Spinops: Różnice pomiędzy wersjami
(→Diagnoza) |
(→Diagnoza) |
||
| Linia 67: | Linia 67: | ||
==Diagnoza== | ==Diagnoza== | ||
[[Plik:Spinops3.png|300px|thumb|right| Ryc. 3. Umiejscowienie pozycji P1, P2, P3 ''epiparietales'' u ''Spinops sternbergorum'' (B) oraz innych centrozaurynów: A - ''[[Albertaceratops]] nesmoi'' Ryan, 2007; C - ''[[Centrosaurus]] apertus'' Lambe, 1902; D - ''[[Styracosaurus]] albertensis'' Lambe, 1913; E - ''[[Rubeosaurus]] ovatus'' Gilmore, 1930; F - ''[[Einiosaurus]] procurvicornus'' Sampson, 1995.<br>© Farke ''et al.'', 2011]] | [[Plik:Spinops3.png|300px|thumb|right| Ryc. 3. Umiejscowienie pozycji P1, P2, P3 ''epiparietales'' u ''Spinops sternbergorum'' (B) oraz innych centrozaurynów: A - ''[[Albertaceratops]] nesmoi'' Ryan, 2007; C - ''[[Centrosaurus]] apertus'' Lambe, 1902; D - ''[[Styracosaurus]] albertensis'' Lambe, 1913; E - ''[[Rubeosaurus]] ovatus'' Gilmore, 1930; F - ''[[Einiosaurus]] procurvicornus'' Sampson, 1995.<br>© Farke ''et al.'', 2011]] | ||
| − | Twarzowa część czaszki ''Spinops'' z krótkimi, zaokrąglonymi rogami nadoczodołowymi i dużym, prostym rogiem nosowym, przypomina zapewne dorosłe okazy ''Centrosaurus'' spp. i ''Styracosaurus albertnesis''. Rzeźba na obu egzemplarzach kości ciemieniowej jest do siebie podobna, a przy tym unikalna wśród ceratopsydów. Symetryczne, zakrzywione dwa "haki" kości ciemieniowych znajdujące się na pozycji P1 (najbardziej po środku grzbietowej powierzchni kości ciemieniowej; patrz: ryc.3) i są bardzo podobne do tych znanych u ''Centrosaurus apertus''. | + | Twarzowa część czaszki ''Spinops'' z krótkimi, zaokrąglonymi rogami nadoczodołowymi i dużym, prostym rogiem nosowym, przypomina zapewne dorosłe okazy ''Centrosaurus'' spp. i ''Styracosaurus albertnesis''. Rzeźba na obu egzemplarzach kości ciemieniowej jest do siebie podobna, a przy tym unikalna wśród ceratopsydów. Symetryczne, zakrzywione dwa "haki" kości ciemieniowych znajdujące się na pozycji P1 (najbardziej po środku grzbietowej powierzchni kości ciemieniowej; patrz: ryc.3) i są bardzo podobne do tych znanych u ''Centrosaurus apertus''. ''[[epiparietal|Epiparietales]]'' na pozycji P2 albo P3 (umiejscowionych bocznie do P1) mają formę niezwykle wydłużonych, skierowanych do tyłu kolców, niepodobnych do tych u ''C. apertus'', ''S. albertensis'', czy u innych zaawansowanych centrozaurynów<ref name="APP"></ref>. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
-analizy kladystyczne sugeruje, że ''S. sternbergorum'' jest blisko spokrewniony z ''Centrosaurus'' i ''Styracosaurus''. | -analizy kladystyczne sugeruje, że ''S. sternbergorum'' jest blisko spokrewniony z ''Centrosaurus'' i ''Styracosaurus''. | ||
-Do tej pory, opierając się na sytuacji u ''Styracosaurus'' i spokrewnionych z nim centrozaurynów, przyjmowano, że centralne wydłużone kolce na kościach ciemieniowych centrozaurynów odpowiadają pozycji P3 ''epiparietales''. | -Do tej pory, opierając się na sytuacji u ''Styracosaurus'' i spokrewnionych z nim centrozaurynów, przyjmowano, że centralne wydłużone kolce na kościach ciemieniowych centrozaurynów odpowiadają pozycji P3 ''epiparietales''. | ||
Wersja z 02:54, 8 gru 2011
| Autor: |
| Łukasz Czepiński |
| Spinops (spinops) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 6 m |
| Masa: | ponad 1 t |
| Miejsce występowania: | Kanada
(formacja Oldman/Dinosaur Park) |
| Czas występowania | 77,5-75 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
| 400px
Ryc. 1. Rekonstrukcja przyżyciowa Spinops sternbergorum. © Dmitry Bogdanov [2] | |
Wstęp
Spinops to centrozauryn, blisko spokrewniony z Centrosaurus i Styracosaurus, żyjący na terenie dzisiejszej Kanady w późnej kredzie.
