Dravidosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m (Uzupełnienia) |
|||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
[[Stegosauria]] | [[Stegosauria]] | ||
| − | |grafika = | + | |grafika = Dravidosaurus skull.png |
| − | |podpis = | + | |podpis = Rekonstrukcja czaszki ''Dravidosaurus''. Na czarno zostały zaznaczone znane elementy. Autor: Eocursor [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Dravidosaurus_skull.png] |
|PorównanieGrupa = | |PorównanieGrupa = | ||
|PorównanieDługość = | |PorównanieDługość = | ||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
}} | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Dravidosaurus'' to wymarły kręgowiec, który należał do [[Stegosauria]]. Jego skamieniałe szczątki odnaleziono w południowych Indiach i są datowane na późną kredę (piętro [[koniak]]). Opisali go [[Yadagiri]] i [[Ayyasami]] w [[1979]] roku, którzy nazwali wspólnie innego tajemniczego dinozaura - ''[[Bruhathkayosaurus]] matleyi''. Galton i Ayyasami (2017) podają, że w formacji Lameta | + | ''Dravidosaurus'' to wymarły kręgowiec, który należał do [[Stegosauria]]. Jego skamieniałe szczątki odnaleziono w południowych Indiach i są datowane na późną kredę (piętro [[koniak]]). Opisali go [[Yadagiri]] i [[Ayyasami]] w [[1979]] roku, którzy nazwali wspólnie innego tajemniczego dinozaura - ''[[Bruhathkayosaurus]] matleyi''. Galton i Ayyasami (2017) podają, że w formacji Lameta datowanej na [[mastrycht]] odnaleziono tropy należące do stegozaurów. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | [[Holotyp]] o numerze katalogowym GSI SR PAL 1 to niekompletna czaszka. Materiał przypisany to ząb, kość krzyżowa, biodrowa i kulszowa oraz pancerz grzbietowy. | + | [[Holotyp]] o numerze katalogowym GSI SR PAL 1 to niekompletna czaszka. Materiał przypisany to ząb, kość krzyżowa, biodrowa i kulszowa oraz pancerz grzbietowy. |
==Historia i ważność taksonu== | ==Historia i ważność taksonu== | ||
| − | ''Dravidosaurus'' został pierwotnie opisany jako najmłodszy znany stegozaur. Mimo to Yadagiri i Ayyasami w tej samej pracy piszą o nienazwanym stegozaurze z [[mastrycht]]u. [[Sankar Chatterjee|Chatterjee]] i [[Dhiraj Rudra|Rudra]] ([[1996]]) stwierdzili, że szczątki należą tak naprawdę do plezjozaura (gada morskiego), lecz autorzy drugiej edycji "The Dinosauria" nie zgadzają się z nimi uważając drawidozaura za ważny takson. Z kolei za nieważnego stegozaura mają go [[Susannah Maidment]] i in. ([[2008]]), dodając, że potrzebne jest ponowne przebadanie jego szczątków. | + | ''Dravidosaurus'' został pierwotnie opisany jako najmłodszy znany stegozaur. Mimo to Yadagiri i Ayyasami w tej samej pracy piszą o nienazwanym stegozaurze z [[mastrycht]]u. [[Sankar Chatterjee|Chatterjee]] i [[Dhiraj Rudra|Rudra]] ([[1996]]) stwierdzili, że szczątki należą tak naprawdę do plezjozaura (gada morskiego), lecz autorzy drugiej edycji "The Dinosauria" nie zgadzają się z nimi uważając drawidozaura za ważny takson. Z kolei za nieważnego stegozaura mają go [[Susannah Maidment]] i in. ([[2008]]), dodając, że potrzebne jest ponowne przebadanie jego szczątków. Wilson i in. (2011) sądzą, że może być to dinozaur ptasiomiedniczny. Galton i Ayyasami (2017) potwierdzili przynależność ''Dravidosaurus'' do [[klad]]u [[Stegosauria]]. Podają również, że są badane szczątki prawdopodobnie należące stegozaurów z miejsca, w którym odnaleziono drawidozaura. Ich zdaniem budowa kości miednicy i kończyn tylnych zupełnie nie przypomina należącej do plezjozaurów. |
Z kolei kontrowersyjny [[George Olshevsky]] traktuje go (nieoficjalnie) na swojej stronie Dinosaur Genera List jako ważnego. | Z kolei kontrowersyjny [[George Olshevsky]] traktuje go (nieoficjalnie) na swojej stronie Dinosaur Genera List jako ważnego. | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| − | ''Dravidosaurus'' jest prawdopodobnie jednym z najmniejszych przedstawicieli [[Stegosauria]]. Różne (nieoficjalne) źródła szacują go na około 3 metry długości. Jego czaszka jest proporcjonalnie mniejsza niż u pozostałych stegozaurów, z dwoma kośćmi nadoczodołowymi i jedną zaoczodołową, zweżającą się w kierunku tylnym. Kość biodrowa skręcona ogonowo i wąska