Giganotosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m (wymiary, +rys., inne dr.) |
|||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|- | |- | ||
! '''Długość''': | ! '''Długość''': | ||
| − | | ok. <12, | + | | ok. <12,4-13,5 m |
|- | |- | ||
! '''Masa''': | ! '''Masa''': | ||
| − | | ok. <4, | + | | ok. <4,2-11 t |
|- | |- | ||
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ||
| Linia 25: | Linia 25: | ||
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | | + | | "środkowa" [[kreda]] (?wczesny [[cenoman]]<ref>Leanza, H.A., Apesteguia, S., Novas, F.E. & de la Fuente, M.S. (2004) "Cretaceous terrestrial beds from the Neuquen Basin (Argentina) and their tetrapod assemblages" Cretaceous Research, 25, 61-87. [[doi:10.1016/j.cretres.2003.10.005]]<br>Wiek jest niepewny, lecz nieznacznie starszy niż szacowany wiek formacji Huincul - zob. [[Carnosauria#Kiedy]].</ref>) |
| − | <small> | + | <small>?101-?97 [[Ma]]</small> |
|- | |- | ||
! '''Systematyka''' | ! '''Systematyka''' | ||
| Linia 55: | Linia 55: | ||
''Giganotosaurus'' to [[rodzaj]] ogromnego, [[zaawansowany|zaawansowanego]] karcharodontozauryda ze "środkowej" kredy Ameryki Południowej. | ''Giganotosaurus'' to [[rodzaj]] ogromnego, [[zaawansowany|zaawansowanego]] karcharodontozauryda ze "środkowej" kredy Ameryki Południowej. | ||
| − | Mimo że od nazwania tego teropoda minęło już kilkanaście lat i jest on znanym z najbardziej kompletnych szczątków karcharodontozaurynem, to wciąż czeka na | + | ==Stan badań, budowa i paleobiologia== |
| + | Mimo że od nazwania tego teropoda minęło już kilkanaście lat i jest on znanym z najbardziej kompletnych szczątków karcharodontozaurynem, to wciąż czeka na szczegółowy opis - dotąd opisano jedynie mózgoczaszkę ([[Rodolfo Coria|Coria]] i [[Philip Currie|Currie]], [[2002]]; Carabajal i Canale, [[2010]]). | ||
| + | |||
| + | ''Giganotosaurus'' był zbudowany podobnie do innych karcharodontozaurydów (zob. opis [[Carcharodontosauridae]] i kolejnych wyróżnianych wśród nich kladów). Wyróżniały go dwa otwory pneumatyczne na przyśrodkowej powierzchni kości kwadratowej ([[diagnoza]] za [[Matthew Carrano|Carrano]] i in., [[2012]]), poza tym był niemal nieodróżnialny od ''[[Mapusaurus]]''. | ||
Można przypuszczać, że ''Giganotosaurus'' polował na zauropody (lecz nie na na [[Argentinosaurus|argentynozaury]], gdyż nie żyły w jednym czasie), ale też na szybsze zwierzęta - ''Giganotosaurus'' mógł osiągać prędkość 14 m/s (=50 km/h) (Blanco i Mazzetta, [[2001]]). W osadach formacji [[Candeleros]] znaleziono za to dużego tytanozaura ''[[Andesaurus]]'' i mniejsze diplodokoidy ''[[Limaysaurus]]'' i ''[[Nopcsaspondylus]]''. | Można przypuszczać, że ''Giganotosaurus'' polował na zauropody (lecz nie na na [[Argentinosaurus|argentynozaury]], gdyż nie żyły w jednym czasie), ale też na szybsze zwierzęta - ''Giganotosaurus'' mógł osiągać prędkość 14 m/s (=50 km/h) (Blanco i Mazzetta, [[2001]]). W osadach formacji [[Candeleros]] znaleziono za to dużego tytanozaura ''[[Andesaurus]]'' i mniejsze diplodokoidy ''[[Limaysaurus]]'' i ''[[Nopcsaspondylus]]''. | ||
