Siats

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor: Eryk Sroka, Maciej Ziegler
Korekta: Paweł Konarzewski


Siats (siats)
Długość 11,7 m [1]
Masa 3,9 t [1]
Dieta mięsożerny
Miejsce USA - Utah

(formacja Cedar Mountain - ogniwo Mussentuchit)

Czas
252 201 145
66

ok. 94,6 Ma [2]
późna kreda (cenoman)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Theropoda

Tetanurae

Avetheropoda

Carnosauria / Coelurosauria

? Neovenatoridae / ? Tyrannosauroidea

? Megaraptora (?? Ornithomimosauria)

Siats reconstruction.png
Rekonstrukcja przyżyciowa Siats. Autor: PaleoNeolitic [3]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Rekonstrukcja Siats stojącego nad upolowaną ofiarą. Autor: Julio Lacerda [1]

Siats był wielkim teropodem zamieszkującym dzisiejsze Stany Zjednoczone na początku późnej kredy. Gatunkiem typowym jest Siats meekerorum.

Etymologia

Nazwa Siats pochodzi od imienia potwora-ludożercy, pochodzącego z wierzeń indiańskiego plemienia Jutów, a epitet gatunkowy meekerorum upamiętnia rodzinę Meeker, za wsparcie młodych paleontologów z FMNH.

Odkrycie i opis

Opisu tego teropoda dokonali w 2013 roku Lindsay E. Zanno i Peter J. Makovicky, na podstawie holotypu o numerze katalogowych FMNH PR 2716.

Znaczenie odkrycia

Siats jest trzecim największym teropodem, który zamieszkiwał Amerykę Północną (wyprzedzają go tylko Tyrannosaurus i Acrocanthosaurus), choć może być jeszcze wyżej w takim zestawieniu, gdyż odnaleziony okaz nie był dojrzały. Siats może być najmłodszym allozauroidem dotychczas znalezionym na tym kontynencie - jeśli należy do tej grupy. Jest też pierwszym prawdopodobnym megaraptorem znanym z Ameryki Północnej.

Materiał kostny

Sylwetka Siats z zaznaczonymi znanymi elementami. Autor: Paleocolour [2]

Holotyp (FMNH PR 2716) tego drapieżnika pochodzi od osobnika młodocianego i składa się z częściowego szkieletu pozaczaszkowego w którego skład wchodzą: ?zęby, pięć kręgów piersiowych, kręgi ogonowe (do 13), częściowa prawa kość biodrowa, kość kulszowa i strzałkowa, fragmenty kości śródstopia (III i I lub IV), kilka paliczków z lewej i prawej stopy oraz niezidentyfikowane fragmenty (w tym kręgi szyjne lub krzyżowe).

Paratyp (FMNH PR 3059) to ogonowy łuk neuralny, szewron, paliczek stopy i niezidentyfikowane fragmenty.

Pozycja filogenetyczna

Analiza filogenetyczna autorów opisu wskazała, że siats jest megaraptorem w Neovenatoridae (Avetheropoda: Carnosauria: Carcharodontosauria). Do Carcharodontosauria siatsa zalicza również analiza przeprowadzona przez Malafaie i in. (2020). Bliskie pokrewieństwo z megaraptorami potwierdziła oparta na niej analiza Bella i in. (2016). Analiza Novasa i in. (2013), nieuwzględniająca Siats, wskazuje jednak, że megaraptory należą do Tyrannosauroidea (Avetheropoda: Coelurosauria). Novas i in. (2013) wyróżnili 13 cech łączących Megaraptora z celurozaurami. Z tyranozauroidami łączą je 3 cechy a z kladem Xiongguanlong+Tyrannosauridae 13. Siats ma jedną z tych cech, ale nie ma dwóch (podostałe są nieznane z uwagi na skąpy materiał Siats). Oparta na macierzy Novasa i in. analiza Bella i in. (2016) wykazała różne pozycje Siats wśród Avetheropoda, w tym zaawansowane Tyrannosauroidea i Ornithomimosauria; tą ostatnią pozycję ujawniła ich analiza metodą bayesowską. Obszerna analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Naisha i Caua (2022) uplasowała opisywanego teropoda do Megaraptora jako najbardziej bazalnego przedstawiciela tego kladu. Ich zdaniem Megaraptorataksonem siostrzanym dla Tyrannosauridae w obrębie Tyrannosauroidea.

Spis gatunków

Siats Zanno i Makovicky, 2013
S. meekerorum Zanno i Makovicky, 2013

Bibliografia

Bell, P.R., Cau, A., Fanti, F., & Smith, E.T. (2016) "A large- clawed theropod (Dinosauria: Tetanurae) from the Lower Cretaceous of Australia and the Gondwanan origin of megaraptorid theropods" Gondwana Research, 36, 473-487. doi:10.1016/j.gr.2015.08.004

Malafaia, E., Mocho, P., Escaso, F., & Ortega, F. (2020). "A new carcharodontosaurian theropod from the Lusitanian Basin: evidence of allosauroid sympatry in the European Late Jurassic". Journal of Vertebrate Paleontology, 40(1), e1768106. doi:10.1080/02724634.2020.1768106

Mortimer, M. (online) [4]

Naish, D. & Cau, A. (2022). "The osteology and affinities of Eotyrannus lengi, a tyrannosauroid theropod from the Wealden Supergroup of southern England". PeerJ 10:e12727 doi:10.7717/peerj.12727.

Novas, F.E., Agnolín, F.L., Ezcurra, M.D., Porfiri, J. & Canale, J.I. (2013) "Evolution of the carnivorous dinosaurs during the Cretaceous: The evidence from Patagonia" Cretaceous Research, 45, 174-215. doi:10.1016/j.cretres.2013.04.001

Zanno, L.E. & Makovicky, P.J. (2013) "Neovenatorid theropods are apex predators in the Late Cretaceous of North America" Nature Communications, 4, 2827. doi:10.1038/ncomms3827

  1. 1,0 1,1 Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes. wyd. Princeton University Press.
  2. Tucker, R. T., Zanno, L. E., Huang, H. Q., & Makovicky, P. J. (2020). "A refined temporal framework for newly discovered fossil assemblages of the upper Cedar Mountain Formation (Mussentuchit Member), Mussentuchit Wash, Central Utah". Cretaceous Research, 110, 104384.