Adasaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Materiał kopalny) |
m |
||
| (Nie pokazano 1 pośredniej wersji utworzonej przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | Opis w trakcie rozszerzenia. | ||
{{DISPLAYTITLE:''Adasaurus''}} | {{DISPLAYTITLE:''Adasaurus''}} | ||
| − | + | {{Opis | |
| − | { | + | |Autor = [[Łukasz Czepiński]], [[Marcin Szermański]] |
| − | | Autor | + | |Korekta = [[Krzysztof Lichota]], [[Maciej Ziegler]], [[Michał Siedlecki]] |
| − | + | |nazwa = ''Adasaurus'' (adazaur) | |
| − | + | |długość = 3,5 m <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press. </ref> | |
| − | + | |wysokość = 1,05 m (w biodrach) <ref name="Molina-Larramendi"></ref> | |
| − | + | |masa = 87 kg <ref name="Molina-Larramendi"></ref> | |
| − | [[Marcin Szermański]] | + | |dieta = mięsożerny |
| − | | [[Krzysztof Lichota]] | + | |miejsce = [[Mongolia]] - Ajmak południowogobijski |
| − | [[Maciej Ziegler]] | + | <small>([[formacja]] [[Nemegt]] - Bugiin Tsav)</small> |
| − | | | + | |czas = {{Występowanie|69|67}} |
| − | + | ok.?69-67 [[Ma]] (??66,7<ref>datowanie U-Pb i spektrometryczne zębów tarbozaurów ze środkowej części formacji Nemegt wykazały, że ich wiek sięga ok. 66, 7, ale nie wiadomo dokładnie na jaką rozpiętość czasową mastrychtu rozciągają się pozostałe skały tej formacji. Podana wartość jest stosunkowo bezpieczna. Tanabe M., Aoki K., Chiba K., Saneyoshi M., Kodaira S., Nishido H., Mainbayar B., Tsogtbaatar K., Ishigaki S. 2023. Apatite U–Pb dating of dinosaur teeth from the Upper Cretaceous Nemegt Formation in the Gobi Desert, Mongolia: Contribution to depositional age constraints. Island Arc 32: e12488.</ref><br> ) [[Ma]]<br> | |
| − | + | <small>[[późna kreda]] (środkowy-?późny [[mastrycht]])</small> | |
| − | + | |systematyka = | |
| − | + | [[Dinosauria]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |- | ||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | [[Mongolia]] | ||
| − | |||
| − | <small>(formacja [[Nemegt]])</small> | ||
| − | |- | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | <small> | ||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
[[Saurischia]] | [[Saurischia]] | ||
| Linia 51: | Linia 30: | ||
[[Eudromaeosauria]] | [[Eudromaeosauria]] | ||
| − | + | ||
| − | | | + | [[Velociraptorinae]] |
| − | + | ||
| − | |} | + | |grafika = Adasaurus Restoration.jpg |
| + | |podpis = Rekonstrukcja przyżyciowa. Autor: PaleoNeolitic. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Adasaurus_Restoration.jpg] | ||
| + | |PorównanieGrupa = Dromaeosauridae | ||
| + | |PorównanieDługość = 3.5 | ||
| + | |mapa = | ||
| + | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
''Adasaurus'' był prawdopodobnie dalekim krewniakiem ''[[Velociraptor]]''. Został opisany w [[1983]] roku przez [[Rinchen Barsbold|Barsbold]]a na podstawie szczątków znalezionych na terenie dzisiejszej Mongolii. Na każdej stopie, jak na dromeozaura przystało, także i adazaur miał krótki, ostry jak brzytwa szpon w kształcie sierpa przeznaczony do rozrywania ciała mniejszej ofiary. | ''Adasaurus'' był prawdopodobnie dalekim krewniakiem ''[[Velociraptor]]''. Został opisany w [[1983]] roku przez [[Rinchen Barsbold|Barsbold]]a na podstawie szczątków znalezionych na terenie dzisiejszej Mongolii. Na każdej stopie, jak na dromeozaura przystało, także i adazaur miał krótki, ostry jak brzytwa szpon w kształcie sierpa przeznaczony do rozrywania ciała mniejszej ofiary. | ||
