Changyuraptor

do weryfikacji

Autor:	Korekta:
Adrian Sztuba

---

Changyuraptor (czangjuraptor)
Długość:	ok. 1,1 m
Masa:	? kg
Miejsce występowania:	Chiny - Liaoning (formacja Yixian)
Czas występowania	ok. 125 Ma wczesna kreda (apt)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Paraves Dromaeosauridae Microraptorinae
Rekonstrukcja Changyuraptor. Autorka: Emily Willoughby [1]

Wstęp

Changyuraptor to jeden z kilku czteroskrzydłych dinozaurów odkrytych w Chinach, w prowincji Liaoning. Jest to także jeden z największych znanych do tej pory przedstawiciel Microraptorinae. Opisany został przez Hana i współpracowników w 2014 roku na podstawie holotypu o nazwie HG B016.

Etymologia

Nazwa rodzajowa oznacza „złodziej z długimi piórami” (po chińsku „Changyu” znaczy „długie pióro", a po łacinie „raptor” to złodziej lub rabuś). Nazwa odnosi się do bardzo długich sterówek tego dinozaura. Epitet gatunkowy - yangi honoruje profesora Yang Yandong - prezesa Uniwersytetu Bohai, który wspomógł finansowo badania.

Materiał kopalny

Holotyp Changyuraptor o nazwie HG B016 zachował się w bardzo dobrym stanie. Obejmuje on prawie kompletny szkielet oraz odciski piór. Zachował się m.in. ogon, miednica, wszystkie kończyny (oprócz jednej dłoni),żebra, widełki, oraz łopatka. Czaszka jest fragmentaryczna. Najlepiej zachowały się w niej zęby. Odciski piór są widoczne m.in. w okolicach ogona, kończyn tylnych oraz obręczy barkowej.

Diagnoza

Cechami diagnostycznymi Changyuraptor są: duże widełki (bardziej wydatne, niż u ''Sinornithosaurus milleni, oraz dużo większe, niż np. u ''Tianyuraptor ostromi); kość ramieniowa dłuższa, niż łokciowa ( o ok. 20 %); mniejsza ilość kręgów ogonowych (22), niż np. u ''Microraptor zhaoianus i bardzo duże w porównaniu do tylnych przednie kończyn (ok. 96% długości tylnych kończyn).

Budowa i lokomocja

Changyuraptor to jeden z największych znanych przedstawicieli Microraptorinae. Holotyp osiągał wraz z ogonem i sterówkami długość ok. 132 centymetrów. Ogon (nie licząc piór) miał długość ok. 50 cm. Sterówki znajdujące się na końcu ogona mierzyły do ok. 22 cm. Kość kulszowa jest krótsza, niż u Microraptor, za to przypomina kość kulszową Sinornithosaurus milleni. Kość piszczelowa Changyuraptor jest nieco dłuższa, niż kość udowa. Natomiast śródstopie osiąga długość ok. 2/3 długości kości piszczelowej.

Badania Changyuraptor wykazują, że mógł on szybować. Dzięki odpowiedniemu zginaniu ogona mógł zmieniać prędkość opadania, a więc bezpiecznie lądować, oraz precyzyjnie polować.

Systematyka

Analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Hana i in. w 2014 roku wskazuje, że Changyuraptor należy do rodziny Dromaeosauridae, a konkretnie do podrodziny Microraptorinae. Był on więc najbliżej spokrewniony z takimi rodzajami jak: Microraptor, Sinornithosaurus, Graciliraptor oraz Zhenyuanlong.

Spis gatunków

Changyuraptor	Han, Chiappe, Habib, Shu-An, Turner,Chinsamy, Liu}} i Han, 2014
Chanhyuraptor yangi	Han, Chiappe, Habib, Shu-An, Turner,Chinsamy, Liu}} i Han, 2014

Bibliografia

Han, G., Chiappe L., M., Ji,S., Habib, M., Turner, A., H., Chinsamy, A., Liu X., Han, L. (2014) A new raptorial dinosaur with exceptionally long feathering provides insights into dromaeosaurid flight performance. Nature Communications. 5: 4382, 2014. doi: 10.1038/ncomms5382