Longipteryx: Różnice pomiędzy wersjami
m |
m |
||
| (Nie pokazano 1 pośredniej wersji utworzonej przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|dieta = owocożerny/owadożerny lub wszystkożerny | |dieta = owocożerny/owadożerny lub wszystkożerny | ||
|miejsce = [[Chiny]] - Liaoning | |miejsce = [[Chiny]] - Liaoning | ||
| − | <small>([[formacja|formacje]] [[ | + | <small>([[formacja|formacje]] [[Yixian]] i [[Jiufotang]])</small> |
|czas = {{Występowanie|125.7|120}} | |czas = {{Występowanie|125.7|120}} | ||
ok. 125,7-120 [[Ma]]<br> | ok. 125,7-120 [[Ma]]<br> | ||
| Linia 46: | Linia 46: | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| − | ''Longipteryx'' miał długi dziób, który stanowił aż 60% całkowitej długości czaszki. Z przedniej części pyska wystawało 6 lub 8 dużych, zakrzywionych zębów, zaś z dolnej - 6 mniejszych. Morfologia kości kwadratowej sugeruje, że żuchwa mogła | + | [[Plik:Longipteryx skull reconstructions.png|thumb|Rekonstrukcje czaszek longipteryksa z dużym uzębieniem (góra) oraz małym (dół) na podstawie czterech różnych okazów. Źródło: Miller i in., 2022 [https://bmcbiol.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12915-022-01294-3]]] |
| + | ''Longipteryx'' miał długi dziób, który stanowił aż 60% całkowitej długości czaszki. Z przedniej górnej części pyska wystawało 6 lub 8 dużych, zakrzywionych zębów, zaś z dolnej - 6 mniejszych. Morfologia kości kwadratowej longipteryksa sugeruje, że żuchwa mogła być zaopatrzona w silnie rozwinięte mięśnie, odpowiadające za jej zamykanie. Środkowe kręgi szyjne były [[centrum|heteroceliczne]] (siodełkowate). Skrzydła ''Longipteryx'' były aż 1,5 raza dłuższe od nóg. Kości kończyn przednich miały niemalże jednakową długość. Kość udowa przewyższała swoim rozmiarem ''[[tarsometatarsus]]'', lecz była mniejsza niż ''[[tibiotarsus]]''. Omawiamy rodzaj od pozostałych przedstawicieli [[Longipterygidae]] różnił się szczegółami budowy czaszki, mostka, kości kruczej, skrzydeł oraz nóg (Zhang i in., 2001; Stidham i [[O'Connor]], 2021; Wang i in., 2015). | ||
==Dieta== | ==Dieta== | ||
| − | [[Plik:Life reconstruction of enantiornithine birds feeding.jpg|thumb|Rekonstrukcja żerujących przedstawicieli Enantiornithes. ''Longipteryx'' znajduje się po lewej stronie. Źródło: Miller i in., 2024 [https://elifesciences.org/articles/89871]]] | + | [[Plik:Life reconstruction of enantiornithine birds feeding.jpg|thumb|left|Rekonstrukcja żerujących przedstawicieli Enantiornithes. ''Longipteryx'' znajduje się po lewej stronie. Źródło: Miller i in., 2024 [https://elifesciences.org/articles/89871]]] |
Miller i współautorzy (2022) przypuszczają, że ''Longipteryx'' mógł być owadożercą, wszystkożercą oraz nie wykluczają jego drapieżnego stylu życia. Z kolei Clark i in. (2023) sugerują głównie owadożerną dietę opisywanego ptaka. Inne spojrzenie na dietę longipteryksa mają [[Jingmai O'Connor]] oraz jej współpracownicy (2024). Ten zespół badaczy opisał dwa nowe okazy, u których zachowały się resztki pokarmu. Jak się okazało, w ich żołądkach znajdowały się nierozdrobnione nasiona roślin nagonasiennych, co sugeruje owocożerność. Kolejnym argumentem za taką dietą jest brak gastrolitów w brzuchu. | Miller i współautorzy (2022) przypuszczają, że ''Longipteryx'' mógł być owadożercą, wszystkożercą oraz nie wykluczają jego drapieżnego stylu życia. Z kolei Clark i in. (2023) sugerują głównie owadożerną dietę opisywanego ptaka. Inne spojrzenie na dietę longipteryksa mają [[Jingmai O'Connor]] oraz jej współpracownicy (2024). Ten zespół badaczy opisał dwa nowe okazy, u których zachowały się resztki pokarmu. Jak się okazało, w ich żołądkach znajdowały się nierozdrobnione nasiona roślin nagonasiennych, co sugeruje owocożerność. Kolejnym argumentem za taką dietą jest brak gastrolitów w brzuchu. | ||
Aktualna wersja na dzień 19:23, 17 lip 2025
| Autor: | Paweł Konarzewski |
| Longipteryx (longipteryks) | |
|---|---|
| Długość | 18 cm [1] |
| Wysokość | 8,5 cm (w biodrach) [1] |
| Masa | ok. 60 g [1] |
| Dieta | owocożerny/owadożerny lub wszystkożerny |
| Miejsce | Chiny - Liaoning |
| Czas |
ok. 125,7-120 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja przyżyciowa longipteryksa. Autor: Caz41985 [4] | |
Wstęp
Longipteryx to ptak z kladu Enantiornithes żyjący we wczesnej kredzie na terenie dzisiejszych Chin.