| − | |||
| − | |||
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
[[Plik:Giganotosaurus_Scott_Hartman.jpg|300px|thumb|right|Szkielet ''Giganotosaurus''. Autor: [[Scott Hartman]] [http://www.skeletaldrawing.com/theropods].]] | [[Plik:Giganotosaurus_Scott_Hartman.jpg|300px|thumb|right|Szkielet ''Giganotosaurus''. Autor: [[Scott Hartman]] [http://www.skeletaldrawing.com/theropods].]] | ||
| − | [[Holotyp]] (MUCPv-Ch1) to niekompletna czaszka, większość kręgosłupa, kompletne obręcze: barkowa i miedniczna oraz kości kończyn tylnych. | + | [[Holotyp]] (MUCPv-Ch1) to niekompletna czaszka, większość kręgosłupa, kompletne obręcze: barkowa i miedniczna oraz kości kończyn tylnych - zob. rys. obok. |
Materiał przypisany to część kości zębowej (MUCPv-95) i zęby. | Materiał przypisany to część kości zębowej (MUCPv-95) i zęby. | ||
| − | == | + | ==Nazwa== |
Nazwa ''Giganotosaurus'' to połączenie łacińskiego ''gigan'' (olbrzymi) oraz greckich ''notos'' (południowy) i ''saurus/sauros'' (jaszczur), co odnosi się do ogromnych rozmiarów i miejsca znalezienia. Epitet gatunkowy honoruje odkrywcę dinozaura - Rubena D. Caroliniego. | Nazwa ''Giganotosaurus'' to połączenie łacińskiego ''gigan'' (olbrzymi) oraz greckich ''notos'' (południowy) i ''saurus/sauros'' (jaszczur), co odnosi się do ogromnych rozmiarów i miejsca znalezienia. Epitet gatunkowy honoruje odkrywcę dinozaura - Rubena D. Caroliniego. | ||
| + | |||
| + | Giganotozaura nazywa się czasem błędnie "[[Gigantosaurus|gigantozaurem]]", który jest nazwą nieważnego (''[[nomen dubium]]'') [[rodzaj]]u [[Sauropoda|zauropod]]a. | ||
==Wymiary== | ==Wymiary== | ||
| + | [[Plik:Tyrannosaurus_vs_Giganotosaurus_Sue_vs_Giganotosaurus4web_Scott_Hartman.jpg|300px|thumb|right|Porównanie ''Giganotosaurus'' i ''[[Tyrannosaurus]]'' (wymiary). Autor: [[Scott Hartman]] [http://www.skeletaldrawing.com/home/giant-theropods-north-vs-south772013].]] | ||
| + | |||
| + | [[Plik:Tyrannosaurus_vs_Giganotosaurus_(north_vs_south_redux)_Scott_Hartman.jpg|300px|thumb|right|Porównanie ''Giganotosaurus'' i ''[[Tyrannosaurus]]'' (masa). Autor: [[Scott Hartman]] [http://www.skeletaldrawing.com/home/mass-estimates-north-vs-south-redux772013].]] | ||
| + | |||
''Giganotosaurus'' to jeden z największych [[teropod]]ów, obok ''[[Deinocheirus]]'', ''[[Spinosaurus]]'', ''[[Tyrannosaurus]]'', ''[[Mapusaurus]]'' oraz ''[[Deltadromeus]]''. Wszystkie one miały inną budowę (jedynie ''Mapusaurus'' przypominał zapewne wyraźnie giganotozaura), np. zdaniem [[Matthew Carrano|Carrano]] i in. ([[2012]]) tej samej długości kości udowe [[karcharodontozauryd]]ów i ''[[Tyrannosaurus]]'' różnią się średnicą - tyranozaur miał je grubsze, więc zapewne był cięższy. | ''Giganotosaurus'' to jeden z największych [[teropod]]ów, obok ''[[Deinocheirus]]'', ''[[Spinosaurus]]'', ''[[Tyrannosaurus]]'', ''[[Mapusaurus]]'' oraz ''[[Deltadromeus]]''. Wszystkie one miały inną budowę (jedynie ''Mapusaurus'' przypominał zapewne wyraźnie giganotozaura), np. zdaniem [[Matthew Carrano|Carrano]] i in. ([[2012]]) tej samej długości kości udowe [[karcharodontozauryd]]ów i ''[[Tyrannosaurus]]'' różnią się średnicą - tyranozaur miał je grubsze, więc zapewne był cięższy. | ||
