Garudimimus: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzył nową stronę „{{DISPLAYTITLE:''Garudimimud''}} <small> {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | Autor: | Korekta: |- | Kamil Kamiński | |} </small> ---- {| clas...”) |
m |
||
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | {{DISPLAYTITLE:'' | + | {{DISPLAYTITLE:''Garudimimus''}} |
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Linia 24: | Linia 24: | ||
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | ok. 100-83 Ma | + | | ok. 100-83 [[Ma]] |
| − | <small>[[późna kreda]] ([[cenoman]] - [[turon]] ?[[santon]])<small> | + | <small>[[późna kreda]] ([[cenoman]] - [[turon]] ?([[santon]]))<small> |
|- | |- | ||
! '''Systematyka''' | ! '''Systematyka''' | ||
| Linia 46: | Linia 46: | ||
<small>Rekonstrukcja ''Garudimimus''. Autor: Debivort [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Garudimimus-sketch2.jpg]</small> | <small>Rekonstrukcja ''Garudimimus''. Autor: Debivort [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Garudimimus-sketch2.jpg]</small> | ||
|- | |- | ||
| + | ! colspan=2 | Mapa znalezisk: | ||
| + | |- | ||
| + | | colspan=2 | | ||
| + | <display_points type="terrain" zoom=3> | ||
| + | 43.1° N, 107.5° E~Mongolia - Formacja Baishin Tsav</small> | ||
| + | </display_points> | ||
|} | |} | ||
| Linia 60: | Linia 66: | ||
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | [[Holotyp]] (GIN 100/13) to dosyć kompletny szkielet wraz z czaszką (mocno uszkodzoną z lewej strony, ale dość kompletną, choć rozczłonkowaną z prawej strony | + | [[Holotyp]] (GIN 100/13) to dosyć kompletny szkielet wraz z czaszką (mocno uszkodzoną z lewej strony, ale dość kompletną, choć rozczłonkowaną z prawej strony [[Andrew Cuff|Cuff]] i [[Emily Rayfield|Rayfield]], 2015). Brakuje obręczy barkowej, przednich kończyn, kości kulszowych i większości kręgów ogonowych (zachowały się jedynie pierwsze cztery) (Kobayashi i Barsbold, 2005). |
==Budowa i paleobiologia== | ==Budowa i paleobiologia== | ||
| + | [[Plik:Garudimimus skull.png|400px|thumb|right|Czaszka garudimima. Widoki A, C i E przedstawiają oryginalną czaszkę, natomiast B, D i F- rekonstrukcje. A i B - widok z boku, C i D - widok z góry, E i F - widok z dołu. Żródło: Cuff i Rayfield, 2015 [https://peerj.com/articles/1093/].]] | ||
Czaszka holotypu mierzyła 252,2 mm (Kobayashi i Barsbold, 2005), co czyni ją proporcjonalnie dłuższą niż u [[Ornithomimidae|ornitomimidów]], takich jak ''[[Dromiceiomimus]]'' czy ''[[Struthiomimus]]''. Podobnie jak u nich, kończyła się ona bezzębnym dziobem z krawędziami tnącymi, co odróżnia go od prymitywniejszych krewniaków, jak ''[[Harpymimus]]'', a zwłaszcza ''[[Pelecanimimus]]''. Dawniej podejrzewano istnienie rogu nad oczami, okazał się on jednak przemieszczonymi kośćmi przedczołowymi. Siła zgryzu garudimima była prawdopodobnie mniejsza niż u przedstawicieli Ornithomimidae, chociaż może to wynikać z faktu, że jedyny znany i użyty do badań okaz nie był w pełni wyrośnięty (Cuff i Rayfield, 2015). | Czaszka holotypu mierzyła 252,2 mm (Kobayashi i Barsbold, 2005), co czyni ją proporcjonalnie dłuższą niż u [[Ornithomimidae|ornitomimidów]], takich jak ''[[Dromiceiomimus]]'' czy ''[[Struthiomimus]]''. Podobnie jak u nich, kończyła się ona bezzębnym dziobem z krawędziami tnącymi, co odróżnia go od prymitywniejszych krewniaków, jak ''[[Harpymimus]]'', a zwłaszcza ''[[Pelecanimimus]]''. Dawniej podejrzewano istnienie rogu nad oczami, okazał się on jednak przemieszczonymi kośćmi przedczołowymi. Siła zgryzu garudimima była prawdopodobnie mniejsza niż u przedstawicieli Ornithomimidae, chociaż może to wynikać z faktu, że jedyny znany i użyty do badań okaz nie był w pełni wyrośnięty (Cuff i Rayfield, 2015). | ||
