Bruhathkayosaurus

Autor:	Korekta:
Dawid Mika Marcin Szermański Krzysztof Stuchlik	Maciej Ziegler Tomasz Sokołowski

---

Bruhathkayosaurus (bruhatkajozaur)
Długość:	34-36 m (???)
Masa:	80-100 t (???)
Miejsce występowania:	Indie - stan Tamil Nadu (formacja Kallamedu)
Czas występowania	70,6-65,5 Ma późna kreda (mastrycht)
Systematyka	? Dinosauria ? Saurischia ? Sauropodomorpha ? Sauropoda ? Eusauropoda ? Neosauropoda ? Macronaria ? Titanosauriformes ? Somphospondyli ? Titanosauria
Rekonstrukcja przyżyciowa ok. 28 metrowego osobnika. Autor: Stephen O'Connor [1]
Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[],"imageoverlays":null}

Wstęp

Bruhathkayosaurus to jeden z najbardziej tajemniczych i kontrowersyjnych dinozaurów. Nie jest pewna jego klasyfikacja, ani rozmiary, ani nawet to, czy jego skamieniałości rzeczywiście należą do szczątków dinozaura. Thomas Holtz zasugerował bowiem, że opisane kości bruhatkajozaura to nie pozostałości po dinozaurze, a jedynie sfosylizowane resztki drzewa.

Głównie z tego powodu, a także być może przez słabe poznanie szczątków – jak zauważa Michael Mortimer (DML), jego formalny opis i ilustracje zostawiają wiele do życzenia – jest powszechnie uważany za takson niepewny (nomen dubium).

Lokalizacja

Nieliczne skamieniałości opisane jako Bruhathkayosaurus matleyi zostały odnalezione w południowych Indiach (stan Tamil Nadu). Tkwiły one w późnokredowych osadach formacji Kallamedu. Ich dokładne datowanie wskazuje na mastrycht, a więc 70,6-65,5 milionów lat.

Materiał kopalny

Holotyp (GSI PAL/SR/20): kość promieniowa, kości miednicy: kulszowa, biodrowa (ok. 120 cm przy szerokości środkowej 25 cm, "korzeń" 38 cm szerokości), kości kończyny tylnej: niekompletna udowa (szerokość ok. 75 cm), piszczelowa (ok. 200 cm) oraz niekompletny kręg ogonowy.

Jak donosi Wedel, holotyp niestety zaginął - został porwany przez powódź.

Identyfikacja szczątków

Autorzy opisu Bruhathkayosaurus, Yadagiri i Ayyasami (1989) uznali je za skamieniałe kości należące do ogromnego teropoda (należącego do karnozaurów), który miał osiągać aż 20 metrów długości. Miał być więc jeszcze większy od egipskiego Spinosaurus. Ich "diagnoza" brzmiała tak: ogromny teropod z ciężkimi kośćmi kończyn tylnych i najdłuższej ze wszystkich kości udowej, długiej kości łonowej z ?podłonowym (ang. puboischiae) "konarem" i masywną tylną częścią.

Pierwsze (nieoficjalne) wzmianki o tym, że w istocie są to szczątki zauropoda, a nie teropoda, zaczęły krążyć już w 1995 roku. 11 lat później, Krause i in. (2006) zasugerował (prawdopodobnie jako pierwsi oficjalnie postulowali w tej sprawie) na łamach naukowego czasopisma "Annals of the Missouri Botanical Garden", iż jest to zauropod. Dodatkowe wątpliwości wzbudza fakt, iż nikt nie sfotografował jego szczątków, ani ich nie wydobył ze skały. Istnieją jedynie bardzo słabej jakości szkice poszczególnych kości.

Jego dokładna klasyfikacja również nie jest pewna. Najczęściej uważa się go za prawdopodobnego przedstawiciela Titanosauria. Nie brakuje jednak opinii (również nieoficjalnych – DML), że są to skamieniałe pozostałości nie dinozaura, a… drzewa. Być może jest to nawet dominująca hipoteza w środowisku paleontologicznym. Jednakże np. Chatterjee w rozmowie Tracem Fordem (DML) uważa go za dinozaura, nie drzewo, co zresztą zauważył już w 1995 roku. Co więcej, wierzy że są to szczątki zauropoda należącego do grupy Titanosauria.

Wszelkie wątpliwości związane z tymi skamieniałymi szczątkami zapewne nie zostaną wyjaśnione, gdyż zostały zmyte przez powódź i zaginęły. Jak dotąd Bruhathkayosaurus był pomijany przez paleontologów w swoich badaniach nad Titanosauria (i Sauropoda w ogóle). Drukiem ukazał się jedynie co najmniej trzykrotnie: w momencie jego opisania (Yadagiri i Ayyasami, 1989), w "The Dinosauria 2" (2004 – gdzie został wymieniony jedynie z nazwy jako Sauropoda indet., a jego epitet gatunkowy został omyłkowo zniekształcony) oraz w Krause i in. (2006) - lecz tutaj informacje są odtwórcze i ograniczają się zaledwie do tego, co napisali w "The Dinosauria 2" Weishampel i in. (2004).

