Cerro del Pueblo: Różnice pomiędzy wersjami
m |
|||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
|- | |- | ||
! '''Miąższość''': | ! '''Miąższość''': | ||
| − | | 160 m - 540 m <ref>W Saltillo miąższość formacji wynosi 160 m, w | + | | 160 m - 540 m <ref>W Saltillo miąższość formacji wynosi 160 m, w Rincón Colorado (35 km na zachód od Saltillo) 449 m, a w Porvenir de Jalpa (70 km na zachód od Saltillo) 540m (Eberth i in., 2004)</ref> |
|- | |- | ||
! '''Wiek''': | ! '''Wiek''': | ||
| Linia 39: | Linia 39: | ||
==Historia badań== | ==Historia badań== | ||
| − | Pierwsze opisanie tej formacji miało miejsce w 1962 roku | + | Pierwsze opisanie tej formacji miało miejsce w 1962 roku przez Murray'a i wspólników. Badania przeprowadzone przez zespół Ebertha wykazały zróżnicowanie miąższości tej formacji. Określił również maksymalny wiek tej formacji na ok. 72,5 [[Ma]] (Eberth i in, 2004). Denver Fowler (2017) jeszcze dokładniej wyznaczył ramy czasowe tej formacji na 73,63- 72,74 [[Ma]], bazując na występowaniu określonych gatunków amonitów. |
==Geologia== | ==Geologia== | ||
| − | Formacja Cerro del Pueblo rozciąga się na większość wschodniej części stanu Coahuila. Należy ona do [[grupa|grupy]] [[Difunta]], obejmującej również pobliski stan Chihuahua, znajdującej się w basenie sedymentacyjnym Parras. Jej najniższe warstwy niekomfortowe stykają się ze starszą o ok. 8 milionów lat formacją [[Parras Shale]], której osady pochodzą z wczesnego kampanu, natomiast jej najwyższe warstwy stykają się z młodszą o ok. 2 miliony lat formacją [[Cerro Huerta]], której osady datuje się na środkowy [[mastrycht]].Jej wiek pokrywa się częściowo z formacjami [[Aguja]] (górne pokłady ogniwa Upper Shale), [[Kirtland]] (najwyższe pokłady ogniwa De-Na-Zin), [[Williams Fork]] (środkowe wastwy), czy [[Wapiti]] (dolne pokłady jednostki 4) (Fowler, 2017). Istnieje również przypuszczenie, że im dalej osady powstałe w zachodniej części formacji są starsze od tych powstałych na wschodzie. Osady tej formacji formowały się z prędkością ok. 55 cm na 1000 lat | + | Formacja Cerro del Pueblo rozciąga się na większość wschodniej części stanu Coahuila. Należy ona do [[grupa|grupy]] [[Difunta]], obejmującej również pobliski stan Chihuahua, znajdującej się w basenie sedymentacyjnym Parras. Jej najniższe warstwy niekomfortowe stykają się ze starszą o ok. 8 milionów lat formacją [[Parras Shale]], której osady pochodzą z wczesnego kampanu, natomiast jej najwyższe warstwy stykają się z młodszą o ok. 2 miliony lat formacją [[Cerro Huerta]], której osady datuje się na środkowy [[mastrycht]].Jej wiek pokrywa się częściowo z formacjami [[Aguja]] (górne pokłady ogniwa Upper Shale), [[Kirtland]] (najwyższe pokłady ogniwa De-Na-Zin), [[Williams Fork]] (środkowe wastwy), czy [[Wapiti]] (dolne pokłady jednostki 4) (Fowler, 2017). Istnieje również przypuszczenie, że im dalej osady powstałe w zachodniej części formacji są starsze od tych powstałych na wschodzie. Osady tej formacji formowały się z prędkością ok. 55 cm na 1000 lat (Eberth i in., 2004). |
