Hesperosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Materiał kopalny) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | {{DISPLAYTITLE:''Hesperosaurus''}} | ||
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Linia 26: | Linia 27: | ||
|- | |- | ||
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ||
| − | | [[USA]] - | + | | [[USA]] - Wyoming |
| − | <small>([[ | + | <small>(formacja [[Morrison]] - ogniwo Salt Wash)</small> |
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | 158-153 Ma | + | | 158-153 [[Ma]] |
<small>późna [[jura]]</small> | <small>późna [[jura]]</small> | ||
| Linia 49: | Linia 50: | ||
|- | |- | ||
| colspan=2 |[[Plik:Hesperosaurus.jpg|400px|]] | | colspan=2 |[[Plik:Hesperosaurus.jpg|400px|]] | ||
| − | <small>Holotyp (z | + | <small>Holotyp (z Carpenter, 2010). [http://i55.tinypic.com/258sax5.jpg]</small> |
|} | |} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | Hesperozaur był dużym stegozaurydem żyjącym w późnej jurze w Ameryce Północnej. Został odkryty przez Patricka | + | Hesperozaur był dużym stegozaurydem żyjącym w późnej jurze w Ameryce Północnej. Został odkryty przez Patricka McSherry'ego w [[1985]] roku około pięć metrów nad podstawą formacji [[Morrison]], w Hrabstwie Johnson. Hesperozaur pochodzi ze starszej części formacji Morrison. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | ''Hesperosaurus'' znaczy "zachodni jaszczur" - z greckiego ''hesper'', znaczącego "zachodni" i ''saurus'' (jaszczurka). Epitet gatunkowy został nadany na cześć Ronalda G. Mjosa, który był odpowiedzialny za zabranie, preparację oraz montaż | + | ''Hesperosaurus'' znaczy "zachodni jaszczur" - z greckiego ''hesper'', znaczącego "zachodni" i ''saurus'' (jaszczurka). Epitet gatunkowy został nadany na cześć Ronalda G. Mjosa, który był odpowiedzialny za zabranie, preparację oraz montaż [[holotyp]]u. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| Linia 73: | Linia 74: | ||
==Pozycja systematyczna== | ==Pozycja systematyczna== | ||
| − | Początkowo uważany za prymitywnego stegozauryda, bliskiego ''[[Dacentrurus]]'', okazał się być znacznie bliższy rodzajowi ''[[Stegosaurus]]''. W [[2008]] roku [[Maidment]], [[Norman]], [[Barrett]] i [[Upchurch]] przeanalizowani budowę dinozaurów z grupy [[Stegosauria]]. W wyniku przeprowadzonej analizy kladystycznej wyróżniono [[klad]] zaawansowanych stegozaurów, w skład którego wchodzą: ''[[Stegosaurus]] armatus'', ''Hesperosaurus mjosi'' i ''[[Wuerhosaurus]] homheni''. Dwa ostatnie są taksonami siostrzanymi. Naukowcy uznali, że ''Hesperosaurus mjosi'' jest gatunkiem rodzaju ''[[Stegosaurus]]'', obok dwóch innych ważnych - typowego ''S. armatus'' i ''S. homheni'' (wcześniej ''[[Wuerhosaurus]]''). Stwierdzili przynależność do rodzaju ''[[Stegosaurus]]'' na podstawie wielu aspektów budowy hesperozaura, identycznych z ''S. armatus''. Te trzy ważne według nich gatunki stegozaura mają sześć autapomorfii w budowie czaszki, kręgosłupa, pasa barkowego i miednicznego. | + | Początkowo uważany za prymitywnego stegozauryda, bliskiego ''[[Dacentrurus]]'', okazał się być znacznie bliższy rodzajowi ''[[Stegosaurus]]''. W [[2008]] roku [[Susannah Maidment|Maidment]], [[David Norman|Norman]], [[Paul Barrett|Barrett]] i [[Paul Upchurch|Upchurch]] przeanalizowani budowę dinozaurów z grupy [[Stegosauria]]. W wyniku przeprowadzonej analizy kladystycznej wyróżniono [[klad]] zaawansowanych stegozaurów, w skład którego wchodzą: ''[[Stegosaurus]] armatus'', ''Hesperosaurus mjosi'' i ''[[Wuerhosaurus]] homheni''. Dwa ostatnie są taksonami siostrzanymi. Naukowcy uznali, że ''Hesperosaurus mjosi'' jest gatunkiem rodzaju ''[[Stegosaurus]]'', obok dwóch innych ważnych - typowego ''S. armatus'' i ''S. homheni'' (wcześniej ''[[Wuerhosaurus]]''). Stwierdzili przynależność do rodzaju ''[[Stegosaurus]]'' na podstawie wielu aspektów budowy hesperozaura, identycznych z ''S. armatus''. Te trzy ważne według nich gatunki stegozaura mają sześć autapomorfii w budowie czaszki, kręgosłupa, pasa barkowego i miednicznego. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! ''Hesperosaurus'' | ! ''Hesperosaurus'' | ||
| − | | [[Carpenter]], | + | | {{Kpt|[[Kenneth Carpenter|Carpenter]], Miles}} i {{Kpt|Cloward}}, [[2001]] |
|- | |- | ||
! ''H. mjosi'' | ! ''H. mjosi'' | ||
| − | | | + | | {{Kpt|Carpenter, Miles}} i {{Kpt|Cloward}}, 2001 |
|- | |- | ||
| = ''[[Stegosaurus]] priscus'' | | = ''[[Stegosaurus]] priscus'' | ||
| − | | | + | | {{Kpt|Carpenter, Miles}} i {{Kpt|Cloward}}, 2001 |
|- | |- | ||
| = ''[[Stegosaurus]] mjosi'' | | = ''[[Stegosaurus]] mjosi'' | ||
| − | | ( | + | | ({{Kpt|Carpenter, Miles}} i {{Kpt|Cloward}}, 2001) {{Kpt|Carpenter, Miles}} i {{Kpt|Cloward}}, 2001 |
|} | |} | ||
Wersja z 09:26, 16 lis 2012
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Tomasz Sokołowski |
| Hesperosaurus (hesperozaur) | |
|---|---|
| Długość: | 7 m |
| Masa: | 4,3 t |
| Miejsce występowania: | USA - Wyoming
(formacja Morrison - ogniwo Salt Wash) |
| Czas występowania | 158-153 Ma
późna jura |
| Systematyka | Dinosauria |
| Plik:Hesperosaurus.jpg
Holotyp (z Carpenter, 2010). [1] | |
Wstęp
Hesperozaur był dużym stegozaurydem żyjącym w późnej jurze w Ameryce Północnej. Został odkryty przez Patricka McSherry'ego w 1985 roku około pięć metrów nad podstawą formacji Morrison, w Hrabstwie Johnson. Hesperozaur pochodzi ze starszej części formacji Morrison.
Etymologia
Hesperosaurus znaczy "zachodni jaszczur" - z greckiego hesper, znaczącego "zachodni" i saurus (jaszczurka). Epitet gatunkowy został nadany na cześć Ronalda G. Mjosa, który był odpowiedzialny za zabranie, preparację oraz montaż holotypu.
Materiał kopalny
Holotyp (HMNH001) zawiera dość kompletny szkielet: czaszkę, kręgosłup, część lewej łopatki, kości łonowe, kulszowe i biodrowe, 10 płyt kostnych i cztery kolce ogonowe.
Przypisane okazy to niekompletne szkielety znajdujące się w prywatnych rękach:
- SMA 0018 (=SMA V03; 'Victoria') - wyrośnięty, długi na 7 m osobnik, zawierający nieobecne w holotypie kości kończyn, odciski skóry i prawdopodobnie keratynowej powłoki płyt,
- SMA L02 ('Lily'),
- SMA 3074-FV01 (=SMA M04; 'Moritz').
