Buriolestes: Różnice pomiędzy wersjami
m (Zastępowanie tekstu - "Występowanie3" na "Występowanie") |
(Muller i in., 2020) |
||
Linia 6: | Linia 6: | ||
|- | |- | ||
| [[Mateusz Tałanda]] | | [[Mateusz Tałanda]] | ||
− | | | + | | [[Kamil Kamiński]] |
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
Linia 43: | Linia 43: | ||
| colspan=2 | | | colspan=2 | | ||
<display_points type="terrain" zoom=3> | <display_points type="terrain" zoom=3> | ||
− | 29°39'30'' S, 53°26'08'' W | + | 29°39'30'' S, 53°26'08'' W~żleb Buriol |
</display_points> | </display_points> | ||
|} | |} | ||
Linia 57: | Linia 57: | ||
== Budowa == | == Budowa == | ||
Buriolest nie ma jeszcze typowej dla zauropodomorfów małej głowy i powiększonych nozdrzy. Na dodatek miał ostre, zakrzywione do tyłu zęby, czym bardzo przypomina [[Theropoda|teropody]]. Natomiast budowa kości ramieniowej i piętowej przypomina najbardziej zauropodomorfy. Co ciekawe, główka kości udowej nie jest jeszcze w pełni zwrócona w stronę panewki biodrowej jak u typowych dinozaurów. | Buriolest nie ma jeszcze typowej dla zauropodomorfów małej głowy i powiększonych nozdrzy. Na dodatek miał ostre, zakrzywione do tyłu zęby, czym bardzo przypomina [[Theropoda|teropody]]. Natomiast budowa kości ramieniowej i piętowej przypomina najbardziej zauropodomorfy. Co ciekawe, główka kości udowej nie jest jeszcze w pełni zwrócona w stronę panewki biodrowej jak u typowych dinozaurów. | ||
+ | |||
+ | Badania wnętrza puszki mózgowej wskazują, że buriolestes miał wydłużony przewód węchowy, względnie małą przysadkę mózgową oraz dobrze rozwinięty kłaczek móżdżkowy. Co ciekawe, zauropodomorfy jurajskie cechowały się przeciwną morfologią w tym zakresie. Współczynnik encefalizacji buriolestesa był niższy od triasowych teropodów, ale przewyższał on późniejsze jurajskie zauropodomorfy (Müller i in., 2020). | ||
== Paleobiologia == | == Paleobiologia == | ||
− | Ostre zęby czyniły z buriolesta typowego drapieżnika. Jego łupem padały różne małe kręgowce, w tym młode innych dinozaurów. Możliwe, że atakował także współwystępujące z nim dorosłe [[Ixalerpeton|iksalerpetony]]. Nie gardził też bezkręgowcami. | + | Ostre zęby czyniły z buriolesta typowego drapieżnika. Jego łupem padały różne małe kręgowce, w tym młode innych dinozaurów. Możliwe, że atakował także współwystępujące z nim dorosłe [[Ixalerpeton|iksalerpetony]]. Nie gardził też bezkręgowcami. Badania puszki mózgowej dowodzą, że buriolestes był zdolny do śledzenia poruszającej się ofiary (Müller i in., 2020). |
== Filogeneza == | == Filogeneza == | ||
Linia 78: | Linia 80: | ||
<small> | <small> | ||
Cabreira, S.F., Kellner, A.W.A., Dias-da-Silva, S., da Silva, L.R., Bronzati, M., de Almeida Marsola, J.C., Müller, R.T., Bittencourt, J. de S., Jul’Armando Batista, B., Raugust, T., Carrilho, R., Brodt, A., Langer, M.C. 2016. A Unique Late Triassic Dinosauromorph Assemblage Reveals Dinosaur Ancestral Anatomy and Diet. Current Biology, t. 26, str. 1-6. [http://dx.doi.org/10.1016/j.cub.2016.09.040] | Cabreira, S.F., Kellner, A.W.A., Dias-da-Silva, S., da Silva, L.R., Bronzati, M., de Almeida Marsola, J.C., Müller, R.T., Bittencourt, J. de S., Jul’Armando Batista, B., Raugust, T., Carrilho, R., Brodt, A., Langer, M.C. 2016. A Unique Late Triassic Dinosauromorph Assemblage Reveals Dinosaur Ancestral Anatomy and Diet. Current Biology, t. 26, str. 1-6. [http://dx.doi.org/10.1016/j.cub.2016.09.040] | ||
+ | |||
+ | Müller, R.T., Ferreira, J.D., Pretto, F.A., Bronzati, M. &Kerber, L. 2020. The endocranial anatomy of ''Buriolestes schultzi'' (Dinosauria: Saurischia) and the early evolution of brain tissues in sauropodomorph dinosaurs. Journal of Anatomy [https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/joa.13350]. | ||
</small> | </small> | ||
Wersja z 22:32, 3 lis 2020
Autor: | Korekta: |
Mateusz Tałanda | Kamil Kamiński |
Buriolestes (buriolest) | |
---|---|
Długość: | 1,5 m |
Masa: | ? |
Miejsce występowania: | Brazylia – stan Rio Grande do Sul
formacja Santa Maria (ogniwo Alemoa) |
Czas występowania |
między 237 a 227 Ma |
Systematyka | Dinosauria |
400px
Model przedstawiający buriolesta podczas rozszarpywania i pożerania zdobyczy. | |
Mapa znalezisk: | |
Wczytywanie mapy…
|
Wstęp
Buriolest (łac. Buriolestes schultzi) to najprymitywniejszy znany zauropodomorf i zarazem jeden z najstarszych znanych dinozaurów. Reprezentuje etap ewolucji zauropodomofów poprzedzający przystosowanie się do roślinnego pokarmu. Buriolest opisany został w 2016 roku z Brazylii przez zespół badaczy z tego kraju. Jego nazwa jest kombinacją greckiego słowa oznaczającego rabusia i nazwiska Buriol, które nosi rodzina będąca właścicielem terenu. Drugi człon nazwy honoruje paleontologa Cesara Schultza.