==Środowisko== | ==Środowisko== | ||
| + | |||
Na terenie tej formacji w kampanie panował ciepły klimat. W pobliżu lądu znajdowało się płytkie, ciepłe morze (zapewne Morze środkowego Zachodu), które okresowo dotykały zmiany zasolenia. Sam ląd zaś był poprzecinany rzekami, których ujścia miały formę delt, na które wpływały pływy morza. | Na terenie tej formacji w kampanie panował ciepły klimat. W pobliżu lądu znajdowało się płytkie, ciepłe morze (zapewne Morze środkowego Zachodu), które okresowo dotykały zmiany zasolenia. Sam ląd zaś był poprzecinany rzekami, których ujścia miały formę delt, na które wpływały pływy morza. | ||
| Linia 66: | Linia 67: | ||
CPC 276 - fragmentaryczna czaszka, CPC 277 - kość przedszczękowa i kość szczękowa, REG615PF (nieskatalogowane) - fragmenty kości śródręcza i śródstopia, kręg szyjny, 2 kręgi piersiowe, kręg ogonowy, częściowa kość piszczelowa i trzon kości piszczelowej | CPC 276 - fragmentaryczna czaszka, CPC 277 - kość przedszczękowa i kość szczękowa, REG615PF (nieskatalogowane) - fragmenty kości śródręcza i śródstopia, kręg szyjny, 2 kręgi piersiowe, kręg ogonowy, częściowa kość piszczelowa i trzon kości piszczelowej | ||
| | | | ||
| − | + | Chasmozauryn spokrewniony z ''[[Bravoceratops]]'' i ''[[Sierraceratops]]''. | |
| | | | ||
[[Plik:Coahuilaceratops1.jpg|200px]] | [[Plik:Coahuilaceratops1.jpg|200px]] | ||
| Linia 86: | Linia 87: | ||
Coahuila | Coahuila | ||
| | | | ||
| − | BENC 2/2-001 - paliczek dłoni, częściowa prawa kość stępu, niekompletne stopy; BENC 1/2-0054 - tylne kości śródręcza I i II, fragmentaryczny pazur I, przednia paliczek I-1 i tylny paliczek II-2, BENC 1/2-0091 - kilka | + | BENC 2/2-001 - paliczek dłoni, częściowa prawa kość stępu, niekompletne stopy; BENC 1/2-0054 - tylne kości śródręcza I i II, fragmentaryczny pazur I, przednia paliczek I-1 i tylny paliczek II-2, BENC 1/2-0091 - kilka przednich trzonów kręgów ogonowych, przednie kości śródręcza II i III, tylna część kości udowej i tylna kość śródstopia IV, BENC 1/2-0092 - kilka tylnych kręgów ogonowych i BENC 30/2-001 - pazury stopy II i III. |
| | | | ||
Enigmatyczny teropod, być może pierwszy amerykański deinocheirid. | Enigmatyczny teropod, być może pierwszy amerykański deinocheirid. | ||
| Linia 108: | Linia 109: | ||
Cerro de los Dinosaurios kamieniołom 7A, Rincón Colorado, General Cepeda, Coahuila | Cerro de los Dinosaurios kamieniołom 7A, Rincón Colorado, General Cepeda, Coahuila | ||
| | | | ||
| − | CPC 59 - elementy czaszki i szkieletu pozaczaszkowego, CPC (nieskatalogowane) -2 kości przedszczękowe i kości szczękowe, kości przedzębowe i | + | CPC 59 - elementy czaszki i szkieletu pozaczaszkowego, CPC (nieskatalogowane) -2 kości przedszczękowe i kości szczękowe, kości przedzębowe i kości zębowe |
| | | | ||
Duży lambeozauryn. Holotyp pochodzi od osobnika młodocianego. | Duży lambeozauryn. Holotyp pochodzi od osobnika młodocianego. | ||