Budowa
Hesperozaur jest jednym z tych stegozaurów, u których brak kolca na barku. Jego płyty kostne są bardziej spłaszczone, dłuższe i bardziej zaokrąglone niż u bliskiego krewnego - Stegosaurus. Jego czaszka była krótsza i szersza niż u bardziej znanego krewniaka. Ponadto jest wyraźnie wysklepiona ku górze i nachyla ku dołowi się za oczami. Miał też więcej kręgów szyjnych (13) i mniej grzbietowych (13) niż stegozaur (odpowiednio: 10-13 i 13-17). Hesperosaurus różni się od Stegosaurus kilkoma prymitywnymi cechami: budową dźwigacza, kręgów szyjnych, grzbietowych i ogonowych oraz miednicy. Autapomorfie to: 11 kręgów grzbietowych, czwarty kręg krzyżowy nie przyrośnięty do kości krzyżowej i kształt płyt grzbietowych.
Pozycja systematyczna
Początkowo uważany za prymitywnego stegozauryda, bliskiego Dacentrurus, okazał się być znacznie bliższy rodzajowi Stegosaurus. W 2008 roku Maidment, Norman, Barrett i Upchurch przeanalizowani budowę dinozaurów z grupy Stegosauria. W wyniku przeprowadzonej analizy kladystycznej wyróżniono klad zaawansowanych stegozaurów, w skład którego wchodzą: Stegosaurus armatus, Hesperosaurus mjosi i Wuerhosaurus homheni. Dwa ostatnie są taksonami siostrzanymi. Naukowcy uznali, że Hesperosaurus mjosi jest gatunkiem rodzaju Stegosaurus, obok dwóch innych ważnych - typowego S. armatus i S. homheni (wcześniej Wuerhosaurus). Stwierdzili przynależność do rodzaju Stegosaurus na podstawie wielu aspektów budowy hesperozaura, identycznych z S. armatus. Te trzy ważne według nich gatunki stegozaura mają sześć autapomorfii w budowie czaszki, kręgosłupa, pasa barkowego i miednicznego.
Spis gatunków
| Hesperosaurus | Carpenter, Miles i Cloward, 2001 |
|---|---|
| H. mjosi | Carpenter, Miles i Cloward, 2001 |
| = Stegosaurus priscus | Carpenter, Miles i Cloward, 2001 |
| = Stegosaurus mjosi | (Carpenter, Miles i Cloward, 2001) Carpenter, Miles i Cloward, 2001 |
Bibliografia
Carpenter, K., (2010) "Species concept in North American stegosaurs" Swiss Journal of Geosciences, 103(2), 155-162. doi: 10.1007/s00015-010-0020-6
Carpenter, K., Miles, C.A. & Cloward, K. (2001) "New Primitive Stegosaur from the Morrison Formation, Wyoming" [w:] Carpenter, Kenneth (ed) "The Armored Dinosaurs" Indiana University Press. 55–75. ISBN 0-253-33964-2.
Christiansen, N.A. & Tschopp, E. (2010) "Exceptional stegosaur integument impressions from the Upper Jurassic Morrison Formation of Wyoming" Swiss Journal of Geosciences, 103(2), 163-171. doi: 10.1007/s00015-010-0026-0
Maidment, S.C.R., Norman, D.B., Barrett, P.M., & Upchurch, P. (2008) "Systematics and phylogeny of Stegosauria (Dinosauria: Ornithischia)" Journal of Systematic Palaeontology, 6(4), 367-407. doi: 10.1017/S1477201908002459
Redelstorff, R. & Sander, P.M. (2009) "Long and Girdle Bone Histology of Stegosaurus: Implications for Growth and Life History" Journal of Vertebrate Paleontology, 29(4), 1087-1099. doi: 10.1671/039.029.0420
![[1]](http://i55.tinypic.com/258sax5.jpg){kind=link}