Philovenator

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor: Korekta:
Dawid Mika Maciej Ziegler, Łukasz Czepiński


Philovenator (filowenator)
Długość: 50-70 cm
Masa: 900 g
Miejsce występowania: Chiny - Mongolia Wewnętrzna

(Bayan Mandahu, formacja Wulansuhai)

Czas występowania 83,5-70,6 Ma

późna kreda (kampan)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Theropoda

Tetanurae

Coelurosauria

Paraves

Troodontidae

Philovenator.jpg

Ryc. 1. Rekonstrukcja przyżyciowa filowenatora

© Robinson Kunz (Teratophoneus), 2012. [1]

Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Filowenator (Philovenator) to rodzaj troodontyda z późnej kredy Chin.

Historia odkrycia

W 1988 r. odbyła się chińsko-kanadyjska ekspedycja do Bayan Mandahu w Mongolii Wewnętrznej. Jej rezultatem było odnalezienie licznych szczątków późnokredowych kręgowców, w tym niekompletnych kończyn tylnych małego teropoda o ciekawej budowie. Trafiły one do Instytutu Paleontologii Kręgowców i Paleoantropologii w Beijing, gdzie skatalogowano je jako IVPP V 1057. Poprawnie stwierdzono też, że ich właścicielem był troodontyd. Potem zauważano podobieństwo IVPP V 1057 do skamielin Saurornithoides mongoliensis, by wreszcie ostatecznie stwierdzić, że fauna Bayan Mandahu jest identyczna do tej znanej z formacji Djadochta (gdzie odkryto S. mongoliensis). Tym samym zasugerowano przynależność tajemniczych kończyn tylnych do zauronithoidesa. Ponieważ były one znacznie mniejsze niż u wszystkich znanych ówczas troodontydów, stwierdzono ich pochodzenie od osobnika młodego (Currie i Peng, 1994).

Dopiero odkrycie w Bayan Mandahu troodontyda Linhevenator tani rzuciło nowe światło na IVPP V 1057. Okazało się bowiem, że morfologicznie bardziej przypomina on L. tani niż S. mongoliensis. Skłoniło to badaczy do dokładniejszych analiz, których wynikiem było wyodrębnienie na podstawie IVPP V 1057 nowego rodzaju teropoda - Philovenator.

Etymologia

Nazwę rodzajową Philovenator można tłumaczyć - co wskazali twórcy jego opisu - na dwa sposoby:

  • - jako "łowcę Phila" (zdrobnionej formy imienia Philip, co odnosi się do Philipa J. Curiego)
  • - jako "kochającego łowcę" (z greckiego słowa philein - "kochać" oraz łacińskiego venator - "łowca"). Odnosiła by ona więc do domniemanego upodobania naszego teropoda do łowów i może być nietrafna - bowiem sugeruje się, że część troodontydów była wszystkożerna bądź roślinożerna.

W każdym razie epitet gatunkowy (curriei) honoruje Philipa J. Currie, wybitnego paleontologa, który swoje badania prowadził głównie nad celozaurami, w tym IVPP V 10597.

Materiał kopalny

Holotyp filowenatora jest oznaczony jako IVPP V 10597 i zawiera prawie kompletną lewą kończynę tylną, w tym: prawie kompletną kość udową, niekompletną piszczel, kość strzałkową, kości piętowo-skokowe, tylną cześć trzeciej i czwartej kości stępu, kości śródstopia (I-V), paliczki (I-1, II-1, II-2, II-3, III-1, III-2, IV-1, IV-2, IV-3, IV-4 i IV-5).

Uwaga! Poniższy fragment przedstawia szczegółowe dane i może wymagać od Czytelnika znajomości fachowych pojęć anatomicznych.

Diagnoza za Xu i in. (2012)

Mały trooodontyd wyróżniający się od innych przedstawicieli Troodontidae obecnością następującym cech (autapomorfii): wyraźny wyrostek na medialnej stronie trzonka kości udowej, lekko proksymalny do jej dystalnego końca; płytkokształtny wyrostek goleniowy znacząco rozszerzający się ku przodowi; głębokie przednio-tylne skokowo-piętowe hemicondyles oddzielone głębokim i wąskim wgłębieniem; proporcjonalnie nadzwyczajnie długie i smukłe kości śródstopia (stosunek długości kości śródstopia/piszczel 1,25, długość/szerokość kości śródstopia 22); przedniotylna głębokość jest znacznie większa niż poprzeczna szerokość środkowej części trzonu śródstopia i wyraźny, wydłużony tylny grzbiet znajduje się na większości długości IV k. śródstopia i jest równa długości trzonu tej kości.

Ontogeneza

Badania histologiczne holotypu filowenatora, wykazało, że w chwili śmierci miał on co najmniej dwa lata. Tymczasem kilka cech morfologii zwierzęta sugerowało jego młodocianość. Jednakże jest to mało prawdopodobne - oznaczałoby bowiem bardzo wolne tempo wzrostu "kochającego łowcy", niepodobne do występującego u innych teropodów. Szereg cech (np. dobrze rozwinięte powierzchnie stawowe, zrośnięcie kości skokowo-piętowych) wskazuje, że IVPP V 10597 reprezentuje dość zaawansowane studium rozwoju ontogenetycznego. Tak więć najprawdopodobniej mamy do czynienia z osobnikiem młodocianym (ang. subadult).

Pozycja filogenetyczna

W celu ustalenia pozycji filogenetycznej "kochającego łowcy" przeprowadzono analizę filogenetyczną. Uproszczony ścisły konsens 36 najbardziej parsymonicznych drzew filogenetycznych wskazał, że Philovenator curriei z Troodon, Zanabazar, Linhevenator i Saurornithoides tworzy klad, w którego obrębie nie można jednakże wyróżnić dokładniejszych pokrewieństw. Tymczasem konsens 8 najbardziej parsymonicznych drzew filogenetycznych w analizie cech kończyn tylnych 20 przedstawicieli Paraves sugeruje, że Philovenator jest taksonem siostrzanym Linhevenator.

Spis gatunków

Philovenator Xu, Zhao, Sullivan, Tan, Sander i Ma, 2012
P. curriei Xu, Zhao, Sullivan, Tan, Sander i Ma, 2012

Bibliografia

Xu Xing, Zhao Ji, Corwin Sullivan, Tan Qing-Wei, Martin Sanderi Ma Qing-Yu (2012). "The taxonomy of the troodontid IVPP V 10597 reconsidered" Vertebrata PalAsiatica 50 (2): 140–150.