Liaoceratops: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m
m (→‎Materiał kopalny)
 
(Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{DISPLAYTITLE: ''Liaoceratops''}}
 
{{DISPLAYTITLE: ''Liaoceratops''}}
 
{{Opis
 
{{Opis
−
  |Autor                  = [[Kamil Kamiński]]
+
  |Autor                  = [[Kamil Kamiński]], [[Paweł Konarzewski]]
 
  |Korekta                =  
 
  |Korekta                =  
 
  |nazwa                  = ''Liaoceratops''
 
  |nazwa                  = ''Liaoceratops''
−
  |długość                = 0,5 m
+
  |długość                = 0,5 m <ref name=Paul2016>Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University.</ref>
 
  |wysokość              =  
 
  |wysokość              =  
−
  |masa                  = 2 kg
+
  |masa                  = 2 kg <ref name=Paul2016></ref>
 
  |dieta                  = roślinożerny
 
  |dieta                  = roślinożerny
−
  |miejsce                = [[Chiny]]
+
  |miejsce                = [[Chiny]] - Liaoning
−
<small>Liaoning (najniższe warstwy[[formacja]] [[Yixian]])</small>
+
<small>(najniższe warstwy [[formacja|formacji]] [[Yixian]])</small>
−
  |czas                  = {{Występowanie|126|125}}
+
  |czas                  = {{Występowanie|125.76|124.1}}
−
ok. 126-125  [[Ma]]<br>
+
ok. 125,7-124,1 [[Ma]] <ref>Zhong, Y., Huyskens, M. H., Yin, Q. Z., Wang, Y., Ma, Q., & Xu, Y. G. (2021). "High-precision geochronological constraints on the duration of ‘Dinosaur Pompeii’and the Yixian Formation". National Science Review, 8(6), nwab063. [[doi:10.1093/nsr/nwab063]]</ref><br>
 
<small>[[wczesna kreda]] ([[barrem]])</small>
 
<small>[[wczesna kreda]] ([[barrem]])</small>
 
  |systematyka            =  
 
  |systematyka            =  
Linia 28: Linia 28:
 
}}
 
}}
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
−
''Liaoceratops'' to [[rodzaj]] małego, prymitywnego ceratopsa żyjącego we wczesnej kredzie na terenie Chin.
+
''Liaoceratops'' to [[rodzaj]] małego, prymitywnego ceratopsa żyjącego we [[wczesna kreda|wczesnej kredzie]] na terenie Chin.
  
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
−
Nazwa ''Liaoceratops'' pochodzi od prowincji Liaoning. Drugi człon nazwy oznacza „rogata twarz” i powszechnie występuje w nazewnictwie ceratopsów. Epitet gatunkowy ''yanzigou'' nawiązuje do wsi, w pobliżu której znaleziono szczątki omawianego dinozaura.
+
Nazwa ''Liaoceratops'' pochodzi od prowincji Liaoning. Drugi człon nazwy oznacza „rogata twarz” i powszechnie występuje w nazewnictwie ceratopsów. Epitet gatunkowy ''yanzigouensis'' nawiązuje do wsi, w pobliżu której znaleziono szczątki omawianego dinozaura.
  
 
==Materiał kopalny==
 
==Materiał kopalny==
 +
[[Plik:Liaoceratops skull.png|thumb|Rekonstrukcja czaszki [[holotyp|okazu typowego]] ''Liaoceratops''. Autorka: Skye McDavid [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Liaoceratops_skull.png].]]
 
[[Holotyp]] (IVPP V12738) to niemal kompletna czaszka osobnika prawie dorosłego (ang. ''subadult'').
 
[[Holotyp]] (IVPP V12738) to niemal kompletna czaszka osobnika prawie dorosłego (ang. ''subadult'').
  
 
Materiał przypisany to czaszka młodego osobnika, oznaczona jako IVPP V12633. W 2007 r. You i in. przypisali kolejną niekompletną czaszkę wraz z żuchwą. Jest to najmniejszy znany okaz ''Liaoceratops''.
 