Znane są one w dużej części z fragmentarycznych szczątków, dla których obliczenia czasem okazują się błędne - osobniki tego samego gatunku niekiedy mają różne proporcje (np. u okazu ''T. rex'' nazwanego "Sue" kość szczękowa jest 25% dłuższa niż u [[holotyp]]u, kość zębowa - 15%, k. udowa - 3% a II k. śródstopia jest krótsza o 5%). | Znane są one w dużej części z fragmentarycznych szczątków, dla których obliczenia czasem okazują się błędne - osobniki tego samego gatunku niekiedy mają różne proporcje (np. u okazu ''T. rex'' nazwanego "Sue" kość szczękowa jest 25% dłuższa niż u [[holotyp]]u, kość zębowa - 15%, k. udowa - 3% a II k. śródstopia jest krótsza o 5%). | ||
| − | Długość [[holotyp]]u giganotozaura została oszacowana nieznanymi metodami na 12,2 m ([[Rodolfo Coria|Coria]] i [[Philip Currie|Currie]], [[2006]]) i 12,5 m (Coria i [[Leonardo Salgado|Salgado]], [[1995]]), przy długości czaszki 1,53-1,8 m i kości udowej mierzącej 1,43 m; pomiar [[Matthew Carrano|Carrano]] i in. ([[2012]]) wykazał, że k. udowa mierzyła 136,5 cm (dla porównania u ''[[Tyrannosaurus]]'' 131-132 cm). Carrano i in. uznali też, że długość czaszki (153 cm) została przeszacowana i że miała ona wymiary bardzo zbliżone do ''Tyrannosaurus'' (ok. 139 cm). Jeśli zmniejszyć wymiary o różnicę w długości k. udowej, to okaz typowy mógł mierzyć 11,6-11,9 m. Therrien i Henderson ([[2007]]) obliczyli długość na 13 m metodą bazującą na długości czaszki, przyjmując, że ma ona 1,56 m (niepewna wartość). Ponadto, ich sposób liczenia zakłada, że długość czaszki u mięsożernych teropodów jest skorelowana z długością całego ciała, lecz - jak wskazują na to same wyniki autorów - nie jest to korelacja ścisła na tyle, żeby zakładać dokładność i przydatność metody - np. mierzący 7,7 m ''[[Tarbosaurus]]'' (PIN 552-1) miałby mieć aż 9,9 m a długi na 7,4 m ''[[Allosaurus]]'' (YPM 1930) - tylko 6,4 m. Poza tym nie wszystkie żywiące się mięsem [[teropod]]y miały podobne proporcje ciała (zob. też [[Michael Mortimer|Mortimer]], online i [[Harris]], online). | + | [[Plik:Giganotosaurus_final_by_Dinosauria_Freak.jpg|300px|thumb|left|Szkielet ''Giganotosaurus''. Autor: Marty Goddamn McFly (ZombieSaurian) [http://zombiesaurian.deviantart.com/art/Giganotosaurus-carolinii-final-176663834].]] |
| + | |||
| + | Długość [[holotyp]]u giganotozaura została oszacowana nieznanymi metodami na 12,2 m ([[Rodolfo Coria|Coria]] i [[Philip Currie|Currie]], [[2006]]) i 12,5 m (Coria i [[Leonardo Salgado|Salgado]], [[1995]]), oraz z rekonstrukcji szkieletu na 12,4 m (Hartman, online 2013A), przy długości czaszki 1,53-1,8 m i kości udowej mierzącej 1,43 m; pomiar [[Matthew Carrano|Carrano]] i in. ([[2012]]) wykazał, że k. udowa mierzyła 136,5 cm (dla porównania u ''[[Tyrannosaurus]]'' 131-132 cm). Carrano i in. uznali też, że długość czaszki (153 cm) została przeszacowana i że miała ona wymiary bardzo zbliżone do ''Tyrannosaurus'' (ok. 