Gallimimus

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor: Korekta:
Maciej Ziegler Tomasz Sokołowski


Gallimimus (galimim)
Długość: 6-8 m
Masa: ok. 500 kg
Miejsce występowania: Mongolia

(formacja Nemegt)

Czas występowania 71-68 Ma

późna kreda (wczesny mastrycht)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Theropoda

Tetanurae

Coelurosauria

Ornithomimosauria

Ornithomimidae

Gallimimus Scott Hartman.jpg

Autor: Scott Hartman [2]

Wstęp

Gallimimus to rodzaj strusiokształtnego dinozaura znany z późnokredowej Mongolii. Jest największym znanym przedstawicielem Ornithomimidae. Został on opisany przez Polki – Halszkę Osmólską, Ewę Roniewicz i pochodzącego z Mongolii Rinchena Barsbolda w 1972 roku.

Galimima możemy oglądać w filmie "Park Jurajski" gdzie tyranozaur atakuje ich stado i zabija jednego z nich.

Do Gallimimus należy jeden gatunek - G. bullatus. Drugi gatunek - G. "mongoliensis" nigdy nie został formalnie zaliczony do Gallimimus.

Etymologia

Gallimimus znaczy "naśladujący kurę", co wiąże się z budową przednich kręgów szyjnych, przypominających znane u grzebiących. Epitet gatunkowy (bullatus) odnosi się do niezwykłej "kapsuły" mieszczącej się w podstawie czaszki, pochodzi on od łacińskiego bulla - złotej kapsuły noszonej na szyi przez młodych patrycjuszy rzymskich.

Materiał kopalny

3 prawie kompletne szkielety, czaszki i fragmenty szkieletu pozaczaszkowego, w tym osobników młodych. Holotypem jest prawie kompletny szkielet IGM 100/11.

Budowa i paleobiologia

Rekonstrukcja Gallimimus. Autor: Stephen O'Connor [1].

Jak inne ornitomimidy był przystosowany do szybkiego biegu. Miał długie nogi i krótkie palce. Ogon pełnił funkcję przeciwwagi. Jego cechą charakterystyczną są krótkie, proporcjonalnie do kości udowej, kończyny przednie. W porównaniu do Struthiomimus, ma dłuższą czaszkę i bardziej zagięte pazury. Niezwykły jest także jego rogowy dziób – miał on ząbki, które czasem uważa się za mechanizm służący do filtrowania pokarmu z wody, jak u współczesnych kaczek, jednak mogły to być ślady po rowkach na dziobie. Galimim żył jednak w środowisku okresowo suchym, więc nie mogła być to jego jedyna strategia żywieniowa. Być może żywił się także, a może przede wszystkim roślinami i małymi zwierzętami lądowymi.

?G. "mongoliensis"

Lokalizacja: Mongolia (formacja Bayanshiree)

Wiek: 99-89 Ma (cenoman-turon)

Komentarz: ten prawdopodobny nowy rodzaj ornitomimida znany jest z prawie kompletnego szkieletu długości ok. 4 m. G. "mongoliensis" różni się od typowego gatunku galimima m.in. następującymi cechami: mniejsza czaszka, prostsze pazury oraz krótsza kość ramieniowa i łokciowa. Taka budowa kończyn przednich wskazuje na mniejsze zdolności do chwytania zwierząt. Można z tego wyciągnąć wniosek, że stosował on inną strategię żywieniową niż Gallimimus bullatus. Być może był roślinożerny. Obecnie pozostaje on nomen nudum, czyli nazwą nadaną bez formalnego opisu.

Spis gatunków

Gallimimus Osmólska, Roniewicz & Barsbold, 1972
Gallimimus bullatus Osmólska, Roniewicz & Barsbold, 1972
= Ornithomimus bullatus (Osmólska, Roniewicz & Barsbold, 1972) Paul, 1988
?Gallimimus "mongoliensis" Barsbold, 1996 (nomen nudum)

Bibliografia

Barrett, P. M. (2005) The diets of ostrich dinosaurs (Theropoda: Ornithomimosauria) Palaeontology 48(2) 347-358. doi: 10.1111/j.1475-4983.2005.00448.x

Makovicky, P.J., Li, D., Gao, K.-Q., Lewin, M., Erickson, G.M. & Norell, M.A., 2009, "A giant ornithomimosaur from the Early Cretaceous of China", Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, doi: 10.1098/rspb.2009.0236

Osmólska, H., Roniewicz, E. & Barsbold, R. (1972) "A new dinosaur, Gallimimus bullatus n. gen., n. sp. (Ornithomimidae) from the Upper Cretaceous of Mongolia" Palaeontologia Polonica, 27, 103-143.

http://home.comcast.net/~eoraptor/Ornithomimosauria.htm#Gallimimusbullatus

http://home.comcast.net/~eoraptor/Ornithomimosauria.htm#Gallimimusmongoliensis