Historia odkrycia
Latem 1916 roku Charles H. Sternberg wraz z synem[1] Levi'm Sternbergiem prowadzili poszukiwania skamieniałości na terenie obecnego Dinosaur Provincial Park w stanie Alberta w Kanadzie. Natrafili wówczas na datowany na kampan (83,5-70,6 Ma) poziom kościonośny centrozaurynów kilku rodzajów, m.in. Spinops. Charles Sternberg sądził, że materiał kostny należał do nowego taksonu, blisko spokrewnionego ze Styracosaurus albertensis, jednakże Arthur Smith Woodward, ówczesny kustosz Brytyjskiego Muzeum Historii Naturalnej, które finansowało wykopaliska Sternbergów, nie był zadowolony jakością okazu. Zachował się nawet anonimowy list do C.H. Sternberga, w którym cała kolekcja została nazwana "odpadkami".
W 2011 roku odnaleziony w archiwum muzeum materiał kostny został ponownie wypreparowany i opisany przez zespół Andrewa A. Farke'a jako nieznany dotychczas takson - Spinops sternbergorum.
Datowanie
Bazując na ograniczonych danych stratygraficznych, informacjach o lokalizacji odnalezionych 95 lat wcześniej skamieniałości, a także korzystający z analiz paleopalinologicznych (nauce o skamieniałych pyłkach roślin) ustalono, że znalezisko znajdowało się albo w górnej części formacji Oldman (77,5-76,5 Ma), albo w dolnej części formacji Dinosaur Park (76,5-75 Ma)[2].
Materiał kopalny
Okaz holotypowy to NHMUK R16307 (patrz ryc. 2): dwie kości ciemieniowe, kość łuskowa, czaszka pozbawiona kryzy i niekompletna kość zębowa. [2]
Diagnoza
© Farke et al., 2011
Twarzowa część czaszki Spinops z krótkimi, zaokrąglonymi rogami nadoczodołowymi i dużym, prostym rogiem nosowym, przypomina zapewne dorosłe okazy Centrosaurus spp. i Styracosaurus albertnesis. Rzeźba na obu egzemplarzach kości ciemieniowej jest do siebie podobna, a przy tym unikalna wśród ceratopsydów. Symetryczne, zakrzywione dwa "haki" kości ciemieniowych znajdujące się na pozycji P1 (najbardziej po środku grzbietowej powierzchni kości ciemieniowej; patrz: ryc.3) i są bardzo podobne do tych znanych u Centrosaurus apertus. Epiparietales na pozycji P2 albo P3 (umiejscowionych bocznie do P1) mają formę niezwykle wydłużonych, skierowanych do tyłu kolców, niepodobnych do tych u C. apertus, S. albertensis, czy u innych zaawansowanych centrozaurynów[2].
-analizy kladystyczne sugeruje, że S. sternbergorum jest blisko spokrewniony z Centrosaurus i Styracosaurus.
-Do tej pory, opierając się na sytuacji u Styracosaurus i spokrewnionych z nim centrozaurynów, przyjmowano, że centralne wydłużone kolce na kościach ciemieniowych centrozaurynów odpowiadają pozycji P3 epiparietales.
-U Spinops istnieje wyjątek od tej reguły, co sugeruje , że należy rozważyć ponownie homologie epiparietales pomiędzy bazalnymi centrozaurynami (np. Albertaceratops i Diabloceratops) i późniejszymi przedstawicielami Centrosaurinae (Styracosaurus i szeroko pojęte pachyrinozaury). Położony środkowo, skierowany ku tylowi wyrostek na pozycji P3 u bazalnych centrozaurynów, może być homologiczny z tym na pozycji P2.
Etymologia
Nazwa rodzajowa to połączenie dwóch słów - spina (łac. "kolec") i ops (gr. "twarz"), co odnosi się do ornamentacji twarzowej części czaszki tego zwierzęcia.
Epitet gatunkowy honoruje Charles'a H. i Levi'ego Sternbergów, odkrywców oryginalnych okazów spinopsa.
Spis gatunków
| Spinops | Farke, Ryan, Barrett, Tanke, Braman, Loewen, Graham, 2011 |
|---|---|
| S. sternbergorum | Farke, Ryan, Barrett, Tanke, Braman, Loewen, Graham, 2011 |
Bibliografia
- ↑ http://academic.emporia.edu/aberjame/histgeol/stern/stern.htm
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Farke, A. A., M. J. Ryan, P. M. Barrett, D. H. Tanke, D. R. Braman, M. A. Loewen, and M. R. Graham. 2011. A new centrosaurine from the Late Cretaceous of Alberta, Canada, and the evolution of parietal ornamentation in horned dinosaurs. Acta Palaeontologica Polonica 56(4). doi:10.4202/app.2010.0121