139 cm). Jeśli zmniejszyć wymiary o różnicę w długości k. udowej, to okaz typowy mógł mierzyć 11,6-11,9 m. Therrien i Henderson ([[2007]]) obliczyli długość na 13 m metodą bazującą na długości czaszki, przyjmując, że ma ona 1,56 m (niepewna wartość). Ponadto, ich sposób liczenia zakłada, że długość czaszki u mięsożernych teropodów jest skorelowana z długością całego ciała, lecz - jak wskazują na to same wyniki autorów - nie jest to korelacja ścisła na tyle, żeby zakładać dokładność i przydatność metody - np. mierzący 7,7 m ''[[Tarbosaurus]]'' (PIN 552-1) miałby mieć aż 9,9 m a długi na 7,4 m ''[[Allosaurus]]'' (YPM 1930) - tylko 6,4 m. Poza tym nie wszystkie żywiące się mięsem [[teropod]]y miały podobne proporcje ciała (zob. też [[Michael Mortimer|Mortimer]], online C i [[Harris]], online). | ||
| − | Masę [[holotyp]]u szacuje się na 6-8 t ([[Rodolfo Coria|Coria]] i [[Leonardo Salgado|Salgado]], [[1995]]), 9 t (Mazzetta, [[1999]]), 6,6 t (Seebacher, [[2001]]), 4 t (Coria i [[Philip Currie|Currie]], [[2002]]), 6,5 t (średnia z Mazzetta i in., 2004; wyniki od 2,6 do 9,3 t), 6,8 t ([[Gregory Paul|Paul]], online) a nawet niewiarygodnie wysoko - na 13,8 t (Therrien i Henderson, [[2007]] - zob. wyżej), natomiast wyniki zmniejszone o długość k. udowej (zob. wyżej) to odpowiednio 5,2-7 t, 7,8 t, 5,7 t, 3,5 t, 5,7 t, 5,9 t i 12 t dla Therrien i Henderson (2007). | + | Masę [[holotyp]]u szacuje się na 6-8 t ([[Rodolfo Coria|Coria]] i [[Leonardo Salgado|Salgado]], [[1995]]), 9 t (Mazzetta, [[1999]]), 6,6 t (Seebacher, [[2001]]), 4 t (Coria i [[Philip Currie|Currie]], [[2002]]), 6,5 t (średnia z Mazzetta i in., 2004; wyniki od 2,6 do 9,3 t), 6,8 t ([[Gregory Paul|Paul]], online; Hartman, online 2013B) a nawet niewiarygodnie wysoko - na 13,8 t (Therrien i Henderson, [[2007]] - zob. wyżej), natomiast wyniki zmniejszone o długość k. udowej (zob. wyżej) to odpowiednio 5,2-7 t, 7,8 t, 5,7 t, 3,5 t, 5,7 t, 5,9 t i 12 t dla Therrien i Henderson (2007). |
| − | Fragmentaryczny MUCPv-95 reprezentuje okaz większy o 8%, | + | Fragmentaryczny MUCPv-95 reprezentuje okaz większy o 6,5 % (Hartman, online 2013B) lub 8% (Calvo i Coria, 2000), zatem długość można obliczyć na 13,2-13,5 m (przyjmując dłuższą kość udową i 8%, dalej: A), 12,5-12,85 m (przyjmując krótszą kość udową i 8%, dalej: B), 13-13,3 m (przyjmując dłuższą kość udową i 6,5% dalej: C), 12,4-12,7 m (przyjmując krótszą kość udową i 6,5% dalej: D) (dla [[Therrien]] i [[Henderson]], [[2007]] odpowiednio 13,8 lub 14 m) a masę na (A) 5-11 t (17,4 t dla Therrien i Henderson, 2007), (B) 4,4-9,8 t (15 t dla Therrien i Henderson, 2007), (C) 4,8-10,9 t (16,7 t dla Therrien i Henderson, 2007) lub (D) 4,2-9,4 t (15,4 dla Therrien i Henderson, 2007). Jego czaszka mogła mierzyć 1,65-1,94 m (lub ok. 1,5 m, jeśli ta holotypu była bardzo zbliżona do ''[[Tyrannosaurus]]''). Przyjęcie, że fragment czaszki większy o 6,5 lub 8% znamionuje większego także o 6,5 lub 8% osobnika jest wątpliwe, gdyż w miarę wzrostu całego ciała czaszka rosła zapewne bardziej. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 114: | Linia 123: | ||