Materiał przypisany to czaszka młodego osobnika, oznaczona jako IVPP V12633. W 2007 r. You i in. przypisali kolejną niekompletną czaszkę wraz z żuchwą. Jest to najmniejszy znany okaz ''Liaoceratops''.
 +
 +
Yang i in. (2017) opisali czwarty okaz oznaczony jako PMoL-AD00058, który stanowi czaszka pozbawiona sklepienia oraz część kręgów grzbietowych, krzyżowych i ogonowych oraz kończyn tylnych. Jest to pierwszy osobnik ''Liaoceratops'', który ma zachowane elementy pozaczaszkowe.
 +
 +
Piąty znany okaz (PMoL-AD00097) to kompletna czaszka należąca do dorosłego osobnika (Yang i in, 2024).
 +
 +
Guo i in. (2025) wspominają o trzech kolejnych okazach (IVPP V17910 -  czaszka oraz elementy pozaczaszkowe osobnika w wieku ok. 3 lat; IVPP V18615 i V18616 - dwa osobniki młodociane).
  
 
==Budowa==
 
==Budowa==
 
Czaszka holotypu ''Liaoceratops'' miała rozmiary porównywalne z ''[[Psittacosaurus]]'' i ''[[Chaoyangsaurus]]''. Była ona stosunkowo głęboka i mierzyła ok. 14 cm. Pysk był względnie szeroki, a dach czaszki – płaski. W kości przedszczękowej znajdowały się 3 cylindryczne zęby, podobnie jak u ''[[Archaeoceratops]]''. Zęby zapełniały względnie krótki odcinek szczęk, inaczej niż u zaawansowanych ceratopsów. Z kości jarzmowych wyrastały niskie, boczne rogi. Kostna kryza, osłaniająca kark, była krótka i niezbyt szeroka, przy czym u młodych okazów była proporcjonalnie krótsza. Młodsze osobniki miały też mniejsze rogi jarzmowe i mniej zębów (Xu i in., 2002).
 
Czaszka holotypu ''Liaoceratops'' miała rozmiary porównywalne z ''[[Psittacosaurus]]'' i ''[[Chaoyangsaurus]]''. Była ona stosunkowo głęboka i mierzyła ok. 14 cm. Pysk był względnie szeroki, a dach czaszki – płaski. W kości przedszczękowej znajdowały się 3 cylindryczne zęby, podobnie jak u ''[[Archaeoceratops]]''. Zęby zapełniały względnie krótki odcinek szczęk, inaczej niż u zaawansowanych ceratopsów. Z kości jarzmowych wyrastały niskie, boczne rogi. Kostna kryza, osłaniająca kark, była krótka i niezbyt szeroka, przy czym u młodych okazów była proporcjonalnie krótsza. Młodsze osobniki miały też mniejsze rogi jarzmowe i mniej zębów (Xu i in., 2002).
 +
 +
==Paleobiologia==
 +
Zobacz więcej: [[Ceratopsia#Mózg i zmysły]], [[Ceratopsia#Odżywianie]] oraz [[Ceratopsia#Ontogeneza]].
  
 
==Paleoekologia==
 
==Paleoekologia==
Linia 49: Linia 59:
 
| {{Kpt|[[Xu Xing|Xu]], [[Peter Makovicky|Makovicky]], [[Wang Xiao-lin|Wang]], [[Mark Norell|Norell]]}} i {{Kpt|[[You Hai-lu|You]]}}, [[2002]]
 
| {{Kpt|[[Xu Xing|Xu]], [[Peter Makovicky|Makovicky]], [[Wang Xiao-lin|Wang]], [[Mark Norell|Norell]]}} i {{Kpt|[[You Hai-lu|You]]}}, [[2002]]
 
|-
 
|-
−
| {{V|''L. yanzigou''}}
+
| {{V|''L. yanzigouensis''}}
 
| {{Kpt|[[Xu Xing|Xu]], [[Peter Makovicky|Makovicky]], [[Wang Xiao-lin|Wang]], [[Mark Norell|Norell]]}} i {{Kpt|[[You Hai-lu|You]]}}, [[2002]]
 
| {{Kpt|[[Xu Xing|Xu]], [[Peter Makovicky|Makovicky]], [[Wang Xiao-lin|Wang]], [[Mark Norell|Norell]]}} i {{Kpt|[[You Hai-lu|You]]}}, [[2002]]
 
|}
 
|}
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
−
<small>Paul, G.S. (2010). "''The Princeton Field Guide to Dinosaurs''" wyd. Princeton University.
+
<small>Guo, T., He, Y. -M., & Zhao, Q. (2025). "Osteohistology on ''Liaoceratops yanzigouensis'' (Dinosauria: Neoceratopsia) from the Early Cretaceous Jehol Biota". Vertebrata PalAsiatica. [[doi:10.19615/j.cnki.2096-9899.250708]]
 +
 
