Albertonykus: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Utworzył nową stronę „<small> {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | Autor: | Korekta: |- | Sebastian Oziemski | Maciej Ziegler Daniel Madzia Dawid Mazurek...”)
 
(poprawki)
Linia 51: Linia 51:
  
 
[[Parvicursorinae]]
 
[[Parvicursorinae]]
 +
 +
?? [[Mononykinae]]
 +
 +
?? [[Mononykini]]
 
|-
 
|-
 
| colspan=2 |[[Plik:Albertonykus.jpg|400px|]]
 
| colspan=2 |[[Plik:Albertonykus.jpg|400px|]]
Linia 57: Linia 61:
  
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
''Albertonykus'' to [[rodzaj]] alwarezzauryda, którego skamieniałości zostały odkryte w formacji Horseshoe Canyon w Albercie ([[Kanada]]). [[Gatunek]] typowy to ''Albertonykus borealis''. Jego nazwa pochodzi z języka greckiego i w dosłownym tłumaczeniu oznacza "północny pazur z Alberty".  
+
''Albertonykus'' to [[rodzaj]] alwarezzauryda, którego skamieniałości zostały odkryte w osadach formacji Horseshoe Canyon w Albercie ([[Kanada]]). [[Gatunek typowy]] to ''Albertonykus borealis''. Jego nazwa pochodzi z języka greckiego i w dosłownym tłumaczeniu oznacza "północny pazur z Alberty".  
  
 
==Materiał kopalny==
 
==Materiał kopalny==
[[Holotyp]] tego [[teropod]]a (TMP 2001.45.91) to lewa kość łokciowa, która jest nadzwyczaj szeroka (jej szerokość to aż 35% całkowitej długości). Ponadto do materiału tego odniesiono inne okazy: TMP 2000.45.86 (paliczek dłoni); TMP 2000.45.98 (prawa piszczel); TMP 2000.45.31 (górna nasada lewej piszczeli); TMP 2000.45.12 i TMP 2002.45.52 (kości prawego śródstopia); TMP 2000.45.85 (fragment kości śródstopia); TMP 2000.45.61, TMP 2000.45.8 i UALVP 48636 (drugi, trzeci oraz paliczek I palca stopy); TMP 2003.58.8 (trzeci paliczek II palca stopy); TMP 1999.50.110 (trzeci paliczek III palca stopy) oraz TMP 2003.45.51 i TMP 2000.45.97 (bliżej nieokreślone paliczki stopy). Skamieniałości te datuje się na wczesny [[mastrycht]] (ok. 69-67 Ma).
+
[[Holotyp]] tego [[teropod]]a (TMP 2001.45.91) to lewa kość łokciowa, która jest nadzwyczaj szeroka (jej szerokość to aż 35% całkowitej długości). Ponadto odniesiono inne okazy: TMP 2000.45.86 (I pzur dłoni); TMP 2000.45.98 (prawa piszczel); TMP 2000.45.31 (górna część lewej piszczeli); TMP 2000.45.12 i TMP 2002.45.52 (III kości śródstopia); TMP 2000.45.85 (fragment kości śródstopia); TMP 2000.45.61, TMP 2000.45.8 i UALVP 48636 (drugi, trzeci oraz paliczek I palca stopy); TMP 2003.58.8 (trzeci paliczek II palca stopy); TMP 1999.50.110 (trzeci paliczek III palca stopy) oraz TMP 2003.45.51 i TMP 2000.45.97 (bliżej nieokreślone paliczki stopy). Skamieniałości te datuje się na wczesny [[mastrycht]] (ok. 69-67 Ma).
  
 
==Budowa==
 
==Budowa==
Podobnie jak u innych alwarezaurydów, kończyny przednie albertonyka były krótkie. Kość łokciowa i pazur przypominają budową te u mononykinów. Do niedawna wydawało się, iż kończyny przednie tych teropodów nie pełniły znaczących funkcji. Tymczasem okazuje się, że są one bardzo mocne i być może sprawdzały się podczas żerowania. Szczególnie obszernie na ten temat wypowiedzieli się autorzy opisu ''Albertonykus'', którzy twierdzą, że łapy alwarezzaurydów nie służyły do kopania w ziemi ze względu na swoją długość. O wiele bardziej prawdopodobne jest, że zwierzęta żywiły się m.in. owadami żyjącymi w spróchniałych pniach powalonych drzew. By dobrać się do pożywienia albertonyk i jego krewni musieli rozłupywać kruche drewno, a co za tym idzie ich kończyny musiały być wystarczająco mocne i ostre (pomimo swych rozmiarów). Hipoteza ta nie jest jednak pewna, gdyż nie można wnioskować funkcji danej części ciała na podstawie jadłospisu, który i tak jest intuicyjnie przypisany.
+
Podobnie jak u innych [[alwarezauryd]]ów, kończyny przednie albertonyka były krótkie. Kość łokciowa i pazur przypominają budową te u [[mononykin]]ów. Do niedawna wydawało się, iż kończyny przednie tych teropodów nie pełniły znaczących funkcji. Tymczasem okazuje się, że są one bardzo mocne i być może sprawdzały się podczas żerowania. Szczególnie obszernie na ten temat wypowiedzieli się autorzy opisu ''Albertonykus'', którzy twierdzą, że łapy alwarezzaurydów nie służyły do kopania w ziemi ze względu na swoją długość. O wiele bardziej prawdopodobne jest, że zwierzęta żywiły się m.in. owadami żyjącymi w spróchniałych pniach powalonych drzew. By dobrać się do pożywienia albertonyk i jego krewni musieli rozłupywać kruche drewno, a co za tym idzie ich kończyny musiały być wystarczająco mocne i ostre (pomimo swych rozmiarów). Hipoteza ta nie jest jednak pewna. Zob. też [[Alvarezsauroidea#Dieta]].
 