| Linia 115: | Linia 116: | ||
|} | |} | ||
===Pterozaury=== | ===Pterozaury=== | ||
| − | Ze stanowiska El Pelillal znany jest materiał kopalny zaliczony jako Pterodactyloidea indet. (Rodriguez-de la Rosa & Cevallos-Ferriz, 1997). Natomiast ze stanowiska Las Águilas znany jest fragment długiej kości, również przypisanej do nieokreślonego pterozaura (Rivera-Sylva i in., 2019b). Również w stanowisku Sierra Madre Oriental znaleziono | + | Ze stanowiska El Pelillal znany jest materiał kopalny zaliczony jako Pterodactyloidea indet. (Rodriguez-de la Rosa & Cevallos-Ferriz, 1997). Natomiast ze stanowiska Las Águilas znany jest fragment długiej kości, również przypisanej do nieokreślonego pterozaura (Rivera-Sylva i in., 2019b). Również w stanowisku Sierra Madre Oriental znaleziono kości pterozaurów (Meyer i in., 2008). Z formacji znany jest również nieokreślony ornitocheirid. |
===Krokodyle=== | ===Krokodyle=== | ||
| Linia 174: | Linia 175: | ||
===Skamieniałości śladowe=== | ===Skamieniałości śladowe=== | ||
| − | Z Cerro del Pueblo znamy również tropy dinozaurów. Stanowiska, w których znaleziono tropy to Las Águilas (tropy hadrozaurydów (dwunożne i czworonożne), tyranozaurydów oraz ornitomimidów), "El hadrosaurio borracho" ("pijany hadrozaur" (długie tropy hadrozaurydów i kilka teropodzich), Sierra Madre Oriental ( ogromne dwupalczaste tropy deinonychozaurów)(Meyer i in., 2008) oraz La Parrita (również tropy hadrozaurydów) (Rodriguez-de la Rosa, 2005). Ponadto znane są tropy pozostawione przez awiale (Weishampel, 2004), pterozaury (''Pteraichnus'' sp. o wydłużonych odciskach stopy; Rodriguez-de la Rosa, 2003) oraz krokodyle i żółwie (Rodriguez-de la Rosa, 2005). | + | Z Cerro del Pueblo znamy również tropy dinozaurów. Stanowiska, w których znaleziono tropy to Las Águilas (tropy hadrozaurydów (dwunożne i czworonożne), tyranozaurydów oraz ornitomimidów), "El hadrosaurio borracho" ("pijany hadrozaur" (długie tropy hadrozaurydów i kilka teropodzich), Sierra Madre Oriental ( ogromne dwupalczaste tropy deinonychozaurów)(Meyer i in., 2008) oraz La Parrita (również tropy hadrozaurydów) (Rodriguez-de la Rosa, 2005). Ponadto znane są tropy pozostawione przez [[Avialae|awiale]] (Weishampel, 2004), pterozaury (''Pteraichnus'' sp. o wydłużonych odciskach stopy; Rodriguez-de la Rosa, 2003) oraz krokodyle i żółwie (Rodriguez-de la Rosa, 2005). |
Inną ciekawą skamieniałością śladową są uszkodzenia kręgów hadrozauryda ( w postaci dziur i rowków) zapewne zrobione przez kościożerne owady. Odkryto aż 7 typów takich uszkodzeń, w tym nowy gatunek ''Cubiculum'' (Serrano-Brañas i in., 2018). Oprócz nich znaleziono również ślady bytowania małży z grupy świdrowców ''Teredolites longissimus'' (Serrano-Brañas i in., 2019). | Inną ciekawą skamieniałością śladową są uszkodzenia kręgów hadrozauryda ( w postaci dziur i rowków) zapewne zrobione przez kościożerne owady. Odkryto aż 7 typów takich uszkodzeń, w tym nowy gatunek ''Cubiculum'' (Serrano-Brañas i in., 2018). Oprócz nich znaleziono również ślady bytowania małży z grupy świdrowców ''Teredolites longissimus'' (Serrano-Brañas i in., 2019). | ||