na konarze kulszowym. Osteodermy duże i trójkątne, z szeroką podstawą (anonim, [[1978]]). Kolec ogonowy z silnie rozbudowaną środkową częścią. W przeciwieństwie do ''[[Lexovisaurus]] durobrivensis'' i ''[[Monkonosaurus]] lawulacus'', które mają proporcjonalnie duże i | + | ''Dravidosaurus'' jest prawdopodobnie jednym z najmniejszych przedstawicieli [[Stegosauria]]. Różne (nieoficjalne) źródła szacują go na około 3 metry długości. Jego czaszka jest proporcjonalnie mniejsza niż u pozostałych stegozaurów, z dwoma kośćmi nadoczodołowymi i jedną zaoczodołową, zweżającą się w kierunku tylnym. Kość biodrowa skręcona ogonowo i wąska na konarze kulszowym. Osteodermy duże i trójkątne, z szeroką podstawą (anonim, [[1978]]). Kolec ogonowy z silnie rozbudowaną środkową częścią. W przeciwieństwie do ''[[Lexovisaurus]] durobrivensis'' i ''[[Monkonosaurus]] lawulacus'', które mają proporcjonalnie duże i cienkie płyty, ''Dravidosaurus branfordi'' ma 10 trójkątnych płytek z szerokimi podstawami o wymiarach 5-25 cm wysokości i 3-15 mm długości (anonim, [[1978]]; Yadagiri i Ayyasami, [[1979]]). |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Dravidosaurus'' odnosi się do regionu Dravidanadu w południowych Indiach, gdzie odnaleziono jego kości. Całą nazwę można tłumaczyć jako "jaszczur z Dravidanadu". Epitet gatunkowy ''branfordi'' honoruje Williama Thomasa Blanforda, | + | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Dravidosaurus'' odnosi się do regionu Dravidanadu w południowych Indiach, gdzie odnaleziono jego kości. Całą nazwę można tłumaczyć jako "jaszczur z Dravidanadu". Epitet gatunkowy ''branfordi'' honoruje Williama Thomasa Blanforda, który prowadził pionierskie badania nad kredowymi osadami w południowych Indiach. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 66: | Linia 66: | ||
Galton, P. M., & Ayyasami, K. (2017). "Purported latest bone of a plated dinosaur (Ornithischia: Stegosauria), a “dermal plate” from the Maastrichtian (Upper Cretaceous) of southern India". Neues Jahrbuch fur Geologie und Palaontologie, 285(1), 91-96. [[doi:10.1127/njgpa/2017/0671]] | Galton, P. M., & Ayyasami, K. (2017). "Purported latest bone of a plated dinosaur (Ornithischia: Stegosauria), a “dermal plate” from the Maastrichtian (Upper Cretaceous) of southern India". Neues Jahrbuch fur Geologie und Palaontologie, 285(1), 91-96. [[doi:10.1127/njgpa/2017/0671]] | ||
| − | Maidment, | + | Maidment, S. C., Norman, D. B., Barrett, P. M., & Upchurch, P. (2008). "Systematics and phylogeny of Stegosauria (Dinosauria: Ornithischia)". Journal of Systematic Palaeontology, 6(4), 367-407. [[doi:10.1017/S1477201908002459]] |
| + | |||
| + | Wilson, J. A., Barrett, P. M., & Carrano, M. T. (2011). "An associated partial skeleton of ''Jainosaurus cf. septentrionalis'' (Dinosauria: Sauropoda) from the Late Cretaceous of Chhota Simla, central India". Palaeontology, 54(5), 981-998. [[doi:10.1111/j.1475-4983.2011.01087.x]] | ||
| + | |||
| + | Yadagiri, P., & Ayyasami, K. (1979). "A new stegosaurian dinosaur from Upper Cretaceous sediments of south India". Geological Society of India, 20(11), 521-530. [https://www.samvad.sibmpune.edu.in/index.php/jgsi/article/view/64606] | ||
Inne: | Inne: | ||
Wersja z 10:18, 26 lut 2023
| Autor: | Marcin Szermański, Maciej Ziegler, Łukasz Czepiński |
| Korekta: | Tomasz Singer, Paweł Konarzewski |
| Dravidosaurus (drawidozaur) | |
|---|---|
| Długość | ok. 3 m (??) |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Indie – Tamil Nadu
(grupa Trichinopoly) |
| Czas |
ok. 89,8-86,3 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja czaszki Dravidosaurus. Na czarno zostały zaznaczone znane elementy. Autor: Eocursor [1] | |
| Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Dravidosaurus to wymarły kręgowiec, który należał do Stegosauria. Jego skamieniałe szczątki odnaleziono w południowych Indiach i są datowane na późną kredę (piętro koniak). Opisali go Yadagiri i Ayyasami w 1979 roku, którzy nazwali wspólnie innego tajemniczego dinozaura - Bruhathkayosaurus matleyi. Galton i Ayyasami (2017) podają, że w formacji Lameta datowanej na mastrycht odnaleziono tropy należące do stegozaurów.
