Phuwiangvenator
| Autor: | Kamil Kamiński |
| Phuwiangvenator (fuwiangwenator) | |
|---|---|
| Długość | ok. 6 m |
| Dieta | mięsożerny |
| Miejsce | Tajlandia, prowincja Khon Kaen |
| Czas |
ok. ?129-127 Ma |
| Systematyka | Dinosauria
Megaraptora (zob. tekst) |
 Rekonstrukcja Australovenator. Phuwiangvenator Mógł być podobny. Autor: T. Tischler. | |
Wstęp
Phuwiangvenator to rodzaj dosyć dużego teropoda z kladu Megaraptora żyjącego we wczesnej kredzie na obszarach dzisiejszej Tajlandii. Został on nazwany w 2019 r. przez Aduna Samathi i współpracowników, choć jego szczątki odkryto już w 1993 r.
Etymologia
Nazwa Phuwiangvenator pochodzi od gór Phu Wiang w Tajlandii oraz łacińskiego słowa venator („łowca”, „myśliwy”). Epitet gatunkowy honoruje Sudhama Yaemniyoma, geologa, który w 1976 r. odkrył pierwsze szczątki dinozaurów w Tajlandii.
Materiał kopalny
Holotyp (SM-PW9N) to niekompletny szkielet pozaczaszkowy, obejmujący kręg grzbietowy, trzy zrośnięte kręgi krzyżowe, kość śródręcza, paliczki i pazury dłoni, kości piszczelowe, k. piętową, kilka kości śródstopia i prawej stopy.
Materiał przypisany to okaz SM-PW9A (częściowy kręg szyjny i k. piętowa).
W 2021 r. Samathi opisali nowy materiał, należący prawdopodobnie do tego samego osobnika, co holotyp. Obejmuje on niekompletną k. strzałkową i kości lewego oraz prawego śródstopia.
Budowa, filogeneza i ważność
Phuwiangvenator był bez wątpienia drapieżnikiem. Jak na teropoda osiągał raczej średnie rozmiary. Ogólne proporcje ciała były podobne jak u Australovenator, który przypominał go również wielkością. Wyróżniały go cechy kręgów krzyżowych i III oraz IV kości śródstopia. Proporcje tylnych kończyn bardziej przypominaly bazalne karcharodontozaury, jak Neovenator, niż zaawansowane megaraptory i celurozaury. Wykazywał on mozaikę cech właściwych dla allozauroidów i celurozaurów (Samathi in., 2021).
Wg autorów opisu, Phuwiangvenator był przedstawicielem kladu Megaraptora nie należącym do rodziny Megaraptoridae. Samathi i in. (2019) uznali megaraptory za celurozaury, jednak pozycja filogenetyczna tych mięsożernych dinozaurów pozostaje kontrowersyjna. Mogły one być karnozaurami, bazalnymi celorozaurami lub tyranozauroidami.
Ponieważ w osadach formacji Sao Khua odkryto szczątki innych teropodów, zachodzi podejrzenie, że Phuwiangvenator może być synonimem któregoś z nich. Wg Samathi i in. (2019) różnił się on zarówno od Siamotyrannus (budową kręgów grzbietowych i krzyżowych oraz mniejszymi rozmiarami ciała, choć to ostatnie wydaje się wątpliwe, mogły to być teropody dosyć zbliżonej wielkości) a także od Vayuraptor (większymi rozmiarami i budową kończyn tylnych).
Spis gatunków
| Phuwiangvenator | Samathi, Chanthasit i Sander, 2019 |
| P. yaemniyomi | Samathi, Chanthasit i Sander, 2019 |
Bibliografia
Samathi, A., Chanthasit, P., Martin Sander, P. (2019). "Two new basal coelurosaurian theropod dinosaurs from the Lower Cretaceous Sao Khua Formation of Thailand". Acta Palaeontologica Polonica. 64 (2): 239–260. doi:10.4202/app.00540.201.
Samathi, A., Suravech, S., Nakorn, P. & Varavudh, S. (2021). "New material of Phuwiangvenator yaemniyomi (Dinosauria: Theropoda) from the type locality: implications for the early evolution of Megaraptora." Cretaceous Research (w druku) [[1]] [abstrakt]