| Linia 182: | Linia 183: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
| + | |||
Brinkman, D.; Aquillon-Martinez, M.C.; Dávila, C.A.L.; Jamniczky, H.; Eberth, D.A.; Colbert, M. (2009). "Euclastes coahuilaensis sp. nov., a basal cheloniid turtle from the late Campanian Cerro del Pueblo Formation of Coahuila State, Mexico". PaleoBios. 28 (3): 76–88. | Brinkman, D.; Aquillon-Martinez, M.C.; Dávila, C.A.L.; Jamniczky, H.; Eberth, D.A.; Colbert, M. (2009). "Euclastes coahuilaensis sp. nov., a basal cheloniid turtle from the late Campanian Cerro del Pueblo Formation of Coahuila State, Mexico". PaleoBios. 28 (3): 76–88. | ||
Wersja z 10:42, 11 sie 2023
| Autor: Michał Siedlecki |
| Korekta: |
| Formacja Cerro del Pueblo | |
|---|---|
| Miąższość: | 160 m - 540 m [1] |
| Wiek: | ok. 73,6-72,7 Ma |
| Ówczesny klimat: | ciepły i wilgotny |
| Kraj: | Meksyk - Coahuila |
Osłonięcia formacji Cerro del Pueblo w Saltillo | |
| Mapa pokazująca odnalezione skamieniałości dinozaurów | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Formacja Cerro del Pueblo położona jest w północno-wschodniej części Meksyku, głównie w stanie Coahuila. Jej osady pochodzą z późnego kampanu.
Historia badań
Pierwsze opisanie tej formacji miało miejsce w 1962 roku przez Murray'a i wspólników. Badania przeprowadzone przez zespół Ebertha wykazały zróżnicowanie miąższości tej formacji. Określił również maksymalny wiek tej formacji na ok. 72,5 Ma (Eberth i in, 2004). Denver Fowler (2017) jeszcze dokładniej wyznaczył ramy czasowe tej formacji na 73,63- 72,74 Ma, bazując na występowaniu określonych gatunków amonitów.
Geologia
Formacja Cerro del Pueblo rozciąga się na większość wschodniej części stanu Coahuila. Należy ona do grupy Difunta, obejmującej również pobliski stan Chihuahua, znajdującej się w basenie sedymentacyjnym Parras. Jej najniższe warstwy niekomfortowe stykają się ze starszą o ok. 8 milionów lat formacją Parras Shale, której osady pochodzą z wczesnego kampanu, natomiast jej najwyższe warstwy stykają się z młodszą o ok. 2 miliony lat formacją Cerro Huerta, której osady datuje się na środkowy mastrycht.Jej wiek pokrywa się częściowo z formacjami Aguja (górne pokłady ogniwa Upper Shale), Kirtland (najwyższe pokłady ogniwa De-Na-Zin), Williams Fork (środkowe wastwy), czy Wapiti (dolne pokłady jednostki 4) (Fowler, 2017). Istnieje również przypuszczenie, że im dalej osady powstałe w zachodniej części formacji są starsze od tych powstałych na wschodzie. Osady tej formacji formowały się z prędkością ok. 55 cm na 1000 lat (Eberth i in., 2004).
Środowisko
Na terenie tej formacji w kampanie panował ciepły klimat. W pobliżu lądu znajdowało się płytkie, ciepłe morze (zapewne Morze środkowego Zachodu), które okresowo dotykały zmiany zasolenia. Sam ląd zaś był poprzecinany rzekami, których ujścia miały formę delt, na które wpływały pływy morza.
