięcioboczna, jednak można zauważyć również cztero- jak i sześcioboczne. Najmniejsze mają około 5,7 mm średnicy, zaś największa prawie 9,2 mm. Łuski te połączone są ze sobą wąskimi bruzdami. Ich powierzchnia jest szorstka, pokryta żylastymi wypukłościami. Dzięki tym nierównościom, właściciel nie odbijał światła i przy tym nie wyróżniał się zbytnio wśród otoczenia (Xing i in., 2008).

Etymologia

Nazwa rodzajowa "Gigantspinosaurus" nie została wyjaśniona w oryginalnej publikacji, ale zapewne jest to połączenie łacińskich słów "gigas" (ogromny) i "spina" (kolec). Epitet gatunkowy "sichuanensis" nawiązuje do chińskiej prowincji Syczuan, gdzie odnaleziono skamieniałości dinozaura. Całą nazwę można tłumaczyć jako "jaszczur z Syczuan z wielkimi kolcami".

Spis gatunków

"Gigantspinosaurus" Ouyang, 1992 nomen nudum
"G. sichuanensis" Ouyang, 1992 nomen nudum

Bibliografia

Dai, H., Li, N., Maidment, S.C.R., Wei, G., Zhou, Y., Hu, X., Ma, Q., Wang, X., Hu, H. & Peng, G. (2022a). "New stegosaurs from the Middle Jurassic Lower Member of the Shaximiao Formation of Chongqing, China." Journal of Vertebrate Paleontology, 41:5, e1995737, doi:10.1080/02724634.2021.1995737.

Dai, H., Tan, C., Xiong, C., Ma, Q., Li, N., Yu, H., ... & Ren, X. (2022b). "New macronarian from the Middle Jurassic of Chongqing, China: phylogenetic and biogeographic implications for neosauropod dinosaur evolution". Royal Society Open Science, 9(11), 220794. doi:10.1098/rsos.220794

Galton, P. M. (2016). "Notes on plated dinosaurs (Ornithischia: Stegosauria), mostly on dermal armor from Middle and Upper Jurassic of England (also France, Iberia), with a revised diagnosis for Loricatosaurus priscus (Callovian, England)". Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie-Abhandlungen, 1-25. doi:10.1127/njgpa/2016/0603

Hao, B., Zhang, Q., Peng, G., Ye, Y., & You, H. (2018a). "Redescription of Gigantspinosaurus sichuanensis (Dinosauria, Stegosauria) from the Late Jurassic of Sichuan, Southwestern China". Acta Geologica Sinica‐English Edition, 92(2), 431-441. doi:10.1111/1755-6724.13535

Hao, B. Q., Ye, Y., Maidment, S. C., Bertazzo, S., Peng, G. Z., & You, H. L. (2020). "Femoral osteopathy in Gigantspinosaurus sichuanensis (Dinosauria: Stegosauria) from the Late Jurassic of Sichuan Basin, Southwestern China". Historical Biology, 32(8), 1028-1035. doi:10.1080/08912963.2018.1561673

Maidment, S.C.R. & Wei, G.. (2006) "A review of the Late Jurassic stegosaurs (Dinosauria, Stegosauria) from the People's Republic of China" Geological Magazine 143 (05): 621–634. doi:10.1017/S0016756806002500

Maidment, S.C.R., Norman, D.B., Barrett, P.M., & Upchurch, P. (2008) "Systematics and phylogeny of Stegosauria (Dinosauria: Ornithischia)" Journal of Systematic Palaeontology, 6(4), 367-407. doi:10.1017/S1477201908002459

Moore, A.J., Upchurch, P., Barrett, P.M., Clark, J.M., & Xing, X. (2020) "Osteology of Klamelisaurus gobiensis (Dinosauria, Eusauropoda) and the evolutionary history of Middle–Late Jurassic Chinese sauropods" Journal of Systematic Palaeontology, 18(16), 1299-1393. doi:10.1080/14772019.2020.1759706