Harris, online: http://dml.cmnh.org/2007Mar/msg00294.html | Harris, online: http://dml.cmnh.org/2007Mar/msg00294.html | ||
| − | + | Hartman, online 2013A http://www.skeletaldrawing.com/home/giant-theropods-north-vs-south772013 | |
| + | |||
| + | Hartman, online 2013B http://www.skeletaldrawing.com/home/mass-estimates-north-vs-south-redux772013 | ||
Paul, online: http://www.gspauldino.com/data.html | Paul, online: http://www.gspauldino.com/data.html | ||
| − | http:// | + | Mortimer, online A http://archosaur.us/theropoddatabase/Carnosauria.htm#Giganotosauruscarolinii |
| − | http:// | + | Mortimer, online B http://archosaur.us/theropoddatabase/Tyrannosauroidea.html#Tyrannosaurusrex |
| − | http:// | + | Mortimer, online C http://dml.cmnh.org/2007Mar/msg00292.html |
| + | <references/></small> | ||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
Wersja z 19:12, 9 gru 2013
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Marcin Szermański |
| Giganotosaurus (giganotozaur) | |
|---|---|
| Długość: | ok. <12,4-13,5 m |
| Masa: | ok. <4,2-11 t |
| Miejsce występowania: | Argentyna - prowincja Neuquén
(formacja Candeleros) |
| Czas występowania | "środkowa" kreda (?wczesny cenoman[1])
?101-?97 Ma |
| Systematyka | Dinosauria
Giganotosaurinae [=Giganotosaurini] |
Autorka: Edyta Felcyn. | |
Wstęp
Giganotosaurus to rodzaj ogromnego, zaawansowanego karcharodontozauryda ze "środkowej" kredy Ameryki Południowej.
Stan badań, budowa i paleobiologia
Mimo że od nazwania tego teropoda minęło już kilkanaście lat i jest on znanym z najbardziej kompletnych szczątków karcharodontozaurynem, to wciąż czeka na szczegółowy opis - dotąd opisano jedynie mózgoczaszkę (Coria i Currie, 2002; Carabajal i Canale, 2010).
Giganotosaurus był zbudowany podobnie do innych karcharodontozaurydów (zob. opis Carcharodontosauridae i kolejnych wyróżnianych wśród nich kladów). Wyróżniały go dwa otwory pneumatyczne na przyśrodkowej powierzchni kości kwadratowej (diagnoza za Carrano i in., 2012), poza tym był niemal nieodróżnialny od Mapusaurus.
Można przypuszczać, że Giganotosaurus polował na zauropody (lecz nie na na argentynozaury, gdyż nie żyły w jednym czasie), ale też na szybsze zwierzęta - Giganotosaurus mógł osiągać prędkość 14 m/s (=50 km/h) (Blanco i Mazzetta, 2001). W osadach formacji Candeleros znaleziono za to dużego tytanozaura Andesaurus i mniejsze diplodokoidy Limaysaurus i Nopcsaspondylus.
Materiał kopalny
Holotyp (MUCPv-Ch1) to niekompletna czaszka, większość kręgosłupa, kompletne obręcze: barkowa i miedniczna oraz kości kończyn tylnych - zob. rys. obok.
Materiał przypisany to część kości zębowej (MUCPv-95) i zęby.
Nazwa
Nazwa Giganotosaurus to połączenie łacińskiego gigan (olbrzymi) oraz greckich notos (południowy) i saurus/sauros (jaszczur), co odnosi się do ogromnych rozmiarów i miejsca znalezienia. Epitet gatunkowy honoruje odkrywcę dinozaura - Rubena D. Caroliniego.
Giganotozaura nazywa się czasem błędnie "gigantozaurem", który jest nazwą nieważnego (nomen dubium) rodzaju zauropoda.
