Xuanhanosaurus

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor: Korekta:
Kamil Kamiński, Eryk Sroka, Marcin Szermański


Xuanhanosaurus (siuanhanozaur)
Długość: 4,5-6 m
Masa: > 250 kg
Miejsce występowania: Chiny - prowincja Syczuan, okręg Xuanhan

(dolne warstwy formacji Shaximiao, znane też jako Xiashaximiao)

Czas występowania ok. 174,1-168,3 lub 170,3 -166,1 Ma

środkowa jura (aalen-bajos lub bajos-baton)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Theropoda

Tetanurae

Carnosauria \ Megalosauroidea

?Sinraptoridae (=Metriacanthosauridae) \ ?Piatnitzkysauridae

Marshosaurus restoration.jpg

Rekonstrukcja Marshosaurus, być może Xuanhanosaurus wyglądał podobnie.

Autor: Dennonychus. [1].

Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Xuanhanosaurus to rodzaj środkowo-jurajskiego teropoda średniej wielkości z terenów obecnych Chin. Znany jest tylko z jednego fragmentarycznego okazu. Podobnie jak w przypadku innych słabo poznanych chińskich teropodów, jego dokładna pozycja filogenetyczna jest niepewna. Został nazwany i opisany przez Donga w 1984 r.

Etymologia

Nazwa Xuanhanosaurus pochodzi od okręgu Xuanhan w prowincji Syczuan, gdzie odnaleziono szczątki tego zwierzęcia, oraz greckiego słowa sauros, czyli „jaszczur”. Epitet gatunkowy nawiązuje do miasta Qilixia.

Materiał kopalny

Holotyp (IVPP V6729) to: 4 przednie kręgi grzbietowe, 1 tylny grzbietowy, łuk neuralny kręgu grzbietowego, częściowa łopatka, kość krucza, ramienna (265 mm), promieniowa (202 mm - bez proksymalnego końca), łokciowa (240 mm - zaginęła), dystalne części kości nadgarstka I, II, III, kość śródręcza I (52 mm), paliczek I-1 (84 mm), pazur przedniej kończyny I (64 mm), kość śródręcza II (109 mm), paliczek II-1 (64 mm), kość śródręcza III (94 mm), paliczek III-1 (32 mm), paliczek III-2 (28 mm), kość śródręcza IV (50 mm).

Filogeneza

Autorzy opisu uznali Xuanhanosaurus za przedstawiciela rodziny Megalosauridae, pełniącej wówczas funkcję „worka na śmieci”, w którym umieszczano taksony o niepewnej systematyce. Wg badania Holtza i in. (2004) był on bardziej bazalny niż Avetheropoda i klad Megalosauroidea. Wg analizy Bensona (2010) był to bazalny członek Megalosauroidea, nie należący do Megalosauridae, i stanowił takson siostrzany do kladu obejmującego Marshosaurus, Condorraptor i Piatnitzkysaurus (klad tworzony przez te cztery teropody nazwano później Piatnitzkysauridae). Podobnie klasyfikuje siuanhanozaura praca Rauhuta i in. (2012), będąca modyfikacją cytowanej wyżej publikacji Bensona, z tą różnicą, że Megalosauroidea nietypowo umiejscowione jest wewnątrz Carnosauria. Wg Carrano i in. (2012) Xuanhanosaurus był karnozaurem i należał do rodziny Metriacanthosauridae, będącej synonimem Sinraptoridae. Podobny wynik dawały z reguły inne analizy, oparte na danych z pracy Carrano i współpracowników, np. Apesteguia i in. (2016). Kolejna analiza Rauhuta i współpracowników (2016), także oparta na danych z tej pracy wykazała jednak, że Xuanhanosaurus należał do rodziny Piatnitzkysauridae wewnątrz Megalosauroidea. Warto również wspomnieć o pracy Bella i in. (2016). W badaniu opartym na metodzie maksymalnej parsymonii omawiany teropod okazał się najbardziej bazalnym sinraptorydem, a w metodzie bayesowskiej - najprymitywniejszym megalozauroidem, co ważne nie należącym do Piatnitzkysauridae. Zob. też Tetanurae#Kladogramy.

