Europatitan: Różnice pomiędzy wersjami
m |
m |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{DISPLAYTITLE:''Europatitan''}} | {{DISPLAYTITLE:''Europatitan''}} | ||
| − | + | {{Opis | |
| − | { | + | |Autor = [[Kamil Kamiński]] |
| − | | Autor | + | |Korekta = [[Marcin Szermański]], [[Krzysztof Stuchlik]] |
| − | + | |nazwa = ''Europatitan'' (europatytan) | |
| − | + | |długość = 21,4 m <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". Princeton University Press. </ref> (23m wg oszacowania własnego KS) | |
| − | + | |wysokość = 5 m (w barkach) <ref name="Molina-Larramendi"></ref> | |
| − | |[[Marcin Szermański]] | + | |masa = 22 t <ref name="Molina-Larramendi"></ref> |
| − | + | |dieta = roślinożerny | |
| − | [[Krzysztof Stuchlik]] | + | |miejsce = [[Hiszpania]] - Kastylia |
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |- | ||
| − | |||
| − | |||
| − | < | ||
| − | |- | ||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | [[Hiszpania]] - | ||
| − | |||
<small>([[formacja]] [[Castrillo de la Reina]])</small> | <small>([[formacja]] [[Castrillo de la Reina]])</small> | ||
| − | | | + | |czas = {{Występowanie|126|124}} |
| − | + | ok. 125 [[Ma]] | |
| − | + | <small>[[wczesna kreda]] (najpóźniejszy [[barrem]] - najwcześniejszy [[apt]]) | |
| − | <small> [[wczesna kreda]] ( | + | |systematyka = |
| − | | | + | [[Dinosauria]] |
| − | |||
| − | |||
[[Saurischia]] | [[Saurischia]] | ||
| Linia 44: | Linia 23: | ||
[[Somphospondyli]] | [[Somphospondyli]] | ||
| − | | | + | |grafika = Europatitan eastwoodi Skeletal.png |
| − | + | |podpis = Rekonstrukcja szkieletu europatytana. Autor: Gunnar Bivens. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Europatitan_eastwoodi_Skeletal.png] | |
| − | + | |PorównanieGrupa = | |
| − | + | |PorównanieDługość = | |
| − | [ | + | |mapa = |
| − | + | <display_points type="terrain" zoom=3> | |
| − | + | 42.0°N 3.3°W~formacja Castrillo de la Reina | |
| + | </display_points> | ||
| + | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Europatitan'' to [[rodzaj]] [[Sauropoda|zauropoda]] z wczesnej kredy z terenu dzisiejszej Hiszpanii. Znany jest z jednego niepełnego szkieletu, mimo to jego szczątki należą do najbardziej kompletnych przedstawicieli Titanosauriformes z tego okresu odnalezionych w Europie. Prawdopodobnie był to bazalny przedstawiciel [[klad]] | + | ''Europatitan'' to [[rodzaj]] [[Sauropoda|zauropoda]] z wczesnej kredy z terenu dzisiejszej Hiszpanii. Znany jest z jednego niepełnego szkieletu, mimo to jego szczątki należą do najbardziej kompletnych przedstawicieli Titanosauriformes z tego okresu odnalezionych w Europie. Prawdopodobnie był to bazalny przedstawiciel [[klad|kladu]] [[Somphospondyli]], bliski ''[[Sauroposeidon]]'' i ''[[Tendaguria]]''. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 61: | Linia 42: | ||
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| + | [[Plik:Europatitan dorsal.png|300px|thumb|right|Kręg grzbietowy. Źródło: Fernández-Baldor i in., 2017.[[doi:10.7717/peerj.3409]].]] | ||
| + | [[Plik:Europatitan caudals.png|300px|thumb|right|Kręgi ogonowe. Źródło: Fernández-Baldor i in., 2017.[[doi:10.7717/peerj.3409]].]] | ||
[[Holotyp]] (AODF 660) oznaczono numerami katalogowymi od MDS-OTII-1 do MDS-OTII-32. Obejmuje on: ząb, pięć [[kręg]]ów szyjnych, jeden kręg grzbietowy, dziewięć kręgów ogonowych, jedenaście żeber szyjnych, pięć żeber brzusznych, siedem łuków hemalnych, obie łopatki, lewą kość kruczą, kości lewego śródręcza I i III, obie kości łonowe i kulszowe. | [[Holotyp]] (AODF 660) oznaczono numerami katalogowymi od MDS-OTII-1 do MDS-OTII-32. Obejmuje on: ząb, pięć [[kręg]]ów szyjnych, jeden kręg grzbietowy, dziewięć kręgów ogonowych, jedenaście żeber szyjnych, pięć żeber brzusznych, siedem łuków hemalnych, obie łopatki, lewą kość kruczą, kości lewego śródręcza I i III, obie kości łonowe i kulszowe. | ||
