Aoniraptor: Różnice pomiędzy wersjami
m (Aranciaga Rolando i in., 2020) |
m |
||
| (Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{DISPLAYTITLE:''Aoniraptor''}} | {{DISPLAYTITLE:''Aoniraptor''}} | ||
| − | + | {{Opis | |
| − | { | + | |Autor = [[Kamil Kamiński]] |
| − | | Autor | + | |Korekta = [[Maciej Ziegler]], [[Paweł Konarzewski]] |
| − | + | |nazwa = ''Aoniraptor'' (aoniraptor) | |
| − | + | |długość = ok. 6 m | |
| − | + | |wysokość = | |
| − | | [[Maciej Ziegler]] | + | |masa = |
| − | | | + | |dieta = mięsożerny |
| − | + | |miejsce = [[Argentyna]] - Río Negro | |
| − | + | <small>(dolne warstwy [[formacja|formacji]] [[Huincul]])</small> | |
| − | + | |czas = {{Występowanie|97|93}} | |
| − | + | <small>[[późna kreda]] ([[cenoman]]-[[turon]])</small><ref>Motta i in. (2016) cytujący prace Garrido (2000; 2010 - w bibliografii pojawia się tylko ta druga, napisana w języku hiszpańskim) podają dla formacji środkowy [[cenoman]] - wczesny [[turon]], zaś Apesteguía i in. (2016) - późny [[cenoman]] - wczesny [[turon]].</ref> | |
| − | + | |systematyka = | |
| − | + | [[Dinosauria]] | |
| − | | | ||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |- | ||
| − | |||
| − | | | ||
| − | + | [[Saurischia]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Theropoda]] | [[Theropoda]] | ||
| − | [[ | + | [[Tetanurae]] |
| − | + | [[Coelurosauria]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | [[Megaraptora]]<ref>Aranciaga Rolando i in. (2022)</ref> | ||
| + | |grafika = Megaraptoran skeleton.png | ||
| + | |podpis = Rekonstrukcja szkieletu megaraptoryda. ''Aoniraptor'' zapewne wyglądał podobnie. Autor: PWNZ3R-Dragon. [https://www.deviantart.com/pwnz3r-dragon/art/Composite-Megaraptorid-Reconstruction-3-0-685253936] | ||
| + | |PorównanieGrupa = | ||
| + | |PorównanieDługość = | ||
| + | |mapa = | ||
| + | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Aoniraptor'' to [[rodzaj]] słabo poznanego, średnich rozmiarów [[Theropoda|teropoda]] | + | ''Aoniraptor'' to [[rodzaj]] słabo poznanego, średnich rozmiarów [[Theropoda|teropoda]] z późnej kredy żyjącego na terenach Argentyny. Charakteryzował się wysokim stopniem pneumatyzacji kręgów ogonowych. Wcześniej uważano, że jest to synonim opisanego w tym samym roku ''[[Gualicho]]'', choć ostatnie badania przeczą temu. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 68: | Linia 42: | ||
Bardzo prawdopodobne wydaje się, że ''Aoniraptor'' to [[synonim]] opisanego w tym samym roku ''[[Gualicho]]'' (w takim wypadku ta druga nazwa miałaby pierwszeństwo). Oba pochodzą z tej samej formacji skalnej, były podobnej wielkości, a materiał kopalny pokrywa się w bardzo niewielkim stopniu. Synonimikę gualicho i aoniraptora zasugerowali m.in. [[Michael Mortimer|Mortimer]] (2016 online) oraz [[Andrea Cau|Cau]] (2016 online). | Bardzo prawdopodobne wydaje się, że ''Aoniraptor'' to [[synonim]] opisanego w tym samym roku ''[[Gualicho]]'' (w takim wypadku ta druga nazwa miałaby pierwszeństwo). Oba pochodzą z tej samej formacji skalnej, były podobnej wielkości, a materiał kopalny pokrywa się w bardzo niewielkim stopniu. Synonimikę gualicho i aoniraptora zasugerowali m.in. [[Michael Mortimer|Mortimer]] (2016 online) oraz [[Andrea Cau|Cau]] (2016 online). | ||
| − | Motta i in. (2016) uznali aoniraptora za przedstawiciela kladu [[Megaraptora]]. Jeżeli jednak rzeczywiście jest to synonim ''Gualicho'', to jego pozycja filogenetyczna mogła być zgoła odmienna. Mógł on był [[Ceratosauria|ceratozaurem]] lub [[Carnosauria|karnozaurem]]. Zob. też opis ''[[Gualicho]]''. | + | Motta i in. (2016) uznali aoniraptora za przedstawiciela kladu [[Megaraptora]]. Jeżeli jednak rzeczywiście jest to synonim ''Gualicho'', to jego pozycja filogenetyczna mogła być zgoła odmienna. Mógł on był [[Ceratosauria|ceratozaurem]] lub [[Carnosauria|karnozaurem]]. Zob. też opis ''[[Gualicho]]''. |
| − | Badania przeprowadzone przez Aranciaga Rolando i współpracowników (2020) wykazały, że ''Aoniraptor'' miał unikalną strukturę otworów pneumatycznych w kręgach krzyżowych i ogonowych, której brak u ''Gualicho''. Autorzy ci zauważyli także inne różnice w budowie kręgów, a ponadto zaobserwowali | + | Badania przeprowadzone przez Aranciaga Rolando i współpracowników (2020) wykazały, że ''Aoniraptor'' miał unikalną strukturę otworów pneumatycznych w kręgach krzyżowych i ogonowych, której brak u ''Gualicho''. Autorzy ci zauważyli także inne różnice w budowie kręgów, a ponadto zaobserwowali u ''Gualicho'' cechy nieznane u megaraptorów. Wg nich oba taksony nie są synonimami, a nawet nie są ze sobą bliżej spokrewnione (Aranciaga Rolando i in., 2020). |