Kość biodrowa była stosunkowo krótka w porównaniu do ornitomimidów, a nawet innych bazalnych ornitomimozaurów, takich jak ''[[Shenzhousaurus]]'' i ''[[Sinornithomimus]]''. Kość piszczelowa była tylko nieznacznie dłuższa od udowej, a śródstopie nie tak bardzo wydłużone jak u późniejszych krewniaków. Wskazuje to na słabsze przystosowanie do szybkiego biegu, co widoczne jest też u wielu innych bazalnych ornitomimozaurów, jak np. ''[[Beishanlong]]''. Garudimim miał pozostałość pierwszego palca stopy, podczas gdy u przedstawicieli [[Ornithomimidae]] występowały tylko palce drugi, trzeci i czwarty. Charakterystyczna budowa stopy (''[[arctometatarsus]]''), nie była w pełni rozwinięta; Kobayashi i Barsbold (2005) określili budowę śródstopia garudimima jako pośrednią miedzy ''[[Harpymimus]]'' a ornitomimidami. | Kość biodrowa była stosunkowo krótka w porównaniu do ornitomimidów, a nawet innych bazalnych ornitomimozaurów, takich jak ''[[Shenzhousaurus]]'' i ''[[Sinornithomimus]]''. Kość piszczelowa była tylko nieznacznie dłuższa od udowej, a śródstopie nie tak bardzo wydłużone jak u późniejszych krewniaków. Wskazuje to na słabsze przystosowanie do szybkiego biegu, co widoczne jest też u wielu innych bazalnych ornitomimozaurów, jak np. ''[[Beishanlong]]''. Garudimim miał pozostałość pierwszego palca stopy, podczas gdy u przedstawicieli [[Ornithomimidae]] występowały tylko palce drugi, trzeci i czwarty. Charakterystyczna budowa stopy (''[[arctometatarsus]]''), nie była w pełni rozwinięta; Kobayashi i Barsbold (2005) określili budowę śródstopia garudimima jako pośrednią miedzy ''[[Harpymimus]]'' a ornitomimidami. | ||
| − | |||
| − | |||
==Paleoekologia== | ==Paleoekologia== | ||
| − | ''Garudimimus'' współwystępował z nienazwanym [[ | + | ''Garudimimus'' współwystępował z nienazwanym [[Tyrannosauroidea|tyranozauroidem]], pierwotnie uznanym za [[Alectrosaurus|alektrozaura]], oraz wielkim [[Dromaeosauridae|dromeozaurydem]] ''[[Achillobator]] ''. Obok nich żyło kilka roślinożernych lub wszystkożernych teropodów z rodziny [[Therizinosauridae]]. Dinozaury ptasiomiedniczne były reprezentowane przez prymitywne [[Ceratopsia|ceratopsy]] i [[Ankylosauria|ankylozaury]]. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| {{V|''Garudimimus''}} | | {{V|''Garudimimus''}} | ||
| − | | {{Kpt|[[Rinchen Barsbold|Barsbold]]}}, [[1981]] | + | | {{Kpt|[[Rinchen Barsbold|Barsbold]]}}, [[1981]] |
|- | |- | ||
| {{V|''B. brevipes''}} | | {{V|''B. brevipes''}} | ||
| − | | {{Kpt|[[Rinchen Barsbold|Barsbold]]}}, [[1981]] | + | | {{Kpt|[[Rinchen Barsbold|Barsbold]]}}, [[1981]] |
|- | |- | ||
|} | |} | ||
| Linia 86: | Linia 91: | ||
Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014) "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage" PLoS Biology, 12(5), e1001853. [[doi:10.1371/journal.pbio.1001853]] | Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014) "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage" PLoS Biology, 12(5), e1001853. [[doi:10.1371/journal.pbio.1001853]] | ||
| − | Cuff, A., Rayfield, E. (2015). " Retrodeformation and muscular reconstruction of ornithomimosaurian dinosaur crania". PeerJ 3:e1093. [ | + | Cuff, A., Rayfield, E. (2015). " Retrodeformation and muscular reconstruction of ornithomimosaurian dinosaur crania". PeerJ 3:e1093. [https://doi.org/10.7717/peerj.1093]. |
| + | |||
