Xixiasaurus

Autor:	Korekta:
Kamil Kamiński

---

Xixiasaurus (sisiazaur)
Długość:	ok. 2 m
Masa:	? kg
Miejsce występowania:	Chiny – prowincja Henan (formacja Majiacun)
Czas występowania	ok. (?90) 84-72 Ma późna kreda (?koniak - kampan)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Paraves Troodontidae
Rekonstrukcja. Autor: FunkMonk (Michael B. H.) [3].

Wstęp

Xixiasaurus to niewielki teropod z rodziny troodontydów, który występował w późnej kredzie na terenach dzisiejszych Chin. Jego najbliższym krewnym wydaje się zbliżony do niego budową i rozmiarami Byronosaurus z Mongolii. Został nazwany i opisany w 2010 r. przez zespół paleontologów pod kierunkiem Junchanga Lü.

Etymologia

Nazwa Xixiasaurus pochodzi on okręgu Xixia, a epitet gatunkowy – od prowincji Henan w Chinach.

Materiał kopalny

Holotyp (41HIII-0201) to przednia część czaszki i żuchwy, fragmentaryczna kość łokciowa i promieniowa (ich centralne części) i niekompletna prawa dłoń (w tym cały pierwszy palec).

Czaszka. Źródło: Lü i in., 2010. [1].

Budowa i paleobiologia

Czaszka była stosunkowo długa i podobna do czaszki Byronosaurus. Tak jak on, a także Urbacodon, Xixiasaurus miał zęby pozbawione piłkowanych krawędzi oraz dobrze rozwinięte podniebienie wtórne. Od byronozaura różnił się jednak mniejszą liczbą zębów w kości szczękowej (dwadzieścia dwa) oraz mniej U-kształtnym przednim końcem górnej szczęki, a od urbakodona – budową zębów w dolnej szczęce. Zęby Xixiasaurus były ostre, bocznie spłaszczone i zakrzywione do tyłu. Zęby w kościach przedszczękowych i w przedniej części kości szczękowych były mniejsze i gęściej upakowane (choć nie tak mocno jak u Byronosaurus), niż tylne zęby szczękowe. Wg autorów opisu, brak piłkowania na zębach może wskazywać, że Xixiasaurus i inne trooodntydy o takiej budowie uzębienia żywiły się roślinami lub były wszystkożerne. Kości nosowe były silnie wydłużone i niezrośnięte, co świadczy o tym, że osobnik holotypowy nie zakończył jeszcze wzrostu. Kość promieniowa była znacznie cieńsza niż łokciowa.

Fragmenty kończyny przedniej. Źródło: Lü i in., 2010. [2].

Spis gatunków

Xixiasaurus	Lü, Xu, Liu, Zhang, Jia i Ji, 2010
X. henanensis	Lü, Xu, Liu, Zhang, Jia i Ji, 2010

Bibliografia

Lü, J.C, Xu, L., Liu, Y.Q, Zhang, X.L., Jia, S.H, Ji, Q. (2010). "A new troodontid (Theropoda: Troodontidae) from the Late Cretaceous of central China, and the radiation of Asian troodontids.". Acta Palaeontologica Polonica. 55 (3): 381–388. doi:10.4202/app.2009.0047.