Fauna
Dinozaury
Fauna dinozaurza formacji Cerro del Pueblo jest bardzo zróżnicowana. Największy udział miały w niej hadrozaurydy i ceratopsydy ( co jest wręcz stereotypową cechą większości północnoamerykańskich formacji z kampanu). Rzadziej występowały inne dinozaury ptasiomiedniczne: ankylozaurydy, nodozaurydy i tescelozaurydy. Wśród teropodów z tej formacji prym wiodły parawiale i tyranozaurydy. Stosunkowo częstę były również ornitomimozaury.
| Dinozaury | ||||
|---|---|---|---|---|
| Takson | Miejsce | Materiał kopalny | Komentarz | Grafika |
|
Coahuilaceratops magnacuerna |
Porvenir de Jalpa, GeneralCepeda, Coahuila. |
CPC 276 - fragmentaryczna czaszka, CPC 277 - kość przedszczękowa i kość szczękowa, REG615PF (nieskatalogowane) - fragmenty kości śródręcza i śródstopia, kręg szyjny, 2 kręgi piersiowe, kręg ogonowy, częściowa kość piszczelowa i trzon kości piszczelowej |
Chasmozauryn spokrewniony z Bravoceratops i Sierraceratops. |
|
|
Latirhinus uitslani |
Presa San Antonio quarry SPA 88-9, Parras de la Fuente, Coahuila. |
IGM 6583 - 14 kręgów ogonowych, fragmenty kończyn przednich i tylnych, część obręczy barkowej i niekompletna miednica |
Duży lambeozauryn, dawniej przypisywano do niego więcej materiału kopalnego. |
|
|
Paraxenisaurus normalensis |
Coahuila |
BENC 2/2-001 - paliczek dłoni, częściowa prawa kość stępu, niekompletne stopy; BENC 1/2-0054 - tylne kości śródręcza I i II, fragmentaryczny pazur I, przednia paliczek I-1 i tylny paliczek II-2, BENC 1/2-0091 - kilka przednich trzonów kręgów ogonowych, przednie kości śródręcza II i III, tylna część kości udowej i tylna kość śródstopia IV, BENC 1/2-0092 - kilka tylnych kręgów ogonowych i BENC 30/2-001 - pazury stopy II i III. |
Enigmatyczny teropod, być może pierwszy amerykański deinocheirid. |
|
|
Tlatolophus galorum |
stanowisko Dinopato, General Cepeda, Coahuila |
CIC/P/147 - prawie kompletna czaszka z żuchwą i elementy szkieletu pozaczaszkowego. |
Bardzo duży lambeozauryn, blisko spokrewniony z Parasaurolophus. |
|
|
Velafrons coahuilensis |
Cerro de los Dinosaurios kamieniołom 7A, Rincón Colorado, General Cepeda, Coahuila |
CPC 59 - elementy czaszki i szkieletu pozaczaszkowego, CPC (nieskatalogowane) -2 kości przedszczękowe i kości szczękowe, kości przedzębowe i kości zębowe |
Duży lambeozauryn. Holotyp pochodzi od osobnika młodocianego. |
|
Pterozaury
Ze stanowiska El Pelillal znany jest materiał kopalny zaliczony jako Pterodactyloidea indet. (Rodriguez-de la Rosa & Cevallos-Ferriz, 1997). Natomiast ze stanowiska Las Águilas znany jest fragment długiej kości, również przypisanej do nieokreślonego pterozaura (Rivera-Sylva i in., 2019b). Również w stanowisku Sierra Madre Oriental znaleziono kości pterozaurów (Meyer i in., 2008). Z formacji znany jest również nieokreślony ornitocheirid.
Krokodyle
Ze stanowiska Las Águilas znanych jest 5 fragmentów szczęk, 5 kręgów przedogonowych, krąg ogonowy, pazur i osteoderma przypisane krokodylom z grupy Eusuchia (Rivera-Sylva i in., 2019b). Ponadto, ze stanowiska El Pelillal prawdopodobnie odkryte zostały inny przedstawiciel Eusuchia oraz nieokreślony goniofolid ( (Rodriguez-de la Rosa & Cevallos-Ferriz, 1997)) . W stanowisku Sierra Madre Oriental odkryto czaszkę krokodyla, zaliczonego do rodziny Dyrosauridae (Meyer i in, 2008). Ze stanowiska La Parrita znaleziono izolowany ząb, osteodermy i krąg, przypisane nieokreślonemu krokodylomorfowi oraz osteodermy i fragmenty szczęk przypisane nieokreślonym Eusuchia. Ponadto Brachychampsa montana jest znana tylko z osteodermów.