| Linia 67: | Linia 50: | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| − | [[Plik:Europatitan | + | [[Plik:Europatitan.jpg|300px|thumb|right|Rekonstrukcja przyżyciowa europatytana. Autor: Mario Lanzas.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Europatitan.jpg].]] |
''Europatitan'' był dużym zauropodem. Jedyny zachowany ząb był trójkątny, i bardziej przypominał kształtem łyżeczkę niż ołówek. Pewne cechy zbliżały go do zębów bazalnych przedstawicieli Titanosauriformes. Kręgi szyjne europatytana wyróżniały się ekstremalną pneumatyzacją, a ich trzony były silnie wydłużone, co znamionuje niezwykle długą szyję, podobnie jak np. u ''[[Sauroposeidon]]''. Jedyny znany kręg grzbietowy miał spłaszczony grzbietowo-brzusznie, opistoceliczny (wklęsły z tyłu) trzon. Był on szerszy niż dłuższy, i w przybliżeniu tak samo wysoki jak długi. Żebra szyjne i brzuszne były wydłużone, te ostatnie mierzyły nawet więcej niż 2 m długości. Kręgi ogonowe przypominały budową kręgi bazalnych przedstawicieli Titanosauriformes. Łopatka mierzyła 165 cm i była zbliżona kształtem do łopatek [[Brachiosauridae|brachiozaurydów]] i bazalnych somfospondyli. | ''Europatitan'' był dużym zauropodem. Jedyny zachowany ząb był trójkątny, i bardziej przypominał kształtem łyżeczkę niż ołówek. Pewne cechy zbliżały go do zębów bazalnych przedstawicieli Titanosauriformes. Kręgi szyjne europatytana wyróżniały się ekstremalną pneumatyzacją, a ich trzony były silnie wydłużone, co znamionuje niezwykle długą szyję, podobnie jak np. u ''[[Sauroposeidon]]''. Jedyny znany kręg grzbietowy miał spłaszczony grzbietowo-brzusznie, opistoceliczny (wklęsły z tyłu) trzon. Był on szerszy niż dłuższy, i w przybliżeniu tak samo wysoki jak długi. Żebra szyjne i brzuszne były wydłużone, te ostatnie mierzyły nawet więcej niż 2 m długości. Kręgi ogonowe przypominały budową kręgi bazalnych przedstawicieli Titanosauriformes. Łopatka mierzyła 165 cm i była zbliżona kształtem do łopatek [[Brachiosauridae|brachiozaurydów]] i bazalnych somfospondyli. | ||
| Linia 81: | Linia 64: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small>Fernández-Baldor, F.T., Canudo, J.I., Huerta, P., Moreno-Azanza, M., Montero, D. (2017). "''Europatitan eastwoodi'', a new sauropod from the lower Cretaceous of Iberia in the initial radiation of somphospondylans in Laurasia". PeerJ. 5: e3409. [[doi:10.7717/peerj.3409]]</small> | + | <small> |
| + | Fernández-Baldor, F.T., Canudo, J.I., Huerta, P., Moreno-Azanza, M., Montero, D. (2017). "''Europatitan eastwoodi'', a new sauropod from the lower Cretaceous of Iberia in the initial radiation of somphospondylans in Laurasia". PeerJ. 5: e3409. [[doi:10.7717/peerj.3409]] | ||
| + | <references/></small> | ||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
| Linia 91: | Linia 76: | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
| − | |||
[[Kategoria:Barrem]] | [[Kategoria:Barrem]] | ||
[[Kategoria:Apt]] | [[Kategoria:Apt]] | ||
Aktualna wersja na dzień 19:57, 4 lis 2023
| Autor: | Kamil Kamiński |
| Korekta: | Marcin Szermański, Krzysztof Stuchlik |
| Europatitan (europatytan) | |
|---|---|
| Długość | 21,4 m [1] (23m wg oszacowania własnego KS) |
| Wysokość | 5 m (w barkach) [1] |
| Masa | 22 t [1] |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Hiszpania - Kastylia |
| Czas |
ok. 125 Ma wczesna kreda (najpóźniejszy barrem - najwcześniejszy apt) |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja szkieletu europatytana. Autor: Gunnar Bivens. [2] | |
| Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Europatitan to rodzaj zauropoda z wczesnej kredy z terenu dzisiejszej Hiszpanii. Znany jest z jednego niepełnego szkieletu, mimo to jego szczątki należą do najbardziej kompletnych przedstawicieli Titanosauriformes z tego okresu odnalezionych w Europie. Prawdopodobnie był to bazalny przedstawiciel kladu Somphospondyli, bliski Sauroposeidon i Tendaguria.