| + | Holtz, T. (2012) ''Dinosaurs'' (suplement) [https://www.geol.umd.edu/~tholtz/dinoappendix/HoltzappendixWinter2011.pdf] | ||
Kobayashi, Y.; Barsbold, R. (2005). "Reexamination of a primitive ornithomimosaur, Garudimimus brevipes Barsbold, 1981 (Dinosauria:Theropoda), from the Late Cretaceous of Mongolia". Canadian Journal of Earth Sciences. 42. 1501–1521. [[doi:10.1139/e05-044]] | Kobayashi, Y.; Barsbold, R. (2005). "Reexamination of a primitive ornithomimosaur, Garudimimus brevipes Barsbold, 1981 (Dinosauria:Theropoda), from the Late Cretaceous of Mongolia". Canadian Journal of Earth Sciences. 42. 1501–1521. [[doi:10.1139/e05-044]] | ||
Lee, Y.-N., Barsbold, R., Currie, P.J., Kobayashi, Y., Lee, H.-J., Godefroit, P., Escuillié, F. & Chinzorig T. (2014). "Resolving the long-standing enigmas of a giant ornithomimosaur Deinocheirus mirificus" Nature 515, s. 257-260. [[doi:10.1038/nature13874]]. | Lee, Y.-N., Barsbold, R., Currie, P.J., Kobayashi, Y., Lee, H.-J., Godefroit, P., Escuillié, F. & Chinzorig T. (2014). "Resolving the long-standing enigmas of a giant ornithomimosaur Deinocheirus mirificus" Nature 515, s. 257-260. [[doi:10.1038/nature13874]]. | ||
| − | |||
| − | |||
McFeeters, B., Ryan, M.J., Schröder-Adams, C., Cullen, T.M. (2016). ''A new ornithomimid theropod from the Dinosaur Park Formation of Alberta, | McFeeters, B., Ryan, M.J., Schröder-Adams, C., Cullen, T.M. (2016). ''A new ornithomimid theropod from the Dinosaur Park Formation of Alberta, | ||
Canada.'' Journal of Vertebrate Paleontology. [[DOI: 10.1080/02724634.2016.1221415]] | Canada.'' Journal of Vertebrate Paleontology. [[DOI: 10.1080/02724634.2016.1221415]] | ||
| + | |||
| + | Mortimer, M. (2009 z późniejszymi zmianami, online) [http://theropoddatabase.com/Ornithomimosauria.htm#Garudimimusbrevipes] | ||
</small> | </small> | ||
Aktualna wersja na dzień 18:41, 3 maj 2020
| Autor: | Korekta: |
| Kamil Kamiński |
| Garudimimus (garudimim) | |
|---|---|
| Długość: | 2,5-?4 m |
| Masa: | ok. 110 kg |
| Miejsce występowania: | Mongolia - Baishin Tsav |
| Czas występowania | ok. 100-83 Ma
późna kreda (cenoman - turon ?(santon)) |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja Garudimimus. Autor: Debivort [2] | |
| Mapa znalezisk: | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Garudimimus to rodzaj średniej wielkości ornitomimozaura z początku późnej kredy dzisiejszej Mongolii. Znany jest tylko z jednego, ale dość kompletnego szkieletu. Podobnie jak większość jego krewniaków, był bezzębnym roślinożercą bądź wszystkożercą.
Etymologia
Nazwa Garudimimus pochodzi od Garuda – wielkiego ptaka z azjatyckich mitów, oraz greckiego słowa mimos, czyli „naśladowca”. Epitet gatunkowy brevipes wywodzi się z łacińskich słów brevis, czyli „krótki”, oraz pes („stopa”), co nawiązuje do względnie krótkiego śródstopia tego dinozaura.
Odkrycia i historia badań
Szczątki Garudimimus zostały odkryte podczas radziecko-mongolskich wypraw paleontologicznych na pustynię Gobi. W 1981 r. Rinchen Barsbold nazwał i pobieżnie opisał jedyny znany do dziś okaz. W 2005 r., wraz Kobayashim dokonał szczegółowej redeskrypcji garudimima, co pozwoliło na lepsze poznanie jego osteologii. W 2014 r. Lee i in. zaliczyli go do rodziny Deinocheiridae w obrębie Ornithomimosauria, razem z Beishanlong i Deinocheirus. Analiza McFeetersa i in. (2016) daje podobny wynik, z tym że zamiast Beishanlong deinocheirydem jest Harpymimus. Inne analizy z reguły nie potwierdzają, by garudimim tworzył klad z bajszanlongiem bądź harpimimem, jednak większość z nich nie zawiera Deinocheirus, nie są więc w pełni miarodajne.