 +
He, Y., Makovicky, P. J., Xu, X., & You, H. (2018). "High-resolution computed tomographic analysis of tooth replacement pattern of the basal neoceratopsian ''Liaoceratops yanzigouensis'' informs ceratopsian dental evolution". Scientific Reports, 8(1), 5870. [[doi:10.1038/s41598-018-24283-5]]
  
 
Xu, X., Makovicky, P.J., Wang, X, Norell, M.A. & You, H. (2002). "A ceratopsian dinosaur from China and the early evolution of Ceratopsia". Nature. 416 (6878): 314–317. [[doi:10.1038/416314a]].
 
Xu, X., Makovicky, P.J., Wang, X, Norell, M.A. & You, H. (2002). "A ceratopsian dinosaur from China and the early evolution of Ceratopsia". Nature. 416 (6878): 314–317. [[doi:10.1038/416314a]].
 +
 +
Yang, Y., Yin, Y., Zhou, C., & Wu, W. (2017). "A new specimen of ''Liaoceratops yanzigouensis'' from Early Cretaceous Yixian Formation in western Liaoning", Global Geology 36(3): 663-670
 +
 +
Yang, Y., Gong, E., Zhao, C., Wu, W., Godefroit, P., & Hu, D. (2024). "Endocranial morphology of ''Liaoceratops yanzigouensis'' (Dinosauria: Ceratopsia) from Early Cretaceous Jehol Biota of Liaoning in China". Historical Biology, 1-7. [[doi:10.1080/08912963.2023.2180739]]
  
 
You, H., Tanoue, K., & Dodson, P. (2007). "A new specimen of ''Liaoceratops yanzigouensis'' (Dinosauria: Neoceratopsia) from the Early Cretaceous of Liaoning Province, China", Acta Geologica Sinica 81(6): 898-904. [abstrakt]
 
You, H., Tanoue, K., & Dodson, P. (2007). "A new specimen of ''Liaoceratops yanzigouensis'' (Dinosauria: Neoceratopsia) from the Early Cretaceous of Liaoning Province, China", Acta Geologica Sinica 81(6): 898-904. [abstrakt]
−
</small>
+
<references/></small>
  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
 
[[Kategoria:Ornithischia]]
 
[[Kategoria:Ornithischia]]
 
[[Kategoria:Ceratopsia]]
 
[[Kategoria:Ceratopsia]]
 +
[[Kategoria:Ceratopsia bazalne]]
 
[[Kategoria:Azja]]
 
[[Kategoria:Azja]]
 
[[Kategoria:Chiny]]
 
[[Kategoria:Chiny]]
Linia 69: Linia 86:
 
[[Kategoria:Kreda]]
 
[[Kategoria:Kreda]]
 
[[Kategoria:Barrem]]
 
[[Kategoria:Barrem]]
−
[[Kategoria:Apt]]
 

Aktualna wersja na dzień 22:32, 11 lip 2025

Autor: Kamil Kamiński, Paweł Konarzewski

Liaoceratops
Długość 0,5 m [1]
Masa 2 kg [1]
Dieta roślinożerny
Miejsce Chiny - Liaoning

(najniższe warstwy formacji Yixian)

Czas
252 201,4 143,1
66

ok. 125,7-124,1 Ma [2]
wczesna kreda (barrem)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Ceratopsia

Neoceratopsia

Liaoceratops BW.jpg
Rekonstrukcja. Autor: Nobu Tamura [2]

Wstęp

Liaoceratops to rodzaj małego, prymitywnego ceratopsa żyjącego we wczesnej kredzie na terenie Chin.

Etymologia

Nazwa Liaoceratops pochodzi od prowincji Liaoning. Drugi człon nazwy oznacza „rogata twarz” i powszechnie występuje w nazewnictwie ceratopsów. Epitet gatunkowy yanzigouensis nawiązuje do wsi, w pobliżu której znaleziono szczątki omawianego dinozaura.

Materiał kopalny

Rekonstrukcja czaszki okazu typowego Liaoceratops. Autorka: Skye McDavid [1].

Holotyp (IVPP V12738) to niemal kompletna czaszka osobnika prawie dorosłego (ang. subadult).