Ouyang, H. (1992). "Discovery of Gigantspinosaurus sichanensis and its scapular spine orientation". Abstracts and Summaries for Youth Academic Symposium on New Discoveries and Ideas in Stratigraphic Paleontology, 47–49. [oryginał w języku chińskim oraz tłumaczenie na angielski Jimin Yu, University of Cambridge, 2004]

Peng, G., Ye, Y., Gao, Y., Shu, C.-K., & Jiang, S. (2005) "Jurassic Dinosaur Faunas in Zigong, Zigong" Sichuan Scientific and Technological Publishing House, 236.

Ren, X. X., Jiang, S., Wang, X. R., Peng, G. Z., Ye, Y., Lei, J., & You, H. L. (2023). "Re-Examination of Dashanpusaurus dongi (Sauropoda: Macronaria) Supports an Early Middle Jurassic Global Distribution of Neosauropod Dinosaurs". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 609, 111318. doi:10.1016/j.palaeo.2022.111318

Wang, J., Ye, Y., Pei, R., Tian, Y., Feng, C., Zheng, D., & Chang, S. C. (2018) "Age of Jurassic basal sauropods in Sichuan, China: A reappraisal of basal sauropod evolution" GSA Bulletin, 130(9-10), 1493-1500. doi:10.1130/B31910.1

Xing, L.D., Peng, G.Z. & Shu, C.K. 2008. "Stegosaurian skin impressions from the Upper Jurassic Shangshaximiao Formation, Zigong, Sichuan, China: a new observation". Geological Bulletin of China 27: 1049-1053

Zhou, Y., Dai, H., Yu, H., Ma, Q., Tan, C., Li, N., Lin, Y. & Li, D. (2022). "Zircon geochronology of the new dinosaur fauna in the Middle Jurassic lower Shaximiao Formation in Chongqing, SW China". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. 592: 110894. doi:10.1016/j.palaeo.2022.110894

  1. 1,0 1,1 Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University.
  2. Najwcześniejsze warstwy dolnej części formacji Shaximiao (dolna część nazywana jest również formacją Xiashaximiao) zostały wydatowane na 160-159 Ma (Wang i in., 2018; Moore i in., 2020), jednak pojawiają się sugestie, że mogą liczyć ok. 170-166 Ma (Dai i in., 2022a; Dai i in., 2022b; Ren i in., 2023) lub 167,5-164,5 Ma (Zhou i in., 2022). Wiek górnej części formacji Shaximiao (nazywanych również formacją Shangshaximiao) nie jest pewny. Moore i in. (2020) arbitralnie przyjęli kimeryd i pierwszą połowę tytonu. W haśle również przyjęto arbitralnie przyjęto początek kimerydu jako najstarszy możliwy wiek górnej części formacji Shaximiao. Środkowe warstwy młodszej formacji Suining mają maksymalny wiek 144 Ma (Li i in., 2018), zatem w haśle przyjęto 145 Ma jako górną granicę zasięgu górnej części formacji Shaximiao.
  3. Maidment, S. C., Raven, T. J., Ouarhache, D., & Barrett, P. M. (2020). North Africa's first stegosaur: implications for Gondwanan thyreophoran dinosaur diversity. Gondwana Research, 77, 82-97. doi:10.1016/j.gr.2019.07.007
  4. Riguetti, F.J., Apesteguía, S. & Pereda-Suberbiola, X. (2022) "A new Cretaceous thyreophoran from Patagonia supports a South American lineage of armoured dinosaurs" Scientific Reports, 12, 11621. doi:10.1038/s41598-022-15535-6
  5. Raven, T. J., & Maidment, S. C. (2017). A new phylogeny of Stegosauria (Dinosauria, Ornithischia). Palaeontology, 60(3), 401-408. doi:10.1111/pala.12291