Eberth i Currie (1993) sugerowali, że do Garudimimus może należeć część materiału uważanego za szczątki Archaeornithomimus, jednak dokładna analiza zaprzeczyła temu (Kobayashi i Barsbold, 2005).
Materiał kopalny
Holotyp (GIN 100/13) to dosyć kompletny szkielet wraz z czaszką (mocno uszkodzoną z lewej strony, ale dość kompletną, choć rozczłonkowaną z prawej strony Cuff i Rayfield, 2015). Brakuje obręczy barkowej, przednich kończyn, kości kulszowych i większości kręgów ogonowych (zachowały się jedynie pierwsze cztery) (Kobayashi i Barsbold, 2005).
Budowa i paleobiologia
Czaszka holotypu mierzyła 252,2 mm (Kobayashi i Barsbold, 2005), co czyni ją proporcjonalnie dłuższą niż u ornitomimidów, takich jak Dromiceiomimus czy Struthiomimus. Podobnie jak u nich, kończyła się ona bezzębnym dziobem z krawędziami tnącymi, co odróżnia go od prymitywniejszych krewniaków, jak Harpymimus, a zwłaszcza Pelecanimimus. Dawniej podejrzewano istnienie rogu nad oczami, okazał się on jednak przemieszczonymi kośćmi przedczołowymi. Siła zgryzu garudimima była prawdopodobnie mniejsza niż u przedstawicieli Ornithomimidae, chociaż może to wynikać z faktu, że jedyny znany i użyty do badań okaz nie był w pełni wyrośnięty (Cuff i Rayfield, 2015).
Kość biodrowa była stosunkowo krótka w porównaniu do ornitomimidów, a nawet innych bazalnych ornitomimozaurów, takich jak Shenzhousaurus i Sinornithomimus. Kość piszczelowa była tylko nieznacznie dłuższa od udowej, a śródstopie nie tak bardzo wydłużone jak u późniejszych krewniaków. Wskazuje to na słabsze przystosowanie do szybkiego biegu, co widoczne jest też u wielu innych bazalnych ornitomimozaurów, jak np. Beishanlong. Garudimim miał pozostałość pierwszego palca stopy, podczas gdy u przedstawicieli Ornithomimidae występowały tylko palce drugi, trzeci i czwarty. Charakterystyczna budowa stopy (arctometatarsus), nie była w pełni rozwinięta; Kobayashi i Barsbold (2005) określili budowę śródstopia garudimima jako pośrednią miedzy Harpymimus a ornitomimidami.
Paleoekologia
Garudimimus współwystępował z nienazwanym tyranozauroidem, pierwotnie uznanym za alektrozaura, oraz wielkim dromeozaurydem Achillobator . Obok nich żyło kilka roślinożernych lub wszystkożernych teropodów z rodziny Therizinosauridae. Dinozaury ptasiomiedniczne były reprezentowane przez prymitywne ceratopsy i ankylozaury.
Spis gatunków
| Garudimimus | Barsbold, 1981 |
| B. brevipes | Barsbold, 1981 |
Bibliografia
Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014) "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage" PLoS Biology, 12(5), e1001853. doi:10.1371/journal.pbio.1001853
Cuff, A., Rayfield, E. (2015). " Retrodeformation and muscular reconstruction of ornithomimosaurian dinosaur crania". PeerJ 3:e1093. [3].
Holtz, T. (2012) Dinosaurs (suplement) [4]
Kobayashi, Y.; Barsbold, R. (2005). "Reexamination of a primitive ornithomimosaur, Garudimimus brevipes Barsbold, 1981 (Dinosauria:Theropoda), from the Late Cretaceous of Mongolia". Canadian Journal of Earth Sciences. 42. 1501–1521. doi:10.1139/e05-044
Lee, Y.-N., Barsbold, R., Currie, P.J., Kobayashi, Y., Lee, H.-J., Godefroit, P., Escuillié, F. & Chinzorig T. (2014). "Resolving the long-standing enigmas of a giant ornithomimosaur Deinocheirus mirificus" Nature 515, s. 257-260. doi:10.1038/nature13874.
McFeeters, B., Ryan, M.J., Schröder-Adams, C., Cullen, T.M. (2016). A new ornithomimid theropod from the Dinosaur Park Formation of Alberta, Canada. Journal of Vertebrate Paleontology. DOI: 10.1080/02724634.2016.1221415
Mortimer, M. (2009 z późniejszymi zmianami, online) [5]
![[2]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Garudimimus-sketch2.jpg){kind=link}