Marshosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
(→Wstęp) |
m (g.) |
||
| (Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|- | |- | ||
| [[Tomasz Sokołowski]] | | [[Tomasz Sokołowski]] | ||
| − | + | [[Maciej Ziegler]] | |
| − | [[Krzysztof Lichota]] | + | | [[Krzysztof Lichota]] |
| + | [[Marcin Szermański]] | ||
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 16: | Linia 17: | ||
|- | |- | ||
! '''Długość''': | ! '''Długość''': | ||
| − | | 5 | + | | 4-5 m |
|- | |- | ||
! '''Masa''': | ! '''Masa''': | ||
| − | | | + | | 175-500 kg |
|- | |- | ||
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ||
| − | | [[USA]] | + | | [[USA]] - Utah |
| − | <small>[[formacja Morrison]]</small> | + | <small>([[formacja Morrison]])</small> |
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| Linia 39: | Linia 40: | ||
[[Tetanurae]] | [[Tetanurae]] | ||
| − | + | [[Megalosauroidea]] | |
| + | |||
| + | [[Piatnitzkysauridae]] | ||
|- | |- | ||
| − | | colspan=2 |[[Plik: | + | | colspan=2 |[[Plik:Marshosaurus_Scott_Hartman.jpg|400px]] |
| − | <small> | + | <small>Rekonstrukcja szkieletu ''[[Marshosaurus]]''. Autor: Scott Hartman [http://www.skeletaldrawing.com/theropods].]]</small> |
|} | |} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Marshosaurus'' to tajemniczy rodzaj średniej wielkości tetanura, który żył w późnej jurze, około 155-147 milionów lat temu (w kimerydzie-tytonie) na terenach obecnych Stanów Zjednoczonych. Jego nazwa | + | ''Marshosaurus'' to tajemniczy [[rodzaj]] średniej wielkości tetanura, który żył w późnej jurze, około 155-147 milionów lat temu (w kimerydzie-tytonie) na terenach obecnych Stanów Zjednoczonych. Jego nazwa [[rodzaj]]owa została nadana na cześć słynnego amerykańskiego paleontologa Othniela Charlesa [[Marsh]]a. |
| − | Jego wielkość ocenia się na około 5 | + | Jego wielkość ocenia się na około 4-5 metrów długości, 2-2,2 metra wysokości i około kilkaset kg masy. Kończyny przednie były stosunkowo krótkie, lecz mocne. |
==Odkrycie i materiał kopalny== | ==Odkrycie i materiał kopalny== | ||
| − | [[Holotyp]], odkryty w 1912 roku lecz nie zbadany aż do lat 70-tych, zawiera jedynie kość biodrową. [[Paratyp]]y to kość kulszowa, kość łonowa, kość przedszczękowa, kość zębowa oraz zęby. Wstępnie opisany w 1993 roku kolejny niekompletny szkielet może pomóc w klasyfikacji owego dinozaura. Składa się między innymi z: kręgów szyjnych grzbietowych, ogonowych, tylnej części czaszki, niekompletnej żuchwy, żeber, łopatki i kości barkowej. | + | [[Holotyp]], odkryty w 1912 roku lecz nie zbadany aż do lat 70-tych, zawiera jedynie kość biodrową. |
| + | |||
| + | [[Paratyp]]y to kość kulszowa, kość łonowa, kość przedszczękowa, kość zębowa oraz zęby. Wstępnie opisany w 1993 roku kolejny niekompletny szkielet może pomóc w klasyfikacji owego dinozaura. Składa się między innymi z: kręgów szyjnych grzbietowych, ogonowych, tylnej części czaszki, niekompletnej żuchwy, żeber, łopatki i kości barkowej. Właściwie nie jest pewne, czy nieholotypowy materiał rzeczywiście pochodzi od tego gatunku. | ||
==Pozycja [[filogeneza|filogenetyczna]]== | ==Pozycja [[filogeneza|filogenetyczna]]== | ||
| − | Obecnie pewne jest | + | Obecnie pewne jest, że gad ten należy do [[tetanur]]ów. [[Analiza filogenetyczna]] Bensona ([[2010]] i jej modyfikacje) - pierwsza, która zawiera marshozaura - wskazuje, że to [[bazalny takson|bazalny]] [[megalozauroid]]. Z kolei obszerna analiza [[Matthew T. Carrano|Carrano]] i in. umieszcza go w nowo nazwanym przez nich [[klad]]zie [[Piatnitzkysauridae]] ([[Tetanurae#Carrano_i_in..2C_2012|Carrano i in. (2012)]], do którego należą także ''[[Condorraptor]]'' i ''[[Piatnitzkysaurus]]''. ''Marshosaurus'' jest do nich podobny, a różni się morfologią trzonów przednich i środkowych kręgów ogonowych. |
| + | Istniało wiele hipotez dotyczących przynależności marshozaura. Molnar (1990) wskazał, że to [[rodzaj]] problematyczny - wąska kość biodrowa wskazuje na "karnozaurowe" pochodzenie (wtedy: obecne bazalne tetanury i [[tyranozauryd]]y), jednak może być "ceratozaurem" (obecnie: nietetanurowym teropodem), ponieważ ma typowy, zakrzywiony trzcionek kości łonowej; ogólny kształt kości łonowej i wypukłości przy podstawie kości biodrowej przypomina ''[[Coelurus]]''. Holtz i in. (2004) stwierdzili, że chodzi o [[celurozaur]]a a niepublikowane dane Churego (1997) wskazują na "karnozaura" (obecnie: bazalnego tetanura), więc przydzieli mu [[Avetheropoda]] ''[[incertae sedis]]''. | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 65: | Linia 71: | ||
| Madsen, 1976 | | Madsen, 1976 | ||
|} | |} | ||
| − | |||
==Wybrana bibliografia== | ==Wybrana bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