 
==Pozycja systematyczna==
 
Przeprowadzona po odkryciu ''Albertonykus'' [[analiza filogenetyczna]] w obrębie rodziny [[Alvarezsauridae]], dostarcza nowych poglądów na temat systematyki tych [[teropod]]ów. Okazuje się, że azjatyckie [[Mononykinae]] tworzą monofiletyczną grupę, z której wyłącza się północnoamerykańskie [[takson]]y. Zarówno wiek, lokalizacja jak i morfologia skamieniałości zdają się potwierdzać już wcześniejszą hipotezę, iż alwarezzaurydy wywodzą się z Ameryki Południowej. Rodzina ta pojawiła się ok. 90 Ma w zapisie kopalnym. W późnej kredzie zawędrowały do Ameryki Północnej oraz Azji. Mogły również pojawić się w Europie (prawdopodobny mononykin ''[[Heptasteornis]] andrewsi'' z Rumunii) i Australii (niepewny ''[[Rapator]] ornitholestoides''). Niemniej jednak ''Albertonykus'' jest siostrzanym [[takson]]em do podrodziny [[Mononykinae]]. Obok niego kolejno spokrewnione [[rodzaj]]e to ''[[Patagonykus]]'', ''[[Achillesaurus]]'' oraz ''[[Alvarezsaurus]]'' - najbardziej prymitywny, typowy [[takson]] rodziny.  
 
  
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
Linia 76: Linia 77:
 
| [[Longrich]] i [[Currie]], [[2009]]
 
| [[Longrich]] i [[Currie]], [[2009]]
 
|}
 
|}
 
==Bibliografia==
 
<small>
 
 
</small>
 
  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
 
[[Kategoria:Dinosauria]]

Wersja z 19:12, 7 kwi 2012

Autor: Korekta:
Sebastian Oziemski Maciej Ziegler

Daniel Madzia

Dawid Mazurek


Albertonykus (albertonyk)
Długość: ok. 1,1 m
Masa: ok. 8 kg
Miejsce występowania: Kanada - prowincja Alberta

(formacja Horseshoe Canyon)

Czas występowania 69-67 Ma

późna kreda (wczesny mastrycht)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Theropoda

Tetanurae

Coelurosauria

Alvarezsauroidea

Alvarezsauridae

Parvicursorinae

?? Mononykinae

?? Mononykini

Albertonykus.jpg

Odnalezione kości albertonyka. [1]

Wstęp

Albertonykus to rodzaj alwarezzauryda, którego skamieniałości zostały odkryte w osadach formacji Horseshoe Canyon w Albercie (Kanada). Gatunek typowy to Albertonykus borealis. Jego nazwa pochodzi z języka greckiego i w dosłownym tłumaczeniu oznacza "północny pazur z Alberty".

Materiał kopalny

Holotyp tego teropoda (TMP 2001.45.91) to lewa kość łokciowa, która jest nadzwyczaj szeroka (jej szerokość to aż 35% całkowitej długości). Ponadto odniesiono inne okazy: TMP 2000.45.86 (I pzur dłoni); TMP 2000.45.98 (prawa piszczel); TMP 2000.45.31 (górna część lewej piszczeli); TMP 2000.45.12 i TMP 2002.45.52 (III kości śródstopia); TMP 2000.45.85 (fragment kości śródstopia); TMP 2000.45.61, TMP 2000.45.8 i UALVP 48636 (drugi, trzeci oraz paliczek I palca stopy); TMP 2003.58.8 (trzeci paliczek II palca stopy); TMP 1999.50.110 (trzeci paliczek III palca stopy) oraz TMP 2003.45.51 i TMP 2000.45.97 (bliżej nieokreślone paliczki stopy). Skamieniałości te datuje się na wczesny mastrycht (ok. 69-67 Ma).

Budowa

Podobnie jak u innych alwarezaurydów, kończyny przednie albertonyka były krótkie. Kość łokciowa i pazur przypominają budową te u mononykinów. Do niedawna wydawało się, iż kończyny przednie tych teropodów nie pełniły znaczących funkcji. Tymczasem okazuje się, że są one bardzo mocne i być może sprawdzały się podczas żerowania. Szczególnie obszernie na ten temat wypowiedzieli się autorzy opisu Albertonykus, którzy twierdzą, że łapy alwarezzaurydów nie służyły do kopania w ziemi ze względu na swoją długość. O wiele bardziej prawdopodobne jest, że zwierzęta żywiły się m.in. owadami żyjącymi w spróchniałych pniach powalonych drzew. By dobrać się do pożywienia albertonyk i jego krewni musieli rozłupywać kruche drewno, a co za tym idzie ich kończyny musiały być wystarczająco mocne i ostre (pomimo swych rozmiarów). Hipoteza ta nie jest jednak pewna. Zob. też Alvarezsauroidea#Dieta.

Spis gatunków

Albertonykus Longrich i Currie, 2009
A. borealis Longrich i Currie, 2009