Plezjozaury
Niezidentyfikowany plezjozaur znany jedynie z 4 izolowanych paliczków został opisany ze stanowiska Las Águilas (Rivera-Sylva i in., 2019b).
Lepidozauromorfy
Nieokreślony przedstawiciel tego kladu znany jest z fragmentu szczęki (prawdopodobnie kości szczękowej) ze stanowiska Las Águilas (Rivera-Sylva i in., 2019b), natomiast z Rincón Colorado znany z jednego kręgu jest Coniophis sp.. Znane są również szczątki jaszczurek z rodzin Teiidae, Helodermatidae, Necrosauridae, Anguidae oraz Varanidae i węży z rodziny Aniliidae. Ponadto z formacji znany jest również mozazaur, znany z fragmentarycznego szkieletu (Meyer i in., 2008).
Żółwie
Żółwie z Cerro del Pueblo są znane z bardzo licznych skamieniałości. Pochodzą one zarówno od żółwi morskich, ziemnowodnych i lądowych.
| Takson | Miejsce |
|---|---|
| Nieokreślony Trionychidae | El Pellilal |
| cf. Protochelydra sp. | El Pellilal |
| cf. Hoplochelys sp. | El Pellilal |
| Nieokreślony Kinosternoidae | El Pellilal |
| Compsemys vieta | El Pellilal |
| Compsemys sp. ( fragmenty karapaksu) | Las Águilas |
| Nieokreślony Chelydridae (osteodermy) | Las Águilas |
| Hoplochelys sp. (fragment neuralii) | Las Águilas |
| Adocus sp. (fragmenty karapaksu) | Las Águilas |
| Neurankylus sp. | ? |
| Nieokreślony Pleurosternidae (fragmenty karapaksu) | ? |
| Nieokreślony Pleurosternidae (fragmenty karapaksu) | ? |
| Nieokreślony Trionychidae (fragmenty osteoderm) | Las Águilas |
| Mexichelys coahuilaensis (liczne fragmenty szkieletu) | General Cepada, La Parrita ("Turtle Paradise") |
| Chedighaii hutchisoni | La Parrita (Turtle Paradise" |
Ssaki
Znane są liczne nieokreślone multituberkulaty z rodzin Taeniolabidoidae i Cimolomydae oraz torbacze Turgidodon i Pediomys.
Ryby
Nieokreślone Lepisosteidae znane są ze stanowisk Las Águilas (3 łuski i kręg opistoceliczny) i El Pelillal. Ponadto z El Pelillal znamy Melvius sp., a z Las Águilas nieokreśloną rybę kostnoszkieletową znaną z 2 kręgów amficelicznych (Rodriguez-de la Rosa & Cevallos-Ferriz, 1997; Rivera-Sylva i in., 2019b). Z tej formacji znane są również zęby rekinów (m.in. z rodziny Heterodontidae (Meyer i in., 2008).
Bezkręgowce
Wśród bezkręgowców z tej formacji ważną rolę pełniły stawonogi. Znane są z niej między innymi ważki różnoskrzydłe, karaczany (Xonpentla rinconensis) oraz pająk należący prawdopodobnie do grupy Opisthothelae (spokrewniony m.in. z dzisiejszymi ptasznikami). Zostały one znalezione na głębokości ok. 35-37 m (Cifuentes- Ruiz i in., 2006). Znane są również muszle amonita z rodzaju Sphenodiscus.
