Fostoria

Autor:	Kamil Kamiński
Korekta:	Michał Siedlecki, Paweł Konarzewski

---

Fostoria (fostoria)
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Australia - Nowa Południowa Walia formacja Griman Creek
Czas	Trias 252 Jura 201,4 Kreda 143,1 66 ok. 100,5-97 Ma późna kreda (wczesny cenoman)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Ornithopoda Iguanodontia ?Elasmaria/?Rhabdodontomorpha
Rekonstrukcja przyżyciowa. Autor: ABelov2014. [1]

Wstęp

Fostoria to rodzaj roślinożernego dinozaura, który żył na początku późnej kredy na terenie dzisiejszej Australii. Był to średniej wielkości ornitopod. Został on opisany w 2019 r. przez zespół paleontologów pod kierunkiem Phila Bella.

Etymologia

Nazwa Fostoria honoruje Roberta Fostera – górnika i odkrywcę tego zwierzęcia. Epitet gatunkowy pochodzi od słów dhimba i ngunmal, które w języku rdzennych mieszkańców Australii oznaczają odpowiednio „owca” i „ogród”.

Materiał kopalny

Holotyp (LRF 3050) to niekompletny dach czaszki i puszka mózgowa. Pod tym samym numerem skatalogowano dalsze szczątki, niekoniecznie należące do tego samego osobnika. Obejmują one kość kwadratową, łopatki, kości kończyn przednich i tylnych, kręgi grzbietowe i ogonowe. Kości te należały zapewne do co najmniej czterech różnych okazów. Oprócz tego w Australijskim Muzeum w Sydney znajduje się fragment kości śródstopia oraz inny niezidentyfikowany kawałek kości.

Budowa i systematyka

Fostoria znana jest ze stosunkowo nielicznych szczątków. Z analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez autorów opisu wynika, że jej najbliższymi krewnymi mogły był Muttaburrasaurus, Talenkauen i Anabisetia, z którymi miała ona tworzyć nienazwany klad prymitywnych iguanodontów. Fostoria wyróżniała się spośród swoich krewniaków cechami budowy mózgoczaszki, kości kwadratowo-jarzmowej, kości ramiennej oraz precelicznymi (przodowklęsłymi) przednimi kręgami grzbietowymi. Wg Dieudonné i współpracowników (2020) fostoria była blisko spokrewniona z rabdodontydami w obrębie kladu Rhabdodontomorpha. Jednakże, zespół paleontologów prowadzony przez Fonsecę (2024) była jednak przedstawicielką elasmarów najbliżej spokrewnioną z muttaburazaurem.

Paleobiologia

Devereaux i współpracownicy (2025) opisali morfologię mózgowia fostorii na podstawie zachowanej czaszki. Jego ogólna budowa przypominała inne iguanodonty. Fostoria miała dobrze rozwinięty zmysł węchu. Przodomózgowie było stosunkowo duże, lecz mniej rozwinięte niż u hadrozaurydów. Z kolei mózgowie zachowało pierwotną budowę. Według badaczy dobrze rozwinięta pustka w kości nadpotylicznej może być cechą diagnostyczną tego dinozaura.

Paleoekologia

W osadach formacji Griman Creek znaleziono szczątki prymitywnych ssaków oraz dosyć liczne dinozaury, na ogół jednak słabo poznane. Najbardziej rozpoznawalny spośród nich to roślinożerny Muttaburrasaurus. Żyły tam również tajemnicze teropody - Rapator i Walgettosuchus, a także niewielki ornitopod Weewarrasaurus.

Spis gatunków

Fostoria	Bell, Brougham, Herne, Frauenfelder i Smith, 2019
F. dhimbangunmal	Bell, Brougham, Herne, Frauenfelder i Smith, 2019

Bibliografia

Bell, P. R., Brougham, T., Herne, M. C., Frauenfelder, T., & Smith, E. T. (2019). "Fostoria dhimbangunmal, gen. et sp. nov., a new iguanodontian (Dinosauria, Ornithopoda) from the mid-Cretaceous of Lightning Ridge, New South Wales, Australia". Journal of Vertebrate Paleontology. Online edition: e1564757. doi:10.1080/02724634.2019.1564757.

Devereaux, O., Herne, M. C., Campione, N. E., & Bell, P. R. (2025). "Paleoneurology of the iguanodontian Fostoria dhimbangunmal from the mid-Cretaceous of Australia". Journal of Paleontology, 98(6), 1098-1106. doi:10.1017/jpa.2024.38

Dieudonné, P. -E., Cruzado-Caballero, P., Godefroit, P., & Tortosa, T. (2020). "A new phylogeny of cerapodan dinosaurs". Historical Biology. 33 (10): 2335–2355. [[2]]

Fonseca, A. O., Reid, I. J., Venner, A., Duncan, R. J., Garcia, M. S., & Müller, R. T. (2024). "A comprehensive phylogenetic analysis on early ornithischian evolution". Journal of Systematic Palaeontology. 22 (1). 2346577. doi:10.1080/14772019.2024.2346577