| − | == | + | ==Paleośrodowisko== |
| − | Adazaur | + | [[Plik:Therizinosaurus, Tylocephale & Adasaurus.jpg|300px|thumb|right|Adazaur w środowisku naturalnym (w lewym dolnym rogu). Towarzyszą mu dwa [[Therizinosaurus|terizinozaury]] (w środku) i cztery [[Prenocephale|prenocefale]] (trzy w prawym dolnym rogu i jeden na lewo od terizinozaurów). Autor: Abelov2014. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Therizinosaurus,_Tylocephale_%26_Adasaurus.jpg].]] |
| + | . | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 66: | Linia 51: | ||
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| + | [[Plik:Adasaurus Skull.png|300px|thumb|right|Rekonstrukcja czaszki adazaura. Autor: PaleoNeolitic. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Adasaurus_Skull.png].]] | ||
[[Holotyp]] (MPC-D 100/20) (2,39 m; osobnik w pełni dojrzały): tylna część czaszki i żuchwy, 8 kręgów szyjnych, 11 kręgów grzbietowych, kość krzyżowa, 7 kręgów ogonowych, szewrony, kość łopatkowa i krucza, płyta mostkowa, kość biodrowa (202 mm), łonowa (241 mm), kulszowa (118 mm), kości udowe (273 mm), piszczele, kości śródstopia I, II, III, IV, V, paliczki I-1, II-1 (23 mm), II-2 (14 mm), pazur stopy IV. | [[Holotyp]] (MPC-D 100/20) (2,39 m; osobnik w pełni dojrzały): tylna część czaszki i żuchwy, 8 kręgów szyjnych, 11 kręgów grzbietowych, kość krzyżowa, 7 kręgów ogonowych, szewrony, kość łopatkowa i krucza, płyta mostkowa, kość biodrowa (202 mm), łonowa (241 mm), kulszowa (118 mm), kości udowe (273 mm), piszczele, kości śródstopia I, II, III, IV, V, paliczki I-1, II-1 (23 mm), II-2 (14 mm), pazur stopy IV. | ||
| − | [[Paratyp]] (MPC-D 100/21): kręgi ogonowe, kości stopy. | + | [[Paratyp]] (MPC-D 100/21): kręgi ogonowe, kości stopy. Należał do dorosłego osobnika lecz był nieco większy niż okaz typowy (Molina-Pérez i Larramendi, 2019) |
| Linia 78: | Linia 64: | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | |{{V|''Adasaurus''}} | |
| {{Kpt|[[Rinchen Barsbold|Barsbold]]}}, [[1983]] | | {{Kpt|[[Rinchen Barsbold|Barsbold]]}}, [[1983]] | ||
|- | |- | ||
| − | + | |{{V|''A. mongoliensis''}} | |
| {{Kpt|Barsbold}}, 1983 | | {{Kpt|Barsbold}}, 1983 | ||
| + | |- | ||
| + | | = ''[[Dromaeosaurus]] mongoliensis'' | ||
| + | | {{Kpt|({{Kpt|Barsbold}}, 1983}} [[Paul]]}}, [[1988]] | ||
|} | |} | ||
| Linia 90: | Linia 79: | ||
http://home.comcast.net/~eoraptor/Dromaeosaurs.htm#Adasaurusmongoliensis | http://home.comcast.net/~eoraptor/Dromaeosaurs.htm#Adasaurusmongoliensis | ||
| − | Paul, G.S. ( | + | Paul, G.S. (2016) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford |
| − | </small> | + | <references/></small> |
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
Wersja z 17:33, 29 mar 2024
Opis w trakcie rozszerzenia.