Budowa

Xuanhanosaurus wyróżniał się długimi i masywnymi kończynami przednimi przez co wysunięto hipotezę że mógł poruszać się w pozycji czworonożnej. Dziś jednak nie wydaje się to zbyt prawdopodobne. Kość ramienna był prosta, z przyśrodkowym grzebieniem ramienno-piersiowym (ang. medial deltopectoral crest). Stosunek długości kości ramiennej do promieniowej wynosił 1,3. Kość śródręcza III była stosunkowo masywna, natomiast IV krótka i lekka (Dong, 1984). Jako jeden z nielicznych tetanurów, Xuanhanosaurus miał cztery kości śródręcza. Wyrostki kolczyste kręgów grzbietowych były poprzecznie grube, z delikatnie wklęsłymi bocznymi powierzchniami (Carrano i in., 2012).

Paleoekologia

Szczątki Xuanhanosaurus pochodzą z formacji Xiashaximiao, której datowanie jest niepewne, większość autorów ogranicza się jedynie do stwierdzenia, że jest to środkowa jura. Xiashaximiao, a więc dolne warstwy Shaximiao obejmuje tzw. faunę Omeisaurus-Shunosaurus. Xuanhanosaurus nie był jedynym drapieżnikiem w swoim środowisku. Współwystępował on z kilkoma innymi teropodami, takimi jak megalozauryd Leshansaurus, metriakantozauryd Yangchuanosaurus zigongensis, oraz dwa rodzaje o niepewnej pozycji systematycznej: Kaijiangosaurus, i nieco mniejszy Gasosaurus. Faunę roślinożerców tworzyły zauropody (Omeisaurus, Shunosaurus i Datousaurus), stegozaur Huayangosaurus oraz niewielkie ornitopody (Agilisaurus, Xiaosaurus i Yandusaurus). Oprócz dinozaurów można było tam spotkać pterozaura Angustinaripterus, żółwie, kilka gatunków krokodylomorfów, płaza Sinobrachyops i inne zwierzęta (Li i in., 2011).

Spis gatunków

Xuanhanosaurus Dong, 1984
X. qilixiaensis Dong, 1984

Bibliografia

Apesteguía, S., Smith, N.D., Juárez Valieri, R. & Makovicky, P.J. (2016) "An Unusual New Theropod with a Didactyl Manus from the Upper Cretaceous of Patagonia, Argentina" PLoS ONE, 11(7), e0157793. doi:10.1371/journal.pone.0157793.

Bell, P.R., Cau, A., Fanti, F., & Smith, E.T. (2016) "A large-clawed theropod (Dinosauria: Tetanurae) from the Lower Cretaceous of Australia and the Gondwanan origin of megaraptorid theropods" Gondwana Research, 36, 473-487. doi:10.1016/j.gr.2015.08.004.

Benson, R.B.J. (2010) "A description of Megalosaurus bucklandii (Dinosauria: Theropoda) from the Bathonian of the UK and the relationships of Middle Jurassic theropods" Zoological Journal of the Linnean Society, 158, 882-935. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2009.00569.x.

Carrano, M.T., Benson, R.B.J. & Sampson, S.D. (2012) "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 10(2), 211-300. doi:10.1080/14772019.2011.630927.

Dong, Z. (1984). "A new theropod dinosaur from the Middle Jurassic of Sichuan Basin". Vertebrata PalAsiatica 22(3), 213-218.

Holtz, T.R., Molnar, R.E. & Currie, P.J. (2004) "Basal Tetanurae" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 71-110.

Li, K., Liu, J., Yang, C., Hu, F., (2011). “Dinosaur assemblages from the Middle Jurassic Shaximiao Formation and Chuanjie Formation in the Sichuan-Yunnan Basin, China.” Volumina Jurasica 9 (9). [2]

Mortimer, M. (2012). “The theropod database” [3].

Paul, G.S. (2010). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University.

Rauhut, O.W.M., Foth, C., Tischlinger, H. & Norell, M.A. (2012) "Exceptionally preserved juvenile megalosauroid theropod dinosaur with filamentous integument from the Late Jurassic of Germany" Proceedings of the National Academy of Sciences. doi:10.1073/pnas.1203238109.

Rauhut, O.W.M., Hübner, T.R., & Lanser, K.-P. (2016) "A new megalosaurid theropod dinosaur from the late Middle Jurassic (Callovian) of north-western Germany: Implications for theropod evolution and faunal turnover in the Jurassic" Palaeontologia Electronica, 19.2.26A, 1-65. [4].