Materiał kopalny
Holotyp (IVPP V 12325) to niemalże kompletny i artykułowany wraz z zachowanymi odciskami piór.
Poza okazem typowym do omawianego rodzaju przypisuje się kilka okazów pochodzących zarówno z formacji Jiufotang i Yixian (Zhang i in., 2001; Wang i in., 2015; O'Connor i in., 2024; Ford, online).
Budowa
Longipteryx miał długi dziób, który stanowił aż 60% całkowitej długości czaszki. Z przedniej górnej części pyska wystawało 6 lub 8 dużych, zakrzywionych zębów, zaś z dolnej - 6 mniejszych. Morfologia kości kwadratowej longipteryksa sugeruje, że żuchwa mogła być zaopatrzona w silnie rozwinięte mięśnie, odpowiadające za jej zamykanie. Środkowe kręgi szyjne były heteroceliczne (siodełkowate). Skrzydła Longipteryx były aż 1,5 raza dłuższe od nóg. Kości kończyn przednich miały niemalże jednakową długość. Kość udowa przewyższała swoim rozmiarem tarsometatarsus, lecz była mniejsza niż tibiotarsus. Omawiamy rodzaj od pozostałych przedstawicieli Longipterygidae różnił się szczegółami budowy czaszki, mostka, kości kruczej, skrzydeł oraz nóg (Zhang i in., 2001; Stidham i O'Connor, 2021; Wang i in., 2015).
Dieta
Miller i współautorzy (2022) przypuszczają, że Longipteryx mógł być owadożercą, wszystkożercą oraz nie wykluczają jego drapieżnego stylu życia. Z kolei Clark i in. (2023) sugerują głównie owadożerną dietę opisywanego ptaka. Inne spojrzenie na dietę longipteryksa mają Jingmai O'Connor oraz jej współpracownicy (2024). Ten zespół badaczy opisał dwa nowe okazy, u których zachowały się resztki pokarmu. Jak się okazało, w ich żołądkach znajdowały się nierozdrobnione nasiona roślin nagonasiennych, co sugeruje owocożerność. Kolejnym argumentem za taką dietą jest brak gastrolitów w brzuchu.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Longipteryx dosłownie oznacza "ptak o długich skrzydłach (od łacińskich słów longi [długi] i pteryx [skrzydło]). Epitet gatunkowy chaoyangensis nawiązuje do miasta Chaoyang, w którym został odnaleziony holotyp oraz materiał przypisany.
Spis gatunków
| Longipteryx | Zhang, Zhou, Hou i Gu, 2001 | |
| ?= Camptodontus | Li, Gong, Zhang, Yang i Hou, 2010 | nazwa zajęta (Dejean, 1826) |
| ?= Camptodontornis | Demirjian, 2019 | |
| L. chaoyangensis | Zhang, Zhou, Hou i Gu, 2001 | |
| ?= Camptodontornis yangi | (Li, Gong, Zhang, Yang i Hou, 2010) Demirjian, 2019 | |
| ?= Camptodontus yangi | Li, Gong, Zhang, Yang i Hou, 2010 |
Bibliografia
Clark, A. D., Hu, H., Benson, R. B., & O’Connor, J. K. (2023). "Reconstructing the dietary habits and trophic positions of the Longipterygidae (Aves: Enantiornithes) using neontological and comparative morphological methods". PeerJ, 11, e15139. doi:10.7717/peerj.15139
Ford, T. (online) [5]
Miller, C. V., Pittman, M., Wang, X., Zheng, X., & Bright, J. A. (2022). "Diet of Mesozoic toothed birds (Longipterygidae) inferred from quantitative analysis of extant avian diet proxies". BMC biology, 20(1), 101. doi:10.1186/s12915-022-01294-3
O’Connor, J., Clark, A., Herrera, F., Yang, X., Wang, X., Zheng, X., Hi, X., & Zhou, Z. (2024). "Direct evidence of frugivory in the Mesozoic bird Longipteryx contradicts morphological proxies for diet". Current Biology. doi:10.1016/j.cub.2024.08.012
Stidham, T. A., & O'Connor, J. K. (2021). "The evolutionary and functional implications of the unusual quadrate of Longipteryx chaoyangensis (Avialae: Enantiornithes) from the Cretaceous Jehol Biota of China". Journal of Anatomy, 239(5), 1066-1074. doi:10.1111/joa.13487
Wang, X., Zhao, B., Shen, C., Liu, S., Gao, C., Cheng, X., & Zhang, F. (2015). "New material of Longipteryx (Aves: Enantiornithes) from the Lower Cretaceous Yixian Formation of China with the first recognized avian tooth crenulations". Zootaxa, 3941(4), 565-578. doi:10.11646/zootaxa.3941.4.5
Zhang, F., Zhou, Z., Hou, L., & Gu, G. (2001). "Early diversification of birds: evidence from a new opposite bird". Chinese Science Bulletin, 46, 945-949.