Etymologia
Nazwa Europatitan nawiązuje do nazwy kontynentu (Europy) oraz mitycznych greckich tytanów, słynących z wielkich rozmiarów i siły. Epitet gatunkowy estwoodi honoruje sławnego amerykańskiego aktora i reżysera Clinta Eastwooda. Grał on w filmie „Dobry, zły i brzydki”, którego sceny kręcono niedaleko miejsca znalezienia szczątków europatytana.
Materiał kopalny
Holotyp (AODF 660) oznaczono numerami katalogowymi od MDS-OTII-1 do MDS-OTII-32. Obejmuje on: ząb, pięć kręgów szyjnych, jeden kręg grzbietowy, dziewięć kręgów ogonowych, jedenaście żeber szyjnych, pięć żeber brzusznych, siedem łuków hemalnych, obie łopatki, lewą kość kruczą, kości lewego śródręcza I i III, obie kości łonowe i kulszowe.
Odkrycie i opis
Szczątki Europatitan znaleziono w północnej Hiszpanii w 2003 r. Następnie wydobywano je z tamtejszych piaskowców w latach 2004-2006. Obecnie znajdują się one w Dinosaur Museum of Salas de los Infantes w Burgos, w Hiszpanii. W 2017 r. omawiany tu dinozaur został nazwany i opisany przez zespół paleontologów pod kierownictwem Fidela Fernández-Baldora.
Budowa
Europatitan był dużym zauropodem. Jedyny zachowany ząb był trójkątny, i bardziej przypominał kształtem łyżeczkę niż ołówek. Pewne cechy zbliżały go do zębów bazalnych przedstawicieli Titanosauriformes. Kręgi szyjne europatytana wyróżniały się ekstremalną pneumatyzacją, a ich trzony były silnie wydłużone, co znamionuje niezwykle długą szyję, podobnie jak np. u Sauroposeidon. Jedyny znany kręg grzbietowy miał spłaszczony grzbietowo-brzusznie, opistoceliczny (wklęsły z tyłu) trzon. Był on szerszy niż dłuższy, i w przybliżeniu tak samo wysoki jak długi. Żebra szyjne i brzuszne były wydłużone, te ostatnie mierzyły nawet więcej niż 2 m długości. Kręgi ogonowe przypominały budową kręgi bazalnych przedstawicieli Titanosauriformes. Łopatka mierzyła 165 cm i była zbliżona kształtem do łopatek brachiozaurydów i bazalnych somfospondyli.
Spis gatunków
| Europatitan | Fernández-Baldor, Canudo, Huerta, Moreno-Azanza i Montero, 2017 |
| E. eastwoodi | Fernández-Baldor, Canudo, Huerta, Moreno-Azanza i Montero, 2017 |
Bibliografia
Fernández-Baldor, F.T., Canudo, J.I., Huerta, P., Moreno-Azanza, M., Montero, D. (2017). "Europatitan eastwoodi, a new sauropod from the lower Cretaceous of Iberia in the initial radiation of somphospondylans in Laurasia". PeerJ. 5: e3409. doi:10.7717/peerj.3409
![[2]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Europatitan_eastwoodi_Skeletal.png){kind=link}
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Europatitan.jpg){kind=link}