Benson, R.B.J. & Radley, J.D. (2010) "A new large-bodied theropod dinosaur from the Middle Jurassic of Warwickshire, United Kingdom" Acta Palaeontologica Polonica, 55, 35-42. | Benson, R.B.J. & Radley, J.D. (2010) "A new large-bodied theropod dinosaur from the Middle Jurassic of Warwickshire, United Kingdom" Acta Palaeontologica Polonica, 55, 35-42. | ||
| + | |||
| + | Carrano, M.T., Benson, R.B.J. & Sampson, S.D. (2012) "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 10(2), 211-300. doi: 10.1080/14772019.2011.630927. | ||
| + | |||
| + | Holtz, T.R., Molnar, R.E. & Currie, P.J. (2004) "Basal Tetanurae" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 71-110. | ||
| + | |||
| + | Molnar, R.E. (1990) "Problematic Theropoda: "Carnosaurs"" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley: University of California Press, 306-317. | ||
http://home.comcast.net/~eoraptor/Tetanurae.htm#Marshosaurusbicentissimus</small> | http://home.comcast.net/~eoraptor/Tetanurae.htm#Marshosaurusbicentissimus</small> | ||
| Linia 77: | Linia 88: | ||
[[Kategoria:Theropoda]] | [[Kategoria:Theropoda]] | ||
[[Kategoria:Tetanurae]] | [[Kategoria:Tetanurae]] | ||
| + | [[Kategoria:Tetanurae bazalne]] | ||
[[Kategoria:Ameryka Północna]] | [[Kategoria:Ameryka Północna]] | ||
[[Kategoria:USA]] | [[Kategoria:USA]] | ||
Aktualna wersja na dzień 17:38, 25 lip 2013
| Autor: | Korekta: |
| Tomasz Sokołowski | Krzysztof Lichota |
| Marshosaurus (marhsozaur) | |
|---|---|
| Długość: | 4-5 m |
| Masa: | 175-500 kg |
| Miejsce występowania: | USA - Utah |
| Czas występowania | 155-147 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja szkieletu Marshosaurus. Autor: Scott Hartman [1].]] | |
Wstęp
Marshosaurus to tajemniczy rodzaj średniej wielkości tetanura, który żył w późnej jurze, około 155-147 milionów lat temu (w kimerydzie-tytonie) na terenach obecnych Stanów Zjednoczonych. Jego nazwa rodzajowa została nadana na cześć słynnego amerykańskiego paleontologa Othniela Charlesa Marsha.
Jego wielkość ocenia się na około 4-5 metrów długości, 2-2,2 metra wysokości i około kilkaset kg masy. Kończyny przednie były stosunkowo krótkie, lecz mocne.
Odkrycie i materiał kopalny
Holotyp, odkryty w 1912 roku lecz nie zbadany aż do lat 70-tych, zawiera jedynie kość biodrową.
Paratypy to kość kulszowa, kość łonowa, kość przedszczękowa, kość zębowa oraz zęby. Wstępnie opisany w 1993 roku kolejny niekompletny szkielet może pomóc w klasyfikacji owego dinozaura. Składa się między innymi z: kręgów szyjnych grzbietowych, ogonowych, tylnej części czaszki, niekompletnej żuchwy, żeber, łopatki i kości barkowej. Właściwie nie jest pewne, czy nieholotypowy materiał rzeczywiście pochodzi od tego gatunku.
Pozycja filogenetyczna
Obecnie pewne jest, że gad ten należy do tetanurów. Analiza filogenetyczna Bensona (2010 i jej modyfikacje) - pierwsza, która zawiera marshozaura - wskazuje, że to bazalny megalozauroid. Z kolei obszerna analiza Carrano i in. umieszcza go w nowo nazwanym przez nich kladzie Piatnitzkysauridae (Carrano i in. (2012), do którego należą także Condorraptor i Piatnitzkysaurus. Marshosaurus jest do nich podobny, a różni się morfologią trzonów przednich i środkowych kręgów ogonowych.
Istniało wiele hipotez dotyczących przynależności marshozaura. Molnar (1990) wskazał, że to rodzaj problematyczny - wąska kość biodrowa wskazuje na "karnozaurowe" pochodzenie (wtedy: obecne bazalne tetanury i tyranozaurydy), jednak może być "ceratozaurem" (obecnie: nietetanurowym teropodem), ponieważ ma typowy, zakrzywiony trzcionek kości łonowej; ogólny kształt kości łonowej i wypukłości przy podstawie kości biodrowej przypomina Coelurus. Holtz i in. (2004) stwierdzili, że chodzi o celurozaura a niepublikowane dane Churego (1997) wskazują na "karnozaura" (obecnie: bazalnego tetanura), więc przydzieli mu Avetheropoda incertae sedis.
Spis gatunków
| Marshosaurus | Madsen, 1976 |
|---|---|
| M. bicentesimus | Madsen, 1976 |
Wybrana bibliografia
Benson, R.B.J. & Radley, J.D. (2010) "A new large-bodied theropod dinosaur from the Middle Jurassic of Warwickshire, United Kingdom" Acta Palaeontologica Polonica, 55, 35-42.
Carrano, M.T., Benson, R.B.J. & Sampson, S.D. (2012) "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 10(2), 211-300. doi: 10.1080/14772019.2011.630927.
Holtz, T.R., Molnar, R.E. & Currie, P.J. (2004) "Basal Tetanurae" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 71-110.
Molnar, R.E. (1990) "Problematic Theropoda: "Carnosaurs"" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley: University of California Press, 306-317.
http://home.comcast.net/~eoraptor/Tetanurae.htm#Marshosaurusbicentissimus