Wymiary
_Scott_Hartman.jpg)
Giganotosaurus to jeden z największych teropodów, obok Deinocheirus, Spinosaurus, Tyrannosaurus, Mapusaurus oraz Deltadromeus. Wszystkie one miały inną budowę (jedynie Mapusaurus przypominał zapewne wyraźnie giganotozaura), np. zdaniem Carrano i in. (2012) tej samej długości kości udowe karcharodontozaurydów i Tyrannosaurus różnią się średnicą - tyranozaur miał je grubsze, więc zapewne był cięższy.
Znane są one w dużej części z fragmentarycznych szczątków, dla których obliczenia czasem okazują się błędne - osobniki tego samego gatunku niekiedy mają różne proporcje (np. u okazu T. rex nazwanego "Sue" kość szczękowa jest 25% dłuższa niż u holotypu, kość zębowa - 15%, k. udowa - 3% a II k. śródstopia jest krótsza o 5%).
Długość holotypu giganotozaura została oszacowana nieznanymi metodami na 12,2 m (Coria i Currie, 2006) i 12,5 m (Coria i Salgado, 1995), oraz z rekonstrukcji szkieletu na 12,4 m (Hartman, online 2013A), przy długości czaszki 1,53-1,8 m i kości udowej mierzącej 1,43 m; pomiar Carrano i in. (2012) wykazał, że k. udowa mierzyła 136,5 cm (dla porównania u Tyrannosaurus 131-132 cm). Carrano i in. uznali też, że długość czaszki (153 cm) została przeszacowana i że miała ona wymiary bardzo zbliżone do Tyrannosaurus (ok. 139 cm). Jeśli zmniejszyć wymiary o różnicę w długości k. udowej, to okaz typowy mógł mierzyć 11,6-11,9 m. Therrien i Henderson (2007) obliczyli długość na 13 m metodą bazującą na długości czaszki, przyjmując, że ma ona 1,56 m (niepewna wartość). Ponadto, ich sposób liczenia zakłada, że długość czaszki u mięsożernych teropodów jest skorelowana z długością całego ciała, lecz - jak wskazują na to same wyniki autorów - nie jest to korelacja ścisła na tyle, żeby zakładać dokładność i przydatność metody - np. mierzący 7,7 m Tarbosaurus (PIN 552-1) miałby mieć aż 9,9 m a długi na 7,4 m Allosaurus (YPM 1930) - tylko 6,4 m. Poza tym nie wszystkie żywiące się mięsem teropody miały podobne proporcje ciała (zob. też Mortimer, online C i Harris, online).
Masę holotypu szacuje się na 6-8 t (Coria i Salgado, 1995), 9 t (Mazzetta, 1999), 6,6 t (Seebacher, 2001), 4 t (Coria i Currie, 2002), 6,5 t (średnia z Mazzetta i in., 2004; wyniki od 2,6 do 9,3 t), 6,8 t (Paul, online; Hartman, online 2013B) a nawet niewiarygodnie wysoko - na 13,8 t (Therrien i Henderson, 2007 - zob. wyżej), natomiast wyniki zmniejszone o długość k. udowej (zob. wyżej) to odpowiednio 5,2-7 t, 7,8 t, 5,7 t, 3,5 t, 5,7 t, 5,9 t i 12 t dla Therrien i Henderson (2007).
Fragmentaryczny MUCPv-95 reprezentuje okaz większy o 6,5 % (Hartman, online 2013B) lub 8% (Calvo i Coria, 2000), zatem długość można obliczyć na 13,2-13,5 m (przyjmując dłuższą kość udową i 8%, dalej: A), 12,5-12,85 m (przyjmując krótszą kość udową i 8%, dalej: B), 13-13,3 m (przyjmując dłuższą kość udową i 6,5% dalej: C), 12,4-12,7 m (przyjmując krótszą kość udową i 6,5% dalej: D) (dla Therrien i Henderson, 2007 odpowiednio 13,8 lub 14 m) a masę na (A) 5-11 t (17,4 t dla Therrien i Henderson, 2007), (B) 4,4-9,8 t (15 t dla Therrien i Henderson, 2007), (C) 4,8-10,9 t (16,7 t dla Therrien i Henderson, 2007) lub (D) 4,2-9,4 t (15,4 dla Therrien i Henderson, 2007). Jego czaszka mogła mierzyć 1,65-1,94 m (lub ok. 1,5 m, jeśli ta holotypu była bardzo zbliżona do Tyrannosaurus). Przyjęcie, że fragment czaszki większy o 6,5 lub 8% znamionuje większego także o 6,5 lub 8% osobnika jest wątpliwe, gdyż w miarę wzrostu całego ciała czaszka rosła zapewne bardziej.
