Monolophosaurus

Do sprzedaży i aktualizacji.

Autor:	Korekta:
Bartosz Suchecki	Marcin Szermański Maciej Ziegler

---

Monolophosaurus (monolofozaur)
Długość:	5,1-5,7 m
Wysokość:	1,7 m
Masa:	ok. 700 kg
Miejsce występowania:	Chiny - Sinciang-Ujgur (formacja Shishugou)
Czas występowania	środkowa jura (środkowy baton - późny kelowej)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae incertae sedis
Rekonstrucja szkieletu Monolophosaurus w Japonii. Fot.: "Kabacchi".
Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"","link":"","lat":44.2999999999999971578290569595992565155029296875,"lon":90,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Monolofozaur to dinozaur z czasów środkowej jury. Teropod ten zamieszkiwał tereny Chin, a dokładnie dzisiejszy region autonomiczny Sinciang-Ujgur.

Miał charakterystyczny grzebień na czaszce, podobny do ozdoby Guanlong - m.in. ta cecha sugerowała, że taksony te mogą być blisko spokrewnione, lecz obecnie odrzuca się tą hipotezę (Brusatte i in., 2010) - zob. opis Guanlong.

Różne analizy filogenetyczne wskazywały, że znajduje się on u podstawy właściwie wszystkich kladów bazalnych (niecelurozaurowych) tetanurów - zob. Tetanurae#Kladogramy.

Odkrycie i opis

Szkielet wydobyto w 1984 roku. Początkowo, przed opisaniem w literaturze naukowej znany był w prasie jako "Jiangjunmiaosaurus". Formalny opis Monolophosaurus jiangi został wydany przez Curriego i Zhao w 1994.

Materiał kopalny

Holotyp IVPP 84019 składa się z czaszki z żuchwą (570 mm), obrotnika (61,8 mm), trzeciego kręgu szyjnego (67,1 mm), czwartego kręgu szyjnego (69,3 mm), piątego kręgu szyjnego (70.6 mm), szóstego kręgu szyjnego (69,6 mm), siódmego kręgu szyjnego (67,8 mm), ósmego kręgu szyjnego (72,3 mm), dziewiątego kręgu szyjnego (68,4 mm), dziesiątego kręgu szyjnego (67,3 mm) (wg Zhao i Currie (1994) oraz Zhao i in. (2010) to pierwsze kręg grzbietowy), większości żeber szyjnych, pierwszego kręgu grzbietowego (60 mm), drugiego kręgu grzbietowego (60,6 mm), trzeciego kręgu grzbietowego (60,9 mm), czwartego kręgu grzbietowego (65,5 mm), piątego kręgu grzbietowego (70 mm), szóstego kręgu grzbietowego (71,2 mm), siódmego kręgu grzbietowego (74 mm), ósmego kręgu grzbietowego (79,6 mm), dziewiątego kręgu grzbietowego (79,5 mm), dziesiątego kręgu grzbietowego (78,8 mm), jedenastego kręgu grzbietowego (80,9 mm), dwunastego kręgu grzbietowego (81,5 mm), trzynastego kręgu grzbietowego (79,8 mm), większości żeber grzbietowych, pierwszego kręgu krzyżowego (82,8 mm), drugiego kręgu krzyżowego (75,4 mm), trzeciego kręgu krzyżowego (67,4 mm), czwartego kręgu krzyżowego (69,5 mm), piątego kręgu krzyżowego (72,1 mm), pierwszego kręgu ogonowego (78 mm), drugiego kręgu ogonowego (76,1 mm), trzeciego kręgu ogonowego (74,2 mm), czwartego kręgu ogonowego (74,9 mm), piątego kręgu ogonowego (78,7 mm), szóstego kręgu ogonowego (78,5 mm), kości biodrowej (498 mm), kości łonowych (495 mm), kości kulszowych (390 mm). Większość elementów nie jest kompletna (Zhao i in., 2010).

Etymologia

Nazwa Monolophosaurus oznacza "jaszczur z jednym grzebieniem".

Spis gatunków

Monolophosaurus	Zhao i Currie, 1994
= "Jiangjunmiaosaurus"	Holley, 1987	nomen nudum
M. jiangi	Zhao i Currie, 1994
= "Monolophosaurus jiangjunmiaoi"	Dong, 1992	nomen nudum
= "Monolophosaurus dongi"	Grady, 1993	nomen nudum

Bibliografia

1. Zhao and Currie, 1994. A large crested theropod from the Jurassic of Xinjiang, People's Republic of China. Canadian Journal of Earth Sciences 30: 2027-2036.

2. Brusatte, S.L., Benson, R.B.J., Currie, P.J. & Zhao, X. (2010) "The skull of Monolophosaurus jiangi (Dinosauria: Theropoda) and its implications for early theropod phylogeny and evolution" Zoological Journal of the Linnean Society, 158, 573–607. doi:10.1111/j.1096-3642.2009.00563.x.

3. Zhao, X., Benson, R.B.J., Brusatte, S.L. & Currie, P.J. (2010) "The postcranial skeleton of Monolophosaurus jiangi (Dinosauria: Theropoda) from the Middle Jurassic of Xinjiang, China, and a review of Middle Jurassic Chinese theropods" Geological Magazine, 147(1), 13-27. doi:10.1017/S0016756809990240

4. Carrano, M.T., Benson, R.B.J. & Sampson, S.D. (2012) "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 10(2), 211-300. doi:10.1080/14772019.2011.630927

5. Mortimer, M., online: http://archosaur.us/theropoddatabase/Tetanurae.htm#Monolophosaurusjiangi