Juratyrant

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor: Korekta:
Maciej Ziegler Marcin Szermański


Juratyrant (juratyran)
Długość: ok. 5 m
Masa: ok. 500[1]-650[2] kg
Miejsce występowania: Wielka Brytania

(ił kimerydzki = Kimmeridge Clay)

Czas występowania późna jura (wczesny tyton)

ok. 152-147 Ma

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Theropoda

Tetanurae

Coelurosauria

Tyrannosauroidea

?[3] Proceratosauridae[4]

Stokesosaurus langhami remains 01.png

Holotyp J. langhami. Odnalezione kości na czarno. Autor: "Conty" [1].

Wstęp

Juratyrant to rodzaj tyranozauroida, który żył w późnej jurze, około 151-147 milionów lat temu (w tytonie) na terenie obecnej Wielkiej Brytanii.

Etymologia

Jura odnosi się do jurajskiego wieku taksonu a tyrant to zanglizowana wersja greckiego tyrannos i łacińskiego tyrannus, co odnosi się do potocznego określania tyranozauroidów jako "jaszczurów-tyranów" (co jest bazowane na etymologii Tyrannosaurus rex). Nazwa gatunkowa honoruje odkrywcę - Petera Langhama z Bridport.

Materiał kopalny

Wśród znalezionego materiału (holotyp OUMNH J.3311-1 do J.3311-30) są kości miednicy, górne części kończyn tylnych oraz kręgi (głównie grzbietowe tylne, krzyżowe i ogonowe przednie) - zob. rys.

Rozmiary

Juratyrant langhami jest największym jurajskim tyranozauroidem (mierzył ok. 5 m) i drugim obok Guanlong znanym z dobrego materiału kopalnego - pozostali jurajscy przedstawiciele tej grupy teropodów znani są wyłącznie z izolowanych szczątków.

Historia badań

W 2008 roku opisano go jako drugi gatunek stokesozaura[5], na podstawie niekompletnego szkieletu pozaczaszkowego odnalezionego w późnojurajskich (wczesny tyton, ok. 151-147 Ma) osadach z Dorset w Anglii. W 2012 roku przeniesiono go do nowego rodzaju.

Paleobiogeografia

Odkrycie J. langhami i Aviatyrannis jest dowodem na to, że w późnej jurze małe i średniej wielkości tyranozauroidy żyły na terenie nie tylko Azji (Guanlong) i Ameryki Północnej (Stokesosaurus), ale także w Europie. Obecność tyranozauroidów w osadach datowanych na tyton w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych oraz brak szczątków tyranozauroidów w równych wiekiem skałach afrykańskich pozwala przypuszczać, że między Europą a Ameryką Północną istniało połączenie lądowe, które nie obejmowało Afryki.

Spis gatunków

Juratyrant Brusatte i Benson, 2013
J. langhami (Benson, 2008) Brusatte i Benson, 2013
= Stokesosaurus langhami Benson, 2008

Bibliografia

Benson, R.B.J. (2008) "New information on Stokesosaurus, a tyrannosauroid (Dinosauria: Theropoda) from North America and the United Kingdom" Journal of Vertebrate Paleontology, 28, 732-750.

Brusatte, S.L. & Benson, R.B.J. (2013) "The systematics of Late Jurassic tyrannosauroids (Dinosauria: Theropoda) from Europe and North America" Acta Palaeontologica Polonica, 58(1), 47-54. doi:10.4202/app.2011.0141

  1. Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.
  2. Zanno, L.E. & Makovicky, P.J. (2013) "Neovenatorid theropods are apex predators in the Late Cretaceous of North America" Nature Communications, 4, 2827. doi:10.1038/ncomms3827
  3. M.in. Brusatte i Benson, 2013
  4. Loewen, M.A., Irmis, R.B., Sertich, J.J.W., Currie, P.J. & Sampson, S.D. (2013) "Tyrant Dinosaur Evolution Tracks the Rise and Fall of Late Cretaceous Oceans" PLoS ONE 8(11), e79420. doi:10.1371/journal.pone.0079420
  5. Zob. doniesienie na Dinozaury.com!: Ziegler, M. "Stokesosaurus langhami – nowy gatunek późnojurajskiego tyranozauroida". Dinozaury.com!, 28 X 2008