| Autor: | Łukasz Czepiński, Marcin Szermański |
| Korekta: | Krzysztof Lichota, Maciej Ziegler, Michał Siedlecki |
| Adasaurus (adazaur) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Długość | 3,5 m [1] | ||||
| Wysokość | 1,05 m (w biodrach) [1] | ||||
| Masa | 87 kg [1] | ||||
| Dieta | mięsożerny | ||||
| Miejsce | Mongolia - Ajmak południowogobijski | ||||
| Czas |
ok.?69-67 Ma (??66,7[2] | ||||
| Systematyka | Dinosauria | ||||
 Rekonstrukcja przyżyciowa. Autor: PaleoNeolitic. [3]
Porównanie wielkości Adasaurus i człowieka. | |||||
Wstęp
Adasaurus był prawdopodobnie dalekim krewniakiem Velociraptor. Został opisany w 1983 roku przez Barsbolda na podstawie szczątków znalezionych na terenie dzisiejszej Mongolii. Na każdej stopie, jak na dromeozaura przystało, także i adazaur miał krótki, ostry jak brzytwa szpon w kształcie sierpa przeznaczony do rozrywania ciała mniejszej ofiary.
Paleośrodowisko
Adazaur w środowisku naturalnym (w lewym dolnym rogu). Towarzyszą mu dwa terizinozaury (w środku) i cztery prenocefale (trzy w prawym dolnym rogu i jeden na lewo od terizinozaurów). Autor: Abelov2014. [1].
.
Etymologia
Adasaurus mongoliensis oznacza "jaszczur Ada z Mongolii". Ada to zły duch z mongolskiej mitologii.
Materiał kopalny
Rekonstrukcja czaszki adazaura. Autor: PaleoNeolitic. [2].
Holotyp (MPC-D 100/20) (2,39 m; osobnik w pełni dojrzały): tylna część czaszki i żuchwy, 8 kręgów szyjnych, 11 kręgów grzbietowych, kość krzyżowa, 7 kręgów ogonowych, szewrony, kość łopatkowa i krucza, płyta mostkowa, kość biodrowa (202 mm), łonowa (241 mm), kulszowa (118 mm), kości udowe (273 mm), piszczele, kości śródstopia I, II, III, IV, V, paliczki I-1, II-1 (23 mm), II-2 (14 mm), pazur stopy IV.
Paratyp (MPC-D 100/21): kręgi ogonowe, kości stopy. Należał do dorosłego osobnika lecz był nieco większy niż okaz typowy (Molina-Pérez i Larramendi, 2019)
Materiał niegdyś przypisany do Adasaurus, ale należący do nieopisanego dromeozaura z formacji Bayanshiree:
(MPC-D 100/22): kość przedszczękowa, szczękowa, żuchwa, kości ramieniowe i łokciowa (Currie i Varricchio, 2004).
(MPC-D 100/23): niekompletna czaszka, kości stopy (Currie i Varricchio, 2004).
| Adasaurus | Barsbold, 1983 |
| A. mongoliensis | Barsbold, 1983 |
| = Dromaeosaurus mongoliensis | (Barsbold, 1983 Paul}}, 1988 |
Wybrana bibliografia
http://en.wikipedia.org/wiki/Adasaurus
http://home.comcast.net/~eoraptor/Dromaeosaurs.htm#Adasaurusmongoliensis
Paul, G.S. (2016) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.
- ↑ datowanie U-Pb i spektrometryczne zębów tarbozaurów ze środkowej części formacji Nemegt wykazały, że ich wiek sięga ok. 66, 7, ale nie wiadomo dokładnie na jaką rozpiętość czasową mastrychtu rozciągają się pozostałe skały tej formacji. Podana wartość jest stosunkowo bezpieczna. Tanabe M., Aoki K., Chiba K., Saneyoshi M., Kodaira S., Nishido H., Mainbayar B., Tsogtbaatar K., Ishigaki S. 2023. Apatite U–Pb dating of dinosaur teeth from the Upper Cretaceous Nemegt Formation in the Gobi Desert, Mongolia: Contribution to depositional age constraints. Island Arc 32: e12488.
![[3]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Adasaurus_Restoration.jpg){kind=link}
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Therizinosaurus,_Tylocephale_%26_Adasaurus.jpg){kind=link}
![[2]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Adasaurus_Skull.png){kind=link}