Spis gatunków
| Giganotosaurus | Coria i Salgado, 1995 |
|---|---|
| G. carolinii | Coria i Salgado, 1995 |
Bibliografia
Blanco, R.E. & Mazzetta, G.V. (2001) "A new approach to evaluate the cursorial ability of the giant theropod Giganotosaurus carolinii" Acta Palaeontologica Polonica, 46(2), 193-202.
Brochu, C.A. (2003) "Osteology of Tyrannosaurus rex: Insights from a Nearly Complete Skeleton and High-Resolution Computed Tomographic Analysis of the Skull" Memoir (Society of Vertebrate Paleontology)" Society of Vertebrate Paleontology Memoir 7, Joumal of Vertebrate Paleontology, suplement do 22(4), 1-138
Calvo, J.O. & Coria, R.A. (2000) "New specimen of Giganotosaurus carolinii (Coria & Salgado, 1995), supports it as the largest theropod ever found" Gaia, 15, 117-122.
Carabajal, A.P. & Canale, J.I. (2010) "Cranial endocast of the carcharodontosaurid theropod Giganotosaurus carolinii CORIA & SALGADO, 1995" Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie - Abhandlungen, DOI: 10.1127/0077-7749/2010/0104
Carrano, M.T., Benson, R.B.J. & Sampson, S.D. (2012) "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 10(2), 211-300. doi:10.1080/14772019.2011.630927
Coria, R.A. & Currie, P.J. (2002) "Braincase of Giganotosaurus carolinii (Dinosauria: Theropoda) from the Upper Cretaceous of Argentina" Journal of Vertebrate Paleontology, 22(4), 802-811.
Coria, R.A. & Currie, P.J. (2006) "A new carcharodontosaurid (Dinosauria, Theropoda) from the Upper Cretaceous of Argentina" Geodiversitas, 28(1): 71-118.
Coria, R.A. & Salgado, L. (1995) "A new giant carnivorous dinosaur from the Cretaceous of Patagonia" Nature, 377, 225-226.
Mazzetta, G. V., P. Christiansen & R. A. Fariña. (2004) "Giants and Bizarres: Body Size of Some Southern South American Cretaceous Dinosaurs" Historical Biology, 16, 71-83.
Therrien, F. & Henderson, D.M. (2007) "My theropod is bigger than yours...or not: estimating body size from skull length in theropods" Journal of Vertebrate Paleontology, 27(1), 108-115.
Harris, online: http://dml.cmnh.org/2007Mar/msg00294.html
Hartman, online 2013A http://www.skeletaldrawing.com/home/giant-theropods-north-vs-south772013
Hartman, online 2013B http://www.skeletaldrawing.com/home/mass-estimates-north-vs-south-redux772013
Paul, online: http://www.gspauldino.com/data.html
Mortimer, online A http://archosaur.us/theropoddatabase/Carnosauria.htm#Giganotosauruscarolinii
Mortimer, online B http://archosaur.us/theropoddatabase/Tyrannosauroidea.html#Tyrannosaurusrex
Mortimer, online C http://dml.cmnh.org/2007Mar/msg00292.html
- ↑ Leanza, H.A., Apesteguia, S., Novas, F.E. & de la Fuente, M.S. (2004) "Cretaceous terrestrial beds from the Neuquen Basin (Argentina) and their tetrapod assemblages" Cretaceous Research, 25, 61-87. doi:10.1016/j.cretres.2003.10.005
Wiek jest niepewny, lecz nieznacznie starszy niż szacowany wiek formacji Huincul - zob. Carnosauria#Kiedy.