Prócz w wyżej wymienionych, redagowanych tekstów, pisze o nim także Paul (2010) i Dinosaurs: The Encyclopedia.

Dużo informacji o tym – o ile nim rzeczywiście był – dinozaurze jest na DML (Dinosaur Mail List), gdzie paleontolodzy z całego świata dzielą się swoimi spostrzeżeniami drogą mailową. Są to jednak informacje nieoficjalne (nie wydane drukiem).

Rozmiary

Niektórzy naukowcy zakładając, że jest to tytanozaur a nie skamieniałe drzewo, pokusili się o oszacowanie jego rozmiarów. Są one jednak niepewne, bowiem opierają się na proporcjach długości poszczególnych kości, a zapewne proporcje te różniły się w mniejszym lub większym stopniu u poszczególnych rodzajów i gatunków.

Długość

Długość jego kości ramiennej obliczonej na podstawie proporcji długości kości ramiennej/piszczelowej Aegyptosaurus wynosi 234 cm. Dla porównania, kość strzałkowa (wcześniej uważana za piszczelową) Argentinosaurus (obliczona również na podstawie tej samej proporcji Aegyptosaurus) to zaledwie 155 cm, a więc o 20 % mniej. Jeżeli znowu przyjmiemy, że te zauropody miały takie same proporcje, to Bruhathkayosaurus mógł mieć aż 39-45 metrów długości (przy 30-35 metrach argentynozaura wg Paula (1994)).

Obecnie coraz częściej uważa się, że argentynozaur miał jedynie 30 metrów długości (Armstrong, Paul, Carpenter, Hartman), zatem najbardziej realna długość bruhatkajozaura to 34-36 m. Wartości >40 m mają wynikać z błędnej identyfikacji strzałki argentynozaura, którą wzięto wcześniej za piszczel. Mortimer podaje, że mógł mierzyć tylko 28-34 m.

Ciężar

Pierwsza z wersji podawała wręcz kosmiczne liczby, mianowicie około 175-220 ton! Po jakimś czasie masa ta została zmniejszona do ok. 157 ton (dla zwierzęcia o długości nie 40, a około 30 m). Na podstawie szacunków masy argentynozaura Mazzetty i in. (2004), które wynoszą 60-88 t, można przyjąć, że bruhatkajozaur ważył 132-187 ton. W maju 2008 roku paleontolog Matt Wedel obliczył jego ciężar na podstawie domniemanej masy argentynozaura na 126 ton. Jeżeli rachunki są prawdziwe, bruhatkajozaur mógł być najcięższym dinozaurem jakiego znamy. Przyjmując, że miał ok. 40 m długości był największym (przez co najcięższym) tytanozauriformem, większym nawet od swoich domniemanych kuzynów Argentinosaurus, Puertasaurus.

Ponieważ wyżej wymienione szacunki bazują na modelu liczącym >40 m (co jest raczej na pewno zawyżone), również masa jest przesadzona. Bazując na 34-36 metrowym osobniku masa mogła oscylować wokół 80-100 ton. Najnowsze szacunki masy tytanozaurów, również te nieoficjalne (Paul, Armstrong, Wedel, Taylor), zmniejszają ją, np. argentynozaur wg Taylora (PW) miał mieć jedyne 50 ton.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Bruhathkayosaurus pochodzi od sanskryckich słów bruhath (błędnie zapisane słowo brhat znaczące wielki, ciężki), kāya - ciało i greckiego sauros - jaszczur. Tak więc można tłumaczyć ją jako "jaszczura o wielkim/ciężkim cielsku". Epitet gatunkowy matleyi honoruje zapewne Charlesa Matleya, który prowadził wykopaliska m.in. właśnie na terenie Indii.

Spis gatunków

Bruhathkayosaurus	Yadagiri i Ayyasami, 1989	nomen dubium
B. matleyi	Yadagiri i Ayyasami, 1989	nomen dubium
= "B. matelyi"	Weishampel, Barrett, Coria, Le Loeuff, Xu, Zhao, Sahni, Gomani i Noto, 2004	nomen nudum

Bibliografia

Źródła naukowe:

Mazzetta, Gerardo V.; Christiansen, Per; Fariña, Richard A. (2004) "Giants and Bizarres: Body Size of Some Southern South American Cretaceous Dinosaurs" Historical Biology 65 (2-4): ss.1–13.

Weishampel D.B., Barrett P.M., Coria R.A., Le Loeuff J., Xu X., Zhao X., Sahni A., Gomani E.M.P., Noto C.R. (2004) Dinosaur Distribution. [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press., ss. 595

Inne:

Paul G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford

Taylor, M. - prywatna korespondencja

http://svpow.com/2008/05/20/sv-pow-showdown-sauropods-vs-whales/

http://dml.cmnh.org/2001Jun/msg00626.html

http://dml.cmnh.org/2004Sep/msg00086.html

http://dml.cmnh.org/2001Jun/msg00665.html

http://dml.cmnh.org/2004Feb/msg00467.html

http://dml.cmnh.org/2001Jun/msg00649.html

http://dinogoss.blogspot.com/2011/12/bruhathkayosaurus-is-dead-again.html

http://thescelosaurus.com/sauropoda.htm