Skamieniałości śladowe
Z Cerro del Pueblo znamy również tropy dinozaurów. Stanowiska, w których znaleziono tropy to Las Águilas (tropy hadrozaurydów (dwunożne i czworonożne), tyranozaurydów oraz ornitomimidów), "El hadrosaurio borracho" ("pijany hadrozaur" (długie tropy hadrozaurydów i kilka teropodzich), Sierra Madre Oriental ( ogromne dwupalczaste tropy deinonychozaurów)(Meyer i in., 2008) oraz La Parrita (również tropy hadrozaurydów) (Rodriguez-de la Rosa, 2005). Ponadto znane są tropy pozostawione przez awiale (Weishampel, 2004), pterozaury (Pteraichnus sp. o wydłużonych odciskach stopy; Rodriguez-de la Rosa, 2003) oraz krokodyle i żółwie (Rodriguez-de la Rosa, 2005).
Inną ciekawą skamieniałością śladową są uszkodzenia kręgów hadrozauryda ( w postaci dziur i rowków) zapewne zrobione przez kościożerne owady. Odkryto aż 7 typów takich uszkodzeń, w tym nowy gatunek Cubiculum (Serrano-Brañas i in., 2018). Oprócz nich znaleziono również ślady bytowania małży z grupy świdrowców Teredolites longissimus (Serrano-Brañas i in., 2019).
Flora
Z formacji Cerro del Pueblo znane są liczne rośliny okrytonasienne. Ich materiał kopalny obejmuje m.in., kwiaty oraz owoce.
Bibliografia
Brinkman, D.; Aquillon-Martinez, M.C.; Dávila, C.A.L.; Jamniczky, H.; Eberth, D.A.; Colbert, M. (2009). "Euclastes coahuilaensis sp. nov., a basal cheloniid turtle from the late Campanian Cerro del Pueblo Formation of Coahuila State, Mexico". PaleoBios. 28 (3): 76–88.
Brinkman, D. & Rodriguez-de la Rosa, R.A. (2006). "Nonmarine turtles from the Cerro del Pueblo Formation (Campanian), Coahuila State, Mexico". [w]: Lucas, S.G. & Sullivan, R.M. (red.) "Late Cretaceous Vertebrates from the Western Interior" Bulletin 35, New Mexico Museum of Natural History & Science, a Division of the Department Of Cultural Affairs.
Cifuentes-Ruiz, P., Vršanký, P., Vega, F.J., Cevallos-Ferriz, S.R.S., González-Soriano, E. & Delgado-de Jesús, C.R. (2006) "Campanian terrestrial arthropods from the Cerro del Pueblo Formation, Difunta Group in northeastern Mexico. Geologica Carpathica 57 (5): 347-354.[[1]]
Eberth, D.A., Delgado-de Jesús, C.R., Lerbekmo, J.F., Brinkman, D.B., Rodríguez-de la Rosa, R.A. & Sampson, S.D. (2004)."Cerro del Pueblo Fm (Difunta Group, Upper Cretaceous), Parras Basin, southern Coahuila, Mexico: reference sections, age, and correlation". Revista mexicana de ciencias geológicas 21 (3): 335-352 [[2]]
Fowler, D.A. (2017) "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America". PLOS ONE. 12 (11): e018842 [[3]]
Martinez, A & Carolina, M. (2010). "Fossil vertebrates from the Cerro del Pueblo Formation, Coahuila, Mexico, and the distribution of Late Campanian (Cretaceous) terrestrial vertebrate faunas". Dysertacja naukowa, Southern Methodist University ProQuest Dissertations Publishing,
Meyer, C.A., Frey, E.D. & Thüring, B. (2008). "THE PITFALLS OF INTERPRETING INCOMPLETE DINOSAUR TRACKWAYS – AN EXAMPLE OF A DROMAEOSAURID TRACKWAY FROM THE LATE CRETACEOUS OF THE SIERRA MADRE ORIENTAL (CERRO DEL PUEBLO FORMATION, LATE CAMPANIAN; PARRAS BASIN, COAHUILA, NE MEXICO)". [w]: 6TH MEETING OF THE EUROPEAN ASSOCIATION OF VERTEBRATE PALAEONTOLOGISTS SPIŠSKÁ NOVÁ VES, SLOVAK REPUBLIC 30TH JUNE – 5TH JULY 2008 VOLUME OF ABSTRACTS
Murray, G.E., Weidie, A.E. Jr., Boyd, D.R., Forde, R.H., Lewis, P.D. Jr.,1962, Formational divisions of Difunta Group, Parras Basin,Coahuila and Nuevo León, Mexico: American Association ofPetroleum Geologists, Bulletin , 46, 374–383.