Materiał kopalny
Holotyp o numerze katalogowym GSI SR PAL 1 to niekompletna czaszka. Materiał przypisany to ząb, kość krzyżowa, biodrowa i kulszowa oraz pancerz grzbietowy.
Historia i ważność taksonu
Dravidosaurus został pierwotnie opisany jako najmłodszy znany stegozaur. Mimo to Yadagiri i Ayyasami w tej samej pracy piszą o nienazwanym stegozaurze z mastrychtu. Chatterjee i Rudra (1996) stwierdzili, że szczątki należą tak naprawdę do plezjozaura (gada morskiego), lecz autorzy drugiej edycji "The Dinosauria" nie zgadzają się z nimi uważając drawidozaura za ważny takson. Z kolei za nieważnego stegozaura mają go Susannah Maidment i in. (2008), dodając, że potrzebne jest ponowne przebadanie jego szczątków. Wilson i in. (2011) sądzą, że może być to dinozaur ptasiomiedniczny. Galton i Ayyasami (2017) potwierdzili przynależność Dravidosaurus do kladu Stegosauria. Podają również, że są badane szczątki prawdopodobnie należące stegozaurów z miejsca, w którym odnaleziono drawidozaura. Ich zdaniem budowa kości miednicy i kończyn tylnych zupełnie nie przypomina należącej do plezjozaurów.
Z kolei kontrowersyjny George Olshevsky traktuje go (nieoficjalnie) na swojej stronie Dinosaur Genera List jako ważnego.
Budowa
Dravidosaurus jest prawdopodobnie jednym z najmniejszych przedstawicieli Stegosauria. Różne (nieoficjalne) źródła szacują go na około 3 metry długości. Jego czaszka jest proporcjonalnie mniejsza niż u pozostałych stegozaurów, z dwoma kośćmi nadoczodołowymi i jedną zaoczodołową, zweżającą się w kierunku tylnym. Kość biodrowa skręcona ogonowo i wąska na konarze kulszowym. Osteodermy duże i trójkątne, z szeroką podstawą (anonim, 1978). Kolec ogonowy z silnie rozbudowaną środkową częścią. W przeciwieństwie do Lexovisaurus durobrivensis i Monkonosaurus lawulacus, które mają proporcjonalnie duże i cienkie płyty, Dravidosaurus branfordi ma 10 trójkątnych płytek z szerokimi podstawami o wymiarach 5-25 cm wysokości i 3-15 mm długości (anonim, 1978; Yadagiri i Ayyasami, 1979).
Etymologia
Nazwa rodzajowa Dravidosaurus odnosi się do regionu Dravidanadu w południowych Indiach, gdzie odnaleziono jego kości. Całą nazwę można tłumaczyć jako "jaszczur z Dravidanadu". Epitet gatunkowy branfordi honoruje Williama Thomasa Blanforda, który prowadził pionierskie badania nad kredowymi osadami w południowych Indiach.
Spis gatunków
| Dravidosaurus | Yadagiri i Ayyasami, 1979 | nomen dubium |
| D. blanfordi | Yadagiri i Ayyasami, 1979 | nomen dubium |
Bibliografia
Źródła naukowe:
Galton, P.M. & Upchurch, P. (2004) "Stegosauria" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. (ed) "The Dinosauria (2nd edition)" University of California Press, Berkeley
Galton, P. M., & Ayyasami, K. (2017). "Purported latest bone of a plated dinosaur (Ornithischia: Stegosauria), a “dermal plate” from the Maastrichtian (Upper Cretaceous) of southern India". Neues Jahrbuch fur Geologie und Palaontologie, 285(1), 91-96. doi:10.1127/njgpa/2017/0671
Maidment, S. C., Norman, D. B., Barrett, P. M., & Upchurch, P. (2008). "Systematics and phylogeny of Stegosauria (Dinosauria: Ornithischia)". Journal of Systematic Palaeontology, 6(4), 367-407. doi:10.1017/S1477201908002459
Wilson, J. A., Barrett, P. M., & Carrano, M. T. (2011). "An associated partial skeleton of Jainosaurus cf. septentrionalis (Dinosauria: Sauropoda) from the Late Cretaceous of Chhota Simla, central India". Palaeontology, 54(5), 981-998. doi:10.1111/j.1475-4983.2011.01087.x
Yadagiri, P., & Ayyasami, K. (1979). "A new stegosaurian dinosaur from Upper Cretaceous sediments of south India". Geological Society of India, 20(11), 521-530. [2]
Inne: Ford, T. (online) [3]
Olshevsky, G. (online): [4]
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Dravidosaurus_skull.png){kind=link}