| + | |||
| + | Aranciaga Rolando i in. (2022) podtrzymali zdanie o odrębności ''Aoniraptor'' i uznali, że jest on bazalnym przedstawicielem [[Megaraptora]]. | ||
| − | |||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | |{{V| ''Aoniraptor''}} | |
| − | | {{ | + | | {{Kpt|Motta, Aranciaga Rolando, Rozadilla, Agnolín, Chimento, Brissón Egli}} i {{Kpt|[[Novas]]}}, [[2016]] |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | {{Kpt|Motta, Aranciaga Rolando, Rozadilla, Agnolín, Chimento, Brissón Egli}} i {{Kpt|Novas}}, [[2016]] | ||
|- | |- | ||
| − | | | + | |{{V| ''A. libertatem''}} |
| − | | {{Kpt| | + | | {{Kpt|Motta, Aranciaga Rolando, Rozadilla, Agnolín, Chimento, Brissón Egli}} i {{Kpt|[[Novas]]}}, [[2016]] |
|- | |- | ||
|} | |} | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | <small>Aranciaga Rolando, M., Garcia Marsà J., Novas F. (2020). "Histology and pneumaticity of Aoniraptor libertatem (Dinosauria, Theropoda), an enigmatic mid‐sized megaraptoran from Patagonia." Journal of Anatomy. [[ | + | <small>Aranciaga Rolando, M., Garcia Marsà J., Novas F. (2020). "Histology and pneumaticity of ''Aoniraptor libertatem'' (Dinosauria, Theropoda), an enigmatic mid‐sized megaraptoran from Patagonia." Journal of Anatomy. [[doi:10.1111/joa.13225]]. |
| + | |||
| + | Aranciaga Rolando, A. M., Motta, M. J., Agnolín, F. L., Manabe, M., Tsuihiji, T., & Novas, F. E. (2022). "A large Megaraptoridae (Theropoda: Coelurosauria) from Upper Cretaceous (Maastrichtian) of Patagonia, Argentina". Scientific reports, 12(1), 1-29. [[doi: 10.1038/s41598-022-09272-z]] | ||
Cau, A. (2016 online) [http://theropoda.blogspot.com/2016/07/nuovi-resti-di-aoniraptor-ehm-benvenuto.html]. | Cau, A. (2016 online) [http://theropoda.blogspot.com/2016/07/nuovi-resti-di-aoniraptor-ehm-benvenuto.html]. | ||
| Linia 96: | Linia 67: | ||
Mortimer, M. (2016 online) [http://theropoddatabase.blogspot.com/2016/07/is-gualicho-aoniraptor.html]. | Mortimer, M. (2016 online) [http://theropoddatabase.blogspot.com/2016/07/is-gualicho-aoniraptor.html]. | ||
| − | Motta, M.J., Aranciaga Rolando, A.M., Rozadilla, S., Agnolín, F.E., Chimento, N.R., | + | Mortimer, M. (2022 online) [https://theropoddatabase.github.io/Coelurosauria.htm#Aoniraptorlibertatum] |
| + | |||
| + | Motta, M. J., Aranciaga Rolando, A. M., Rozadilla, S., Agnolín, F. E., Chimento, N. R., Egli, F. B., & Novas, F.E. (2016). "New theropod fauna from the Upper Cretaceous (Huincul Formation) of northwestern Patagonia, Argentina". New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin. 71: 231–253. | ||
| − | Wang, S., Stiegler, J., Amiot, R., Wang, X., Du, G.- | + | Wang, S., Stiegler, J., Amiot, R., Wang, X., Du, G.-H., Clark, J. M. & Xu, X. (2017) "Extreme Ontogenetic Changes in a Ceratosaurian Theropod" Current Biology, 27(1), 144–148. [[doi:10.1016/j.cub.2016.10.043]] |
<references/> | <references/> | ||
| Linia 108: | Linia 81: | ||
[[Kategoria:Tetanurae]] | [[Kategoria:Tetanurae]] | ||
[[Kategoria:Coelurosauria]] | [[Kategoria:Coelurosauria]] | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Megaraptora]] |
[[Kategoria:Ameryka Południowa]] | [[Kategoria:Ameryka Południowa]] | ||
[[Kategoria:Argentyna]] | [[Kategoria:Argentyna]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:03, 22 cze 2025
| Autor: | Kamil Kamiński |
| Korekta: | Maciej Ziegler, Paweł Konarzewski |
| Aoniraptor (aoniraptor) | |
|---|---|
| Długość | ok. 6 m |
| Dieta | mięsożerny |
| Miejsce | Argentyna - Río Negro |
| Czas | |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja szkieletu megaraptoryda. Aoniraptor zapewne wyglądał podobnie. Autor: PWNZ3R-Dragon. [1] | |
Wstęp
Aoniraptor to rodzaj słabo poznanego, średnich rozmiarów teropoda z późnej kredy żyjącego na terenach Argentyny. Charakteryzował się wysokim stopniem pneumatyzacji kręgów ogonowych. Wcześniej uważano, że jest to synonim opisanego w tym samym roku Gualicho, choć ostatnie badania przeczą temu.