Materiał kopalny
Znaleziono szkielet składający się z częściowo zachowanej czaszki, paru kręgów przedkrzyżowych, trzech krzyżowych i 42 ogonowych. Ponadto ma zachowaną lewą łopatkę i rękę, ale bez większości elementów dłoni, obie kości biodrowe i kulszowe, częściowo zachowaną lewą kość łonową i niemal kompletną lewą nogę. Obok niego wydobyto dwa okazy iksalerpetona oraz jakiegoś małego dinozaura.
Budowa
Buriolest nie ma jeszcze typowej dla zauropodomorfów małej głowy i powiększonych nozdrzy. Na dodatek miał ostre, zakrzywione do tyłu zęby, czym bardzo przypomina teropody. Natomiast budowa kości ramieniowej i piętowej przypomina najbardziej zauropodomorfy. Co ciekawe, główka kości udowej nie jest jeszcze w pełni zwrócona w stronę panewki biodrowej jak u typowych dinozaurów.
Badania wnętrza puszki mózgowej wskazują, że buriolestes miał wydłużony przewód węchowy, względnie małą przysadkę mózgową oraz dobrze rozwinięty kłaczek móżdżkowy. Co ciekawe, zauropodomorfy jurajskie cechowały się przeciwną morfologią w tym zakresie. Współczynnik encefalizacji buriolestesa był niższy od triasowych teropodów, ale przewyższał on późniejsze jurajskie zauropodomorfy (Müller i in., 2020).
Paleobiologia
Ostre zęby czyniły z buriolesta typowego drapieżnika. Jego łupem padały różne małe kręgowce, w tym młode innych dinozaurów. Możliwe, że atakował także współwystępujące z nim dorosłe iksalerpetony. Nie gardził też bezkręgowcami. Badania puszki mózgowej dowodzą, że buriolestes był zdolny do śledzenia poruszającej się ofiary (Müller i in., 2020).
Filogeneza
W analizie filogenetycznej przeprowadzonej przez Cabreira i in. (2016) buriolest znalazł się jako najprymitywniejszy znany zauropodomorf. Kolejni przedstawiciele tej grupy to eoraptor, pampadrom. Panfagia, chromogizaur i saturnalia wydają się być bardziej od nich zaawansowane.
Takie ustawienie tych dinozaurów na drzewie sugeruje następujące przemiany ewolucyjne. Wszystkie zauropodomorfy łączyła zagięta w dół na samym jej końcu górna krawędź żuchwy i nisko położony staw żuchwowy. Grzebień naramienny na kości ramieniowej uległ rozbudowie. U form bardziej zaawansowanych od buriolesta i eoraptora, pojawiły się liściowate zęby, co było związane ze stopniowym przechodzeniem tej grupy na roślinożerność. U panfagii, chromogizaura, saturnalii i późniejszych zauropodomorfów obserwuje się obniżenie koron zębów oraz zwiększenie ich liczby ku tyłowi szczęk.
Spis gatunków
Buriolestes | Cabreira, Kellner, Dias-da-Silva, da Silva, Bronzati, de Almeida Marsola, Müller, Bittencourt, Batista, Raugust, Carrilho, Brodt i Langer, 2016 |
Buriolestes schultzi | Cabreira, Kellner, Dias-da-Silva, da Silva, Bronzati, de Almeida Marsola, Müller, Bittencourt, Batista, Raugust, Carrilho, Brodt i Langer, 2016 |
Bibliografia
Cabreira, S.F., Kellner, A.W.A., Dias-da-Silva, S., da Silva, L.R., Bronzati, M., de Almeida Marsola, J.C., Müller, R.T., Bittencourt, J. de S., Jul’Armando Batista, B., Raugust, T., Carrilho, R., Brodt, A., Langer, M.C. 2016. A Unique Late Triassic Dinosauromorph Assemblage Reveals Dinosaur Ancestral Anatomy and Diet. Current Biology, t. 26, str. 1-6. [1]
Müller, R.T., Ferreira, J.D., Pretto, F.A., Bronzati, M. &Kerber, L. 2020. The endocranial anatomy of Buriolestes schultzi (Dinosauria: Saurischia) and the early evolution of brain tissues in sauropodomorph dinosaurs. Journal of Anatomy [2].