Materiał przypisany to czaszka młodego osobnika, oznaczona jako IVPP V12633. W 2007 r. You i in. przypisali kolejną niekompletną czaszkę wraz z żuchwą. Jest to najmniejszy znany okaz Liaoceratops.

Yang i in. (2017) opisali czwarty okaz oznaczony jako PMoL-AD00058, który stanowi czaszka pozbawiona sklepienia oraz część kręgów grzbietowych, krzyżowych i ogonowych oraz kończyn tylnych. Jest to pierwszy osobnik Liaoceratops, który ma zachowane elementy pozaczaszkowe.

Piąty znany okaz (PMoL-AD00097) to kompletna czaszka należąca do dorosłego osobnika (Yang i in, 2024).

Guo i in. (2025) wspominają o trzech kolejnych okazach (IVPP V17910 - czaszka oraz elementy pozaczaszkowe osobnika w wieku ok. 3 lat; IVPP V18615 i V18616 - dwa osobniki młodociane).

Budowa

Czaszka holotypu Liaoceratops miała rozmiary porównywalne z Psittacosaurus i Chaoyangsaurus. Była ona stosunkowo głęboka i mierzyła ok. 14 cm. Pysk był względnie szeroki, a dach czaszki – płaski. W kości przedszczękowej znajdowały się 3 cylindryczne zęby, podobnie jak u Archaeoceratops. Zęby zapełniały względnie krótki odcinek szczęk, inaczej niż u zaawansowanych ceratopsów. Z kości jarzmowych wyrastały niskie, boczne rogi. Kostna kryza, osłaniająca kark, była krótka i niezbyt szeroka, przy czym u młodych okazów była proporcjonalnie krótsza. Młodsze osobniki miały też mniejsze rogi jarzmowe i mniej zębów (Xu i in., 2002).

Paleobiologia

Zobacz więcej: Ceratopsia#Mózg i zmysły, Ceratopsia#Odżywianie oraz Ceratopsia#Ontogeneza.

Paleoekologia

Zob. Dilong#Peleoekologia i paleobiologia

Spis gatunków

Liaoceratops Xu, Makovicky, Wang, Norell i You, 2002
L. yanzigouensis Xu, Makovicky, Wang, Norell i You, 2002

Bibliografia

Guo, T., He, Y. -M., & Zhao, Q. (2025). "Osteohistology on Liaoceratops yanzigouensis (Dinosauria: Neoceratopsia) from the Early Cretaceous Jehol Biota". Vertebrata PalAsiatica. doi:10.19615/j.cnki.2096-9899.250708

He, Y., Makovicky, P. J., Xu, X., & You, H. (2018). "High-resolution computed tomographic analysis of tooth replacement pattern of the basal neoceratopsian Liaoceratops yanzigouensis informs ceratopsian dental evolution". Scientific Reports, 8(1), 5870. doi:10.1038/s41598-018-24283-5

Xu, X., Makovicky, P.J., Wang, X, Norell, M.A. & You, H. (2002). "A ceratopsian dinosaur from China and the early evolution of Ceratopsia". Nature. 416 (6878): 314–317. doi:10.1038/416314a.

Yang, Y., Yin, Y., Zhou, C., & Wu, W. (2017). "A new specimen of Liaoceratops yanzigouensis from Early Cretaceous Yixian Formation in western Liaoning", Global Geology 36(3): 663-670

Yang, Y., Gong, E., Zhao, C., Wu, W., Godefroit, P., & Hu, D. (2024). "Endocranial morphology of Liaoceratops yanzigouensis (Dinosauria: Ceratopsia) from Early Cretaceous Jehol Biota of Liaoning in China". Historical Biology, 1-7. doi:10.1080/08912963.2023.2180739

You, H., Tanoue, K., & Dodson, P. (2007). "A new specimen of Liaoceratops yanzigouensis (Dinosauria: Neoceratopsia) from the Early Cretaceous of Liaoning Province, China", Acta Geologica Sinica 81(6): 898-904. [abstrakt]

  1. ↑ 1,0 1,1 Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University.
  2. ↑ Zhong, Y., Huyskens, M. H., Yin, Q. Z., Wang, Y., Ma, Q., & Xu, Y. G. (2021). "High-precision geochronological constraints on the duration of ‘Dinosaur Pompeii’and the Yixian Formation". National Science Review, 8(6), nwab063. doi:10.1093/nsr/nwab063
Źródło: „https://www.encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Liaoceratops&oldid=36632”