Etymologia
Nazwa Aoniraptor pochodzi od słowa aoni, oznaczającego „południe” w języku Indian z plemienia Tehuelcze, oraz łacińskiego raptor, czyli „rabuś”, „złodziej”. Epitet gatunkowy wywodzi się z języka łacińskiego, oznaczając „wolny”, „niepodległy”.
Materiał kopalny
Holotyp (MPCA-Pv 804/1-25) to fragmentaryczny szkielet pozaczaszkowy młodego osobnika obejmujący niekompletny ostatni kręg krzyżowy, sześć przednich kręgów ogonowych, cztery środkowe kręgi ogonowe oraz pięć łuków neutralnych kręgów ogonowych (Motta i in. 2016).
Synonim Gualicho?
Bardzo prawdopodobne wydaje się, że Aoniraptor to synonim opisanego w tym samym roku Gualicho (w takim wypadku ta druga nazwa miałaby pierwszeństwo). Oba pochodzą z tej samej formacji skalnej, były podobnej wielkości, a materiał kopalny pokrywa się w bardzo niewielkim stopniu. Synonimikę gualicho i aoniraptora zasugerowali m.in. Mortimer (2016 online) oraz Cau (2016 online).
Motta i in. (2016) uznali aoniraptora za przedstawiciela kladu Megaraptora. Jeżeli jednak rzeczywiście jest to synonim Gualicho, to jego pozycja filogenetyczna mogła być zgoła odmienna. Mógł on był ceratozaurem lub karnozaurem. Zob. też opis Gualicho.
Badania przeprowadzone przez Aranciaga Rolando i współpracowników (2020) wykazały, że Aoniraptor miał unikalną strukturę otworów pneumatycznych w kręgach krzyżowych i ogonowych, której brak u Gualicho. Autorzy ci zauważyli także inne różnice w budowie kręgów, a ponadto zaobserwowali u Gualicho cechy nieznane u megaraptorów. Wg nich oba taksony nie są synonimami, a nawet nie są ze sobą bliżej spokrewnione (Aranciaga Rolando i in., 2020).
Aranciaga Rolando i in. (2022) podtrzymali zdanie o odrębności Aoniraptor i uznali, że jest on bazalnym przedstawicielem Megaraptora.
Spis gatunków
| Aoniraptor | Motta, Aranciaga Rolando, Rozadilla, Agnolín, Chimento, Brissón Egli i Novas, 2016 |
| A. libertatem | Motta, Aranciaga Rolando, Rozadilla, Agnolín, Chimento, Brissón Egli i Novas, 2016 |
Bibliografia
Aranciaga Rolando, M., Garcia Marsà J., Novas F. (2020). "Histology and pneumaticity of Aoniraptor libertatem (Dinosauria, Theropoda), an enigmatic mid‐sized megaraptoran from Patagonia." Journal of Anatomy. doi:10.1111/joa.13225.
Aranciaga Rolando, A. M., Motta, M. J., Agnolín, F. L., Manabe, M., Tsuihiji, T., & Novas, F. E. (2022). "A large Megaraptoridae (Theropoda: Coelurosauria) from Upper Cretaceous (Maastrichtian) of Patagonia, Argentina". Scientific reports, 12(1), 1-29. doi: 10.1038/s41598-022-09272-z
Cau, A. (2016 online) [2].
Mortimer, M. (2016 online) [3].
Mortimer, M. (2022 online) [4]
Motta, M. J., Aranciaga Rolando, A. M., Rozadilla, S., Agnolín, F. E., Chimento, N. R., Egli, F. B., & Novas, F.E. (2016). "New theropod fauna from the Upper Cretaceous (Huincul Formation) of northwestern Patagonia, Argentina". New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin. 71: 231–253.
Wang, S., Stiegler, J., Amiot, R., Wang, X., Du, G.-H., Clark, J. M. & Xu, X. (2017) "Extreme Ontogenetic Changes in a Ceratosaurian Theropod" Current Biology, 27(1), 144–148. doi:10.1016/j.cub.2016.10.043