James F. Parham; Nicholas D. Pyenson (2010). "New Sea Turtle from the Miocene of Peru and the Iterative Evolution of Feeding Ecomorphologies since the Cretaceous". Journal of Paleontology. 84 (2): 231–247
Rivera-Sylva, H.E., Carbot-Chanona, G., Vivas-González, R., Nava-Rodríguez, L. & Cabral-Valdéz, F. (2019a). "The first crocodyliforms remains from La Parrita locality, Cerro del Pueblo Formation (Campanian), Coahuila, Mexico". Boletín de la Sociedad Geológica Mexicana 71 (3) [[4]]
Rivera-Sylva, H.E., Frey, E., Stinnesbeck, W., Amezcua Torres, N. & Flores Huerta, D. (2019b) "Terrestrial vertebrate paleocommunities from the Cerro del Pueblo Formation (Late Cretaceous; Late Campanian) at Las Águilas, Coahuila, Mexico" PaleoVertebrata 42 (2)[[5]]
Rodriguez-de la Rosa, R.A. (2003). "Pterosaur tracks from the latest Campanian Cerro del Pueblo Formation of southeastern Coahuila, Mexico". Geological Society, London, Special Publications 217: 275-282. [[6]]
Rodriguez-de la Rosa, R.A. (2005)"HADROSAURIAN FOOTPRINTS FROM THE LATE CRETACEOUS CERRO DELPUEBLO FORMATION OF COAHUILA, MEXICO" [w]:E. Díaz-Martínez & I. Rábano (red.), 4th European Meeting on the Palaeontology and Stratigraphy of Latin America Cuadernos del Museo Geominero, nº 8. Instituto Geológico y Minero de España, Madrid, 2007. ISBN 978-84-7840-707-1© Instituto Geológico y Minero de España [[7]]
Rodriguez-de la Rosa, R.A. & Cevallos-Ferriz, S.R.S. (1998). "Vertebrates of the El Pelillal locality (Campanian, Cerro Del Pueblo Formation), southeastern Coahuila, Mexico" Journal of Vertebrate Paleontology 18 (4): 751-764 [[8]]
Serrano-Brañas, C.I., Espinosa-Chávez, B. & Maccracken, S.A. (2018). "Insect damage in dinosaur bones from the Cerro del Pueblo Formation (Late Cretaceous, Campanian) Coahuila, Mexico". Journal of South American Earth Sciences 86:353-365. [[9]]
Serrano-Brañas, C.I., Espinosa-Chávez, B. & Maccracken, S.A. (2019). "Teredolites trace fossils in log-grounds from the Cerro del Pueblo Formation (Upper Cretaceous) of the state of Coahuila, Mexico". Journal of South American Earth Sciences 95. [[10]]
Weishampel, D.B. (2004). "Dinosaur distribution".[w]: D. B. Weishampel, H. Osmolska, and P. Dodson (red.), The Dinosauria (2nd edition). University of California Press, Berkeley 259-322
- ↑ W Saltillo miąższość formacji wynosi 160 m, w Rincón Colorado (35 km na zachód od Saltillo) 449 m, a w Porvenir de Jalpa (70 km na zachód od Saltillo) 540m (Eberth i in., 2004)
